Tổng quan nghiên cứu

Chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, với tác động rõ rệt đến năng suất và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Theo báo cáo của Microsoft, chuyển đổi số đã góp phần tăng trưởng GDP khu vực Châu Á Thái Bình Dương khoảng 6% vào năm 2019 và dự kiến đạt 60% vào năm 2021. Tại Việt Nam, doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ (DNXDVVN) chiếm tỷ trọng lớn trong ngành xây dựng, vốn đầu tư toàn xã hội năm 2022 đạt 9.513 nghìn tỷ đồng, trong đó lĩnh vực xây dựng chiếm 38,24%. Tuy nhiên, DNXDVVN đang đối mặt với nhiều thách thức trong chuyển đổi số như chi phí đầu tư cao, hạn chế về nhân lực công nghệ và khó khăn trong việc lựa chọn giải pháp phù hợp.

Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất giải pháp quản lý cơ sở dữ liệu (CSDL) về chi phí cho DNXDVVN trong bối cảnh chuyển đổi số tại Việt Nam. Mục tiêu chính là xây dựng hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu (DBMS) hiệu quả, bao gồm mô hình quan hệ dữ liệu, mô hình ETL (Extract, Transform, Load) và bộ báo cáo thông minh nhằm giải quyết các vấn đề về thanh toán hợp đồng dự án, đánh giá tình trạng thanh toán và dự đoán đơn giá nguyên vật liệu. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các DNXDVVN tại Việt Nam, sử dụng dữ liệu chi phí xây dựng và thiết bị trong giai đoạn thực hiện dự án. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ DNXDVVN nâng cao hiệu quả quản lý chi phí, tối ưu hóa quy trình vận hành và thúc đẩy chuyển đổi số thành công.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Chuyển đổi số (Digital Transformation): Quá trình tích hợp công nghệ số để thay đổi toàn diện mô hình hoạt động và kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả quản lý.
  • Hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu (DBMS): Bao gồm các công việc thiết kế, lưu trữ, bảo mật, tích hợp và khai thác dữ liệu nhằm tự động hóa và tối ưu hóa quản lý dữ liệu.
  • Kho dữ liệu (Data Warehouse) và Data Mart: Kho dữ liệu tập trung lưu trữ dữ liệu đa chiều, hỗ trợ phân tích và báo cáo thông minh. Data Mart là kho dữ liệu độc lập, phù hợp cho DNXDVVN do chi phí lưu trữ thấp và dễ mở rộng.
  • Mô hình ETL: Quy trình trích xuất, chuyển đổi và tải dữ liệu từ các nguồn vào kho dữ liệu, đảm bảo tính nhất quán và tự động hóa trong quản lý dữ liệu.
  • Báo cáo thông minh (Business Intelligence - BI): Hệ thống hỗ trợ phân tích dữ liệu, dự báo và ra quyết định nhanh chóng, chính xác.

Các khái niệm chính bao gồm: chi phí dự án xây dựng, thanh toán hợp đồng, mô hình quan hệ dữ liệu, ETL, BI và chuyển đổi số trong doanh nghiệp xây dựng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa phân tích lý thuyết và thực nghiệm:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu chi phí xây dựng và thiết bị của các DNXDVVN tại Việt Nam, thu thập từ hồ sơ thanh toán hợp đồng và báo cáo dự án thực tế.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn các doanh nghiệp vừa và nhỏ có quy mô lao động dưới 200 người và doanh thu dưới 200 tỷ đồng, phù hợp với tiêu chí pháp luật Việt Nam.
  • Phân tích dữ liệu: Xây dựng mô hình quan hệ dữ liệu, thiết kế quy trình ETL tự động hóa trên nền tảng đám mây Amazon Web Services (AWS) sử dụng dịch vụ RDS và công cụ MySQL Workbench. Khai thác dữ liệu và xây dựng báo cáo thông minh bằng Microsoft Power BI.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu bắt đầu từ tháng 9/2023 đến tháng 12/2023, gồm các giai đoạn: khảo sát thực trạng, thiết kế hệ thống, triển khai mô hình ETL, xây dựng báo cáo và đánh giá tính khả thi qua dự án thực tế.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khoa học, thực tiễn và khả năng ứng dụng cao trong quản lý chi phí DNXDVVN.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Lựa chọn giải pháp quản lý cơ sở dữ liệu phù hợp: Kho dữ liệu Data Mart được đánh giá là giải pháp tối ưu cho DNXDVVN do chi phí lưu trữ thấp, yêu cầu trình độ công nghệ trung bình và khả năng mở rộng linh hoạt. So với các giải pháp khác, Data Mart giúp giảm 30% chi phí đầu tư hạ tầng và rút ngắn thời gian triển khai xuống còn khoảng 3 tháng.

  2. Xây dựng mô hình quan hệ dữ liệu và ETL: Mô hình quan hệ dữ liệu được thiết kế chi tiết với các bảng danh mục và bảng sự kiện liên quan đến chi phí, thanh toán và dự án. Quy trình ETL tự động hóa giúp giảm 40% thời gian xử lý dữ liệu so với phương pháp thủ công, đảm bảo tính nhất quán và chính xác của dữ liệu trong kho.

  3. Bộ báo cáo thông minh giải quyết 3 vấn đề trọng tâm: Báo cáo tình trạng thanh toán hợp đồng dự án, đánh giá tình trạng thanh toán dự án và dự đoán đơn giá nguyên vật liệu được xây dựng trên nền tảng Power BI. Báo cáo giúp nhà quản lý giảm 25% thời gian tổng hợp thông tin và nâng cao độ chính xác dự báo đơn giá nguyên vật liệu lên 85%.

  4. Tính khả thi và hiệu quả ứng dụng thực tế: Áp dụng hệ thống vào một dự án xây dựng vừa và nhỏ tại TP. Hồ Chí Minh cho thấy hệ thống giúp cải thiện kiểm soát chi phí, tăng khả năng dự báo và hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng. Đánh giá từ nhà quản lý dự án cho thấy mức độ hài lòng đạt trên 90%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân thành công của giải pháp nằm ở việc lựa chọn Data Mart phù hợp với đặc thù DNXDVVN, tận dụng ưu điểm chi phí thấp và khả năng mở rộng nhanh. Việc xây dựng mô hình ETL tự động hóa giúp giảm thiểu sai sót do thao tác thủ công, đồng thời tăng tốc độ xử lý dữ liệu. Bộ báo cáo thông minh cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết về chi phí, giúp nhà quản lý kịp thời điều chỉnh kế hoạch tài chính.

So sánh với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực ngân hàng và bất động sản, việc ứng dụng Data Warehouse và BI trong ngành xây dựng vừa và nhỏ là bước tiến mới, đáp ứng nhu cầu đặc thù về quản lý chi phí và dự báo nguyên vật liệu. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thanh toán theo thời gian, bảng so sánh chi phí dự kiến và thực tế, cũng như biểu đồ dự báo đơn giá nguyên vật liệu theo quý, giúp trực quan hóa thông tin và hỗ trợ quyết định hiệu quả.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Triển khai hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu Data Mart: DNXDVVN cần ưu tiên xây dựng kho dữ liệu trên nền tảng đám mây trong vòng 6 tháng tới nhằm tối ưu hóa quản lý chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành.

  2. Tự động hóa quy trình ETL: Áp dụng mô hình ETL tự động để giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian xử lý dữ liệu, với mục tiêu giảm 30-40% thời gian tổng hợp dữ liệu trong 3 tháng đầu triển khai.

  3. Phát triển bộ báo cáo thông minh: Xây dựng và cập nhật các báo cáo BI phục vụ quản lý thanh toán và dự báo nguyên vật liệu, giúp nâng cao độ chính xác dự báo lên trên 80% trong vòng 6 tháng.

  4. Đào tạo nhân lực công nghệ: Tổ chức các khóa đào tạo về quản lý dữ liệu và sử dụng công cụ BI cho cán bộ quản lý và nhân viên kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực chuyển đổi số, hoàn thành trong 12 tháng.

  5. Tăng cường bảo mật dữ liệu: Áp dụng các giải pháp bảo mật trên nền tảng đám mây để đảm bảo an toàn thông tin, giảm thiểu rủi ro mất mát dữ liệu trong quá trình vận hành.

Các giải pháp trên cần sự phối hợp chặt chẽ giữa ban lãnh đạo doanh nghiệp, phòng công nghệ thông tin và các đối tác công nghệ để đảm bảo hiệu quả và bền vững.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo DNXDVVN: Giúp hiểu rõ về lợi ích và phương pháp triển khai hệ thống quản lý dữ liệu chi phí, từ đó đưa ra quyết định đầu tư công nghệ phù hợp.

  2. Chuyên viên quản lý dự án xây dựng: Hỗ trợ trong việc theo dõi, đánh giá tình trạng thanh toán và dự báo chi phí nguyên vật liệu, nâng cao hiệu quả quản lý dự án.

  3. Chuyên gia công nghệ thông tin trong ngành xây dựng: Cung cấp kiến thức về thiết kế mô hình dữ liệu, quy trình ETL và ứng dụng BI trong quản lý chi phí xây dựng.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý xây dựng: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng chuyển đổi số và quản lý dữ liệu trong doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ tại Việt Nam.

Mỗi nhóm đối tượng có thể áp dụng các kết quả nghiên cứu để nâng cao năng lực quản lý, tối ưu hóa chi phí và thúc đẩy chuyển đổi số hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao DNXDVVN nên ưu tiên xây dựng hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu?
    Hệ thống giúp tự động hóa quản lý chi phí, giảm thời gian tổng hợp dữ liệu và nâng cao độ chính xác trong báo cáo, từ đó hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả.

  2. Data Mart có ưu điểm gì so với các giải pháp khác?
    Data Mart có chi phí lưu trữ thấp, dễ dàng mở rộng, yêu cầu trình độ công nghệ trung bình và phù hợp với quy mô DNXDVVN, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian triển khai.

  3. Mô hình ETL đóng vai trò như thế nào trong quản lý dữ liệu?
    ETL tự động hóa quá trình trích xuất, chuyển đổi và tải dữ liệu vào kho dữ liệu, đảm bảo dữ liệu nhất quán, giảm sai sót và tăng tốc độ xử lý.

  4. Báo cáo thông minh giúp gì cho nhà quản lý dự án?
    Báo cáo cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng thanh toán, đánh giá tiến độ và dự báo đơn giá nguyên vật liệu, giúp nhà quản lý điều chỉnh kế hoạch tài chính kịp thời.

  5. Làm thế nào để DNXDVVN vượt qua rào cản chuyển đổi số?
    Cần có chiến lược chuyển đổi số phù hợp, đầu tư đào tạo nhân lực, lựa chọn giải pháp công nghệ phù hợp như DBMS và xây dựng hệ thống dữ liệu hiệu quả để hỗ trợ quản lý và vận hành.

Kết luận

  • Chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp DNXDVVN nâng cao năng suất, hiệu quả quản lý và tối ưu chi phí vận hành.
  • Xây dựng hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu dựa trên kho dữ liệu Data Mart là giải pháp phù hợp với đặc thù và nguồn lực của DNXDVVN tại Việt Nam.
  • Mô hình ETL tự động hóa và bộ báo cáo thông minh giúp giảm thời gian xử lý dữ liệu và nâng cao độ chính xác trong quản lý chi phí.
  • Ứng dụng thực tế cho thấy hệ thống có tính khả thi cao, hỗ trợ nhà quản lý ra quyết định nhanh chóng và chính xác.
  • Đề xuất triển khai hệ thống trong 6-12 tháng tới, đồng thời tăng cường đào tạo nhân lực và bảo mật dữ liệu để đảm bảo hiệu quả bền vững.

Luận văn kêu gọi các DNXDVVN chủ động áp dụng giải pháp quản lý dữ liệu hiện đại nhằm thúc đẩy chuyển đổi số thành công, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường xây dựng hiện nay.