I. Chuyển đổi số trong xây dựng SMEs Tổng quan và lợi ích
Chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà là một yêu cầu sống còn cho các doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ (SMEs) trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Quá trình này bao gồm việc áp dụng công nghệ trong xây dựng, từ phần mềm quản lý chi phí xây dựng đến các giải pháp Cloud, Big Data, và AI, nhằm tối ưu hóa mọi khía cạnh của hoạt động kinh doanh. Theo nghiên cứu của Microsoft, chuyển đổi số có thể đóng góp tới 60% vào GDP của các quốc gia. Chuyển đổi số là một tiến trình tự nhiên từ chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống sang mô hình mới, phù hợp hơn với thế giới hiện đại. Sự khác biệt quan trọng là cơ hội đổi mới, khả năng mở rộng và sự linh hoạt có thể có trong bất kỳ quy trình chuyển đổi nào. Chuyển đổi số được hỗ trợ bởi công nghệ, nhưng thành công của nó còn nhiều hơn thế nữa. Mục tiêu là đảm bảo kết quả kinh doanh rõ ràng [1].
1.1. Tầm quan trọng của chuyển đổi số cho SMEs xây dựng
Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho SMEs xây dựng. Nó giúp tăng productivity và efficiency, giảm cost control và cải thiện budgeting. Việc áp dụng các giải pháp số cho phép SMEs quản lý dự án hiệu quả hơn, từ khâu lập kế hoạch, dự toán, đến giám sát thi công và thanh toán. Theo McKinsey, chuyển đổi số có thể đóng góp tới 36% vào GDP của các nước Châu Âu vào năm 2025. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chuyển đổi thành công tạo ra doanh thu và năng suất lao động cao hơn 50%, trong khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ hàng đầu thu được gấp đôi lợi ích [6].
1.2. Các lĩnh vực ứng dụng chuyển đổi số trong xây dựng
Chuyển đổi số có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của ngành xây dựng. Các ứng dụng phổ biến bao gồm quản lý dự án (project management), quản lý tài sản (property development), quản lý chuỗi cung ứng, và quản lý khách hàng. Ví dụ, BIM (Building Information Modeling) giúp tạo ra mô hình 3D của công trình, cho phép các bên liên quan cộng tác và chia sẻ thông tin một cách hiệu quả. Các ứng dụng quản lý chi phí xây dựng trên di động giúp theo dõi chi phí theo thời gian thực, giảm thiểu rủi ro vượt ngân sách.
II. Thách thức quản lý chi phí xây dựng cho SMEs hiện nay
Mặc dù tiềm năng của chuyển đổi số là rất lớn, các SMEs vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình triển khai. Việc thiếu nguồn lực tài chính, kỹ năng số hạn chế, và văn hóa doanh nghiệp chưa sẵn sàng cho sự thay đổi là những rào cản lớn. Ngoài ra, việc lựa chọn giải pháp quản lý chi phí xây dựng phù hợp cũng là một bài toán khó, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về nhu cầu của doanh nghiệp và các tính năng của phần mềm. Bên cạnh đó, việc đảm bảo an toàn và bảo mật dữ liệu cũng là một mối quan tâm hàng đầu.
2.1. Rào cản về tài chính và kỹ năng số cho SMEs xây dựng
Chi phí đầu tư ban đầu cho phần mềm quản lý chi phí xây dựng và các thiết bị công nghệ có thể là gánh nặng đối với các SMEs có ngân sách hạn hẹp. Bên cạnh đó, việc thiếu hụt nhân lực có kỹ năng số cũng là một vấn đề nan giải. Các nhân viên cần được đào tạo để sử dụng các công cụ và phần mềm mới, cũng như hiểu rõ về các quy trình và phương pháp làm việc số. Việc tìm kiếm và giữ chân nhân tài trong lĩnh vực công nghệ trong xây dựng là một thách thức không nhỏ.
2.2. Lựa chọn giải pháp quản lý chi phí xây dựng phù hợp
Trên thị trường hiện có rất nhiều giải pháp quản lý chi phí xây dựng, từ các phần mềm đơn giản đến các hệ thống phức tạp. Việc lựa chọn một giải pháp phù hợp đòi hỏi các SMEs phải đánh giá kỹ lưỡng nhu cầu của mình, cũng như so sánh các tính năng, giá cả, và khả năng tích hợp của các phần mềm khác nhau. Ngoài ra, cũng cần xem xét khả năng mở rộng của phần mềm trong tương lai, để đảm bảo nó có thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của doanh nghiệp.
2.3. Đảm bảo an toàn và bảo mật dữ liệu trong chuyển đổi số
Trong quá trình chuyển đổi số, dữ liệu trở thành tài sản quan trọng nhất của doanh nghiệp. Việc bảo vệ dữ liệu khỏi các rủi ro như tấn công mạng, mất mát dữ liệu, và lạm dụng dữ liệu là vô cùng quan trọng. Các SMEs cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật dữ liệu, cũng như xây dựng các quy trình và chính sách bảo mật rõ ràng. Theo PGS. Phạm Hồng Luân, cần xây dựng các giải pháp lưu trữ và quản lý cơ sở dữ liệu an toàn, hiệu quả cho các SMEs.
III. Phương pháp quản lý chi phí xây dựng SMEs trong kỷ nguyên số
Để vượt qua các thách thức, các SMEs cần áp dụng một phương pháp tiếp cận toàn diện và bài bản cho chuyển đổi số. Điều này bao gồm việc xây dựng một chiến lược chuyển đổi số rõ ràng, tập trung vào các mục tiêu kinh doanh cụ thể; đầu tư vào các giải pháp công nghệ trong xây dựng phù hợp; đào tạo và phát triển kỹ năng số cho nhân viên; và xây dựng một văn hóa doanh nghiệp khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo. Các SMEs cần xem chuyển đổi số như một quá trình liên tục và không ngừng cải tiến.
3.1. Xây dựng chiến lược chuyển đổi số tập trung vào mục tiêu
Chiến lược chuyển đổi số cần được xây dựng dựa trên các mục tiêu kinh doanh cụ thể của doanh nghiệp. Ví dụ, nếu mục tiêu là tăng hiệu quả chi phí, thì chiến lược cần tập trung vào việc áp dụng các giải pháp phần mềm quản lý chi phí xây dựng và các công cụ phân tích dữ liệu. Chiến lược cũng cần xác định rõ các nguồn lực cần thiết, các chỉ số đo lường hiệu quả, và các bước triển khai cụ thể. Một chiến lược rõ ràng sẽ giúp SMEs tập trung nguồn lực và đạt được kết quả tốt nhất.
3.2. Đầu tư vào các giải pháp công nghệ trong xây dựng phù hợp
Việc lựa chọn các giải pháp công nghệ trong xây dựng phù hợp là rất quan trọng. Các SMEs cần xem xét kỹ lưỡng các tính năng, giá cả, khả năng tích hợp, và khả năng mở rộng của các phần mềm khác nhau. Ngoài ra, cũng cần đảm bảo rằng các giải pháp này tương thích với hạ tầng công nghệ hiện có của doanh nghiệp. Các SMEs nên tìm kiếm các nhà cung cấp phần mềm uy tín và có kinh nghiệm trong ngành xây dựng.
3.3. Đào tạo kỹ năng số cho nhân viên để thích ứng chuyển đổi
Việc đào tạo và phát triển kỹ năng số cho nhân viên là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của chuyển đổi số. Các nhân viên cần được đào tạo để sử dụng các công cụ và phần mềm mới, cũng như hiểu rõ về các quy trình và phương pháp làm việc số. Các SMEs có thể tổ chức các khóa đào tạo nội bộ, hoặc thuê các chuyên gia bên ngoài để đào tạo cho nhân viên. Cần tạo ra một môi trường học tập liên tục, nơi nhân viên có thể không ngừng nâng cao kỹ năng của mình.
IV. Nghiên cứu ứng dụng Data Warehouse quản lý chi phí SMEs
Luận văn của Nguyễn Phạm Kỳ Quốc tại Đại học Bách Khoa TP.HCM đã nghiên cứu và đề xuất giải pháp quản lý cơ sở dữ liệu về chi phí cho doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ trong bối cảnh chuyển đổi số. Nghiên cứu tập trung vào việc xây dựng Data Warehouse và Data Mart để giải quyết các vấn đề về thanh toán hợp đồng dự án, đánh giá tình trạng thanh toán dự án, và dự đoán đơn giá nguyên vật liệu. Theo Nguyễn Phạm Kỳ Quốc, Data Warehouse giúp quá trình tải dữ liệu từ cơ sở dữ liệu của doanh nghiệp vào kho dữ liệu được tự động hóa.
4.1. Xây dựng kho dữ liệu Data Warehouse cho SMEs xây dựng
Luận văn đã xây dựng kho dữ liệu Data Warehouse cho doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ từ việc xây dựng và tích hợp các kho dữ liệu Data Mart. Việc xây dựng Data Warehouse giúp tập hợp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, cho phép phân tích và báo cáo một cách toàn diện. Theo nghiên cứu, việc sử dụng kho dữ liệu giúp SMEs đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác hơn và hiệu quả hơn.
4.2. Mô hình ETL dữ liệu tự động hóa quá trình tải dữ liệu
Luận văn đã xây dựng mô hình ETL (Extract, Transform, Load) dữ liệu giúp quá trình tải dữ liệu từ cơ sở dữ liệu của doanh nghiệp vào kho dữ liệu được tự động hóa. Mô hình ETL giúp đảm bảo rằng dữ liệu được tải vào kho dữ liệu một cách chính xác và nhất quán. Theo Nguyễn Phạm Kỳ Quốc, quá trình ETL là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng dữ liệu trong Data Warehouse.
4.3. Báo cáo thông minh hỗ trợ quyết định quản lý chi phí
Luận văn đã thiết kế báo cáo thông minh giải quyết 3 vấn đề: báo cáo tình trạng thanh toán hợp đồng dự án, báo cáo đánh giá tình trạng thanh toán dự án và báo cáo dự đoán đơn giá nguyên vật liệu. Báo cáo thông minh giúp SMEs có được cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của dự án, cũng như dự đoán các rủi ro và cơ hội tiềm năng. Theo nghiên cứu, báo cáo thông minh giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định kịp thời và chính xác hơn.
V. Tương lai quản lý chi phí xây dựng SMEs trong chuyển đổi số
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, tương lai của quản lý chi phí xây dựng cho SMEs sẽ ngày càng trở nên số hóa và tự động hóa. Các giải pháp AI, Big Data, và IoT sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn, giúp các doanh nghiệp đưa ra các quyết định thông minh hơn và quản lý chi phí hiệu quả hơn. Đồng thời, các nền tảng Cloud sẽ giúp các SMEs truy cập vào các giải pháp phần mềm quản lý chi phí xây dựng một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí hơn. Số hóa quy trình và chuyển đổi số sẽ giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất lao động.
5.1. Ứng dụng AI và Big Data trong dự đoán và kiểm soát chi phí
AI và Big Data có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu lịch sử, dự đoán chi phí trong tương lai, và phát hiện các gian lận. Các thuật toán AI có thể học hỏi từ dữ liệu và đưa ra các dự đoán ngày càng chính xác hơn. Big Data có thể cung cấp thông tin chi tiết về thị trường, giúp các SMEs đưa ra các quyết định đầu tư thông minh hơn.
5.2. IoT và cảm biến theo dõi chi phí và hiệu suất thực tế
IoT và cảm biến có thể được sử dụng để theo dõi chi phí và hiệu suất thực tế trên công trường xây dựng. Các cảm biến có thể thu thập dữ liệu về mức tiêu thụ năng lượng, sử dụng vật liệu, và thời gian làm việc của công nhân. Dữ liệu này có thể được sử dụng để tối ưu hóa các quy trình và giảm thiểu lãng phí.
5.3. Nền tảng Cloud giúp SMEs dễ dàng truy cập giải pháp quản lý
Các nền tảng Cloud giúp các SMEs truy cập vào các giải pháp phần mềm quản lý chi phí xây dựng một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí hơn. Các SMEs không cần phải đầu tư vào hạ tầng công nghệ đắt tiền, mà chỉ cần trả tiền thuê bao hàng tháng. Các nền tảng Cloud cũng cung cấp khả năng mở rộng linh hoạt, cho phép các SMEs tăng hoặc giảm dung lượng lưu trữ và băng thông theo nhu cầu.
