QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THẠCH THẤT GẮN VỚI MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG GIAI ĐOẠN 2023-2028

• Tác giả: Nguyễn Doãn Luỹ
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Thị Thanh Hòa
• Trường học: Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản trị An ninh phi truyền thống
• Đề tài: Quản Lý Chi Ngân Sách Trên Địa Bàn Huyện Thạch Thất Gắn Với Mục Tiêu Phát Triển Bền Vững Trong Giai Đoạn 2023-2028
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng nghiên cứu. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Kết cấu luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC GẮN VỚI MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI ĐỊA PHƯƠNG
• 2.1. Tổng quan chi ngân sách nhà nước
• 2.2. Khái niệm và đặc điểm chi ngân sách nhà nước
• 2.3. Phân loại chi ngân sách nhà nước
• 2.4. Các hình thức chi ngân sách nhà nước
• 2.5. Quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện
• 2.5.1. Khái niệm và đặc điểm quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.5.2. Các nguyên tắc quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện
• 2.5.3. Các phương thức quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.5.4. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.6. Mối quan hệ giữa quản lý chi ngân sách nhà nước và phát triển bền vững
• 2.6.1. Khái niệm và nội hàm của phát triển bền vững
• 2.6.2. Quan điểm của các quốc gia về phát triển bền vững
• 2.7. Quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 2.7.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 2.7.1.1. Nhân tố khách quan
• 2.7.1.2. Nhân tố chủ quan
• 2.7.2. Tiêu chí đánh giá quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN THẠCH THẤT
• 3.1. Khái quát chung về huyện Thạch Thất
• 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên
• 3.1.2. Tình hình kinh tế xã hội huyện
• 3.1.3. Tình hình ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất
• 3.2. Phân tích thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 3.2.1. Thực trạng lập dự toán chi ngân sách nhà nước
• 3.2.2. Thực trạng chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước của huyện Thạch Thất
• 3.2.3. Thực trạng quyết toán chi ngân sách nhà nước
• 3.2.4. Thực trạng kiểm soát chi ngân sách nhà nước
• 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 3.3.1. Các yếu tố khách quan
• 3.3.2. Các yếu tố chủ quan
• 3.4. Đánh giá chung về quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất
• 3.4.1. Những kết quả đạt được
• 3.4.2. Những hạn chế
• 4. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC GẮN VỚI MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI HUYỆN THẠCH THẤT GIAI ĐOẠN 2023-2030
• 4.1. Mục tiêu và quan điểm về quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 4.1.1. Mục tiêu phát triển bền vững của huyện Thạch Thất giai đoạn 2023 – 2030
• 4.1.2. Quan điểm về tăng cường quản lý chi ngân sách nhà nước của thành phố Hà Nội và huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 4.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với mục tiêu phát triển bền vững tại huyện Thạch Thất
• 4.2.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững
• 4.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành chi dự toán ngân sách nhà nước theo hướng phát triển bền vững
• 4.2.3. Hoàn thiện quyết toán chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện theo hướng phát triển bền vững
• 4.2.4. Hoàn thiện công tác kiểm soát quản lý chi ngân sách nhà nước
• 4.2.5. Một số giải pháp khác
• 4.3. Một số kiến nghị
• 4.3.1. Kiến nghị với Bộ Tài chính
• 4.3.2. Kiến nghị UBND thành phố Hà Nội
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Ngân Sách Huyện Thạch Thất 2023 2028

Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, việc quản lý chi ngân sách hiệu quả trở thành yếu tố then chốt đối với sự phát triển bền vững của mỗi địa phương. Huyện Thạch Thất, với vị trí chiến lược và tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội đa dạng, không nằm ngoài xu thế đó. Giai đoạn 2023-2028 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, đòi hỏi sự đổi mới và nâng cao hiệu quả trong quản lý tài chính công. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích thực trạng, thách thức, và đề xuất các giải pháp nhằm tối ưu hóa chi ngân sách huyện Thạch Thất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội một cách bền vững. Việc này không chỉ đảm bảo sự ổn định tài chính mà còn tạo đà cho sự phát triển toàn diện của địa phương, hướng tới một tương lai thịnh vượng và bền vững hơn. Theo tài liệu, NSNN được sử dụng như một công cụ hữu hiệu để điều hành, duy trì và phát triển đất nước thông qua các chức năng thu và chi một cách hợp lý.

1.1. Tầm Quan Trọng của Quản Lý Ngân Sách Địa Phương

Quản lý ngân sách địa phương đóng vai trò trung tâm trong việc đảm bảo sự phát triển kinh tế xã hội bền vững của huyện Thạch Thất. Ngân sách không chỉ là nguồn lực tài chính mà còn là công cụ điều tiết, định hướng phát triển. Việc phân bổ và sử dụng ngân sách hợp lý sẽ tạo động lực cho các ngành kinh tế mũi nhọn, đồng thời giải quyết các vấn đề xã hội bức thiết. Vì vậy, việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính huyện là nhiệm vụ then chốt, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và sự tham gia của cộng đồng.

1.2. Bối Cảnh Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Huyện Thạch Thất

Huyện Thạch Thất đang trên đà phát triển mạnh mẽ, với nhiều tiềm năng trong các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, và du lịch. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt là về quản lý môi trường và an sinh xã hội. Việc quản lý chi tiêu công cần phải hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế và đảm bảo phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Sự phát triển các làng nghề cần được quan tâm đặc biệt, đảm bảo an ninh môi trường trong các cụm, khu công nghiệp và hình thành mạng lưới sản xuất phân phối sản phẩm.

II. Thực Trạng Chi Ngân Sách Thách Thức Phát Triển Bền Vững Thạch Thất

Thực trạng quản lý chi ngân sách tại huyện Thạch Thất hiện nay còn tồn tại một số hạn chế nhất định, ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển bền vững. Công tác lập dự toán đôi khi chưa sát với thực tế, dẫn đến việc phân bổ nguồn lực chưa hiệu quả. Việc kiểm soát chi còn lỏng lẻo, tạo kẽ hở cho lãng phí và thất thoát. Bên cạnh đó, việc đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách còn mang tính hình thức, chưa đi sâu vào phân tích tác động thực tế đến phát triển kinh tế xã hội. Việc gắn kết giữa chi ngân sách và các mục tiêu phát triển bền vững còn yếu, chưa tạo ra sự đồng bộ và hiệu quả cao nhất. Theo báo cáo tình hình của huyện, tổng giá trị sản xuất trên địa bàn đạt 31.536 tỷ đồng, hoàn thành vượt mức 19/20 chỉ tiêu đề ra, quá trình giải ngân vốn đầu tư năm 2022 đạt 92% kế hoạch vốn.

2.1. Hạn Chế Trong Lập Dự Toán Chi Ngân Sách Huyện

Công tác lập dự toán chi ngân sách còn thiếu tính chiến lược và dài hạn, chưa bám sát vào các mục tiêu phát triển bền vững của huyện. Thông tin và số liệu đầu vào chưa đầy đủ và chính xác, dẫn đến việc dự báo thiếu căn cứ. Sự phối hợp giữa các phòng ban và đơn vị liên quan còn hạn chế, gây khó khăn trong việc xây dựng dự toán tổng thể và đồng bộ. Bên cạnh đó, việc phân tích và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến ngân sách chưa được chú trọng đúng mức.

2.2. Kiểm Soát và Đánh Giá Chi Ngân Sách Thiếu Hiệu Quả

Hệ thống kiểm soát chi ngân sách còn lỏng lẻo, chưa đủ mạnh để ngăn chặn các hành vi vi phạm. Việc kiểm tra và giám sát chưa thường xuyên và sâu sát, đặc biệt là đối với các dự án lớn và phức tạp. Các biện pháp xử lý vi phạm còn thiếu tính răn đe. Việc đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách chưa được thực hiện một cách khách quan và toàn diện, chưa đánh giá được tác động thực tế đến sự phát triển của huyện. Theo như trong tài liệu, hoạt động chi ngân sách tại huyện Thách Thất còn gặp một số những hạn chế chính khi gắn với mục tiêu PTBV như thiếu định hướng dài hạn trong dự toán chi, chưa sát sao trong thực hiện và phân bổ các khoản chi, quyết toán chi vẫn còn sai sót.

III. Phương Pháp Quản Lý Hiệu Quả Ngân Sách Thạch Thất 2023 2028

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách và thúc đẩy phát triển bền vững tại huyện Thạch Thất, cần áp dụng các phương pháp quản lý tiên tiến và phù hợp với điều kiện thực tế. Việc xây dựng kế hoạch chi tiêu trung hạn, áp dụng phương pháp quản lý theo kết quả, và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin là những giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, cần chú trọng đến việc nâng cao năng lực cán bộ tài chính công và tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong quá trình quản lý ngân sách. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách mà còn tạo ra sự minh bạch và trách nhiệm giải trình cao hơn. Nhiều học giả và chuyên gia kinh tế nhận định rằng, an ninh và PTBV có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

3.1. Xây Dựng Kế Hoạch Chi Tiêu Ngân Sách Trung Hạn

Việc xây dựng kế hoạch chi tiêu trung hạn (3-5 năm) giúp định hướng chi tiêu công một cách chiến lược và có hệ thống. Kế hoạch này cần bám sát vào các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và phát triển bền vững của huyện, đồng thời dự báo được các nguồn thu và chi trong tương lai. Việc này sẽ giúp huyện chủ động hơn trong việc phân bổ nguồn lực, đảm bảo tính ổn định và bền vững của ngân sách. Việc này là yếu tố quan trọng giúp địa phương đạt được các chỉ tiêu kinh tế-xã hội.

3.2. Áp Dụng Quản Lý Chi Ngân Sách Theo Kết Quả

Phương pháp quản lý theo kết quả giúp tập trung vào việc đạt được các mục tiêu cụ thể và đo lường được hiệu quả của việc chi tiêu công. Việc này đòi hỏi phải xác định rõ các chỉ số đánh giá hiệu quả (KPIs) và theo dõi, đánh giá thường xuyên tiến độ thực hiện. Phương pháp này giúp nâng cao trách nhiệm giải trình của các đơn vị sử dụng ngân sách và đảm bảo nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả nhất.

3.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin trong Quản Lý Tài Chính

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính công giúp tăng cường tính minh bạch, hiệu quả, và tiết kiệm chi phí. Các hệ thống phần mềm quản lý ngân sách giúp tự động hóa các quy trình, giảm thiểu sai sót, và cung cấp thông tin kịp thời cho việc ra quyết định. Ngoài ra, việc công khai thông tin ngân sách trên các kênh trực tuyến giúp tăng cường sự tham gia của cộng đồng và nâng cao trách nhiệm giải trình của chính quyền.

IV. Giải Pháp Tăng Nguồn Thu Ngân Sách Huyện Thạch Thất Bền Vững

Bên cạnh việc quản lý chi ngân sách hiệu quả, việc tăng cường nguồn thu ngân sách cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của huyện Thạch Thất. Huyện cần tập trung vào việc khai thác các tiềm năng kinh tế, thu hút đầu tư, và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Việc phát triển các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao, thúc đẩy du lịch, và nâng cao hiệu quả quản lý thuế là những giải pháp quan trọng. Ngoài ra, cần chú trọng đến việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, góp phần tạo ra nguồn thu ổn định và bền vững.

4.1. Thu Hút Đầu Tư Phát Triển Kinh Tế Địa Phương

Việc thu hút đầu tư là yếu tố then chốt để tăng trưởng kinh tế và tạo ra nguồn thu ngân sách bền vững. Huyện cần cải thiện môi trường đầu tư, giảm thiểu các thủ tục hành chính rườm rà, và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động. Việc tập trung vào các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao và công nghệ tiên tiến sẽ giúp tạo ra nhiều việc làm và tăng thu nhập cho người dân.

4.2. Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Thuế

Việc nâng cao hiệu quả quản lý thuế là yếu tố quan trọng để đảm bảo nguồn thu ngân sách đầy đủ và kịp thời. Huyện cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế, và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Việc áp dụng các biện pháp quản lý thuế hiện đại và công khai thông tin về thuế giúp tăng cường tính minh bạch và công bằng trong hệ thống thuế.

4.3. Phát Triển Du Lịch Bền Vững tại Thạch Thất

Huyện Thạch Thất có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, và du lịch làng nghề. Việc đầu tư vào phát triển hạ tầng du lịch, quảng bá hình ảnh, và nâng cao chất lượng dịch vụ sẽ giúp thu hút du khách và tạo ra nguồn thu ngân sách ổn định. Việc phát triển du lịch cần gắn liền với việc bảo tồn các giá trị văn hóa và bảo vệ môi trường.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Đánh Giá Quản Lý Ngân Sách Thạch Thất

Việc áp dụng các giải pháp quản lý chi ngân sách hiệu quả cần được thực hiện một cách đồng bộ và có hệ thống. Huyện Thạch Thất cần xây dựng các chương trình thí điểm, đánh giá kết quả, và điều chỉnh các giải pháp cho phù hợp với điều kiện thực tế. Việc chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ các địa phương khác cũng là một yếu tố quan trọng. Bên cạnh đó, cần chú trọng đến việc xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả quản lý tài chính một cách khách quan và toàn diện, để có thể đưa ra các quyết định chính sách đúng đắn.

5.1. Xây Dựng Chương Trình Thí Điểm và Đánh Giá Kết Quả

Việc triển khai các chương trình thí điểm giúp kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của các giải pháp quản lý chi ngân sách trước khi áp dụng rộng rãi. Việc đánh giá kết quả cần được thực hiện một cách khách quan và khoa học, dựa trên các chỉ số cụ thể và có thể đo lường được.

5.2. Chia Sẻ Kinh Nghiệm và Học Hỏi từ Các Địa Phương

Việc học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương khác giúp huyện Thạch Thất có thêm những ý tưởng và giải pháp mới để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Việc chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác giữa các địa phương cũng giúp tăng cường sức mạnh tổng hợp và thúc đẩy sự phát triển chung.

VI. Kết Luận Quản Lý Chi Ngân Sách Phát Triển Thạch Thất Bền Vững

Việc quản lý chi ngân sách hiệu quả là yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển bền vững tại huyện Thạch Thất giai đoạn 2023-2028. Bằng cách áp dụng các phương pháp quản lý tiên tiến, tăng cường nguồn thu, và nâng cao năng lực cán bộ, huyện có thể tạo ra một hệ thống tài chính công minh bạch, hiệu quả, và bền vững. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tạo đà cho sự phát triển toàn diện của địa phương trong tương lai. Để đạt được các mục tiêu PTBV của thành phố và huyện Thạch Thất xây dựng, cần có những giải pháp thiết thực hơn trong quản lý chi ngân sách để đảm bảo được mức độ đúng đắn và dài hạn trong các khoản sử dụng vốn, tạo điều kiện thuận lợi và đòn bẩy cho các chủ thể trong địa phương hoạt động và kinh doanh.

6.1. Tầm Nhìn Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Thạch Thất Đến 2028

Tầm nhìn phát triển kinh tế xã hội của huyện Thạch Thất đến năm 2028 là trở thành một địa phương phát triển năng động, bền vững, và có chất lượng cuộc sống cao. Để đạt được tầm nhìn này, huyện cần tập trung vào việc phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, và bảo vệ môi trường. Đặc biệt quan trọng là công tác quản lý tài chính công cần được thực hiện hiệu quả và minh bạch.

6.2. Cam Kết và Hành Động Để Phát Triển Bền Vững

Để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững, huyện Thạch Thất cần có sự cam kết mạnh mẽ và hành động quyết liệt từ tất cả các cấp chính quyền và cộng đồng. Việc xây dựng một kế hoạch hành động cụ thể, có sự tham gia của tất cả các bên liên quan, là yếu tố quan trọng để đảm bảo thành công.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh an ninh phi truyền thống ngày càng được các quốc gia chú trọng, việc quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) gắn với mục tiêu phát triển bền vững (PTBV) trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội, tổng giá trị sản xuất năm 2022 đạt khoảng 31.910 tỷ đồng, tăng 13,6% so với năm trước, trong khi tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 1.189 tỷ đồng, vượt 22% kế hoạch giao. Tuy nhiên, kinh tế địa phương vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, đồng thời còn tồn tại các hạn chế trong quản lý chi ngân sách như thiếu định hướng dài hạn, phân bổ chưa sát sao và sai sót trong quyết toán chi. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đề xuất các giải pháp quản lý chi ngân sách tại huyện Thạch Thất giai đoạn 2023-2028, đảm bảo hiệu quả và bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và nâng cao an ninh phi truyền thống. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào dữ liệu thu thập từ năm 2020 đến 2022, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp với đặc thù địa phương. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, đồng thời hỗ trợ huyện Thạch Thất đạt được các mục tiêu PTBV trong giai đoạn phát triển sắp tới.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý chi ngân sách nhà nước và lý thuyết phát triển bền vững. Quản lý chi ngân sách nhà nước được hiểu là quá trình lập dự toán, chấp hành, quyết toán và kiểm soát các khoản chi nhằm đảm bảo sử dụng nguồn lực công hiệu quả, tuân thủ pháp luật và đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Phát triển bền vững được định nghĩa theo Báo cáo Brundtland là sự phát triển đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai, bao gồm ba trụ cột kinh tế, xã hội và môi trường. Các khái niệm chính bao gồm: chi ngân sách nhà nước (chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển), quản lý chi ngân sách theo đầu vào và theo kết quả, nguyên tắc quản lý chi ngân sách (theo dự toán, niên độ, minh bạch), và tiêu chí đánh giá quản lý chi ngân sách gắn với PTBV (hiệu lực, hiệu quả, bền vững, phù hợp). Ngoài ra, luận văn áp dụng mô hình quản trị an ninh phi truyền thống để đánh giá mối quan hệ giữa quản lý chi ngân sách và an ninh phi truyền thống, qua đó đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của địa phương.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp các phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:

• Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính, kế hoạch phát triển, dự án đầu tư của huyện Thạch Thất giai đoạn 2020-2022; tài liệu pháp luật liên quan đến quản lý ngân sách; các bài viết, sách và đề tài nghiên cứu trong và ngoài nước về quản lý chi ngân sách và phát triển bền vững.

• Phương pháp khảo sát: Xây dựng bảng hỏi gồm 21 câu hỏi dựa trên các nghiên cứu trước, khảo sát trực tiếp 65 cán bộ, công chức, viên chức liên quan đến quản lý chi ngân sách tại huyện, thu về 63 phiếu hợp lệ.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, so sánh số liệu thu chi ngân sách qua các năm, phân tích định tính về các yếu tố ảnh hưởng và thực trạng quản lý chi ngân sách. Dữ liệu được trình bày qua bảng biểu, biểu đồ để minh họa các kết quả chính.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 2020 đến 2022, khảo sát thực địa tháng 12/2022, hoàn thiện luận văn năm 2024.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khoa học, khách quan và phù hợp với mục tiêu đề tài, giúp làm rõ thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý chi ngân sách hiệu quả gắn với mục tiêu phát triển bền vững tại huyện Thạch Thất.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiệu quả thu ngân sách tăng trưởng ổn định: Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất trong giai đoạn 2020-2022 đạt khoảng 2.219 tỷ đồng, với mức tăng trưởng trung bình trên 10% mỗi năm. Năm 2022, tổng thu đạt 1.189 tỷ đồng, vượt 22% kế hoạch giao, trong đó nguồn thu bổ sung từ ngân sách thành phố chiếm tỷ trọng lớn nhất, đạt trên 1.000 tỷ đồng.

2. Cơ cấu chi ngân sách chưa tối ưu: Chi ngân sách chủ yếu tập trung vào chi thường xuyên (chiếm khoảng 70%) trong khi chi đầu tư phát triển chiếm tỷ trọng thấp hơn, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển hạ tầng và các dự án trọng điểm. Việc phân bổ chi chưa có định hướng dài hạn rõ ràng, dẫn đến hiệu quả sử dụng ngân sách chưa cao.

3. Thực trạng quản lý chi ngân sách còn tồn tại hạn chế: Qua khảo sát 63 cán bộ quản lý ngân sách, khoảng 35% phản ánh việc lập dự toán chi chưa sát với thực tế, 40% cho biết công tác chấp hành dự toán còn chậm trễ và thiếu minh bạch, 30% nhận định quyết toán chi ngân sách còn sai sót và chưa được kiểm soát chặt chẽ.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi ngân sách còn hạn chế: Mặc dù hệ thống TABMIS đã được triển khai, nhưng việc áp dụng công nghệ thông tin trong lập dự toán, theo dõi và kiểm soát chi ngân sách chưa đồng bộ, gây khó khăn trong việc cập nhật và báo cáo kịp thời.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Về khách quan, hệ thống văn bản pháp luật và quy định về chi ngân sách còn phức tạp, thay đổi thường xuyên, gây khó khăn cho việc áp dụng nhất quán. Điều kiện kinh tế xã hội của huyện còn nhiều thách thức, ảnh hưởng đến khả năng huy động và phân bổ ngân sách. Về chủ quan, trình độ cán bộ quản lý ngân sách chưa đồng đều, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm chưa thực sự hiệu quả, dẫn đến sai sót trong quyết toán và phân bổ chi. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với thực trạng chung của nhiều địa phương khi chuyển đổi quản lý chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững. Việc tăng cường minh bạch, áp dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực quản lý là những yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả quản lý chi ngân sách. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng thu ngân sách, bảng phân bổ chi ngân sách theo loại chi và biểu đồ khảo sát ý kiến cán bộ về các khía cạnh quản lý chi ngân sách.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững: Cần xây dựng kế hoạch chi ngân sách dài hạn, dựa trên phân tích khoa học và dự báo kinh tế xã hội, đảm bảo cân đối giữa chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Thời gian thực hiện: từ năm 2023 đến 2025. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện phối hợp với các đơn vị dự toán.

2. Tăng cường chấp hành dự toán chi ngân sách, nâng cao tính minh bạch: Thiết lập quy trình phân bổ và sử dụng ngân sách rõ ràng, công khai dự toán và báo cáo chi ngân sách định kỳ trên các phương tiện truyền thông. Thời gian thực hiện: liên tục từ 2023. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, các đơn vị dự toán và Văn phòng HĐND - UBND huyện.

3. Hoàn thiện quyết toán chi ngân sách, nâng cao hiệu quả kiểm soát: Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra chi ngân sách, xử lý nghiêm các sai phạm, đồng thời đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác quyết toán. Thời gian thực hiện: 2023-2026. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính - Kế hoạch, Thanh tra huyện.

4. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi ngân sách: Triển khai đồng bộ hệ thống TABMIS và các phần mềm quản lý ngân sách hiện đại, đảm bảo cập nhật dữ liệu kịp thời, minh bạch và dễ dàng truy xuất. Thời gian thực hiện: 2023-2024. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với Sở Tài chính Hà Nội.

5. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý ngân sách: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về quản lý chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững và kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin. Thời gian thực hiện: hàng năm từ 2023. Chủ thể thực hiện: Phòng Nội vụ huyện phối hợp Phòng Tài chính - Kế hoạch.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện và xã: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách gắn với PTBV, giúp nâng cao hiệu quả công tác lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách.

2. Nhà hoạch định chính sách địa phương: Các giải pháp đề xuất giúp xây dựng chính sách tài chính phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững, cân đối nguồn lực và ưu tiên đầu tư hiệu quả.

3. Các nhà nghiên cứu và học viên cao học chuyên ngành quản trị công và tài chính công: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý ngân sách nhà nước trong bối cảnh an ninh phi truyền thống và phát triển bền vững.

4. Các tổ chức giám sát, thanh tra và kiểm toán ngân sách: Cung cấp các tiêu chí đánh giá và thang đo quản lý chi ngân sách, hỗ trợ công tác kiểm tra, giám sát và nâng cao tính minh bạch trong sử dụng ngân sách công.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với phát triển bền vững là gì?
   Quản lý chi ngân sách gắn với PTBV là quá trình lập, chấp hành, quyết toán và kiểm soát các khoản chi ngân sách nhằm đảm bảo sử dụng nguồn lực công hiệu quả, đáp ứng các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường bền vững. Ví dụ, phân bổ ngân sách cho các dự án hạ tầng xanh và các chương trình xã hội lâu dài.

2. Tại sao huyện Thạch Thất cần nâng cao quản lý chi ngân sách?
   Mặc dù thu ngân sách tăng trưởng ổn định, nhưng chi ngân sách chưa tối ưu, còn tồn tại sai sót và thiếu minh bạch, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực và phát triển bền vững địa phương. Việc nâng cao quản lý giúp đảm bảo ngân sách được sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu duy vật biện chứng, kết hợp thu thập dữ liệu thứ cấp, khảo sát trực tiếp cán bộ quản lý ngân sách và phân tích thống kê mô tả, so sánh số liệu thu chi ngân sách giai đoạn 2020-2022.

4. Các giải pháp chính để cải thiện quản lý chi ngân sách là gì?
   Bao gồm hoàn thiện lập dự toán theo hướng bền vững, tăng cường minh bạch và chấp hành dự toán, nâng cao hiệu quả quyết toán và kiểm soát chi, ứng dụng công nghệ thông tin và đào tạo nâng cao năng lực cán bộ.

5. Ai là đối tượng chính hưởng lợi từ nghiên cứu này?
   Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện, nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu chuyên ngành quản trị công và tài chính công, cũng như các tổ chức giám sát và kiểm toán ngân sách sẽ được hỗ trợ trong công tác quản lý và sử dụng ngân sách hiệu quả hơn.

Kết luận

• Quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất có những kết quả tích cực về thu ngân sách và cơ cấu chi, nhưng vẫn còn tồn tại hạn chế về hiệu quả và minh bạch.
• Việc gắn quản lý chi ngân sách với mục tiêu phát triển bền vững là cần thiết để đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội ổn định, bền vững và bảo vệ môi trường.
• Luận văn đã đề xuất các giải pháp cụ thể như hoàn thiện lập dự toán, tăng cường chấp hành và quyết toán chi, ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực cán bộ.
• Thời gian thực hiện các giải pháp chủ yếu trong giai đoạn 2023-2028, phù hợp với kế hoạch phát triển của huyện.
• Kêu gọi các cơ quan quản lý, đơn vị dự toán và cán bộ liên quan tích cực triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách, góp phần thực hiện thành công mục tiêu phát triển bền vững tại địa phương.