I. Tính cấp thiết của đề tài
Phòng ngừa tình hình tội phạm là một hệ thống các biện pháp mang tính chất Nhà nước và xã hội nhằm khắc phục nguyên nhân và điều kiện của tội phạm. Đặc biệt, tại miền Đông Nam Bộ, tình hình tội phạm xâm phạm trật tự xã hội diễn biến phức tạp, với mức độ phạm tội ngày càng tinh vi. Công tác điều tra và xử lý các tội xâm phạm trật tự xã hội chưa đạt hiệu quả cao, cho thấy hoạt động phòng ngừa của các cơ quan chức năng còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu là do việc xây dựng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa chưa khoa học và chưa gắn với điều kiện đặc thù của từng địa phương. Việc thiếu đồng bộ trong công tác phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành cũng là một yếu tố quan trọng dẫn đến tình trạng này. Do đó, việc nghiên cứu và cụ thể hóa lý luận về phòng ngừa tội phạm là rất cần thiết.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận án là làm rõ các vấn đề lý luận và đánh giá thực trạng phòng ngừa tình hình các tội xâm phạm trật tự xã hội tại miền Đông Nam Bộ. Để đạt được mục đích này, luận án cần giải quyết các nhiệm vụ như nghiên cứu tổng quan các công trình liên quan, phân tích lý luận về phòng ngừa tội phạm, và trình bày thực trạng phòng ngừa tội xâm phạm trật tự xã hội. Đặc biệt, việc đưa ra các dự báo khoa học về tình hình tội phạm và đề xuất giải pháp tăng cường phòng ngừa là rất quan trọng. Những nhiệm vụ này không chỉ giúp làm rõ thực trạng mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các quy định của pháp luật hình sự và thực tiễn phòng ngừa tình hình các tội xâm phạm trật tự xã hội tại miền Đông Nam Bộ. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự xã hội theo Bộ luật Hình sự. Luận án khảo sát thực trạng từ năm 2007 đến 2017, với sự chú trọng vào hoạt động phòng ngừa của lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội. Việc xác định rõ đối tượng và phạm vi nghiên cứu sẽ giúp luận án có cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn về tình hình tội phạm tại khu vực này.
IV. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận án áp dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với các phương pháp nghiên cứu cụ thể như tổng kết thực tiễn, phân tích, tổng hợp, so sánh, và khảo sát. Phương pháp nghiên cứu gián tiếp thông qua tài liệu thứ cấp sẽ được sử dụng để làm rõ cơ sở lý luận, trong khi phương pháp nghiên cứu trực tiếp sẽ giúp thu thập thực tiễn phòng ngừa tội xâm phạm trật tự xã hội. Việc áp dụng linh hoạt các phương pháp này sẽ giúp luận án đạt được mục tiêu nghiên cứu một cách hiệu quả.
V. Điểm mới của luận án
Luận án mang đến những điểm mới về phương pháp nghiên cứu và quan điểm tiếp cận. Việc xác định hệ đặc điểm chuyên biệt để đánh giá mức độ tội phạm tại các đơn vị hành chính ở miền Đông Nam Bộ là một trong những điểm nổi bật. Luận án cũng kết hợp lý luận và thực tiễn trong việc phân tích nguyên nhân, điều kiện của tội xâm phạm trật tự xã hội. Đặc biệt, việc áp dụng lý luận Mác-xít để nhận diện và đánh giá thực trạng tội phạm tại Việt Nam trong hơn 10 năm qua là một đóng góp quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa.
