Phát Triển Văn Hóa Doanh Nghiệp Tại VNPT Đồng Tháp

• Tác giả: Tô Thị Bạch Yến
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Giác Trí
• Trường học: Trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Phát Triển Văn Hóa Doanh Nghiệp Tại VNPT Đồng Tháp
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• DANH SÁCH CÁC BẢNG
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP
• 1.1. Khái quát chung về VHDN
• 1.2. Khái niệm về văn hóa. Khái niệm VHDN
• 1.3. Các cấp độ của VHDN
• 1.3.1. Cấp độ 1- Những giá trị văn hóa hữu hình (Artifacts)
• 1.3.2. Cấp độ 2 - Những giá trị được tán đồng (Espoused Values)
• 1.3.3. Cấp độ 3 - Những ngầm định cơ bản (Basis Underlying Assumptions)
• 1.4. Các mô hình VHDN
• 1.4.1. Mô hình văn hóa gia đình (Clan)
• 1.4.2. Mô hình văn hóa sáng tạo (Adhocracy)
• 1.4.3. Môi trường văn hóa thị trường (Market)
• 1.4.4. Môi trường văn hóa cấp bậc (Hierarchy)
• 1.5. Vai trò của VHDN
• 1.6. Đặc điểm của VHDN
• 1.7. Các nhân tố tác động đến VHDN
• 1.7.1. Người lãnh đạo doanh nghiệp
• 1.7.2. Mối quan hệ giữa các thành viên trong doanh nghiệp
• 1.7.3. Lịch sử truyền thống của doanh nghiệp
• 1.7.4. Ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp
• 1.7.5. Hình thức sở hữu của doanh nghiệp
• 1.7.6. Văn hóa dân tộc - Văn hóa vùng miền. Những giá trị văn hóa học hỏi được
• 1.8. Các tiêu chí đánh giá VHDN
• 1.8.1. Cấp độ thứ nhất - những giá trị hữu hình trong doanh nghiệp
• 1.8.2. Cấp độ thứ hai - Những giá trị được tuyên bố
• 1.8.3. Cấp độ thứ ba - Những quan niệm cơ bản
• 1.9. Xây dựng và phát triển VHDN
• 1.9.1. Tác dụng của việc xây dựng và phát triển VHDN
• 1.9.2. Các giai đoạn phát triển của VHDN
• 1.10. Kinh nghiệm phát triển VHDN tại một số doanh nghiệp và bài học kinh nghiệm cho VNPT Đồng Tháp
• 1.10.1. Kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Nội Thất Hoà Phát
• 1.10.2. Kinh nghiệm của Công ty TNHH MTV Điện Lực Hải Dương
• 1.10.3. Bài học kinh nghiệm cho VNPT Đồng Tháp
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VHDN TẠI VNPT ĐỒNG THÁP
• 2.1. GIỚI THIỆU VỀ VNPT ĐỒNG THÁP
• 2.2. Quá trình hình thành và phát triển của VNPT và VNPT Đồng Tháp
• 2.3. Chức năng và nhiệm vụ của VNPT Đồng Tháp
• 2.4. Cơ cấu tổ chức và nhân sự VNPT Đồng Tháp
• 2.5. Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2017-2020 tại VNPT Đồng Tháp
• 2.6. THỰC TRẠNG VỀ VHDN TẠI VNPT ĐỒNG THÁP
• 2.7. Khái quát về VHDN tại VNPT Đồng Tháp
• 2.8. Phân tích thực trạng VHDN tại VNPT Đồng tháp
• 2.9. Đánh giá thực trạng về VHDN tại VNPT Đồng Tháp
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VHDN TẠI VNPT ĐỒNG THÁP
• 3.1. Cơ sở đề xuất các giải pháp. Bối cảnh kinh tế xã hội. Cơ sở pháp lý
• 3.2. Quan điểm, định hướng và mục tiêu phát triển VHDN của VNPT Đồng Tháp
• 3.3. Giải pháp phát triển VHDN tại VNPT Đồng Tháp
• 3.4. Giải pháp phát triển các cấp độ VHDN
• 3.5. Giải pháp điều chỉnh mô hình văn hóa
• 3.6. Giải pháp bổ trợ giúp phát triển toàn diện VHDN
• 3.6.1. Kiến nghị đối với Nhà nước
• 3.6.2. Kiến nghị đối với VNPT
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp

Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng và phát triển bền vững của một tổ chức. Tại VNPT Đồng Tháp, việc phát triển văn hóa doanh nghiệp không chỉ giúp nâng cao hiệu quả công việc mà còn tạo ra môi trường làm việc tích cực cho nhân viên. Nghiên cứu này sẽ phân tích các khía cạnh của văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp, từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp một cách hiệu quả.

1.1. Khái niệm và vai trò của văn hóa doanh nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp được hiểu là hệ thống các giá trị, niềm tin và quy tắc ứng xử trong một tổ chức. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hành vi của nhân viên và tạo ra sự gắn kết giữa các thành viên trong doanh nghiệp.

1.2. Tình hình phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp

VNPT Đồng Tháp đã có những bước tiến trong việc phát triển văn hóa doanh nghiệp, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ và bền vững.

II. Những thách thức trong phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp

Mặc dù VNPT Đồng Tháp đã có những nỗ lực trong việc phát triển văn hóa doanh nghiệp, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Những thách thức này bao gồm sự thiếu đồng bộ trong việc áp dụng các giá trị văn hóa, sự không nhất quán trong quản lý và sự thiếu tham gia của nhân viên trong quá trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp.

2.1. Thiếu sự đồng bộ trong quản lý văn hóa doanh nghiệp

Sự thiếu đồng bộ trong việc áp dụng các giá trị văn hóa có thể dẫn đến sự không nhất quán trong hành vi của nhân viên, gây khó khăn trong việc xây dựng một môi trường làm việc tích cực.

2.2. Sự tham gia của nhân viên trong xây dựng văn hóa

Sự tham gia của nhân viên là yếu tố quan trọng trong việc phát triển văn hóa doanh nghiệp. Tuy nhiên, tại VNPT Đồng Tháp, sự tham gia này vẫn còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả của các chương trình phát triển văn hóa.

III. Phương pháp phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp

Để phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp, cần áp dụng các phương pháp hiệu quả. Các phương pháp này bao gồm việc xây dựng các chương trình đào tạo, tổ chức các hoạt động gắn kết nhân viên và tạo ra môi trường làm việc tích cực.

3.1. Xây dựng chương trình đào tạo văn hóa doanh nghiệp

Chương trình đào tạo văn hóa doanh nghiệp cần được thiết kế để giúp nhân viên hiểu rõ hơn về các giá trị và quy tắc ứng xử trong tổ chức, từ đó nâng cao ý thức và trách nhiệm của họ.

3.2. Tổ chức các hoạt động gắn kết nhân viên

Các hoạt động gắn kết nhân viên như team building, hội thảo và các sự kiện văn hóa sẽ giúp tạo ra sự kết nối giữa các thành viên trong doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy văn hóa doanh nghiệp phát triển.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu tại VNPT Đồng Tháp

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Các chương trình phát triển văn hóa đã giúp nâng cao sự hài lòng của nhân viên và cải thiện hiệu quả công việc.

4.1. Kết quả từ các chương trình phát triển văn hóa

Các chương trình phát triển văn hóa đã giúp nâng cao sự gắn kết và tinh thần làm việc của nhân viên, từ đó cải thiện hiệu quả công việc và tăng cường sự cạnh tranh của doanh nghiệp.

4.2. Những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn

Từ những kết quả đạt được, VNPT Đồng Tháp có thể rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu trong việc phát triển văn hóa doanh nghiệp, từ đó áp dụng vào các chiến lược phát triển trong tương lai.

V. Kết luận và hướng đi tương lai cho văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp

Việc phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Đồng Tháp là một quá trình liên tục và cần sự nỗ lực từ tất cả các thành viên trong tổ chức. Để đạt được thành công bền vững, cần có những chiến lược rõ ràng và sự cam kết từ lãnh đạo.

5.1. Tầm quan trọng của việc duy trì văn hóa doanh nghiệp

Duy trì và phát triển văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quyết định đến sự thành công lâu dài của VNPT Đồng Tháp trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

5.2. Định hướng phát triển văn hóa doanh nghiệp trong tương lai

VNPT Đồng Tháp cần tiếp tục đổi mới và sáng tạo trong việc phát triển văn hóa doanh nghiệp, từ đó tạo ra một môi trường làm việc tích cực và hiệu quả hơn cho nhân viên.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, văn hóa doanh nghiệp (VHDN) đã trở thành một tài sản vô hình quan trọng, góp phần tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững cho các doanh nghiệp. Tại Việt Nam, đặc biệt là trong ngành viễn thông – công nghệ thông tin, việc xây dựng và phát triển VHDN phù hợp với xu thế mới là yêu cầu cấp thiết. VNPT Đồng Tháp, một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, đang trong quá trình chuyển đổi mô hình hoạt động từ doanh nghiệp viễn thông truyền thống sang doanh nghiệp số, đặt ra nhu cầu cấp bách về phát triển văn hóa doanh nghiệp để thích ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2017-2020 với số liệu thu thập từ các báo cáo tài chính, quản trị và khảo sát thực tiễn tại VNPT Đồng Tháp. Mục tiêu chính của luận văn là đánh giá thực trạng các cấp độ văn hóa doanh nghiệp, nhận diện mô hình văn hóa hiện tại và đề xuất các giải pháp phát triển văn hóa doanh nghiệp phù hợp với quy mô và tình hình hoạt động của VNPT Đồng Tháp trong giai đoạn 2021-2025. Việc phát triển văn hóa doanh nghiệp không chỉ giúp củng cố nội lực, tăng cường sự gắn kết nhân viên mà còn hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao vị thế trên thị trường viễn thông – công nghệ thông tin.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hệ thống lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp, trong đó tập trung vào ba cấp độ văn hóa theo Edgar Schein (2010):

• Cấp độ 1: Giá trị văn hóa hữu hình (Artifacts) – bao gồm kiến trúc, lễ nghi, ngôn ngữ, biểu tượng, đồng phục, tạo nên nét đặc trưng dễ nhận biết của doanh nghiệp.
• Cấp độ 2: Giá trị được tán đồng (Espoused Values) – là các giá trị, tầm nhìn, sứ mệnh được công bố và chia sẻ trong doanh nghiệp.
• Cấp độ 3: Ngầm định cơ bản (Basic Underlying Assumptions) – các niềm tin, nhận thức sâu xa, ăn sâu vào tiềm thức của các thành viên, khó thay đổi.

Ngoài ra, mô hình văn hóa doanh nghiệp của Cameron và Quinn (2011) được sử dụng để nhận diện bốn mô hình văn hóa chính: văn hóa gia đình (Clan), văn hóa sáng tạo (Adhocracy), văn hóa thị trường (Market) và văn hóa cấp bậc (Hierarchy). Mỗi mô hình có đặc điểm về phong cách lãnh đạo, chiến lược phát triển và tiêu chuẩn thành công khác nhau, giúp phân tích sâu sắc bản sắc văn hóa tại VNPT Đồng Tháp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định lượng và định tính:

• Nguồn dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo quản trị, số liệu nhân sự, kế hoạch kinh doanh của VNPT Đồng Tháp giai đoạn 2017-2020.
• Nguồn dữ liệu sơ cấp: Khảo sát 150 cán bộ công nhân viên và lãnh đạo VNPT Đồng Tháp bằng phiếu hỏi gồm 24 nội dung liên quan đến nhận diện mô hình văn hóa doanh nghiệp, sử dụng thang đo CHMA để đánh giá.
• Phương pháp chọn mẫu: Ngẫu nhiên đơn giản, thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện cho các phòng ban và trung tâm trực thuộc.
• Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm Excel và công cụ CHMA để tổng hợp, phân tích số liệu; áp dụng phương pháp suy luận logic để đề xuất giải pháp.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp từ tháng 02/2021 đến tháng 06/2021; tổng hợp và phân tích dữ liệu đến tháng 08/2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng văn hóa hữu hình tại VNPT Đồng Tháp: Kiến trúc và diện mạo doanh nghiệp được đánh giá tích cực với khoảng 75% nhân viên cảm nhận môi trường làm việc sạch sẽ, chuyên nghiệp. Tuy nhiên, các lễ nghi và hoạt động văn hóa chưa được tổ chức thường xuyên, chỉ khoảng 40% nhân viên tham gia các sự kiện văn hóa nội bộ.

2. Giá trị được tán đồng và nhận thức về tầm nhìn, sứ mệnh: Khoảng 68% nhân viên hiểu và đồng thuận với tầm nhìn, sứ mệnh của VNPT Đồng Tháp, nhưng chỉ 55% cảm thấy các giá trị này được áp dụng thực tế trong công việc hàng ngày.

3. Ngầm định cơ bản và bản sắc văn hóa: Nghiên cứu cho thấy có sự tồn tại của các giá trị truyền thống mang tính bảo thủ, ảnh hưởng đến sự đổi mới sáng tạo. Khoảng 60% nhân viên cho biết còn gặp khó khăn trong việc thích ứng với các thay đổi do mô hình doanh nghiệp số yêu cầu.

4. Mô hình văn hóa doanh nghiệp hiện tại: Kết quả thang đo CHMA cho thấy VNPT Đồng Tháp chủ yếu thuộc mô hình văn hóa cấp bậc (Hierarchy) với 45%, tiếp theo là văn hóa gia đình (Clan) chiếm 30%, văn hóa sáng tạo (Adhocracy) và văn hóa thị trường (Market) lần lượt chiếm 15% và 10%. Điều này phản ánh sự quản lý chặt chẽ nhưng thiếu tính linh hoạt và sáng tạo.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy VNPT Đồng Tháp đang trong giai đoạn chuyển đổi văn hóa từ mô hình truyền thống sang mô hình doanh nghiệp số, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức trong việc phát triển văn hóa sáng tạo và linh hoạt. Việc duy trì văn hóa cấp bậc giúp đảm bảo kỷ luật và ổn định nhưng có thể kìm hãm sự đổi mới cần thiết trong bối cảnh cạnh tranh ngành viễn thông ngày càng gay gắt.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành viễn thông tại Việt Nam, VNPT Đồng Tháp có mức độ nhận thức về tầm nhìn và sứ mệnh tương đối cao nhưng cần tăng cường áp dụng thực tiễn để tạo động lực cho nhân viên. Việc tổ chức các hoạt động văn hóa hữu hình chưa thường xuyên cũng làm giảm sự gắn kết và niềm tự hào của nhân viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mô hình văn hóa doanh nghiệp và bảng so sánh mức độ đồng thuận về các giá trị văn hóa giữa các phòng ban, giúp minh họa rõ nét hơn các điểm mạnh và hạn chế hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường tổ chức các hoạt động văn hóa hữu hình: Tổ chức định kỳ các lễ kỷ niệm, sự kiện văn hóa, thể thao nhằm nâng cao sự gắn kết và tinh thần đoàn kết trong nhân viên. Mục tiêu đạt 80% nhân viên tham gia các hoạt động trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Văn hóa – Đoàn thể VNPT Đồng Tháp.

2. Đào tạo và truyền thông về tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi: Triển khai các chương trình đào tạo, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức và áp dụng các giá trị văn hóa vào công việc hàng ngày. Mục tiêu tăng tỷ lệ đồng thuận lên 85% trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp với Ban Lãnh đạo.

3. Khuyến khích đổi mới sáng tạo và phát triển văn hóa sáng tạo (Adhocracy): Xây dựng các chính sách khuyến khích sáng kiến, cải tiến quy trình làm việc, tạo môi trường làm việc linh hoạt. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhân viên tham gia đề xuất sáng kiến lên 30% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và các phòng ban chức năng.

4. Điều chỉnh mô hình văn hóa doanh nghiệp phù hợp với chuyển đổi số: Xây dựng mô hình văn hóa kết hợp giữa tính kỷ luật của văn hóa cấp bậc và sự linh hoạt của văn hóa sáng tạo, phù hợp với đặc thù ngành viễn thông số. Thời gian thực hiện từ 2021 đến 2025. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo VNPT Đồng Tháp phối hợp với chuyên gia tư vấn văn hóa doanh nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo doanh nghiệp viễn thông và công nghệ thông tin: Giúp hiểu rõ vai trò và cách thức phát triển văn hóa doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số, từ đó xây dựng chiến lược quản trị phù hợp.

2. Chuyên viên nhân sự và quản trị văn hóa doanh nghiệp: Cung cấp cơ sở lý luận và phương pháp đánh giá thực trạng văn hóa, hỗ trợ thiết kế các chương trình đào tạo và phát triển văn hóa nội bộ.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu thực tiễn phát triển văn hóa doanh nghiệp trong ngành viễn thông tại Việt Nam.

4. Các tổ chức tư vấn phát triển doanh nghiệp: Giúp xây dựng các giải pháp tư vấn phát triển văn hóa doanh nghiệp phù hợp với đặc thù ngành và xu hướng chuyển đổi số hiện nay.

Câu hỏi thường gặp

1. Văn hóa doanh nghiệp là gì và tại sao nó quan trọng?
   Văn hóa doanh nghiệp là tập hợp các giá trị, niềm tin, hành vi và chuẩn mực được chia sẻ trong tổ chức, ảnh hưởng đến cách thức hoạt động và phát triển của doanh nghiệp. Nó tạo ra lợi thế cạnh tranh, thu hút nhân tài và tăng cường sự gắn bó của nhân viên.

2. Ba cấp độ văn hóa doanh nghiệp theo Schein gồm những gì?
   Ba cấp độ gồm: (1) Giá trị hữu hình như kiến trúc, lễ nghi; (2) Giá trị được tán đồng như tầm nhìn, sứ mệnh; (3) Ngầm định cơ bản là các niềm tin sâu xa, khó thay đổi.

3. Mô hình văn hóa doanh nghiệp nào phù hợp với doanh nghiệp chuyển đổi số?
   Mô hình kết hợp giữa văn hóa cấp bậc (đảm bảo kỷ luật) và văn hóa sáng tạo (khuyến khích đổi mới) được xem là phù hợp để doanh nghiệp thích ứng nhanh với thay đổi và phát triển bền vững.

4. Làm thế nào để đánh giá thực trạng văn hóa doanh nghiệp?
   Có thể sử dụng khảo sát nhân viên, phỏng vấn chuyên gia, áp dụng các thang đo chuẩn như CHMA, phân tích các biểu hiện văn hóa hữu hình và vô hình trong doanh nghiệp.

5. Giải pháp nào giúp phát triển văn hóa doanh nghiệp hiệu quả?
   Tăng cường hoạt động văn hóa nội bộ, đào tạo truyền thông giá trị cốt lõi, khuyến khích sáng tạo, điều chỉnh mô hình văn hóa phù hợp với chiến lược và môi trường kinh doanh.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp, tập trung vào ba cấp độ và bốn mô hình văn hóa chính.
• Đánh giá thực trạng tại VNPT Đồng Tháp cho thấy văn hóa cấp bậc chiếm ưu thế, trong khi văn hóa sáng tạo còn hạn chế.
• Các giá trị hữu hình và giá trị được tán đồng chưa được phát huy tối đa, ảnh hưởng đến sự gắn kết và đổi mới trong doanh nghiệp.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm phát triển văn hóa doanh nghiệp phù hợp với chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh giai đoạn 2021-2025.
• Khuyến nghị VNPT Đồng Tháp triển khai các hoạt động văn hóa, đào tạo, khuyến khích sáng tạo và điều chỉnh mô hình văn hóa để tạo động lực phát triển bền vững.

Hành động tiếp theo: VNPT Đồng Tháp cần xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp. Các doanh nghiệp trong ngành viễn thông và công nghệ thông tin cũng nên tham khảo nghiên cứu này để phát triển văn hóa doanh nghiệp hiệu quả trong thời đại số.