I. Tổng Quan Về Phát Triển Kinh Tế Hợp Tác Nông Nghiệp Định Hóa
Phát triển kinh tế hợp tác là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước. Kinh tế hợp tác với nhiều hình thức đa dạng, hoạt động trên nguyên tắc tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi. Kinh tế hợp tác dựa trên tinh thần hợp tác, chia sẻ, mang lại lợi ích cho các thành viên và xã hội. Nó không chỉ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế mà còn có đóng góp quan trọng trong phát triển văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở nông thôn. Để thực hiện chủ trương “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững”, ngành Nông nghiệp xác định nhiệm vụ đổi mới, phát triển kinh tế hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm. Định Hóa là huyện miền núi, nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Thái Nguyên, cách thành phố Thái Nguyên 50km. Thời gian qua, được sự quan tâm của Cấp ủy, Chính quyền, các tổ chức đoàn thể nên các loại hình kinh tế hợp tác trong nông nghiệp Định Hóa đã có những chuyển biến rõ rệt.
1.1. Vai Trò Của Kinh Tế Hợp Tác Trong Nông Nghiệp Hiện Đại
Kinh tế hợp tác đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của nông nghiệp Định Hóa. Nó giúp các hộ nông dân nhỏ lẻ liên kết lại, tạo thành sức mạnh tập thể để tiếp cận thị trường, công nghệ và nguồn vốn. Đồng thời, kinh tế hợp tác còn góp phần vào việc xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Theo nghiên cứu của Ngô Xuân Điển (2019), kinh tế hợp tác giúp tăng thu nhập và tạo việc làm cho xã viên.
1.2. Các Hình Thức Kinh Tế Hợp Tác Phổ Biến Tại Định Hóa
Tại Định Hóa, các hình thức kinh tế hợp tác phổ biến bao gồm hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT) và các câu lạc bộ khuyến nông. HTX là hình thức cao nhất của kinh tế hợp tác, có tư cách pháp nhân và hoạt động theo Luật Hợp tác xã. THT là hình thức đơn giản hơn, thường được thành lập trên cơ sở tự nguyện của các hộ nông dân có cùng ngành nghề. Các câu lạc bộ khuyến nông là nơi để các nông dân trao đổi kinh nghiệm, học hỏi kỹ thuật mới.
II. Thực Trạng Phát Triển Hợp Tác Xã Nông Nghiệp Tại Định Hóa
Hiện nay, trên địa bàn huyện Định Hóa có nhiều hợp tác xã nông nghiệp Thái Nguyên hoạt động trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản. Các HTX đã góp phần vào việc giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho xã viên và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát triển các HTX vẫn còn một số tồn tại như: quy mô nhỏ, năng lực quản lý yếu, thiếu vốn và khó khăn trong tiếp cận thị trường. Theo Ngô Xuân Điển (2019), nhiều HTX còn hoạt động kém hiệu quả, mang tính hình thức, chưa xây dựng được niềm tin cho xã viên.
2.1. Số Lượng Và Chất Lượng Hợp Tác Xã Nông Nghiệp Hiện Nay
Theo số liệu thống kê, số lượng hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn huyện Định Hóa giai đoạn 2015-2017 không ổn định. Chất lượng hoạt động của các HTX cũng chưa cao, nhiều HTX bị xếp loại yếu kém. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu vốn, thiếu cán bộ quản lý có năng lực và khó khăn trong tiếp cận thị trường. Cần có giải pháp để nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX.
2.2. Những Khó Khăn Mà Hợp Tác Xã Nông Nghiệp Đang Gặp Phải
Các hợp tác xã nông nghiệp đang gặp phải nhiều khó khăn, bao gồm: thiếu vốn sản xuất kinh doanh, khó khăn trong tiếp cận tín dụng, năng lực quản lý yếu, thiếu thông tin thị trường, khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm và cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp lớn. Ngoài ra, một số cơ chế chính sách hỗ trợ, khuyến khích chậm được triển khai, gây ảnh hưởng đến hoạt động của các HTX.
2.3. Đánh Giá Hiệu Quả Hoạt Động Của Hợp Tác Xã Nông Nghiệp
Hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn huyện Định Hóa còn thấp. Nhiều HTX hoạt động cầm chừng, thua lỗ hoặc tạm ngừng hoạt động. Một số HTX hoạt động hiệu quả nhưng quy mô còn nhỏ, chưa có sức lan tỏa lớn. Cần có đánh giá khách quan, toàn diện về hiệu quả hoạt động của các HTX để có giải pháp phù hợp.
III. Giải Pháp Phát Triển Kinh Tế Hợp Tác Nông Nghiệp Bền Vững
Để phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp Định Hóa một cách bền vững, cần có các giải pháp đồng bộ từ Nhà nước, chính quyền địa phương và bản thân các HTX. Các giải pháp bao gồm: tăng cường hỗ trợ vốn, nâng cao năng lực quản lý, hỗ trợ tiếp cận thị trường, khuyến khích ứng dụng khoa học kỹ thuật và xây dựng thương hiệu sản phẩm. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của kinh tế hợp tác.
3.1. Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Hợp Tác Xã Nông Nghiệp
Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ hợp tác xã nông nghiệp một cách thiết thực và hiệu quả. Các chính sách hỗ trợ cần tập trung vào các lĩnh vực như: tín dụng, thuế, đất đai, khoa học công nghệ và xúc tiến thương mại. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính để các HTX dễ dàng tiếp cận các chính sách hỗ trợ.
3.2. Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Cho Hợp Tác Xã Nông Nghiệp
Nâng cao năng lực quản lý là yếu tố then chốt để các hợp tác xã nông nghiệp hoạt động hiệu quả. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý cho cán bộ quản lý HTX. Nội dung đào tạo cần tập trung vào các lĩnh vực như: quản trị tài chính, marketing, quản lý sản xuất và quản lý rủi ro.
3.3. Hỗ Trợ Hợp Tác Xã Nông Nghiệp Tiếp Cận Thị Trường
Hỗ trợ các hợp tác xã nông nghiệp tiếp cận thị trường là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động. Cần tạo điều kiện cho các HTX tham gia các hội chợ, triển lãm, kết nối với các doanh nghiệp thu mua, chế biến và tiêu thụ nông sản. Đồng thời, cần xây dựng thương hiệu sản phẩm cho các HTX để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
IV. Ứng Dụng Khoa Học Kỹ Thuật Vào Hợp Tác Xã Nông Nghiệp
Việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp là yếu tố quan trọng để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất. Các HTX cần chủ động tiếp cận và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản. Đồng thời, cần khuyến khích các HTX liên kết với các viện nghiên cứu, trường đại học để chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực.
4.1. Đổi Mới Công Nghệ Trong Sản Xuất Nông Nghiệp
Cần khuyến khích các hợp tác xã nông nghiệp đổi mới công nghệ trong sản xuất, từ khâu chọn giống, chăm sóc đến thu hoạch và bảo quản. Ứng dụng các công nghệ tiên tiến như: tưới nhỏ giọt, bón phân thông minh, sử dụng máy móc hiện đại và áp dụng quy trình sản xuất VietGAP.
4.2. Nâng Cao Chất Lượng Sản Phẩm Nông Nghiệp
Nâng cao chất lượng sản phẩm là yếu tố then chốt để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Các hợp tác xã nông nghiệp cần chú trọng đến việc kiểm soát chất lượng sản phẩm từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ. Áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng như: VietGAP, GlobalGAP và HACCP.
4.3. Phát Triển Nông Nghiệp Hữu Cơ Tại Định Hóa
Nông nghiệp hữu cơ là xu hướng phát triển tất yếu của nông nghiệp hiện đại. Cần khuyến khích các hợp tác xã nông nghiệp chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ để tạo ra các sản phẩm an toàn, chất lượng cao và thân thiện với môi trường. Đồng thời, cần xây dựng chuỗi giá trị nông sản hữu cơ từ sản xuất đến tiêu thụ.
V. Liên Kết Sản Xuất Và Tiêu Thụ Nông Sản Cho Hợp Tác Xã
Việc liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản là giải pháp quan trọng để đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm của các HTX. Cần khuyến khích các HTX liên kết với các doanh nghiệp thu mua, chế biến và tiêu thụ nông sản để tạo thành chuỗi giá trị khép kín. Đồng thời, cần xây dựng các kênh phân phối trực tiếp từ HTX đến người tiêu dùng.
5.1. Xây Dựng Chuỗi Giá Trị Nông Sản Bền Vững
Cần xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững từ sản xuất đến tiêu thụ. Trong chuỗi giá trị này, các hợp tác xã nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguyên liệu đầu vào chất lượng cao. Các doanh nghiệp thu mua, chế biến và tiêu thụ nông sản đóng vai trò trong việc tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.
5.2. Phát Triển Thị Trường Nông Sản Thái Nguyên
Cần phát triển thị trường nông sản Thái Nguyên một cách bền vững. Xây dựng các trung tâm giao dịch nông sản, chợ đầu mối và các kênh phân phối hiện đại. Đồng thời, cần tăng cường công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm nông sản của tỉnh.
5.3. Ứng Dụng Thương Mại Điện Tử Trong Tiêu Thụ Nông Sản
Thương mại điện tử là kênh tiêu thụ hiệu quả cho các sản phẩm nông sản. Cần khuyến khích các hợp tác xã nông nghiệp tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử, xây dựng website bán hàng và quảng bá sản phẩm trên mạng xã hội.
VI. Định Hướng Và Giải Pháp Phát Triển Kinh Tế Hợp Tác Đến 2025
Đến năm 2025, huyện Định Hóa phấn đấu phát triển kinh tế hợp tác trở thành động lực quan trọng trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Để đạt được mục tiêu này, cần có các giải pháp đồng bộ từ Nhà nước, chính quyền địa phương và bản thân các HTX. Các giải pháp cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.
6.1. Mục Tiêu Phát Triển Kinh Tế Hợp Tác Đến Năm 2025
Mục tiêu đến năm 2025 là nâng cao số lượng và chất lượng hợp tác xã nông nghiệp, tăng cường liên kết sản xuất và tiêu thụ, ứng dụng khoa học kỹ thuật và xây dựng thương hiệu sản phẩm. Đồng thời, cần nâng cao thu nhập và đời sống cho xã viên, góp phần vào việc xây dựng nông thôn mới.
6.2. Giải Pháp Thực Hiện Mục Tiêu Phát Triển
Các giải pháp thực hiện mục tiêu phát triển bao gồm: tăng cường hỗ trợ vốn, nâng cao năng lực quản lý, hỗ trợ tiếp cận thị trường, khuyến khích ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu sản phẩm và tăng cường công tác tuyên truyền. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và các tổ chức liên quan.
6.3. Kiến Nghị Để Phát Triển Kinh Tế Hợp Tác Hiệu Quả
Kiến nghị với UBND tỉnh Thái Nguyên và các cơ quan chức năng của Tỉnh về việc ban hành các chính sách hỗ trợ hợp tác xã nông nghiệp một cách thiết thực và hiệu quả. Kiến nghị với UBND huyện Định Hóa về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các HTX. Kiến nghị với các cơ quan, phòng ban chuyên môn của huyện Định Hóa về việc hỗ trợ các HTX tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi.
