Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa kinh tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ cả trong và ngoài nước. Theo ước tính, việc tối đa hóa lợi nhuận trở thành mục tiêu trọng tâm của doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong đó, công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh giữ vai trò then chốt, giúp doanh nghiệp đánh giá chính xác hiệu quả kinh doanh và đưa ra các quyết định quản lý phù hợp. Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Dịch vụ Phát triển Quốc tế CHC JAPAN trong năm 2019. Mục tiêu cụ thể là phân tích các hoạt động kế toán hiện tại, nhận diện những tồn tại, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác kế toán nhằm góp phần tối ưu hóa lợi nhuận và nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ doanh nghiệp dịch vụ hoàn thiện hệ thống kế toán, đồng thời cung cấp thông tin tham khảo cho các doanh nghiệp cùng ngành và các nhà quản lý tài chính.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và chuẩn mực kế toán hiện hành, trong đó nổi bật là Chuẩn mực kế toán số 14 về Doanh thu và thu nhập khác, quy định rõ các điều kiện ghi nhận doanh thu trong doanh nghiệp dịch vụ. Ngoài ra, mô hình quản lý chi phí và xác định kết quả kinh doanh được vận dụng để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp. Ba khái niệm chính được làm rõ gồm: doanh thu (tổng giá trị kinh tế thu được từ hoạt động sản xuất kinh doanh), chi phí (các khoản phí tổn phát sinh liên quan đến hoạt động tạo ra sản phẩm, dịch vụ) và kết quả kinh doanh (lợi nhuận hoặc lỗ phát sinh trong kỳ). Lý thuyết về quản lý kế toán doanh thu và chi phí cũng được áp dụng nhằm đánh giá hiệu quả công tác kế toán trong doanh nghiệp dịch vụ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và lịch sử. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu kế toán và báo cáo tài chính của Công ty TNHH Dịch vụ Phát triển Quốc tế CHC JAPAN trong năm 2019. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp khảo sát toàn diện, thu thập dữ liệu sơ cấp qua phỏng vấn trực tiếp cán bộ kế toán và nhân viên công ty, đồng thời thu thập dữ liệu thứ cấp từ các tài liệu, báo cáo, sách tham khảo và các nguồn thông tin đại chúng. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích định tính và so sánh thực trạng với các chuẩn mực kế toán hiện hành. Quá trình nghiên cứu được tiến hành trong vòng 12 tháng, từ khảo sát thực tế đến tổng hợp và xử lý số liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu chủ yếu từ dịch vụ hỗ trợ làm báo cáo thuế và tư vấn quản lý chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng doanh thu của công ty, với mức đóng góp khoảng 70% tổng doanh thu năm 2019. Điều này phản ánh sự tập trung vào các dịch vụ cốt lõi, tạo nguồn thu ổn định cho doanh nghiệp.

  2. Công tác kế toán các khoản giảm trừ doanh thu còn tồn tại hạn chế, như việc ghi nhận chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại và giảm giá hàng bán chưa được thực hiện đầy đủ và kịp thời, dẫn đến sai lệch trong xác định doanh thu thuần. Tỷ lệ các khoản giảm trừ doanh thu chiếm khoảng 5-7% tổng doanh thu, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh.

  3. Quản lý công nợ phải thu chưa chặt chẽ, với tỷ lệ công nợ quá hạn chiếm khoảng 12% tổng khoản phải thu, gây ảnh hưởng đến dòng tiền và khả năng thanh toán của công ty. Việc theo dõi và thu hồi công nợ chưa được thực hiện hiệu quả, làm tăng rủi ro tài chính.

  4. Chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí tài chính chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí, lần lượt khoảng 25% và 15%, trong khi chi phí bán hàng chiếm khoảng 10%. Việc kiểm soát chi phí chưa tối ưu làm giảm hiệu quả lợi nhuận của công ty.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ việc tổ chức bộ máy kế toán chưa khoa học, phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng và hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán chưa đồng bộ. So sánh với một số doanh nghiệp dịch vụ cùng ngành, công ty CHC JAPAN có mức độ áp dụng công nghệ kế toán máy tính còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả xử lý thông tin chưa cao. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao tính chính xác của thông tin tài chính mà còn hỗ trợ nhà quản trị đưa ra các quyết định kinh tế kịp thời, góp phần tăng trưởng bền vững. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ trọng doanh thu theo loại dịch vụ, bảng phân tích chi phí theo từng khoản mục và biểu đồ công nợ phải thu theo thời gian để minh họa rõ nét hơn các vấn đề tồn tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán nhằm tự động hóa quy trình ghi nhận doanh thu, chi phí và công nợ, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả xử lý dữ liệu. Mục tiêu đạt 90% giao dịch kế toán được xử lý qua phần mềm trong vòng 12 tháng, do phòng Kế toán phối hợp với bộ phận IT thực hiện.

  2. Xây dựng quy trình quản lý công nợ chặt chẽ hơn, bao gồm việc phân loại công nợ theo thời gian, thiết lập cảnh báo công nợ quá hạn và tăng cường thu hồi công nợ. Mục tiêu giảm tỷ lệ công nợ quá hạn xuống dưới 5% trong 6 tháng tới, do bộ phận Kế toán và Phòng Kinh doanh phối hợp thực hiện.

  3. Đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ kế toán, tập trung vào kỹ năng áp dụng chuẩn mực kế toán, xử lý các khoản giảm trừ doanh thu và phân tích chi phí. Mục tiêu hoàn thành ít nhất 3 khóa đào tạo chuyên sâu trong năm, do Ban Lãnh đạo công ty phối hợp với các tổ chức đào tạo thực hiện.

  4. Tối ưu hóa chi phí quản lý và chi phí tài chính thông qua việc rà soát, đánh giá lại các khoản chi phí hiện tại, đề xuất cắt giảm các khoản không cần thiết và đàm phán lại các điều khoản tài chính với đối tác. Mục tiêu giảm chi phí quản lý và tài chính ít nhất 10% trong vòng 1 năm, do Ban Quản lý tài chính và Kế toán chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp dịch vụ: Luận văn cung cấp cái nhìn toàn diện về công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh, giúp họ nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và ra quyết định chiến lược.

  2. Cán bộ kế toán và kiểm toán: Tài liệu chi tiết về quy trình kế toán, các tài khoản sử dụng và phương pháp ghi nhận doanh thu, chi phí sẽ hỗ trợ nâng cao kỹ năng chuyên môn và áp dụng chuẩn mực kế toán chính xác.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Tài chính – Kế toán: Luận văn là nguồn tham khảo thực tiễn quý giá, giúp hiểu rõ hơn về ứng dụng lý thuyết kế toán trong doanh nghiệp dịch vụ, đồng thời phát triển kỹ năng nghiên cứu khoa học.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tài chính: Thông tin về thực trạng và giải pháp kế toán doanh thu, chi phí tại doanh nghiệp giúp các cơ quan này đánh giá chính sách, giám sát và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp hiệu quả hơn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kế toán doanh thu trong doanh nghiệp dịch vụ được ghi nhận như thế nào?
    Doanh thu được ghi nhận khi doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với dịch vụ cho khách hàng, doanh thu được xác định tương đối chắc chắn và có thể đo lường được phần công việc đã hoàn thành. Ví dụ, công ty CHC JAPAN ghi nhận doanh thu khi khách hàng xác nhận phần dịch vụ đã cung cấp.

  2. Các khoản giảm trừ doanh thu gồm những gì?
    Bao gồm chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại và giảm giá hàng bán. Những khoản này làm giảm doanh thu tổng và được phản ánh qua tài khoản 521. Việc ghi nhận chính xác các khoản này giúp xác định doanh thu thuần đúng đắn.

  3. Tại sao quản lý công nợ phải thu quan trọng?
    Công nợ phải thu là tài sản của doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền và khả năng thanh toán. Quản lý công nợ hiệu quả giúp giảm rủi ro mất vốn và cải thiện tình hình tài chính. Tại CHC JAPAN, công nợ quá hạn chiếm khoảng 12%, cần được kiểm soát chặt chẽ.

  4. Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm những khoản nào?
    Bao gồm chi phí vật tư, tiền lương, khấu hao tài sản cố định, dịch vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác liên quan đến hoạt động quản lý. Tỷ trọng chi phí quản lý tại công ty nghiên cứu chiếm khoảng 25% tổng chi phí.

  5. Làm thế nào để hoàn thiện công tác kế toán doanh thu và chi phí?
    Cần tổ chức bộ máy kế toán khoa học, áp dụng công nghệ thông tin, đào tạo nhân viên, xây dựng quy trình quản lý công nợ và kiểm soát chi phí chặt chẽ. Các giải pháp này giúp nâng cao tính chính xác và kịp thời của thông tin kế toán, hỗ trợ quản lý hiệu quả.

Kết luận

  • Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp dịch vụ đánh giá hiệu quả hoạt động và đưa ra quyết định quản lý phù hợp.
  • Thực trạng tại Công ty TNHH Dịch vụ Phát triển Quốc tế CHC JAPAN cho thấy còn tồn tại các hạn chế về quản lý công nợ, ghi nhận doanh thu và kiểm soát chi phí.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể như ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực kế toán, quản lý công nợ và tối ưu chi phí nhằm hoàn thiện công tác kế toán.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao hiệu quả tài chính và cạnh tranh trên thị trường.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp để đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.

Quý độc giả và các nhà quản lý doanh nghiệp dịch vụ được khuyến khích áp dụng các kiến thức và giải pháp trong luận văn nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán và quản lý tài chính.