Nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống của hai cá thể voọc Cát Bà (Trachypithecus poliocephalus) tại Vườn Quốc gia Cát Bà, Hải Phòng

• Tác giả: Mai Sỹ Luân
• Người hướng dẫn: TS. Đồng Thanh Hải
• Trường học: Trường Đại học Lâm nghiệp
• Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
• Đề tài: Nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống của hai cá thể Voọc Cát Bà (Trachypithecus poliocephalus Trouessart, 1911) tại Vườn Quốc gia Cát Bà, Hải Phòng
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sỹ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Vùng sống và một số phương pháp nghiên cứu vùng sống
• 1.2. Khái niệm về vùng sống
• 1.3. Một vài phương pháp ước tính vùng sống đang được sử dụng
• 1.4. Kích thước vùng sống
• 1.5. Quãng đường di chuyển theo ngày
• 1.6. Phân loại học
• 1.7. Phân loại học Linh trưởng Việt Nam
• 1.8. Vị trí phân loại của loài Voọc Cát Bà
• 1.9. Một số đặc điểm sinh thái và tập tính của loài Voọc Cát Bà
• 1.10. Đặc điểm hình thái loài Voọc Cát Bà
• 1.11. Sinh thái và tập tính. Sự chia cắt quần thể
• 2. CHƯƠNG 2: MỤC TIÊU - NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 2.2. Mục tiêu chung
• 2.3. Mục tiêu cụ thể
• 2.4. Nội dung nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp điều tra theo tuyến
• 2.7. Phương pháp xác định các đặc trưng tập tính sử dụng vùng sống
• 2.8. Phương pháp xác định và đánh giá các mối đe dọa
• 2.9. Phương pháp nội nghiệp
• 3. CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm tự nhiên
• 3.2. Vị trí địa lý, hành chính
• 3.3. Đặc điểm địa hình
• 3.4. Đặc điểm địa chất, thổ nhưỡng
• 3.5. Đặc điểm khí hậu thuỷ văn
• 3.6. Đặc điểm kinh tế - xã hội
• 3.7. Đặc điểm kinh tế
• 3.8. Đặc điểm xã hội
• 3.9. Những thuận lợi và khó khăn của khu vực nghiên cứu
• 3.9.1. Những thuận lợi
• 3.9.2. Những khó khăn
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Quãng đường di chuyển theo ngày
• 4.2. Kích thước vùng sống
• 4.3. Cường độ sử dụng sinh cảnh
• 4.4. Các mối đe dọa tới loài và sinh cảnh tại khu vực nghiên cứu
• 4.5. Đánh giá các mối đe dọa
• 4.6. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn và phát triển quần thể Voọc Cát Bà
• KẾT LUẬN - TỒN TẠI - KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống của voọc Cát Bà

Nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống của voọc Cát Bà (Trachypithecus poliocephalus) tại Vườn Quốc gia Cát Bà là một chủ đề quan trọng trong bảo tồn động vật hoang dã. Loài voọc này được xếp vào danh sách các loài nguy cấp và cần được bảo vệ. Việc hiểu rõ về tập tính và vùng sống của chúng sẽ giúp nâng cao hiệu quả trong công tác bảo tồn. Nghiên cứu này không chỉ cung cấp thông tin về sinh thái mà còn giúp xác định các mối đe dọa đối với loài.

1.1. Khái niệm về vùng sống của voọc Cát Bà

Vùng sống của voọc Cát Bà được định nghĩa là khu vực mà các cá thể di chuyển để tìm kiếm thức ăn, giao phối và chăm sóc con non. Việc phân tích vùng sống giúp hiểu rõ hơn về tập tính và sự phân bố của loài trong môi trường tự nhiên.

1.2. Tình trạng bảo tồn voọc Cát Bà hiện nay

Theo Sách đỏ IUCN, voọc Cát Bà được xếp vào nhóm nguy cấp. Số lượng cá thể giảm sút nghiêm trọng do mất môi trường sống và săn bắt. Việc nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống là cần thiết để đưa ra các biện pháp bảo tồn hiệu quả.

II. Vấn đề và thách thức trong nghiên cứu voọc Cát Bà

Nghiên cứu về tập tính voọc Cát Bà gặp nhiều thách thức, bao gồm việc thu thập dữ liệu trong môi trường tự nhiên. Sự phân bố không đồng đều của loài và các yếu tố môi trường như thời tiết cũng ảnh hưởng đến khả năng quan sát. Hơn nữa, sự can thiệp của con người vào môi trường sống của voọc cũng là một vấn đề lớn.

2.1. Các mối đe dọa từ môi trường sống

Môi trường sống của voọc Cát Bà đang bị đe dọa bởi sự phát triển đô thị và khai thác tài nguyên. Việc phá rừng để xây dựng cơ sở hạ tầng đã làm giảm diện tích sống của loài này.

2.2. Săn bắt và buôn bán trái phép

Săn bắt voọc Cát Bà để buôn bán làm thú cưng hoặc phục vụ nhu cầu tiêu dùng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm số lượng cá thể. Cần có các biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn tình trạng này.

III. Phương pháp nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống của voọc Cát Bà

Nghiên cứu sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để thu thập dữ liệu về vùng sống voọc. Các phương pháp này bao gồm theo dõi bằng GPS, quan sát trực tiếp và phân tích mẫu sinh thái. Việc áp dụng các phương pháp này giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của dữ liệu.

3.1. Phương pháp theo dõi bằng GPS

Sử dụng thiết bị GPS để theo dõi di chuyển của voọc Cát Bà giúp thu thập thông tin chi tiết về quãng đường di chuyển và kích thước vùng sống. Dữ liệu này rất quan trọng trong việc phân tích tập tính của loài.

3.2. Quan sát trực tiếp và ghi chép

Quan sát trực tiếp các cá thể voọc trong môi trường tự nhiên giúp ghi nhận các hành vi và thói quen sinh hoạt của chúng. Phương pháp này cung cấp thông tin bổ sung cho việc phân tích dữ liệu thu thập từ GPS.

IV. Kết quả nghiên cứu về tập tính sử dụng vùng sống của voọc Cát Bà

Kết quả nghiên cứu cho thấy kích thước vùng sống của voọc Cát Bà có sự biến đổi theo mùa và theo độ tuổi. Các cá thể voọc di chuyển trong một khu vực rộng lớn để tìm kiếm thức ăn và nơi ngủ. Điều này cho thấy sự thích nghi của loài với môi trường sống của chúng.

4.1. Kích thước vùng sống và quãng đường di chuyển

Kích thước vùng sống của voọc Cát Bà được ước tính từ 2 đến 5 km², tùy thuộc vào mùa và nguồn thức ăn. Quá trình di chuyển hàng ngày của chúng có thể lên đến 1 km.

4.2. Cường độ sử dụng sinh cảnh

Cường độ sử dụng sinh cảnh của voọc Cát Bà cho thấy chúng ưu tiên các khu vực có nhiều thức ăn và nơi ngủ an toàn. Điều này phản ánh sự lựa chọn sinh cảnh của loài trong việc tối ưu hóa nguồn tài nguyên.

V. Ứng dụng thực tiễn từ nghiên cứu voọc Cát Bà

Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng trong các chương trình bảo tồn và quản lý tài nguyên thiên nhiên tại Vườn Quốc gia Cát Bà. Việc hiểu rõ về tập tính và vùng sống của voọc Cát Bà sẽ giúp xây dựng các chiến lược bảo tồn hiệu quả hơn.

5.1. Đề xuất các biện pháp bảo tồn

Cần thiết lập các khu vực bảo tồn nghiêm ngặt và tăng cường công tác tuyên truyền về bảo vệ voọc Cát Bà. Các biện pháp này sẽ giúp bảo vệ môi trường sống và nâng cao nhận thức cộng đồng.

5.2. Tăng cường hợp tác quốc tế

Hợp tác với các tổ chức quốc tế trong việc bảo tồn động vật hoang dã sẽ mang lại nhiều lợi ích. Việc chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực sẽ giúp nâng cao hiệu quả bảo tồn voọc Cát Bà.

VI. Kết luận và tương lai của nghiên cứu voọc Cát Bà

Nghiên cứu tập tính sử dụng vùng sống của voọc Cát Bà là một bước quan trọng trong việc bảo tồn loài này. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp thông tin quý giá mà còn mở ra hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo. Tương lai của voọc Cát Bà phụ thuộc vào các biện pháp bảo tồn hiệu quả và sự quan tâm của cộng đồng.

6.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu

Nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về tập tính voọc mà còn góp phần vào việc bảo tồn các loài động vật hoang dã khác. Việc bảo vệ môi trường sống là điều cần thiết để duy trì sự đa dạng sinh học.

6.2. Hướng đi tương lai cho nghiên cứu

Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến tập tính và vùng sống của voọc Cát Bà. Các nghiên cứu này sẽ giúp đưa ra các giải pháp bảo tồn hiệu quả hơn trong tương lai.