Nghiên Cứu Sinh Trưởng Của Một Số Loài Cây Gỗ Bản Địa Tại Huyện Cẩm Thủy, Tỉnh Thanh Hóa

• Tác giả: Từ Thị Hồng
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Minh Toại
• Trường học: Đại học Lâm nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Thạc sỹ
• Đề tài: Nghiên Cứu Sinh Trưởng Cây Gỗ Bản Địa Tại Huyện Cẩm Thủy
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Trên thế giới
• 1.2. Các nghiên cứu về trồng rừng
• 1.3. Nghiên cứu về trồng rừng bằng cây bản địa
• 2. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 3. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 4. MỤC TIÊU, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 4.2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 4.2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 4.2.2. Phạm vi nghiên cứu
• 4.3. Nội dung nghiên cứu
• 4.3.1. Điều tra sinh trưởng và chất lượng rừng trồng cây bản địa
• 4.3.2. Nghiên cứu đặc điểm điều kiện đất và ảnh hưởng của chúng đến sinh trưởng của cây trồng
• 4.3.3. Đề xuất một số biện pháp kỹ thuật lâm sinh nhằm chọn biện pháp gây trồng và thúc đẩy sinh trưởng một số loài cây bản địa nghiên cứu
• 4.4. Phương pháp nghiên cứu
• 4.4.1. Phương pháp luận
• 4.4.2. Phương pháp nghiên cứu từng nội dung cụ thể
• 4.4.3. Phương pháp xử lý số liệu
• 5. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN CỨU
• 5.1. Điều điểm tự nhiên huyện Cẩm Thuỷ
• 5.2. Vị trí địa lý. Khí hậu - thuỷ văn
• 5.3. Tài nguyên đất
• 5.4. Tài nguyên khoảng sản
• 5.5. Tình hình kinh tế - xã hội huyện Cẩm Thuỷ
• 5.5.1. Đánh giá chung
• 6. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 6.1. Đặc điểm sinh trưởng của các loài cây nghiên cứu
• 6.1.1. Tỷ lệ sống và phẩm chất cây trồng
• 6.1.2. Đặc điểm sinh trưởng của các loài cây
• 6.2. Đặc điểm đất khu vực nghiên cứu và ảnh hưởng của chúng đến sinh trưởng của cây trồng
• 6.2.1. Đặc điểm địa hình địa mạo, điều kiện đất trồng rừng 3 loài cây bản địa khu vực nghiên cứu
• 6.2.2. Đặc điểm đất khu vực nghiên cứu
• 6.2.3. Ảnh hưởng của đất đến sinh trưởng của cây trồng
• 6.3. Đề xuất một số biện pháp kỹ thuật lâm sinh cho rừng trồng cây bản địa tại khu vực nghiên cứu
• 6.3.1. Biện pháp kỹ thuật đã và đang áp dụng cho 3 loài cây bản địa
• 6.3.2. Đề xuất một số biện pháp kỹ thuật lâm sinh
• 6.3.3. Tỉa cành, tỉa thưa cho cây bản địa
• 6.3.4. Trồng mới các loài cây bản địa khác
• 7. KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Sinh Trưởng Cây Gỗ Bản Địa Cẩm Thủy

Rừng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội, cung cấp gỗ, lâm sản ngoài gỗ, bảo vệ môi trường sinh thái, và có giá trị du lịch, nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, sự tàn phá rừng gây ra biến đổi khí hậu, xói mòn đất, và đe dọa an ninh lương thực. Chiến lược phát triển lâm nghiệp đến năm 2020 chú trọng bảo tồn và phát triển các loài cây gỗ bản địa, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội và sinh thái môi trường. Dự án KfW4 tiên phong đầu tư trồng cây gỗ bản địa trên quy mô lớn tại Thanh Hóa và Nghệ An, nhằm cải thiện và ngăn chặn suy thoái môi trường. Việc đánh giá khả năng sinh trưởng cây gỗ Cẩm Thủy trong môi trường bị tác động là rất cần thiết để lựa chọn loài cây trồng phù hợp.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Sinh Trưởng Cây Gỗ

Nghiên cứu sinh trưởng cây gỗ giúp đánh giá khả năng thích nghi và phát triển của các loài cây trong điều kiện môi trường cụ thể. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, khi việc lựa chọn các loài cây phù hợp có thể đảm bảo sự thành công của các dự án trồng rừng và phục hồi rừng. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc lựa chọn loài cây, kỹ thuật trồng và chăm sóc, cũng như các biện pháp quản lý rừng bền vững.

1.2. Mục Tiêu Và Phạm Vi Nghiên Cứu Lâm Nghiệp Cẩm Thủy

Nghiên cứu tập trung vào đánh giá sinh trưởng cây gỗ Cẩm Thủy trong khuôn khổ dự án KfW4. Mục tiêu là xây dựng cơ sở thực tiễn cho việc lựa chọn loài cây trồng theo định hướng đa dạng hóa các loài cây gỗ bản địa trong cơ cấu cây trồng lâm nghiệp, nhằm thúc đẩy cây rừng phát triển theo hướng ổn định. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các loài cây gỗ bản địa được trồng tại huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa, và các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sinh trưởng của chúng.

II. Thách Thức Trong Phát Triển Cây Gỗ Bản Địa Tại Cẩm Thủy

Việc trồng rừng bằng cây gỗ bản địa gặp nhiều khó khăn, từ chọn loài cây, điều kiện lập địa, thời điểm trồng, đến kỹ thuật xử lý lâm sinh. Những khó khăn này ảnh hưởng đến tỷ lệ sống, tốc độ sinh trưởng, và chất lượng của rừng trồng. Để phát triển cây gỗ bản địa hiệu quả, cần đánh giá khả năng sinh trưởng của chúng trong môi trường đã bị tác động, từ đó đưa ra các giải pháp kỹ thuật phù hợp. Các yếu tố như biến đổi khí hậu, suy thoái đất, và cạnh tranh với các loài cây khác cũng là những thách thức cần được giải quyết.

2.1. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Sinh Trưởng Cây Gỗ Bản Địa

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng cây gỗ bản địa, bao gồm điều kiện khí hậu, loại đất, độ dốc địa hình, và mức độ cạnh tranh với các loài cây khác. Biến đổi khí hậu, với các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán và lũ lụt, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của cây. Suy thoái đất, do xói mòn và mất chất dinh dưỡng, cũng là một vấn đề nghiêm trọng. Ngoài ra, sự cạnh tranh với các loài cây xâm lấn có thể làm chậm quá trình sinh trưởng của cây gỗ bản địa.

2.2. Khó Khăn Trong Lựa Chọn Loài Cây Gỗ Bản Địa Phù Hợp

Việc lựa chọn loài cây gỗ bản địa phù hợp với điều kiện lập địa cụ thể là một thách thức lớn. Cần phải xem xét các yếu tố như khả năng chịu hạn, khả năng chịu úng, và khả năng thích nghi với các loại đất khác nhau. Ngoài ra, cũng cần phải xem xét các yếu tố kinh tế, như giá trị thị trường của gỗ và các sản phẩm lâm sản khác. Việc thiếu thông tin về đặc điểm sinh thái và yêu cầu sinh trưởng của nhiều loài cây gỗ bản địa cũng là một trở ngại.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Sinh Trưởng Cây Gỗ Bản Địa Cẩm Thủy

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận khoa học để đánh giá sinh trưởng cây gỗ bản địa tại Cẩm Thủy. Các phương pháp bao gồm điều tra sinh trưởng và chất lượng rừng trồng, nghiên cứu đặc điểm điều kiện đất và ảnh hưởng của chúng đến sinh trưởng của cây trồng, và đề xuất các biện pháp kỹ thuật lâm sinh. Phương pháp xử lý số liệu thống kê được sử dụng để phân tích và đánh giá kết quả nghiên cứu. Các kết quả này sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc lựa chọn loài cây trồng và áp dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh phù hợp.

3.1. Điều Tra Sinh Trưởng Và Chất Lượng Rừng Trồng

Phương pháp điều tra sinh trưởng cây gỗ và chất lượng rừng trồng bao gồm việc thu thập dữ liệu về chiều cao, đường kính, và phẩm chất của cây. Các ô tiêu chuẩn được thiết lập để đo đạc và đánh giá các chỉ tiêu sinh trưởng của cây. Dữ liệu thu thập được sử dụng để phân tích và so sánh sinh trưởng của các loài cây khác nhau, cũng như đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố môi trường đến sinh trưởng của cây.

3.2. Nghiên Cứu Đặc Điểm Đất Và Ảnh Hưởng Đến Sinh Trưởng

Nghiên cứu đặc điểm đất bao gồm việc thu thập mẫu đất và phân tích các chỉ tiêu lý hóa của đất, như độ pH, hàm lượng chất hữu cơ, và hàm lượng các chất dinh dưỡng. Các chỉ tiêu này được sử dụng để đánh giá chất lượng đất và ảnh hưởng của chúng đến sinh trưởng cây gỗ. Mối tương quan giữa đặc điểm đất và sinh trưởng của cây được phân tích để xác định các yếu tố đất quan trọng ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Sinh Trưởng Cây Gỗ Quý Hiếm Cẩm Thủy

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự khác biệt về sinh trưởng cây gỗ giữa các loài cây bản địa tại Cẩm Thủy. Tỷ lệ sống và phẩm chất cây trồng cũng khác nhau tùy thuộc vào loài cây và điều kiện lập địa. Đặc điểm đất khu vực nghiên cứu có ảnh hưởng đáng kể đến sinh trưởng của cây trồng. Dựa trên kết quả nghiên cứu, các biện pháp kỹ thuật lâm sinh được đề xuất để thúc đẩy sinh trưởng của các loài cây gỗ quý hiếm Cẩm Thủy.

4.1. So Sánh Sinh Trưởng Giữa Các Loài Cây Gỗ Bản Địa

Nghiên cứu so sánh sinh trưởng cây gỗ giữa các loài cây bản địa như Lát hoa, Lim xanh, và Sao đen. Kết quả cho thấy sự khác biệt về tốc độ sinh trưởng, chiều cao, và đường kính giữa các loài cây. Các yếu tố như điều kiện ánh sáng, độ ẩm, và chất dinh dưỡng trong đất có thể giải thích sự khác biệt này. Việc lựa chọn loài cây phù hợp với điều kiện lập địa cụ thể có thể tối ưu hóa sinh trưởng và năng suất của rừng trồng.

4.2. Ảnh Hưởng Của Đất Đến Sinh Trưởng Cây Gỗ Cẩm Thủy

Đặc điểm đất, như độ pH, hàm lượng chất hữu cơ, và hàm lượng các chất dinh dưỡng, có ảnh hưởng đáng kể đến sinh trưởng cây gỗ Cẩm Thủy. Đất giàu chất dinh dưỡng và có độ pH phù hợp có thể thúc đẩy sinh trưởng của cây. Ngược lại, đất nghèo chất dinh dưỡng hoặc có độ pH không phù hợp có thể hạn chế sinh trưởng của cây. Việc cải tạo đất và bón phân có thể cải thiện sinh trưởng của cây trong các khu vực có đất nghèo dinh dưỡng.

V. Đề Xuất Giải Pháp Kỹ Thuật Lâm Sinh Cho Cây Gỗ Cẩm Thủy

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các biện pháp kỹ thuật lâm sinh được đề xuất để thúc đẩy sinh trưởng cây gỗ bản địa tại Cẩm Thủy. Các biện pháp này bao gồm tỉa cành, tỉa thưa, trồng mới các loài cây bản địa khác, và cải tạo đất. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh phù hợp có thể cải thiện năng suất và chất lượng của rừng trồng, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái.

5.1. Tỉa Cành Và Tỉa Thưa Cho Rừng Trồng Cây Gỗ Bản Địa

Tỉa cành và tỉa thưa là các biện pháp kỹ thuật lâm sinh quan trọng giúp cải thiện sinh trưởng cây gỗ bản địa. Tỉa cành giúp loại bỏ các cành khô, cành bị bệnh, và cành cạnh tranh, giúp cây tập trung năng lượng vào sinh trưởng thân chính. Tỉa thưa giúp giảm mật độ cây trồng, tạo không gian cho cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Việc tỉa cành và tỉa thưa cần được thực hiện đúng thời điểm và đúng kỹ thuật để đạt hiệu quả cao nhất.

5.2. Trồng Mới Các Loài Cây Gỗ Bản Địa Khác

Trồng mới các loài cây gỗ bản địa khác có thể tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện chức năng của rừng trồng. Việc lựa chọn các loài cây phù hợp với điều kiện lập địa và có giá trị kinh tế cao có thể mang lại lợi ích kinh tế và xã hội cho cộng đồng địa phương. Trồng xen canh các loài cây khác nhau cũng có thể cải thiện chất lượng đất và giảm nguy cơ sâu bệnh hại.

VI. Kết Luận Và Hướng Nghiên Cứu Bảo Tồn Cây Gỗ Cẩm Thủy

Nghiên cứu đã đánh giá sinh trưởng cây gỗ bản địa tại Cẩm Thủy và đề xuất các giải pháp kỹ thuật lâm sinh để thúc đẩy sinh trưởng của cây. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc lựa chọn loài cây trồng và áp dụng các biện pháp quản lý rừng bền vững. Hướng nghiên cứu tiếp theo tập trung vào bảo tồn cây gỗ bản địa và phát triển các mô hình trồng rừng đa dạng sinh học.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Bảo Tồn Cây Gỗ Bản Địa

Bảo tồn cây gỗ bản địa là rất quan trọng để duy trì đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường sinh thái. Các loài cây gỗ bản địa có vai trò quan trọng trong việc cung cấp môi trường sống cho các loài động vật hoang dã, bảo vệ đất và nguồn nước, và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Việc bảo tồn các loài cây gỗ bản địa cũng có ý nghĩa văn hóa và lịch sử, vì chúng là một phần của di sản tự nhiên của địa phương.

6.2. Phát Triển Mô Hình Trồng Rừng Đa Dạng Sinh Học

Phát triển các mô hình trồng rừng đa dạng sinh học là một hướng đi quan trọng để cải thiện chức năng của rừng trồng và tăng cường khả năng chống chịu với các tác động tiêu cực từ môi trường. Các mô hình này bao gồm việc trồng xen canh các loài cây khác nhau, tạo ra các tầng tán khác nhau, và bảo tồn các loài cây bản địa quý hiếm. Việc áp dụng các mô hình trồng rừng đa dạng sinh học có thể mang lại lợi ích kinh tế, xã hội, và môi trường cho cộng đồng địa phương.