Luận án tiến sĩ sinh học: Nghiên cứu hiện trạng sinh thái học quần thể và đề xuất biện pháp bảo tồn loài rồng đất Physignathus cocincinus tại Thừa Thiên Huế

• Tác giả: Nguyễn Văn Hoàng
• Người hướng dẫn: GS. Ngô Đắc Chứng
• Trường học: Đại học Sư phạm Huế
• Chuyên ngành: Sinh học
• Đề tài: Nghiên cứu hiện trạng sinh thái học quần thể nhằm đề xuất biện pháp bảo tồn loài Rồng đất (Physignathus cocincinus Cuvier, 1829) ở Thừa Thiên Huế
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Huế

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
• 1. Tính cấp thiết của đề tài
• 2. Mục tiêu nghiên cứu
• 3. Nội dung nghiên cứu
• 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 5. Những đóng góp mới của đề tài
• 6. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 6.1. Tình hình nghiên cứu Rồng đất trên thế giới
• 6.2. Nghiên cứu về phân loại, phân bố và quan hệ di truyền
• 6.3. Nghiên cứu về đặc điểm sinh học
• 6.4. Tình hình nghiên cứu Rồng đất ở Việt Nam
• 6.4.1. Nghiên cứu về đặc điểm phân bố
• 6.4.2. Nghiên cứu về đặc điểm sinh thái
• 6.4.3. Nghiên cứu về đặc điểm sinh học
• 6.5. Tình hình nghiên cứu Rồng đất ở tỉnh Thừa Thiên Huế
• 6.5.1. Nghiên cứu về đặc điểm phân bố
• 6.5.2. Nghiên cứu về đặc điểm sinh học
• 6.6. Sơ lược về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội ở khu vực nghiên cứu
• 6.6.1. Điều kiện tự nhiên
• 6.6.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 7. ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 7.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 7.2. Thời gian nghiên cứu
• 7.3. Đối tượng nghiên cứu
• 7.4. Phương pháp nghiên cứu
• 7.4.1. Khảo sát thực địa
• 7.4.2. Đánh giá hiện trạng, cấu trúc quần thể và đặc điểm dinh dưỡng
• 8. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 8.1. Hiện trạng quần thể
• 8.2. Cấu trúc quần thể
• 8.3. Mật độ quần thể
• 8.4. Kích thước quần thể
• 8.5. Môi trường sống, phương thức hoạt động và đặc điểm phân bố
• 8.5.1. Sử dụng vi môi trường sống
• 8.5.2. Phương thức hoạt động
• 8.5.3. Phân bố theo đai độ cao và sinh cảnh
• 8.6. Đặc điểm dinh dưỡng
• 8.6.1. Thành phần thức ăn
• 8.6.2. Thành phần thức ăn theo địa điểm nghiên cứu
• 8.6.3. Thành phần thức ăn theo sinh cảnh
• 8.6.4. Thành phần thức ăn theo nhóm tuổi
• 8.6.5. Thành phần thức ăn theo giới tính
• 8.6.6. So sánh thành phần thức ăn ngoài tự nhiên và trong nuôi nhốt
• 8.7. Đánh giá các nhân tố tác động và các vấn đề liên quan đến bảo tồn Rồng đất
• 8.7.1. Các nhân tố tác động
• 8.7.2. Đề xuất các biện pháp bảo tồn loài Rồng đất
• 9. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Nghiên cứu sinh thái học quần thể rồng đất Physignathus cocincinus

Nghiên cứu này tập trung vào sinh thái học quần thể của loài rồng đất Physignathus cocincinus tại Thừa Thiên Huế. Mục tiêu chính là đánh giá hiện trạng quần thể, bao gồm mật độ, kích thước và cấu trúc quần thể theo nhóm tuổi và giới tính. Kết quả nghiên cứu cho thấy quần thể rồng đất đang bị suy giảm do tác động con người như săn bắt và mất môi trường sống. Điều này làm nổi bật sự cần thiết của các biện pháp bảo tồn hiệu quả.

1.1. Hiện trạng quần thể rồng đất

Hiện trạng quần thể rồng đất được đánh giá thông qua các chỉ số như mật độ và kích thước quần thể. Kết quả cho thấy mật độ quần thể thấp, đặc biệt ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi tác động con người. Cấu trúc quần thể cũng bị mất cân đối, với tỷ lệ cá thể non thấp hơn so với cá thể trưởng thành. Điều này cho thấy sự suy giảm nghiêm trọng của quần thể loài này.

1.2. Đặc điểm sinh thái và phân bố

Nghiên cứu cũng xác định đặc điểm sinh thái và phân bố của rồng đất. Loài này chủ yếu sống ở các khu rừng nhiệt đới, đặc biệt là ở độ cao từ 100-300m. Môi trường sống của chúng bị thu hẹp do hoạt động khai thác rừng và xây dựng cơ sở hạ tầng. Điều này làm tăng nguy cơ tuyệt chủng của loài.

II. Biện pháp bảo tồn rồng đất Physignathus cocincinus

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các biện pháp bảo tồn được đề xuất nhằm bảo vệ rồng đất Physignathus cocincinus. Các biện pháp này bao gồm bảo vệ môi trường sống, hạn chế săn bắt và tăng cường quản lý quần thể. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề xuất các chiến lược bảo tồn dài hạn như nhân nuôi và tái thả vào tự nhiên.

2.1. Bảo vệ môi trường sống

Một trong những biện pháp bảo tồn quan trọng là bảo vệ môi trường sống của rồng đất. Điều này bao gồm việc hạn chế khai thác rừng và xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên. Nghiên cứu cũng đề xuất tăng cường giám sát các hoạt động ảnh hưởng đến điều kiện sinh thái của loài.

2.2. Quản lý quần thể và nhân nuôi

Để đảm bảo sự tồn tại lâu dài của rồng đất, nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý quần thể như hạn chế săn bắt và tăng cường nhân nuôi. Các chương trình nhân nuôi có thể giúp tăng số lượng cá thể và tái thả chúng vào tự nhiên, góp phần phục hồi quần thể loài.

III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp dữ liệu khoa học về sinh thái học quần thể và đặc điểm sinh học của rồng đất Physignathus cocincinus. Kết quả nghiên cứu là cơ sở để đưa loài này vào Danh lục Đỏ IUCN và xây dựng các chiến lược bảo tồn hiệu quả. Ngoài ra, nghiên cứu cũng góp phần nâng cao nhận thức về bảo tồn động vật và bảo vệ môi trường.

3.1. Đóng góp khoa học

Nghiên cứu đã cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm sinh thái và quần thể rồng đất, đóng góp vào cơ sở dữ liệu khoa học về loài này. Đây là nguồn tài liệu tham khảo quan trọng cho các nghiên cứu tiếp theo về bảo tồn động vật.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng trong việc xây dựng các chính sách bảo tồn và quản lý quần thể của rồng đất. Ngoài ra, nghiên cứu cũng góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học.