Nghiên cứu phân bố Po-210 trong nước biển và trầm tích khu vực Bắc Bộ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài luận án

1.2. Mục tiêu của luận án

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

1.4. Tính mới của luận án

2. TỔNG QUAN VỀ PHÓNG XẠ TRONG MÔI TRƯỜNG

2.1. Nguồn gốc các nhân phóng xạ trong môi trường

2.1.1. Nguồn gốc từ các chuỗi phóng xạ tự nhiên

2.1.2. Nguồn phóng xạ nguyên thủy

2.1.3. Nguồn phóng xạ sinh ra từ chuỗi phóng xạ tự nhiên

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng nghiên cứu

3.2. Lựa chọn đối tượng nghiên cứu

3.3. Lựa chọn địa điểm nghiên cứu

3.4. Nội dung nghiên cứu

3.5. Phương pháp nghiên cứu

3.5.1. Phương pháp lấy mẫu hiện trường

3.5.2. Thời gian lấy mẫu

3.5.3. Số lượng và vị trí lấy mẫu

3.5.4. Lấy và xử lý mẫu tại hiện trường

3.5.5. Phương pháp xử lý mẫu lương thực - thực phẩm và phân tích hoạt độ các nhân phóng xạ trong phòng thí nghiệm

3.5.6. Phương pháp xử lý mẫu và phân tích đo alpha, gamma, beta

3.5.7. Phương pháp xử lý mẫu và phân tích định lượng nồng độ hoạt độ poloni-210 trong các mẫu môi trường

3.5.8. Chương trình đảm bảo và kiểm soát chất lượng

3.5.9. Phương pháp xác định độ muối nước biển và nồng độ Cl- nước biển

3.5.10. Phương pháp đánh giá sự phân bố của poloni-210 thông qua hệ số phân bố (Kd)

3.5.11. Phương pháp đánh giá khả năng tích lũy sinh học poloni-210 từ môi trường vào trong hàu, ngao thông qua hệ số CF

3.5.12. Phương pháp đánh giá liều hiệu dụng chiếu trong trung bình đối với công chúng do ăn lương thực-thực phẩm nhiễm phóng xạ tự nhiên

3.5.13. Phương pháp xử lý số liệu

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN

4.1. Phân bố của poloni-210 trong môi trường trầm tích - nước biển ven bờ khu vực nghiên cứu

4.1.1. Nồng độ hoạt độ của poloni-210 trong nước biển ven bờ

4.1.2. Nồng độ hoạt độ của poloni-210 trong trầm tích biển ven bờ

4.1.3. Ảnh hưởng của một số yếu tố môi trường tới sự phân bố poloni-210 trong môi trường nước biển ven bờ

4.1.3.1. Ảnh hưởng của nồng độ các hợp chất hữu cơ hòa tan

4.1.3.2. Ảnh hưởng của độ muối nước biển

4.1.3.3. Ảnh hưởng của pH

4.1.4. Nguồn gốc của poloni-210 trong môi trường nước biển ven bờ biển vịnh Bắc Bộ

4.2. Nghiên cứu khả năng tích lũy sinh học poloni-210 của ngao và hàu

4.2.1. Nồng độ hoạt độ poloni-210 trong mẫu ngao và hàu

4.2.2. Ảnh hưởng của nồng độ ion clo trong nước biển đến sự tích lũy sinh học poloni-210 của hàu và ngao

4.2.3. Đánh giá khả năng tích lũy sinh học poloni-210 của ngao và hàu thông qua hệ số tích lũy (CF)

4.2.4. Ảnh hưởng của nồng độ Cl- nước biển và pH đến khả năng tích lũy poloni-210 của ngao và hàu

4.3. Mức đóng góp poloni-210 vào liều hiệu dụng chiếu trong trung bình năm đối với công chúng đồng bằng Bắc Bộ

4.4. Nồng độ hoạt độ các nhân phóng xạ tự nhiên và nhân tạo trong lương thực và thực phẩm

4.5. Tính toán liều hiệu dụng chiếu trong trung bình năm do ăn lương thực - thực phẩm bị nhiễm phóng xạ và xác định mức đóng góp của nhân phóng xạ 210Po trong liều chiếu trong trung bình năm

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính cấp thiết của đề tài luận án

Nghiên cứu về Po-210 trong môi trường nước biển và trầm tích là một lĩnh vực quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng. Po-210 là một đồng vị phóng xạ có thời gian bán rã ngắn, và sự hiện diện của nó trong nước biển có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người thông qua chuỗi thức ăn. Việc nghiên cứu sự phân bố của Po-210 trong nước biển và trầm tích khu vực Bắc Bộ không chỉ giúp hiểu rõ hơn về mức độ ô nhiễm mà còn cung cấp dữ liệu cần thiết cho việc quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, với sự phát triển của các nhà máy điện hạt nhân gần khu vực này, việc đánh giá nồng độ Po-210 là rất cần thiết để đảm bảo an toàn cho cộng đồng.

II. Mục tiêu của luận án

Mục tiêu chính của luận án là tạo ra bộ dữ liệu nền về nồng độ Po-210 trong nước biển, trầm tích và các loài nhuyễn thể như ngao (Meretrix meretrix) và hàu (Crassostrea gigas) tại khu vực Bắc Bộ. Nghiên cứu sẽ làm rõ sự phân bố của Po-210 trong pha nước và pha rắn, đồng thời đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố môi trường như độ muối, pH và nồng độ hợp chất hữu cơ hòa tan đến sự phân bố của Po-210. Bên cạnh đó, luận án cũng sẽ xem xét khả năng tích lũy sinh học của Po-210 trong các loài nhuyễn thể và mức đóng góp của nó vào liều hiệu dụng chiếu cho con người.

III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

Luận án này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin về nồng độ Po-210 trong môi trường nước biển và trầm tích, từ đó giúp đánh giá mức độ ô nhiễm và tác động của nó đến sức khỏe con người. Dữ liệu thu thập được sẽ hỗ trợ cho các nghiên cứu tiếp theo về Po-210 và các đồng vị phóng xạ khác trong môi trường biển. Hơn nữa, việc xác định hệ số phân bố và khả năng tích lũy sinh học của Po-210 sẽ giúp các nhà quản lý tài nguyên có cơ sở để đưa ra các biện pháp bảo vệ môi trường hiệu quả hơn.

IV. Tổng quan về phóng xạ trong môi trường

Phóng xạ trong môi trường có nguồn gốc từ hai nguồn chính: tự nhiên và nhân tạo. Các nhân phóng xạ tự nhiên như Po-210 xuất hiện trong các chuỗi phóng xạ từ urani và thorium. Nguồn phóng xạ nhân tạo chủ yếu đến từ các hoạt động công nghiệp và nghiên cứu hạt nhân. Việc hiểu rõ nguồn gốc và hành vi của Po-210 trong môi trường là rất cần thiết để đánh giá tác động của nó đến sức khỏe con người và sinh thái. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng Po-210 có thể tích lũy trong các sinh vật biển, từ đó ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn và sức khỏe con người.

V. Nghiên cứu poloni 210 trong môi trường nước biển

Nghiên cứu về Po-210 trong môi trường nước biển đã được thực hiện ở nhiều nơi trên thế giới. Các nghiên cứu này cho thấy nồng độ hoạt độ của Po-210 trong nước biển và trầm tích có sự biến đổi lớn tùy thuộc vào vị trí địa lý và các yếu tố môi trường. Tại Việt Nam, nghiên cứu về Po-210 trong nước biển còn hạn chế, đặc biệt là trong khu vực ven bờ Bắc Bộ. Việc nghiên cứu sự phân bố và tích lũy sinh học của Po-210 trong các loài nhuyễn thể như ngao và hàu sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc đánh giá an toàn thực phẩm và sức khỏe cộng đồng.

Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu sự phân bố của Po-210 trong nước biển và trầm tích tại Bắc Bộ