Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Sinh Lời Của Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam Giai Đoạn 2012-2021

• Tác giả: Nguyễn Đoàn Anh Tú
• Người hướng dẫn: ThS. Tạ Thanh Huyền
• Trường học: Học viện Ngân hàng
• Chuyên ngành: Ngân hàng
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Sinh Lời Của Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam (2012-2021)
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.1. Giới thiệu về NHTM
• 1.2. Khái niệm về cách thức hoạt động của NHTM
• 1.3. Chức năng và hoạt động kinh doanh của NHTM
• 1.4. Các hoạt động kinh doanh chính của NHTM
• 1.5. Quan điểm về KNSL của ngân hàng thương mại
• 1.6. Chỉ số đánh giá khả năng sinh lời của NHTM
• 1.7. Các nhân tố tác động đến khả năng sinh lời của NHTM
• 1.7.1. Các nhân tố bên trong ngân hàng
• 1.7.1.1. Quy mô vốn chủ sở hữu của ngân hàng (Capital)
• 1.7.1.2. Quy mô ngân hàng (Bank Size)
• 1.7.1.3. Chi phí hoạt động (CIR)
• 1.7.1.4. Tiền gửi tại ngân hàng (Deposits)
• 1.7.1.5. Rủi ro tín dụng (Credit risk)
• 1.7.1.6. Thanh khoản của ngân hàng (Liquidity)
• 1.7.1.7. Năng lực cạnh tranh của NHTM
• 1.7.2. Các nhân tố bên ngoài ngân hàng
• 1.7.2.1. Tăng trưởng GDP (GDP Growth)
• 1.7.2.2. Thị phần của nhóm các NHTM nhà nước
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2012 – 2021
• 2.1. Hoạt động kinh doanh của các NHTM tại Việt Nam giai đoạn 2012-2021
• 2.1.1. Giới thiệu về hệ thống các NHTM tại Việt Nam
• 2.1.2. Các biến số kinh tế vĩ mô giai đoạn 2012-2021
• 2.2. Quy mô hệ thống NHTM nghiên cứu
• 2.2.1. Tổng tài sản
• 2.2.2. Huy động vốn
• 2.3. Thực trạng về khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.1.1. Các biến trong mô hình nghiên cứu
• 3.1.1.1. Biến phụ thuộc
• 3.1.1.2. Biến độc lập và kỳ vọng chiều tác động
• 3.1.1.3. Xây dựng mô hình
• 3.1.2. Mẫu nghiên cứu
• 3.1.3. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.2. Kết quả nghiên cứu
• 3.2.1. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu
• 3.2.2. Đánh giá tương quan và hiện tượng đa cộng tuyến
• 3.2.3. Kiểm định lựa chọn mô hình phù hợp cho các biến phụ thuộc
• 3.2.3.1. Kiểm định nhân tử Breusch and Pagan Lagrangian để lựa chọn mô hình OLS và mô hình REM
• 3.2.3.2. Kiểm định Likelihood để kiểm tra sự phù hợp của mô hình OLS và mô hình FEM với bài nghiên cứu
• 3.2.4. Kiểm định và khắc phục các khuyết tật khác của mô hình
• 3.2.4.1. Kiểm định định tự tương quan
• 3.2.4.2. Kiểm định phương sai sai số thay đổi
• 3.2.4.3. Khắc phục các hiện tượng khuyết tật của mô hình
• 3.2.5. Tổng hợp các mô hình OLS, FEM, REM
• 3.2.6. Phân tích các kết quả nghiên cứu
• 3.2.6.1. Phân tích nợ xấu (NPL)
• 3.2.6.2. Phân tích tác động của quy mô vốn chủ sở hữu (EA)
• 3.2.6.3. Phân tích tác động của chi phí quản lí EM
• 3.2.6.4. Phân tích tác động của tổng tài sản 4 NHTM lớn nhất (CR4)
• 3.2.6.5. Phân tích tác động của tỷ lệ dư nợ tín dụng trên tổng tài sản (LTA)
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KNSL CỦA CÁC NHTM VIỆT NAM
• 4.1. Định hướng phát triển của hệ thống NHTM Việt Nam
• 4.2. Giải pháp đối với các NHTM trong việc nâng cao KNSL
• 4.2.1. Phát triển quản trị chi phí của NHTM
• 4.2.2. Đẩy mạnh kiểm soát rủi ro tín dụng, xử lí và thu hồi nợ xấu
• 4.2.3. Quản trị rủi ro thanh khoản
• 4.2.4. Theo dõi và ứng phó tình hình các chỉ số vĩ mô
• 4.2.5. Chủ động quản trị rủi ro từ tác động của thị phần nhóm bốn NHTM nhà nước
• 4.2.6. Mở rộng quy mô vốn chủ sở hữu của ngân hàng
• 4.3. Các khuyến nghị đối với NHNN và Chính phủ
• 4.3.1. Khuyến nghị đối với NHNN
• 4.3.2. Khuyến nghị đối với chính phủ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Khả Năng Sinh Lời Ngân Hàng 2012 2021

Nghiên cứu khả năng sinh lời ngân hàng là vô cùng quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế. Hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam đóng vai trò then chốt trong việc luân chuyển vốn, cung cấp dịch vụ tài chính. Để tồn tại và phát triển, các NHTM cần hoạt động hiệu quả, và khả năng sinh lời là yếu tố sống còn. Việc tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời giúp các NHTM Việt Nam có sự tăng trưởng bền vững. Đề tài "Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của NHTM tại Việt Nam giai đoạn từ 2012 – 2021" hướng đến mục tiêu này.

1.1. Tầm Quan Trọng của Khả Năng Sinh Lời trong NHTM

Khả năng sinh lời là thước đo hiệu quả hoạt động của NHTM. Các chỉ số như ROA (Return on Assets), ROE (Return on Equity), và NIM (Net Interest Margin) phản ánh khả năng tạo ra lợi nhuận từ tài sản và vốn chủ sở hữu. Nghiên cứu này giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến các chỉ số này, từ đó đưa ra các giải pháp cải thiện hiệu quả hoạt động. Theo tài liệu gốc, "để tìm được những nguyên nhân và giải pháp giúp các NHTM Việt Nam có sự tăng trưởng bền vững thì việc tìm ra được các nhân tố dẫn đền KNSL là tất yếu."

1.2. Phạm Vi Nghiên Cứu và Đối Tượng Phân Tích

Nghiên cứu tập trung vào các NHTM Việt Nam có vốn điều lệ trên 5 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn 2012-2021. Giai đoạn này bao gồm cả thời kỳ khủng hoảng kinh tế và sự bùng phát của đại dịch Covid-19, tạo ra nhiều biến động cho nền kinh tế và hoạt động của NHTM. Đối tượng nghiên cứu chính là khả năng sinh lời của các NHTM, với việc phân tích các yếu tố tác động đến khả năng tạo ra lợi nhuận. Cụ thể là việc phân tích mức độ tác động và nguyên nhân của các yếu tố nội bộ và yếu tố vĩ mô.

II. Thách Thức Xác Định Các Yếu Tố Ảnh Hưởng ROA ROE Ngân Hàng

Việc xác định chính xác các yếu tố ảnh hưởng đến ROA và ROE của NHTM là một thách thức lớn. Các yếu tố này có thể đến từ bên trong ngân hàng, như chi phí hoạt động, rủi ro tín dụng, và quản trị rủi ro. Đồng thời, các yếu tố bên ngoài như lạm phát, GDP, và chính sách tiền tệ cũng có tác động đáng kể. Việc phân tích và đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đòi hỏi phương pháp nghiên cứu khoa học và dữ liệu chính xác. Theo tài liệu gốc, "Để hoàn thành mục tiêu được đề ra trên, nghiên cứu được thực hiện hướng tới giải quyết các câu hỏi sau: - Các nhân tố nào tác động đến KNSL của các NHTM tại Việt Nam? - Các nhân tố đó ảnh hưởng như thế nào KNSL của NHTM tại Việt Nam?"

2.1. Các Yếu Tố Nội Tại Ảnh Hưởng Khả Năng Sinh Lời

Các yếu tố nội tại bao gồm Quy mô ngân hàng, cấu trúc sở hữu, hiệu quả hoạt động, và quản trị rủi ro. Chi phí hoạt động (CIR) có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận trước thuế và lợi nhuận sau thuế. Quản lý nợ xấu (NPL) hiệu quả cũng là yếu tố quan trọng để duy trì khả năng sinh lời. Hệ số an toàn vốn (CAR) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động ổn định của NHTM.

2.2. Tác Động của Yếu Tố Vĩ Mô Lên Lợi Nhuận Ngân Hàng

Các yếu tố vĩ mô như tăng trưởng GDP, lạm phát, và lãi suất có thể tác động mạnh mẽ đến khả năng sinh lời của NHTM. Lạm phát có thể ảnh hưởng đến chi phí hoạt động và lãi suất, trong khi tăng trưởng GDP tạo ra cơ hội tăng trưởng tín dụng. Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước cũng có thể tác động đến thanh khoản và lợi nhuận của NHTM.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Phân Tích Định Lượng và Định Tính

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định lượng và định tính để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của NHTM. Phương pháp định lượng bao gồm phân tích thống kê, hồi quy, và mô hình kinh tế lượng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Phương pháp định tính được sử dụng để thu thập thông tin từ báo cáo tài chính, nghiên cứu trước đây, và phỏng vấn chuyên gia. Các phương pháp này hỗ trợ lẫn nhau để đưa ra kết luận chính xác và đáng tin cậy.

3.1. Xây Dựng Mô Hình Nghiên Cứu và Chọn Biến Phù Hợp

Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên lý thuyết kinh tế và các nghiên cứu trước đây. Các biến độc lập được lựa chọn bao gồm các yếu tố nội tại (như CAR, NPL, chi phí hoạt động) và yếu tố vĩ mô (như GDP, lạm phát). Biến phụ thuộc là ROA và ROE, đại diện cho khả năng sinh lời của NHTM. Mô hình được kiểm định bằng các phương pháp thống kê để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy.

3.2. Thu Thập và Xử Lý Dữ Liệu Báo Cáo Tài Chính Ngân Hàng

Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính của các NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2012-2021. Dữ liệu này bao gồm các chỉ số tài chính quan trọng như tổng tài sản, vốn chủ sở hữu, lợi nhuận, nợ xấu, và chi phí hoạt động. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm thống kê để phân tích và đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Các vấn đề như đa cộng tuyến và tự tương quan được kiểm soát để đảm bảo tính chính xác của kết quả.

IV. Ứng Dụng Kết Quả Giải Pháp Nâng Cao Lợi Nhuận NHTM

Kết quả nghiên cứu được sử dụng để đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao khả năng sinh lời của NHTM Việt Nam. Các giải pháp này có thể bao gồm cải thiện hiệu quả hoạt động, quản lý rủi ro tín dụng tốt hơn, và tận dụng cơ hội từ tăng trưởng GDP. Đồng thời, các giải pháp cũng có thể tập trung vào việc thích ứng với các thay đổi trong chính sách tiền tệ và môi trường kinh tế vĩ mô. Theo tài liệu gốc, "Trên cơ sở đó, đưa ra được giải pháp, kiến nghị nhằm cải thiện KNSL của hệ thống NHTM tại Việt Nam"

4.1. Cải Thiện Hiệu Quả Hoạt Động và Quản Lý Chi Phí

Cải thiện hiệu quả hoạt động là một trong những giải pháp quan trọng nhất để nâng cao khả năng sinh lời của NHTM. Điều này có thể bao gồm giảm chi phí hoạt động, tăng doanh thu hoạt động, và cải thiện hiệu quả sử dụng tài sản. Quản lý chi phí dự phòng rủi ro cũng là một yếu tố quan trọng để duy trì lợi nhuận. Theo dõi và kiểm soát tỷ lệ chi phí hoạt động (CIR) cần được ưu tiên.

4.2. Kiểm Soát Rủi Ro Tín Dụng và Quản Trị Nợ Xấu

Kiểm soát rủi ro tín dụng và quản trị nợ xấu hiệu quả là yếu tố then chốt để bảo vệ khả năng sinh lời của NHTM. Điều này có thể bao gồm cải thiện quy trình thẩm định tín dụng, tăng cường giám sát tín dụng, và xử lý nợ xấu kịp thời. Giảm NPL giúp NHTM giảm chi phí dự phòng rủi ro và tăng lợi nhuận.

4.3. Thích Ứng Với Biến Động Kinh Tế Vĩ Mô và Chính Sách

NHTM cần chủ động thích ứng với các biến động kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ. Điều này có thể bao gồm điều chỉnh lãi suất, quản lý thanh khoản, và tận dụng cơ hội từ tăng trưởng GDP. Đồng thời, NHTM cần tuân thủ các quy định và thông tư của Ngân hàng Nhà nước để đảm bảo hoạt động ổn định và bền vững. Các thông tư, nghị định ngân hàng cần được theo dõi sát sao.

V. Kết Luận Triển Vọng và Phát Triển Bền Vững NHTM Việt Nam

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2012-2021. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để đưa ra các quyết định chính sách và quản lý nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động và đảm bảo phát triển bền vững cho hệ thống NHTM Việt Nam. Theo tài liệu gốc, "Đối tượng nghiên cứu là KNSL của các NHTM và phân tích những yếu tố tác động tới khả năng tạo ra lợi nhuận của các ngân hàng"

5.1. Tầm Quan Trọng của Nghiên Cứu và Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho các nhà quản lý NHTM, nhà hoạch định chính sách, và các nhà đầu tư. Các hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào phân tích sâu hơn về tác động của công nghệ ngân hàng và chuyển đổi số ngân hàng đến khả năng sinh lời. Đồng thời, cần xem xét các yếu tố mới nổi như rủi ro thị trường và cạnh tranh ngân hàng.

5.2. Đề Xuất Chính Sách và Giải Pháp Quản Lý Rủi Ro Hiệu Quả

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần đề xuất các chính sách và giải pháp quản lý rủi ro hiệu quả để đảm bảo khả năng sinh lời ổn định cho NHTM. Điều này có thể bao gồm tăng cường giám sát rủi ro tín dụng, cải thiện quản lý rủi ro thanh khoản, và nâng cao năng lực ứng phó với các rủi ro thị trường và rủi ro lãi suất.