I. Tổng Quan Nghiên Cứu ISO 9001 Chất Lượng Giáo Dục
Thế kỷ 21 đánh dấu sự trỗi dậy của nền kinh tế tri thức, trong đó giáo dục đóng vai trò then chốt. Cải cách giáo dục là yêu cầu cấp thiết để thế hệ mới đối mặt với những thay đổi nhanh chóng của thế giới. Nghiên cứu về chất lượng giáo dục không chỉ là vấn đề của quá khứ mà còn là của hiện tại và tương lai. Các trường đại học, như Đại học Wolverhampton, có sứ mạng cung cấp cho sinh viên mọi thứ để thành công trong nền kinh tế toàn cầu. Bắt đầu từ tháng 11/2004, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đã khởi động chương trình kiểm định chất lượng cho các trường đại học, nhấn mạnh tầm quan trọng của đảm bảo chất lượng. Chính vì vậy, việc nghiên cứu về tác động của hệ thống ISO 9001 trong bối cảnh giáo dục Việt Nam là vô cùng quan trọng. Hệ thống ISO 9001 đã được áp dụng rộng rãi tại hơn 30 trường cao đẳng và đại học, cho thấy sự quan tâm đến một mô hình quản lý chất lượng được công nhận trên toàn cầu.
1.1. Bối Cảnh Cải Cách Chất Lượng Giáo Dục Việt Nam
Công cuộc cải cách chất lượng giáo dục Việt Nam đã được khởi xướng từ năm 1982. Đảng đã khẳng định: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo phải được coi là quốc sách hàng đầu”. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã khởi động chương trình kiểm định chất lượng, yêu cầu các trường phải xây dựng hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong. Quá trình tự đánh giá đòi hỏi các trường phải đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn kiểm định và cải tiến liên tục chất lượng hoạt động. Chính vì thế, nhiều trường đã chọn hệ thống quản lý chất lượng ISO9001 để xây dựng hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong của mình.
1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Hệ Thống ISO 9001 Tại ĐHSPKT
Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu mức độ phù hợp của hệ thống quản lý chất lượng ISO9001:2000 trong việc quản lý chất lượng của trường đại học thông qua kinh nghiệm áp dụng của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Mục tiêu cụ thể là khám phá mức độ thích ứng và xung đột khi áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO9001:2000 trong hệ thống ĐBCL của nhà trường. Nghiên cứu cũng nhằm xác định những điều kiện cần thiết giúp nhà trường có thể triển khai hệ thống ISO9001 một cách hiệu quả. Câu hỏi nghiên cứu đặt ra là liệu việc áp dụng hệ thống ISO9001 hiện nay có sự thích ứng và xung đột như thế nào trong việc quản lý chất lượng trường đại học.
II. Vấn Đề Thích Ứng Xung Đột ISO 9001 Giáo Dục
Sau 4-5 năm áp dụng ISO 9001, một số trường đã thành công, trong khi những trường khác lại gặp thất bại. Điều này dẫn đến tranh cãi về việc đưa ISO vào trường học. Một số trường chỉ áp dụng những quy trình cốt lõi trong hệ thống ISO 9001. Hiện nay, tại Việt Nam, chưa có công trình nghiên cứu nào đánh giá tác động của hệ thống QLCL ISO 9001 khi áp dụng vào các trường đại học từ năm 2004 đến nay. Tính đến tháng 3/2011, hơn 30 trường cao đẳng & đại học trên cả nước đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO9001, một con số không nhỏ để có thể tiến hành một cuộc nghiên cứu đánh giá về hiệu quả áp dụng vấn đề này. Do đó, nghiên cứu về sự thích ứng và xung đột của hệ thống ISO 9001 trong việc quản lý chất lượng trường đại học là rất quan trọng.
2.1. Thiếu Nghiên Cứu Đánh Giá Toàn Diện ISO 9001 GD
Hiện tại, chỉ có những bài viết về kinh nghiệm áp dụng hệ thống ISO 9001 của vài trường đại học, nhưng chưa có sự phân tích kỹ càng và toàn cảnh bức tranh chất lượng của trường đại học. Đối với một số trường đại học mới thành lập, việc chọn lựa một mô hình quản lý chất lượng đúng đắn ngay từ đầu là tiền đề quan trọng để thiết lập nền móng vững chắc cho tòa nhà chất lượng của Nhà trường. Kết quả nghiên cứu nhằm đóng góp một cái nhìn sâu sắc hơn về một trong những mô hình quản lý chất lượng đã được sử dụng rộng rãi trên thế giới khi áp dụng vào bối cảnh xã hội của Việt Nam.
2.2. Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Thích Ứng và Xung Đột ISO 9001
Nghiên cứu này nhằm trả lời cho câu hỏi: Liệu việc áp dụng hệ thống ISO 9001 hiện nay có sự thích ứng và xung đột như thế nào trong việc quản lý chất lượng trường đại học? thông qua kinh nghiệm áp dụng tại trường đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, một trong những trường đã áp dụng hệ thống ISO 9001 từ năm 2004 đến nay. Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh có chức năng đào tạo đội ngũ kỹ sư công nghệ và bồi dưỡng nguồn nhân lực kỹ thuật thích ứng với thị trường lao động.
III. Lý Do ĐHSPKT Chọn Hệ Thống QLCL ISO 9001 2000
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã áp dụng hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn ISO9001 phiên bản 2000 từ năm 2004 đến nay. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là tìm hiểu hệ thống quản lý chất lượng ISO9001:2000 phù hợp như thế nào trong việc quản lý chất lượng của trường đại học thông qua kinh nghiệm áp dụng của trường đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài muốn khám phá mức độ thích ứng & sự xung đột khi áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO9001:2000 trong hệ thống ĐBCL của nhà trường.
3.1. Mục Tiêu Nghiên Cứu Chi Tiết về Sự Thích Ứng
Sự thích ứng ở đây được định nghĩa là mức độ phù hợp của hệ thống ISO9001 trong hệ thống ĐBCL của nhà trường. Nghiên cứu sẽ tập trung vào các yếu tố như cơ cấu tổ chức, quy trình quản lý, và văn hóa của trường để đánh giá mức độ phù hợp. Các yếu tố này sẽ được phân tích để xác định liệu hệ thống ISO9001 có thể được tích hợp một cách hiệu quả vào hoạt động hàng ngày của trường hay không.
3.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Chi Tiết về Sự Xung Đột
Sự xung đột được hiểu là những khó khăn nhà trường gặp phải khi vận hành và duy trì hệ thống ISO9001. Các khó khăn này có thể bao gồm sự kháng cự từ nhân viên, sự phức tạp của quy trình, hoặc chi phí cao cho việc duy trì hệ thống. Nghiên cứu sẽ xác định và phân tích các yếu tố xung đột này để đề xuất các giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của chúng.
IV. Đánh Giá Mức Độ Phù Hợp ISO 9001 Tại ĐHSPKT
Nghiên cứu này sẽ góp phần vào lý thuyết đánh giá tác động của mô hình quản lý chất lượng ISO9001 vào hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong các trường đại học nói chung, trong bối cảnh kinh tế -chính trị - xã hội của Việt Nam hiện nay. Kết quả nghiên cứu giúp cho những trường đại học, cao đẳng có cái nhìn đúng đắn và toàn diện hơn về hệ thống ISO9001 trong giáo dục và có thể áp dụng thành công hệ thống ISO9001 trong công tác quản lý của nhà trường.
4.1. Ý Nghĩa Lý Luận Của Nghiên Cứu ISO 9001
Nghiên cứu này cung cấp một cái nhìn sâu sắc về việc áp dụng mô hình quản lý chất lượng ISO9001 trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam. Nó giúp hiểu rõ hơn về các yếu tố thành công và thất bại khi triển khai hệ thống này. Nghiên cứu này cũng có thể được sử dụng làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về quản lý chất lượng trong giáo dục.
4.2. Ý Nghĩa Thực Tiễn Của Nghiên Cứu ISO 9001
Kết quả nghiên cứu giúp cho những trường bắt đầu áp dụng có thể điều chỉnh phương pháp và phạm vi áp dụng phù hợp nhằm giảm thiểu mọi rủi ro xảy ra khi áp dụng hệ thống mới và khai thác tối đa hiệu quả của việc học tập mô hình quản lý chất lượng này. Phạm vi nghiên cứu tập trung nghiên cứu sự thích ứng và xung đột của hệ thống ISO9001 phiên bản 2000 trong hệ thống Đảm bảo Chất lượng của trường được nghiên cứu.
V. Phân Tích Sự Phù Hợp ISO 9001 2000 Trong Trường Học
Nghiên cứu được tiến hành thông qua hai bước chính: nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Nghiên cứu sơ bộ thực hiện bằng phương pháp định tính thông qua phương pháp phỏng vấn sâu Trưởng phòng và các chuyên viên của phòng quản lý chất lượng thuộc 2 trường đại học có kinh nghiệm áp dụng hệ thống ISO9001. Kết quả nghiên cứu sơ bộ giúp xác định trường hợp được nghiên cứu và vấn đề trọng tâm cần nghiên cứu. Nghiên cứu chính thức được thực hiện thông qua phương pháp nghiên cứu trường hợp, sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu, hồi cứu và phân tích tài liệu liên quan.
5.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Định Tính và Định Lượng
Nghiên cứu sử dụng cả phương pháp định tính và định lượng để thu thập và phân tích dữ liệu. Phương pháp định tính bao gồm phỏng vấn sâu và phân tích tài liệu để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng ISO9001. Phương pháp định lượng có thể bao gồm khảo sát để đánh giá mức độ hài lòng của sinh viên và nhân viên với hệ thống đảm bảo chất lượng.
5.2. Câu Hỏi Nghiên Cứu Về ISO 9001 trong Giáo Dục
Hệ thống QLCL ISO9001-2000 có sự thích ứng và xung đột như thế nào trong hoạt động quản lý của nhà trường? Nghiên cứu sẽ trả lời các câu hỏi cụ thể như: Lý do nhà trường chọn hệ thống ISO9001 áp dụng trong hệ thống quản lý của nhà trường là gì? Hiện trạng của việc áp dụng hệ thống ISO9001 tại trường như thế nào? Điều kiện nào để áp dụng hệ thống ISO9001 thành công trong nhà trường?
VI. Điều Kiện Áp Dụng Thành Công ISO 9001 Trong Giáo Dục
Nghiên cứu tập trung vào hệ thống quản lý chất lượng ISO9001:2000 của trường đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh. Đối tượng nghiên cứu bao gồm các Trưởng phòng, Khoa liên quan đến hệ thống ISO9001, Giảng viên, nhân viên và sinh viên của nhà trường. Chương 1 nhằm giới thiệu về các nghiên cứu, bài viết trên thế giới về vấn đề áp dụng bộ tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO9001 vào lĩnh vực giáo dục ở các nước phương Tây cũng như ở khu vực Châu Á.
6.1. Các Nghiên Cứu Liên Quan Đánh Giá ISO 9001 Giáo Dục
Hệ thống QLCL ISO9001 là một hệ thống quản lý trong công nghiệp được thiết lập vào năm 1987 tại nước Anh. Tại đây, hệ thống này được ủng hộ mạnh mẽ và lan dần sang các nước trên thế giới dưới tên gọi BS5750 hay ISO9001. Vào những năm 80 của thế kỷ 20, các nhà quản lý giáo dục phương tây bắt đầu quan tâm và đem vào áp dụng trong lĩnh vực giáo dục.
6.2. Kinh Nghiệm Áp Dụng ISO 9001 Ở Các Nước Phương Tây
Vào tháng 8 năm 1994, trường đại học Wolverhamton trở thành trường đại học đầu tiên của nước Anh lấy chứng nhận hệ thống QLCL ISO9001. Sau một năm áp dụng, Doherty đã nghiên cứu tác động của hệ thống trong việc quản lý của nhà trường. Những tác động tích cực được thể hiện qua một số khía cạnh như: Vai trò, trách nhiệm & quyền hạn của từng cá nhân, đơn vị trong tổ chức được rõ ràng hơn.
