Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu đánh giá cảnh quan phục vụ định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 0.2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
• 0.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 0.4. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬN ÁN
• 0.5. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
• 0.6. LUẬN ĐIỂM BẢO VỆ
• 0.7. CƠ SỞ TÀI LIỆU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan
• 1.2. Tổng quan các nghiên cứu cảnh quan cho sử dụng hợp lý lãnh thổ
• 1.3. Tổng quan về phân cấp phòng hộ đầu nguồn trong sử dụng hợp lý lãnh thổ lưu vực sông
• 1.4. Tổng quan các nghiên cứu ở Bình Định và lưu vực sông Lại Giang
• 1.5. Cơ sở lý luận, phương pháp tiếp cận nghiên cứu, đánh giá cảnh quan phục vụ định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang
• 1.5.1. Các quan niệm và khái niệm
• 1.5.2. Lý luận chung về nghiên cứu, đánh giá cảnh quan phục vụ định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang
• 1.5.3. Quan điểm, hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
• 1.5.3.1. Quan điểm nghiên cứu
• 1.5.3.2. Hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM CẢNH QUAN LƢU VỰC SÔNG LẠI GIANG
• 2.1. Các nhân tố thành tạo cảnh quan
• 2.1.1. Thổ nhưỡng
• 2.1.2. Lớp phủ thực vật
• 2.1.3. Hoạt động của con người
• 2.1.4. Tai biến thiên nhiên
• 2.2. Phân tích cấu trúc cảnh quan lưu vực sông Lại Giang
• 2.2.1. Hệ thống phân loại cảnh quan
• 2.2.2. Phân tích đặc điểm, chức năng các đơn vị cảnh quan lưu vực sông Lại Giang
• 2.2.3. Phân tích động lực và biến đổi cảnh quan
• 2.2.4. Sự phân hóa cảnh quan và lát cắt cảnh quan lưu vực sông Lại Giang
• 2.2.5. Phân vùng cảnh quan lưu vực sông Lại Giang
• 2.2.5.1. Nguyên tắc và phương pháp phân vùng
• 2.2.5.2. Chỉ tiêu phân vùng cảnh quan
• 2.2.5.3. Đặc điểm các tiểu vùng cảnh quan lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang
• 2.3. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN VÀ PHÂN TÍCH LƢU VỰC PHỤC VỤ ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NÔNG LÂM NGHIỆP LƢU VỰC SÔNG LẠI GIANG
• 3.1. Phân cấp phòng hộ đầu nguồn lưu vực sông Lại Giang
• 3.1.1. Phân tích xói mòn tiềm năng đất ở lưu vực sông Lại Giang
• 3.1.2. Phân cấp phòng hộ đầu nguồn lưu vực sông Lại Giang
• 3.2. Đánh giá cảnh quan phục vụ định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang
• 3.2.1. Đánh giá cảnh quan về khả năng sử dụng đất phục vụ định hướng phát triển nông, lâm nghiệp lưu vực sông Lại Giang
• 3.2.2. Đánh giá cảnh quan và phân hạng mức độ thích hợp các loại cây trồng phục vụ định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang
• 3.3. Kiểm tra kết quả đánh giá cảnh quan với hiện trạng phân bố, sử dụng
• 3.4. Đề xuất định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ cho phát triển nông - lâm nghiệp ở lưu vực sông Lại Giang
• 3.4.1. Đề xuất định hướng sử dụng lãnh thổ theo chức năng của các loại cảnh quan
• 3.4.2. Đề xuất định hướng không gian sử dụng lãnh thổ cho phát triển nông lâm nghiệp theo tiểu vùng cảnh quan
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• Danh mục các công trình khoa học
• Tài liệu tham khảo

I. Tổng quan về nghiên cứu đánh giá cảnh quan lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang

Nghiên cứu đánh giá cảnh quan lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang là một công trình quan trọng nhằm xác định và phân tích các yếu tố tự nhiên và nhân tạo ảnh hưởng đến cảnh quan khu vực này. Lưu vực sông Lại Giang, với diện tích khoảng 1683,27 km2, là nơi có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức về môi trường. Việc nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cảnh quan mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho việc quản lý và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên.

1.1. Đặc điểm tự nhiên và xã hội của lưu vực sông Lại Giang

Lưu vực sông Lại Giang nằm ở tỉnh Bình Định, có địa hình chủ yếu là núi và đồi, chiếm khoảng 80% diện tích. Đặc điểm khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nhiều loại cây trồng. Tuy nhiên, đời sống của người dân trong khu vực vẫn còn nhiều khó khăn, với tỷ lệ nghèo đói cao.

1.2. Tầm quan trọng của nghiên cứu cảnh quan trong phát triển bền vững

Nghiên cứu cảnh quan không chỉ giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường mà còn hỗ trợ trong việc phát triển bền vững. Việc đánh giá cảnh quan sẽ cung cấp thông tin cần thiết cho các quyết định quy hoạch và quản lý tài nguyên, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

II. Vấn đề và thách thức trong quản lý cảnh quan lưu vực sông Lại Giang

Lưu vực sông Lại Giang đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng như lũ lụt, xói mòn đất, và ô nhiễm nguồn nước. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn tác động tiêu cực đến đời sống của người dân. Việc quản lý tài nguyên thiên nhiên trong khu vực này cần được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả.

2.1. Tình trạng ô nhiễm và suy thoái môi trường

Ô nhiễm nguồn nước và suy thoái môi trường là những vấn đề nghiêm trọng tại lưu vực sông Lại Giang. Nguồn nước bị ô nhiễm do hoạt động sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân, dẫn đến chất lượng nước suy giảm.

2.2. Tác động của biến đổi khí hậu đến cảnh quan

Biến đổi khí hậu đã gây ra những thay đổi đáng kể trong điều kiện khí hậu và môi trường tại lưu vực sông Lại Giang. Tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như lũ lụt ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân.

III. Phương pháp nghiên cứu đánh giá cảnh quan lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang

Phương pháp nghiên cứu đánh giá cảnh quan được áp dụng trong luận án này bao gồm phân tích cấu trúc cảnh quan, đánh giá tác động của các yếu tố tự nhiên và nhân tạo, và phân cấp phòng hộ đầu nguồn. Những phương pháp này giúp xác định rõ ràng các yếu tố ảnh hưởng đến cảnh quan và đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả.

3.1. Phân tích cấu trúc cảnh quan

Phân tích cấu trúc cảnh quan giúp xác định các thành phần chính của cảnh quan, từ đó đánh giá được sự phân hóa và tương tác giữa các yếu tố tự nhiên và nhân tạo. Điều này rất quan trọng trong việc đề xuất các giải pháp quản lý tài nguyên.

3.2. Đánh giá tác động của con người đến cảnh quan

Hoạt động của con người, bao gồm nông nghiệp, đô thị hóa và khai thác tài nguyên, có tác động lớn đến cảnh quan. Việc đánh giá những tác động này giúp nhận diện các vấn đề và tìm kiếm giải pháp khắc phục.

IV. Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu đánh giá cảnh quan

Kết quả nghiên cứu đánh giá cảnh quan có thể được ứng dụng trong việc quy hoạch và quản lý tài nguyên thiên nhiên tại lưu vực sông Lại Giang. Những đề xuất từ nghiên cứu sẽ giúp các cấp chính quyền địa phương trong việc xây dựng các chiến lược phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

4.1. Đề xuất định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ

Đề xuất định hướng sử dụng hợp lý lãnh thổ dựa trên kết quả đánh giá cảnh quan sẽ giúp tối ưu hóa việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, đồng thời bảo vệ môi trường. Các loại hình sử dụng đất sẽ được phân loại và quy hoạch một cách hợp lý.

4.2. Tăng cường quản lý tài nguyên thiên nhiên

Quản lý tài nguyên thiên nhiên cần được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả, bao gồm việc giám sát chất lượng nước, bảo vệ rừng và phát triển nông nghiệp bền vững. Những biện pháp này sẽ giúp cải thiện tình trạng môi trường và nâng cao đời sống người dân.

V. Kết luận và tương lai của nghiên cứu cảnh quan lưu vực sông Lại Giang

Nghiên cứu đánh giá cảnh quan lãnh thổ lưu vực sông Lại Giang đã chỉ ra những vấn đề và thách thức trong quản lý tài nguyên thiên nhiên. Tương lai của nghiên cứu này cần tiếp tục được phát triển để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

5.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu liên tục

Nghiên cứu liên tục về cảnh quan và môi trường là cần thiết để theo dõi và đánh giá các thay đổi trong khu vực. Điều này sẽ giúp đưa ra các giải pháp kịp thời và hiệu quả.

5.2. Hướng phát triển bền vững trong tương lai

Hướng phát triển bền vững cần được chú trọng, bao gồm việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Các chính sách và chiến lược cần được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn.