Luận án tiến sĩ: Phân tích cấu trúc hóa học của hợp chất từ loài dứa dại Pandanus tonkinensis

• Tác giả: Đinh Thị Huyền Trang
• Người hướng dẫn: PGS. Dương Hồng Anh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Hóa Phân Tích
• Đề tài: Nghiên Cứu Cấu Trúc Hóa Học Của Hợp Chất Từ Dứa Dại Pandanus Tonkinensis
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG
• 1.1. Giải thích sơ lược về chi Pandanus
• 1.2. Đặc điểm hình thái chung của chi Pandanus
• 1.3. Chi Pandanus ở Việt Nam và sơ bộ về phân bố các loài
• 1.4. Tóm tắt các thông tin cơ bản các loài thuộc chi Pandanus ở Việt Nam hiện nay
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Hóa chất, dụng cụ và thiết bị nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Chiết xuất dược liệu
• 2.2.2. Phương pháp phân lập các hợp chất
• 2.2.3. Phương pháp xác định cấu trúc
• 2.2.4. Phương pháp đánh giá hoạt tính sinh học
• 2.2.5. Phương pháp lựa chọn, chiết xuất - tinh chế chất dầu, xây dựng và thẩm định quy trình phân tích định lượng chất dầu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Xác định cấu trúc hóa học các hợp chất phân lập từ quả và rễ loài Pandanus tonkinensis
• 3.2. Đánh giá hoạt tính sinh học của các hợp chất phân lập được
• 3.2.1. Hoạt tính kháng viêm của các chất đã phân lập thông qua ức chế quá trình sản sinh NO trên tế bào RAW 264.7 được kích thích bởi LPS
• 3.2.2. Hoạt tính chống oxy hóa của các chất đã phân lập thông qua ức chế quá trình peroxy hóa lipid màng tế bào
• 3.3. Lựa chọn chất dầu
• 3.4. Chiết xuất, tinh chế chất dầu từ dược liệu
• 3.5. Tóm tắt qui trình chiết xuất và tinh chế hai chất dầu
• 3.6. Xác nhận lại cấu trúc và độ tinh khiết của chất dầu
• 3.7. Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng hợp chất pinorecinol 4’-O-β-D-glucopyranoside và chất vladinol F trong loài dứa dứi Pandanus tonkinensis
• 3.7.1. Khảo sát quy trình xử lý mẫu trước khi phân tích định lượng chất dầu
• 3.7.2. Quy trình định lượng hợp chất pinorecinol 4’-O-β-D-glucopyranoside và chất vladinol F trong dược liệu dứa dứi Pandanus tonkinensis
• 3.7.3. Thẩm định quy trình định lượng hợp chất pinorecinol 4’-O-β-D-glucopyranoside và chất vladinol F trong dứa dứi Pandanus tonkinensis
• 3.7.4. Giải hạn phát hiện và giải hạn định lượng của phương pháp
• 3.7.5. Định lượng pinorecinol 4’-O-β-D-glucopyranoside (PT20) và vladinol F (PT6) trong dứa dứi Pandanus tonkinensis thu thập ở 1 số địa phương
• NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về loài Pandanus tonkinensis

Loài Pandanus tonkinensis Mart. Stone, còn được gọi là dứa dại, là một trong những loài thực vật quý hiếm tại Việt Nam. Loài này có mặt chủ yếu ở các vùng núi trung du và Tây Nguyên. Theo các tài liệu y học cổ truyền, hợp chất tự nhiên từ loài này được sử dụng để điều trị nhiều bệnh lý như viêm gan, thanh nhiệt, và các bệnh liên quan đến thận. Nghiên cứu về cấu trúc hóa học của loài này chưa được thực hiện nhiều, do đó, việc tìm hiểu và phân tích các hợp chất phenolic, hợp chất flavonoid, và hợp chất terpenoid từ loài này là rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp làm rõ giá trị dược lý của loài thực vật này mà còn mở ra hướng đi mới cho việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên phục vụ cho y học.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện thông qua các phương pháp hóa lý hiện đại nhằm tách chiết và phân lập các hợp chất sinh học từ dứa dại. Các phương pháp như sắc ký lỏng cao áp (HPLC), sắc ký lớp mỏng (TLC), và phân tích NMR được áp dụng để xác định cấu trúc hóa học của các hợp chất tự nhiên. Việc sử dụng các phương pháp này giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Đặc biệt, việc phân tích tinh chất thực vật từ loài Pandanus tonkinensis không chỉ giúp xác định các hợp chất phenolic mà còn đánh giá được tính chất sinh học của chúng, từ đó có thể ứng dụng trong y học và công nghiệp thực phẩm.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy Pandanus tonkinensis chứa nhiều hợp chất flavonoid và hợp chất terpenoid có hoạt tính sinh học cao. Các hợp chất phenolic được phân lập từ loài này đã cho thấy khả năng kháng viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ. Điều này chứng tỏ rằng hợp chất tự nhiên từ dứa dại có thể được sử dụng như một nguồn dược liệu quý giá trong việc phát triển các sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh. Hơn nữa, việc xác định cấu trúc hóa học của các hợp chất sinh học này sẽ mở ra cơ hội cho việc phát triển các sản phẩm mới trong lĩnh vực dược phẩm và thực phẩm chức năng.

IV. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu về cấu trúc hóa học của hợp chất từ dứa dại Pandanus tonkinensis không chỉ có giá trị về mặt lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn cao. Các hợp chất phenolic, hợp chất flavonoid, và hợp chất terpenoid có thể được ứng dụng trong việc phát triển các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, thực phẩm chức năng, và dược phẩm. Việc khai thác và sử dụng các hợp chất tự nhiên này sẽ góp phần vào việc bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thực vật tại Việt Nam. Đồng thời, nghiên cứu này cũng mở ra hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo về các loài thực vật khác trong chi Pandanus.