I. Giới thiệu
Nghiên cứu cảm tính nhà đầu tư và ảnh hưởng đến lợi nhuận cùng chính sách cổ tức tại Việt Nam đã chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chính sách chi trả cổ tức của các công ty niêm yết. Các yếu tố như khả năng sinh lợi, quy mô công ty và rủi ro cũng được xem xét. Tuy nhiên, nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích mối quan hệ giữa cảm tính nhà đầu tư và chính sách cổ tức. Đặc biệt, thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều điểm khác biệt so với các thị trường phát triển, điều này tạo ra một bối cảnh nghiên cứu độc đáo. Theo đó, việc hiểu rõ chính sách cổ tức không chỉ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác mà còn giúp các công ty phát tín hiệu về chất lượng lợi nhuận thông qua quyết định chi trả cổ tức.
1.1 Lý do chọn đề tài
Lý do chọn đề tài này xuất phát từ sự quan tâm ngày càng tăng của giới học thuật về chính sách cổ tức và cảm tính nhà đầu tư tại Việt Nam. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư có thể ảnh hưởng đến quyết định chi trả cổ tức. Tuy nhiên, chưa có nhiều nghiên cứu thực nghiệm tại thị trường cận biên như Việt Nam. Việc nghiên cứu này không chỉ giúp làm rõ mối quan hệ giữa cảm tính nhà đầu tư và chính sách cổ tức, mà còn cung cấp thêm bằng chứng cho các lý thuyết tài chính hành vi. Điều này có thể giúp các nhà quản lý và nhà đầu tư hiểu rõ hơn về động cơ chi trả cổ tức của các công ty niêm yết.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu là xác định mối quan hệ giữa cảm tính nhà đầu tư và chính sách cổ tức của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Nghiên cứu sẽ phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chi trả cổ tức, bao gồm chất lượng lợi nhuận và các yếu tố khác như quy mô công ty, khả năng sinh lợi và rủi ro. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng sẽ xem xét tác động của chính sách cổ tức đến lợi nhuận cổ phiếu. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư trong việc ra quyết định đầu tư và cho các nhà quản lý trong việc xây dựng chính sách cổ tức hợp lý.
II. Khung lý thuyết và tổng quan nghiên cứu
Khung lý thuyết của nghiên cứu này dựa trên các lý thuyết tài chính hành vi, đặc biệt là lý thuyết nuông chiều nhà đầu tư. Theo lý thuyết này, cảm tính nhà đầu tư có thể ảnh hưởng đến quyết định chi trả cổ tức của các công ty. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng nhà quản lý có thể điều chỉnh chính sách cổ tức để đáp ứng mong đợi của nhà đầu tư. Điều này có thể dẫn đến việc các công ty có chất lượng lợi nhuận cao hơn thường trả cổ tức cao hơn. Nghiên cứu này sẽ xem xét các yếu tố như lợi nhuận cổ phiếu, chính sách cổ tức và cảm tính nhà đầu tư trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam.
2.1 Chính sách cổ tức
Chính sách cổ tức là một trong những vấn đề cốt lõi trong tài chính doanh nghiệp. Mức cổ tức mà công ty chi trả có thể ảnh hưởng đến định giá công ty và quyết định đầu tư của nhà quản lý. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chính sách cổ tức có thể bị ảnh hưởng bởi cảm tính nhà đầu tư. John Lintner đã đưa ra giả thuyết chi trả mục tiêu, cho rằng cổ tức là một hàm số của thu nhập bền vững dài hạn. Điều này cho thấy rằng các công ty thường có xu hướng duy trì chính sách cổ tức ổn định để tạo niềm tin cho nhà đầu tư.
2.2 Cảm tính nhà đầu tư và chính sách cổ tức
Mối quan hệ giữa cảm tính nhà đầu tư và chính sách cổ tức đã được nghiên cứu trong nhiều bối cảnh khác nhau. Các nghiên cứu cho thấy rằng nhà quản lý có thể điều chỉnh chính sách cổ tức để đáp ứng mong đợi của nhà đầu tư. Điều này có thể dẫn đến việc các công ty có chất lượng lợi nhuận cao hơn thường trả cổ tức cao hơn. Nghiên cứu này sẽ cung cấp thêm bằng chứng cho mối quan hệ này trong bối cảnh thị trường cận biên như Việt Nam, nơi mà các yếu tố như quy định pháp lý và môi trường kinh doanh có thể ảnh hưởng đến quyết định chi trả cổ tức.
III. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận án này bao gồm việc phân tích dữ liệu từ các công ty niêm yết trên sàn HSX và HNX trong khoảng thời gian từ 2010 đến 2016. Nghiên cứu sẽ sử dụng các chỉ số như tỉ suất cổ tức và tỉ lệ chi trả cổ tức để đại diện cho chính sách cổ tức. Để đo lường cảm tính nhà đầu tư, nghiên cứu sẽ áp dụng phần bù cổ tức theo định nghĩa của Baker và Wurgler. Ngoài ra, các yếu tố có thể ảnh hưởng đến chính sách cổ tức như khả năng sinh lợi, quy mô công ty và rủi ro cũng sẽ được kiểm soát trong mô hình nghiên cứu.
3.1 Mô hình nghiên cứu
Mô hình nghiên cứu sẽ được xây dựng dựa trên các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách cổ tức và cảm tính nhà đầu tư. Nghiên cứu sẽ sử dụng phương pháp moment tổng quát hệ thống (SGMM) để ước lượng mối quan hệ giữa các biến. Phương pháp này giúp xử lý vấn đề nội sinh và các khuyết tật khác của mô hình nghiên cứu. Các kiểm định cần thiết sẽ được thực hiện để đảm bảo tính đáng tin cậy của kết quả nghiên cứu.
3.2 Dữ liệu nghiên cứu
Dữ liệu nghiên cứu sẽ được thu thập từ báo cáo tài chính đã được kiểm toán của các công ty niêm yết trên HSX và HNX. Thời gian thu thập dữ liệu bắt đầu từ năm 2009 và kết thúc vào năm 2017. Mẫu nghiên cứu cuối cùng sẽ bao gồm 2.653 quan sát công ty – năm. Việc sử dụng dữ liệu đáng tin cậy sẽ giúp tăng tính chính xác của kết quả nghiên cứu.
