Luận án tiến sĩ về vấn đề án oan sai trong báo chí hiện nay

• Tác giả: Trần Như Mai
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Thái Bình
• Trường học: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Báo chí học
• Đề tài: Báo Chí Với Vấn Đề Án Oan Sai Hiện Nay
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 1.1. Nghiên cứu trên thế giới liên quan đến đề tài luận án
• 1.2. Nghiên cứu lý luận về vai trò, chức năng, tác động của báo chí trong đời sống xã hội
• 1.3. Nghiên cứu chuyên sâu về báo chí với lĩnh vực tư pháp
• 1.4. Nghiên cứu về báo chí với vấn đề án oan sai
• 1.5. Đánh giá tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài và đề ra hướng nghiên cứu cho luận án
• 1.6. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN, CHÍNH TRỊ, PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN CỦA BÁO CHÍ VỚI VẤN ĐỀ ÁN OAN SAI
• 2.1. Hệ thống khái niệm cơ bản. Vai trò của báo chí đối với vấn đề án oan sai
• 2.2. Một số lý thuyết nghiên cứu áp dụng trong đề tài
• 2.3. Cơ sở chính trị, pháp lý về báo chí với vấn đề án oan sai
• 2.4. Cơ sở thực tiễn về báo chí với vấn đề án oan sai hiện nay
• 2.5. Những yếu tố tác động đến chất lượng thông tin báo chí về vấn đề án oan sai
• 2.6. Một số yêu cầu đối với thông tin báo chí về vấn đề án oan sai
• 2.7. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ ÁN OAN SAI TRÊN BÁO CHÍ HIỆN NAY
• 3.1. Nội dung, hình thức tác phẩm báo chí về vấn đề án oan sai
• 3.2. Đánh giá của công chúng về báo chí với vấn đề án oan sai
• 3.3. Đánh giá về thành công và hạn chế
• 3.4. Nguyên nhân của những thành công và hạn chế
• 3.5. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN VỀ VẤN ĐỀ ÁN OAN SAI TRÊN BÁO
• 4.1. Những vấn đề đặt ra
• 4.2. Đề xuất mô hình thông tin báo chí với vấn đề án oan sai
• 4.3. Một số giải pháp và khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng thông tin về vấn đề án oan sai
• 4.4. TIỂU KẾT CHƯƠNG 4
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT

I. Giới thiệu về án oan sai trong báo chí hiện đại

Án oan sai là một vấn đề nghiêm trọng trong hệ thống tư pháp, ảnh hưởng đến quyền con người và sự công bằng xã hội. Trong bối cảnh hiện đại, báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và thông tin về các vụ án oan sai. Nghiên cứu này nhằm phân tích mối quan hệ giữa báo chí và án oan, từ đó làm rõ vai trò của báo chí trong việc bảo vệ quyền lợi của công dân. Theo tác giả Trần Như Mai, thông qua việc điều tra và đưa tin, báo chí không chỉ phản ánh thực trạng mà còn góp phần vào việc giám sát và phản biện xã hội. Điều này thể hiện rõ qua các vụ án nổi bật như Huỳnh Văn Nén và Nguyễn Thanh Chấn, nơi báo chí đã giúp khôi phục công lý cho những người bị oan sai.

II. Tác động của báo chí đến xã hội và pháp luật

Báo chí có khả năng tạo ra tác động lớn đến xã hội và pháp luật thông qua việc thông tin về các vụ án oan sai. Thông tin từ báo chí không chỉ giúp nâng cao nhận thức của công chúng mà còn thúc đẩy các cơ quan chức năng xem xét lại các vụ án. Việc đưa tin về án oan không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyền lợi của báo chí trong việc bảo vệ quyền lợi của công dân. Theo nghiên cứu, sự vào cuộc của báo chí đã giúp nhiều vụ án được xem xét lại, từ đó tạo ra sự thay đổi tích cực trong hệ thống tư pháp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức mà báo chí phải đối mặt, như áp lực từ các cơ quan chức năng và sự thiếu hụt thông tin chính xác.

III. Thực trạng thông tin về án oan sai trên báo chí hiện nay

Thực trạng thông tin về án oan trên báo chí hiện nay cho thấy nhiều hạn chế. Số lượng bài viết về án oan còn ít, nội dung chủ yếu tập trung vào các vụ án đã được công nhận là oan sai. Nhiều tác phẩm chỉ dừng lại ở việc miêu tả diễn biến mà chưa đi sâu vào phân tích và đề xuất giải pháp. Điều này dẫn đến việc báo chí chưa phát huy hết vai trò của mình trong việc giám sát và phản biện xã hội. Theo khảo sát, chỉ có 661 bài viết về án oan trên 5 tờ báo trong diện khảo sát, cho thấy sự thiếu hụt thông tin và sự quan tâm chưa đủ mạnh mẽ từ phía báo chí đối với vấn đề này.

IV. Giải pháp nâng cao chất lượng thông tin về án oan sai

Để nâng cao chất lượng thông tin về án oan, cần có các giải pháp đồng bộ từ các cơ quan quản lý báo chí đến đội ngũ phóng viên. Cần xây dựng kế hoạch thông tin thường xuyên về án oan và khuyến khích các bài viết điều tra, phân tích sâu sắc. Việc tăng cường hợp tác giữa báo chí và các cơ quan chức năng cũng rất quan trọng để đảm bảo thông tin chính xác và kịp thời. Hơn nữa, cần có các chương trình đào tạo cho phóng viên về pháp luật và đạo đức nghề nghiệp để họ có thể thực hiện tốt vai trò của mình trong việc thông tin về án oan.