Nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại cổ phần Bảo Việt

• Tác giả: Lưu Thị Thùy Dương
• Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Hoàng Long
• Trường học: Đại học Thương mại
• Chuyên ngành: Ngân hàng
• Đề tài: Nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại cổ phần Bảo Việt
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH DỊCH VỤ NGÂN HÀNG BÁN LẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 1.1. Các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ
• 1.2. Các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh trong kinh doanh dịch vụ ngân hàng
• 1.3. Khoảng trống nghiên cứu của luận án
• 2. CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG BÁN LẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 2.1. Một số khái niệm cơ bản và lý thuyết cơ sở
• 2.1.1. Một số khái niệm cơ bản
• 2.1.2. Một số lý thuyết cơ sở
• 2.2. Các yếu tố cấu thành và mô hình lý thuyết nghiên cứu năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ
• 2.2.1. Các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ
• 2.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ
• 2.3. Mô hình nghiên cứu đề xuất và các giả thuyết nghiên cứu
• 2.4. Các nhân tố môi trường ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ
• 2.4.1. Nhân tố bên ngoài
• 2.4.2. Nhân tố nội tại của ngân hàng thương mại
• 2.5. Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ của một số ngân hàng thương mại điển hình và bài học rút ra cho Ngân hàng thương mại cổ phần Bảo Việt
• 2.5.1. Ngân hàng Công Thương Trung Quốc
• 2.5.2. Ngân hàng HSBC Việt Nam
• 2.5.3. Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV)
• 2.5.4. Bài học rút ra cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG BÁN LẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẢO VIỆT
• 3.1. Giới thiệu về Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 3.1.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 3.1.2. Cơ cấu tổ chức
• 3.1.3. Năng lực tài chính và nhân lực
• 3.2. Các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 3.3. Kết quả kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Bảo Việt
• 3.4. Phân tích ảnh hưởng của môi trường bên ngoài tới năng lực cạnh tranh các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 3.4.1. Ảnh hưởng của môi trường vĩ mô
• 3.4.2. Ảnh hưởng của môi trường ngành kinh doanh dịch vụ ngân hàng bán lẻ
• 3.5. Xác lập mô hình nghiên cứu thực tế về năng lực cạnh tranh dịch vụ ngân hàng bán lẻ của các ngân hàng thương mại Việt Nam
• 3.5.1. Thống kê mẫu khảo sát
• 3.5.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) và kiểm định độ tin cậy của thang đo
• 3.5.3. Phân tích tương quan
• 3.5.4. Phân tích hồi quy và đánh giá sự tác động của các yếu tố cấu thành tới năng lực cạnh tranh của dịch vụ ngân hàng bán lẻ
• 3.5.5. Kiểm định một số giả thuyết thống kê
• 3.6. Phân tích năng lực cạnh tranh các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại cổ phần Bảo Việt
• 3.6.1. Phân tích thống kê mô tả năng lực cạnh tranh các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng Thương mại cổ phần Bảo Việt
• 3.6.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh một số nhóm dịch vụ ngân hàng bán lẻ điển hình của Ngân hàng Thương mại cổ phần Bảo Việt
• 3.7. Kết luận chung
• 3.7.1. Những thành công
• 3.7.2. Những hạn chế
• 3.7.3. Nguyên nhân của những hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: ĐỀ XUẤT NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG BÁN LẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẢO VIỆT
• 4.1. Dự báo môi trường kinh doanh và quan điểm nâng cao năng lực cạnh tranh các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng thương mại cổ phần Bảo Việt
• 4.1.1. Dự báo thay đổi của môi trường kinh doanh
• 4.1.2. Định hướng phát triển và chiến lược cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Bảo Việt
• 4.1.3. Quan điểm nâng cao năng lực cạnh tranh các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 4.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 4.2.1. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh tổng thể dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 4.2.2. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của một số dịch vụ ngân hàng bán lẻ trọng điểm của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bảo Việt
• 4.2.3. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực nguồn của Ngân hàng thương mại cổ phần Bảo Việt
• 4.3. Một số kiến nghị
• 4.3.1. Kiến nghị với Chính phủ
• 4.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Năng Lực Cạnh Tranh Ngân Hàng Bán Lẻ

Lý thuyết về năng lực cạnh tranh (NLCT) đã phát triển từ các nghiên cứu của Adam Smith đến M. Porter và các tác giả khác. Cạnh tranh hiện đại không chỉ là loại bỏ đối thủ, mà là mang lại giá trị vượt trội cho khách hàng. Doanh nghiệp cần sáng tạo giá trị mới hoặc kết hợp cả hai để thu hút khách hàng. Sản phẩm/dịch vụ là cầu nối quan trọng thể hiện khả năng cạnh tranh. Nâng cao NLCT của doanh nghiệp gắn liền với việc nâng cao NLCT của sản phẩm/dịch vụ. Khách hàng lựa chọn sản phẩm mang lại giá trị gia tăng cao nhất theo cảm nhận của họ. Trong ngành ngân hàng, việc nâng cao năng lực cạnh tranh ngân hàng bán lẻ là yếu tố then chốt để thu hút khách hàng và tăng trưởng thị phần.

1.1. Vai trò của dịch vụ ngân hàng bán lẻ trong nền kinh tế

Ngân hàng đóng vai trò trọng yếu đối với đời sống và an ninh quốc gia. Ngành ngân hàng Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ về số lượng và NLCT. Đến hết năm 2019, có nhiều loại hình ngân hàng hoạt động. Các ngân hàng TMCP giảm về số lượng nhưng tăng về chất lượng cạnh tranh. Hội nhập kinh tế tạo cơ hội và thách thức, đặc biệt là sự gia nhập của các tổ chức tài chính mạnh từ các quốc gia thành viên CPTPP và EVFTA. Điều này đòi hỏi các NHTM Việt Nam phải cải thiện năng lực hoạt động và nâng cao khả năng cạnh tranh.

1.2. Xu hướng cạnh tranh trong thị trường ngân hàng bán lẻ

Cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư tác động sâu sắc đến xu hướng cạnh tranh của các NHTM, đặc biệt là trên thị trường dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Các NHTM nhỏ hơn có thể nhanh chóng đạt được lợi thế cạnh tranh thông qua ứng dụng công nghệ 4.0 và phát triển các dịch vụ NHBL hiện đại. Sự phân hóa giữa các ngân hàng TMCP hàng đầu và các ngân hàng khác là minh chứng rõ nét. Thị trường Việt Nam tiềm năng cho ngân hàng bán lẻ với dân số lớn, GDP bình quân đầu người tăng và cơ cấu dân số trẻ. Do đó, tập trung vào hoạt động bán lẻ trở thành xu thế của nhiều ngân hàng.

1.3. Tầm quan trọng của nâng cao năng lực cạnh tranh

Hầu hết các NHTM tại Việt Nam đang nỗ lực nâng cao NLCT dịch vụ, thu hút khách hàng và tăng trưởng thị phần. Cường độ cạnh tranh trong thị trường NHBL ngày càng gay gắt. Chỉ số HHI cho thấy thị trường đã chuyển từ trạng thái tập trung cao xuống mức độ tập trung thấp, phản ánh sự cạnh tranh mạnh mẽ từ khối NHTM cổ phần. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh là yếu tố sống còn để các ngân hàng tồn tại và phát triển trong bối cảnh thị trường ngày càng khốc liệt.

II. Thách Thức Của Ngân Hàng Bán Lẻ Bảo Việt Hiện Nay

BAOVIET Bank là một trong những ngân hàng non trẻ nhất, được hình thành trên nền tảng của Tập đoàn Bảo Việt. Ngân hàng này có lợi thế về mạng lưới khách hàng và phân phối của Baoviet Insurance, uy tín và thương hiệu lâu năm. Tuy nhiên, NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ Bảo Việt chưa cao, thể hiện qua các chỉ số hiệu quả kinh doanh còn khiêm tốn. Các chỉ số đánh giá khách hàng về các thành tố NLCT đều thấp hơn so với đối thủ. Do đó, cần nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của BAOVIET Bank.

2.1. Đánh giá thực trạng dịch vụ ngân hàng bán lẻ Bảo Việt

BAOVIET Bank đang đẩy mạnh cung ứng các dịch vụ ngân hàng bán lẻ từ truyền thống đến kết hợp với các thành viên khác của Tập đoàn. Tuy nhiên, số lượng khách hàng cá nhân, doanh thu và lợi nhuận của ngân hàng còn rất khiêm tốn. Kết quả kinh doanh năm 2019 còn suy giảm so với các năm trước. Cần có đánh giá chi tiết về thực trạng các dịch vụ ngân hàng bán lẻ để xác định điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải thiện.

2.2. So sánh với đối thủ cạnh tranh trên thị trường

Các chỉ số đánh giá khách hàng về sản phẩm dịch vụ, mạng lưới phân phối, nhận diện thương hiệu, hoạt động xúc tiến và giá/phí dịch vụ của BAOVIET Bank đều thấp hơn so với nhiều đối thủ cạnh tranh. Cần phân tích sâu hơn về các đối thủ cạnh tranh để hiểu rõ hơn về điểm mạnh của họ và tìm cách cải thiện NLCT của BAOVIET Bank. Việc so sánh với đối thủ giúp xác định các lĩnh vực cần tập trung cải thiện.

2.3. Xác định bài toán cấp thiết về năng lực cạnh tranh

Bài toán cấp thiết đặt ra là làm thế nào để nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của BAOVIET Bank so với các đối thủ cạnh tranh. Cần có các giải pháp cụ thể và hiệu quả để cải thiện các yếu tố cấu thành NLCT và thu hút khách hàng. Việc giải quyết bài toán này là yếu tố then chốt để BAOVIET Bank phát triển bền vững trên thị trường.

III. Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Ngân Hàng

Luận án tiến sĩ “Nâng cao NLCT các dịch vụ NHBL của Ngân hàng TMCP Bảo Việt” là cần thiết và cấp bách. Mục tiêu là nghiên cứu về lý luận và thực tiễn NLCT của dịch vụ NHBL gắn với BAOVIET Bank, đề xuất giải pháp nâng cao NLCT. Cần hệ thống hóa các luận cứ khoa học, đánh giá thực tiễn mức độ tác động của các yếu tố cấu thành tới NLCT và đề xuất giải pháp nâng cao NLCT.

3.1. Xây dựng mô hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh

Cần hệ thống hóa các luận cứ khoa học và thực tiễn về NLCT của dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Đề xuất mô hình nghiên cứu về NLCT, xác định các yếu tố cấu thành và các chỉ tiêu đo lường. Mô hình này sẽ là cơ sở để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

3.2. Đánh giá tác động của các yếu tố cấu thành

Đánh giá thực tiễn mức độ tác động của các yếu tố cấu thành tới NLCT của dịch vụ ngân hàng bán lẻ ở Việt Nam. Sử dụng dữ liệu thứ cấp và sơ cấp từ khảo sát khách hàng. Phân tích mối quan hệ so sánh với các NHTM khác để xác định điểm mạnh, điểm yếu.

3.3. Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh

Đề xuất các giải pháp cụ thể và khả thi để nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của BAOVIET Bank trong giai đoạn tới. Các giải pháp cần tập trung vào cải thiện các yếu tố cấu thành NLCT và thu hút khách hàng.

IV. Nghiên Cứu Về Năng Lực Cạnh Tranh Dịch Vụ Ngân Hàng

Các câu hỏi nghiên cứu lớn đặt ra là: NLCT của dịch vụ NHBL là gì? được cấu thành từ những yếu tố nào và có thể được đo lường thông qua các chỉ tiêu nào? Mức độ tác động của từng yếu tố cấu thành tới NLCT các dịch vụ NHBL của các NHTM Việt Nam? Thực trạng NLCT các dịch vụ NHBL của ngân hàng TMCP Bảo Việt như thế nào so với các đối thủ?

4.1. Định nghĩa và đo lường năng lực cạnh tranh

Cần định nghĩa rõ ràng về NLCT của dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Xác định các yếu tố cấu thành NLCT, bao gồm sản phẩm dịch vụ, giá cả, kênh phân phối, thương hiệu và chất lượng dịch vụ. Xây dựng các chỉ tiêu đo lường NLCT để đánh giá và so sánh với đối thủ.

4.2. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh

Phân tích mức độ tác động của từng yếu tố cấu thành tới NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của các NHTM Việt Nam. Sử dụng các phương pháp phân tích định lượng và định tính để xác định các yếu tố quan trọng nhất.

4.3. So sánh năng lực cạnh tranh của Bảo Việt Bank

So sánh thực trạng NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của ngân hàng TMCP Bảo Việt với các đối thủ cạnh tranh. Xác định điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải thiện của Bảo Việt Bank.

V. Dự Báo và Định Hướng Phát Triển Ngân Hàng Bán Lẻ

Dự báo môi trường kinh doanh và quan điểm nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Cần dự báo thay đổi của môi trường kinh doanh, định hướng phát triển và chiến lược cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Quan điểm nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Bảo Việt.

5.1. Dự báo thay đổi của môi trường kinh doanh

Phân tích và dự báo các yếu tố vĩ mô, vi mô và ngành có thể ảnh hưởng đến hoạt động ngân hàng bán lẻ. Xem xét các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, công nghệ và pháp luật để đưa ra dự báo chính xác.

5.2. Định hướng phát triển và chiến lược cạnh tranh

Xác định định hướng phát triển của Ngân hàng TMCP Bảo Việt trong lĩnh vực ngân hàng bán lẻ. Xây dựng chiến lược cạnh tranh phù hợp với định hướng phát triển và môi trường kinh doanh.

5.3. Quan điểm nâng cao năng lực cạnh tranh

Xác định các nguyên tắc và quan điểm cơ bản để nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Đảm bảo rằng các giải pháp được đề xuất phù hợp với quan điểm này.

VI. Giải Pháp Tổng Thể Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Một số giải pháp nâng cao NLCT các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Nhóm giải pháp nâng cao NLCT tổng thể dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Giải pháp nâng cao NLCT của một số dịch vụ ngân hàng bán lẻ trọng điểm của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bảo Việt. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực nguồn của Ngân hàng TMCP Bảo Việt.

6.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh tổng thể

Đề xuất các giải pháp để nâng cao NLCT tổng thể các dịch vụ ngân hàng bán lẻ của Ngân hàng TMCP Bảo Việt. Các giải pháp này cần tập trung vào cải thiện tất cả các yếu tố cấu thành NLCT.

6.2. Tập trung vào dịch vụ ngân hàng bán lẻ trọng điểm

Đề xuất các giải pháp để nâng cao NLCT của một số dịch vụ ngân hàng bán lẻ trọng điểm của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bảo Việt. Các dịch vụ này cần được lựa chọn dựa trên tiềm năng tăng trưởng và khả năng tạo ra lợi nhuận.

6.3. Nâng cao năng lực nguồn của ngân hàng

Đề xuất các giải pháp để nâng cao năng lực nguồn của Ngân hàng TMCP Bảo Việt, bao gồm nguồn nhân lực, nguồn vốn và công nghệ. Nâng cao năng lực nguồn là yếu tố then chốt để thực hiện các giải pháp nâng cao NLCT.