Luận án tiến sĩ: Hoàn thiện công tác phát hành trái phiếu chính phủ để nâng cao hiệu quả huy động vốn cho ngân sách

• Tác giả: Trần Anh Dũng
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Công Nghiệp
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Doanh Và Công Nghệ Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Nâng Cao Hiệu Quả Huy Động Vốn Ngân Sách Qua Phát Hành Trái Phiếu Chính Phủ
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.2. Các nghiên cứu về phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ
• 1.3. Các nghiên cứu về ứng dụng công nghệ Blockchain trong hoạt động phát hành và giao dịch trái phiếu
• 1.4. Tình hình nghiên cứu nước ngoài
• 1.5. Các nghiên cứu về phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ
• 1.6. Các nghiên cứu về ứng dụng công nghệ Blockchain trong hoạt động phát hành trái phiếu
• 1.7. Khoảng trống nghiên cứu
• 1.8. Những đóng góp mới của đề tài
• 1.9. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN CHO NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 2.1. Lý luận về hiệu quả huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của Ngân sách Nhà nước
• 2.2. Vai trò huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước. Các hình thức huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước
• 2.3. Hiệu quả huy động vốn và các tiêu chí đánh giá hiệu quả huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước
• 2.4. Lý luận về hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ
• 2.5. Khái niệm về TPCP
• 2.6. Đặc điểm và các yếu tố cơ bản của TPCP
• 2.7. Phân loại TPCP
• 2.8. Các phương thức phát hành TPCP
• 2.9. Các chủ thể chính tham gia hoạt động phát hành và giao dịch TPCP
• 2.10. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ
• 2.10.1. Nhân tố khách quan
• 2.10.2. Nhân tố chủ quan
• 2.11. Kinh nghiệm quốc tế về hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước và bài học đối với Việt Nam
• 2.11.1. Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ của Vương Quốc Anh
• 2.11.2. Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ của Thái Lan
• 2.11.3. Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ của Philippines
• 2.11.4. Kinh nghiệm hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ của Cộng hòa Áo
• 2.11.5. Một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
• 2.12. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ
• 3.1. Bối cảnh kinh tế trong nước giai đoạn 2010 – 2021 và nhu cầu huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước trong giai đoạn tới
• 3.1.1. Bối cảnh kinh tế trong nước giai đoạn 2010-2021
• 3.1.2. Nhu cầu huy động vốn cho NSNN trong giai đoạn tới
• 3.2. Thực trạng hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ qua đấu thầu giai đoạn 2010 – 2021
• 3.2.1. Quy chế pháp lý về hoạt động phát hành TPCP qua đấu thầu
• 3.2.2. Cơ chế tổ chức hoạt động phát hành TPCP qua đấu thầu
• 3.2.3. Chủ thể và phương thức phát hành TPCP
• 3.2.4. Kỳ hạn, khối lượng và lãi suất phát hành TPCP
• 3.2.5. Quy mô thị trường TPCP sơ cấp và cơ cấu nhà đầu tư
• 3.2.6. Cơ sở hạ tầng, hệ thống công nghệ thông tin phát hành TPCP
• 3.3. Khảo sát về hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước
• 3.3.1. Xây dựng bảng câu hỏi
• 3.3.2. Thu thập và xử lý dữ liệu
• 3.3.3. Tổng hợp kết quả trả lời câu hỏi khảo sát
• 3.4. Đánh giá hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ qua đấu thầu giai đoạn 2010 – 2021
• 3.4.1. Những kết quả đạt được
• 3.4.2. Những hạn chế tồn tại
• 3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế
• 3.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN CHO NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 4.1. Quan điểm, định hướng, giải pháp và mục tiêu phát hành trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2021 – 2030
• 4.1.1. Quan điểm, định hướng và giải pháp phát hành trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2021 – 2030
• 4.1.2. Mục tiêu phát hành TPCP giai đoạn 2021 – 2030
• 4.2. Giải pháp hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn cho Ngân sách Nhà nước
• 4.2.1. Đề xuất nhóm giải pháp vĩ mô
• 4.2.2. Đề xuất nhóm giải pháp vi mô
• 4.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 2: TỔNG HỢP KẾT QUẢ TRẢ LỜI CÂU HỎI KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 3: BÀI PHỎNG VẤN SÂU CÁC CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 4: TỔNG HỢP KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 5: KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ
• 5A. KINH NGHIỆM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC
• 5B. KINH NGHIỆM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA HÀN QUỐC
• PHỤ LỤC 6: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ CHUỖI KHỐI BLOCKCHAIN
• PHỤ LỤC 7: CÁC HÌNH THỨC HUY ĐỘNG VỐN HIỆN HỮU TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ CHUỖI KHỐI BLOCKCHAIN
• PHỤ LỤC 8: BẢNG SO SÁNH CÁC CHỈ SỐ LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ CỦA VIỆT NAM, THÁI LAN VÀ PHILIPPINES

I. Tính cấp thiết của đề tài

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, nhu cầu huy động vốn cho ngân sách nhà nước (NSNN) trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Việc phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) đã được xác định là một trong những giải pháp hiệu quả nhất để đáp ứng nhu cầu này. Theo số liệu, từ năm 2009 đến 2021, thị trường TPCP đã huy động được hơn 2,47 triệu tỷ đồng cho NSNN, với tỷ lệ huy động thành công đạt 60-70%. Tuy nhiên, sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã làm gia tăng áp lực lên ngân sách, đòi hỏi cần có những cải cách mạnh mẽ trong hoạt động phát hành TPCP. Việc hoàn thiện quy trình phát hành TPCP không chỉ giúp tăng cường hiệu quả huy động vốn mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

II. Lý luận về hoạt động phát hành trái phiếu chính phủ

Hoạt động phát hành TPCP có vai trò quan trọng trong việc huy động vốn cho NSNN. TPCP là công cụ tài chính giúp Chính phủ huy động nguồn lực từ thị trường để đầu tư vào các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Các hình thức huy động vốn cho NSNN bao gồm phát hành TPCP, vay từ các tổ chức tài chính và phát hành trái phiếu quốc tế. Để đánh giá hiệu quả của hoạt động này, cần xác định các tiêu chí như lãi suất phát hành, kỳ hạn và khối lượng phát hành. Việc áp dụng công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ chuỗi khối (Blockchain), có thể cải thiện quy trình phát hành, giảm thiểu chi phí và tăng tính minh bạch, từ đó nâng cao hiệu quả huy động vốn cho NSNN.

III. Thực trạng hoạt động đấu thầu phát hành trái phiếu chính phủ

Giai đoạn 2010-2021 chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động đấu thầu phát hành TPCP tại Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế trong quy trình này. Quy chế pháp lý chưa hoàn thiện, cơ chế tổ chức còn nhiều bất cập, và sự tham gia của các nhà đầu tư chưa đa dạng. Mặc dù tỷ lệ trúng thầu cao, nhưng lãi suất phát hành vẫn chưa thực sự hấp dẫn. Đặc biệt, sự thiếu hụt thông tin và minh bạch trong quy trình phát hành đã ảnh hưởng đến lòng tin của nhà đầu tư. Để khắc phục những hạn chế này, cần có những giải pháp đồng bộ nhằm hoàn thiện hoạt động phát hành TPCP, trong đó có việc ứng dụng công nghệ hiện đại.

IV. Giải pháp hoàn thiện hoạt động phát hành trái phiếu chính phủ

Để nâng cao hiệu quả huy động vốn cho NSNN thông qua phát hành TPCP, cần triển khai một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động phát hành TPCP, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quy trình đấu thầu. Thứ hai, ứng dụng công nghệ chuỗi khối (Blockchain) vào quy trình phát hành sẽ giúp giảm thiểu chi phí và thời gian, đồng thời tăng cường tính bảo mật. Cuối cùng, cần tăng cường công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của nhà đầu tư về TPCP, từ đó thu hút thêm nguồn vốn cho NSNN. Những giải pháp này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả huy động vốn mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.