Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, chất lượng sinh hoạt chi bộ trường Tiểu học đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng. Thành phố Việt Trì hiện có 26 trường Tiểu học với 488 đảng viên sinh hoạt tại các chi bộ, trong đó tỷ lệ đảng viên nữ chiếm 85%. Tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt chi bộ luôn đạt trên 97%, thể hiện sự nghiêm túc và trách nhiệm cao của đội ngũ cán bộ, giáo viên trong công tác xây dựng Đảng. Tuy nhiên, thực trạng sinh hoạt chi bộ vẫn còn tồn tại những hạn chế như nội dung sinh hoạt còn nặng về công tác chuyên môn, hình thức sinh hoạt đơn điệu, chưa phát huy hết vai trò của đảng viên trong thảo luận và đóng góp ý kiến.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ trường Tiểu học trên địa bàn Thành phố Việt Trì từ năm 2015 đến nay, phân tích nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong thời gian tới. Nghiên cứu có phạm vi khảo sát 27 chi bộ trường Tiểu học, tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt, bao gồm công tác chuẩn bị, tỷ lệ đảng viên tham dự, tổ chức sinh hoạt và kết quả thực hiện nghị quyết chi bộ.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp luận cứ khoa học và cơ sở thực tiễn để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, góp phần xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh, đồng thời hỗ trợ công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong các trường Tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò, chức năng của chi bộ trong tổ chức Đảng. Các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng cũng được vận dụng làm cơ sở lý luận.

Hai mô hình nghiên cứu chính được áp dụng gồm:

  1. Mô hình đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ theo Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW (Ban Tổ chức Trung ương) và Hướng dẫn số 14-HD/TU (Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Thọ), với 4 tiêu chí chính: công tác chuẩn bị (15 điểm), tỷ lệ đảng viên tham dự (20 điểm), tổ chức sinh hoạt (45 điểm), và kết thúc hội nghị (20 điểm). Chất lượng sinh hoạt được xếp loại theo 4 mức: Tốt, Khá, Trung bình, Kém.

  2. Mô hình nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng, tập trung vào nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình, kỷ luật nghiêm minh, nhằm đảm bảo tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ.

Các khái niệm chính bao gồm: chi bộ, sinh hoạt chi bộ, chất lượng sinh hoạt chi bộ, nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử kết hợp với các phương pháp cụ thể như:

  • Điều tra xã hội học: Khảo sát 200 đảng viên tại 27 chi bộ trường Tiểu học trên địa bàn Thành phố Việt Trì từ năm 2015 đến nay, thu thập dữ liệu về tỷ lệ tham dự, ý kiến đánh giá về nội dung và hình thức sinh hoạt chi bộ.

  • Phân tích - tổng hợp: Đánh giá thực trạng, so sánh kết quả sinh hoạt chi bộ qua các năm, phân tích nguyên nhân tồn tại và đề xuất giải pháp.

  • Nghiên cứu tài liệu: Tổng hợp các văn bản pháp luật, nghị quyết, chỉ thị của Đảng và các hướng dẫn về sinh hoạt chi bộ, đồng thời tham khảo các công trình nghiên cứu liên quan.

  • So sánh - đối chiếu: Đối chiếu thực trạng sinh hoạt chi bộ trường Tiểu học tại Việt Trì với các nghiên cứu ở địa phương khác như Hà Nội, Thái Nguyên để rút ra bài học kinh nghiệm.

Cỡ mẫu nghiên cứu gồm 488 đảng viên sinh hoạt tại 27 chi bộ trường Tiểu học, trong đó khảo sát trực tiếp 200 đảng viên. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các chi bộ với quy mô và đặc điểm khác nhau. Thời gian nghiên cứu chủ yếu từ năm 2015 đến nay, với các đợt khảo sát và thu thập dữ liệu diễn ra trong năm nghiên cứu luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ đảng viên tham dự sinh hoạt chi bộ cao: Qua khảo sát, tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt chi bộ đạt trên 97%, trong đó có chi bộ đạt 99-100%. Tất cả các buổi sinh hoạt đều được điểm danh và đảm bảo đúng giờ giấc, thể hiện ý thức trách nhiệm cao của đảng viên.

  2. Công tác chuẩn bị sinh hoạt được thực hiện nghiêm túc: 100% chi bộ trường Tiểu học thực hiện họp chi ủy hoặc họp giữa Bí thư và Phó Bí thư để thống nhất nội dung sinh hoạt trước khi tổ chức. Nội dung sinh hoạt bám sát nhiệm vụ chính trị và chỉ đạo của cấp ủy cấp trên, phù hợp với thực tiễn và nguyện vọng của đảng viên. 81% đảng viên đánh giá nội dung sinh hoạt bám sát sự lãnh đạo của cấp ủy, 19% cho rằng chưa hoàn toàn phù hợp.

  3. Hình thức tổ chức sinh hoạt còn hạn chế: Nội dung sinh hoạt chi bộ vẫn còn nặng về công tác lãnh đạo chuyên môn, hình thức sinh hoạt đơn điệu, ít đổi mới. Việc ghi chép biên bản đôi khi chưa đầy đủ, chưa phản ánh đúng tinh thần cuộc họp. Đảng viên tham gia sinh hoạt chưa chuẩn bị kỹ nội dung thảo luận, dẫn đến số lượng ý kiến phát biểu chưa đạt yêu cầu (chi bộ dưới 9 đảng viên cần ít nhất 4 lượt phát biểu, chi bộ trên 9 đảng viên cần 7 lượt).

  4. Kết quả thực hiện nghị quyết chi bộ chưa đồng đều: Một số chi bộ chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện nghị quyết, dẫn đến hiệu quả lãnh đạo chưa cao, ảnh hưởng đến công tác chuyên môn và xây dựng Đảng tại đơn vị.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm:

  • Thiếu sự đổi mới trong phương pháp tổ chức sinh hoạt, dẫn đến sinh hoạt chi bộ chưa thực sự trở thành diễn đàn dân chủ, sáng tạo cho đảng viên.

  • Một số bí thư chi bộ và chi ủy viên chưa phát huy hết vai trò điều hành, chưa tạo được không khí cởi mở, khuyến khích đảng viên phát biểu ý kiến.

  • Việc chuẩn bị nội dung sinh hoạt chưa đồng đều giữa các chi bộ, có nơi chưa gửi tài liệu trước cho đảng viên nghiên cứu.

  • Áp lực công việc chuyên môn và thời gian hạn chế khiến đảng viên chưa dành đủ thời gian chuẩn bị và tham gia tích cực vào sinh hoạt chi bộ.

So sánh với các nghiên cứu tại Hà Nội và Thái Nguyên, thực trạng sinh hoạt chi bộ tại Việt Trì có nhiều điểm tương đồng như tỷ lệ tham dự cao nhưng chất lượng nội dung và hình thức sinh hoạt cần được cải thiện. Việc áp dụng nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng và đổi mới phương pháp điều hành là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ đảng viên tham dự sinh hoạt chi bộ theo từng chi bộ, biểu đồ đánh giá nội dung sinh hoạt chi bộ theo mức độ phù hợp, và bảng tổng hợp số lượt phát biểu ý kiến trong các buổi sinh hoạt.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đổi mới nội dung và hình thức sinh hoạt chi bộ: Bí thư chi bộ cần chủ động xây dựng kế hoạch sinh hoạt đa dạng, kết hợp sinh hoạt chuyên đề với sinh hoạt thường kỳ, sử dụng các phương pháp thảo luận nhóm, trình bày chuyên đề để tăng tính hấp dẫn và hiệu quả. Thời gian thực hiện: trong 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban chi ủy các chi bộ trường Tiểu học.

  2. Tăng cường công tác chuẩn bị và phân công nhiệm vụ cụ thể: Trước mỗi buổi sinh hoạt, tài liệu cần được gửi đến đảng viên ít nhất 3 ngày để nghiên cứu. Phân công đảng viên chuẩn bị ý kiến phát biểu, báo cáo chuyên đề nhằm nâng cao chất lượng thảo luận. Thời gian thực hiện: ngay từ kỳ sinh hoạt tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Bí thư chi bộ và Ban chi ủy.

  3. Nâng cao năng lực điều hành của bí thư chi bộ: Tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng điều hành sinh hoạt chi bộ, kỹ năng lãnh đạo và tạo không khí dân chủ, cởi mở trong sinh hoạt. Thời gian thực hiện: trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Thành ủy Việt Trì phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng lý luận chính trị.

  4. Tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết chi bộ: Thiết lập hệ thống báo cáo định kỳ, đánh giá tiến độ và hiệu quả thực hiện nghị quyết, kịp thời điều chỉnh các biện pháp lãnh đạo. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Cấp ủy cấp trên và Ban chi ủy chi bộ.

  5. Khuyến khích đảng viên tích cực tham gia sinh hoạt: Xây dựng cơ chế khen thưởng, biểu dương đảng viên có đóng góp tích cực trong sinh hoạt chi bộ, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định sinh hoạt. Thời gian thực hiện: trong 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban chi ủy chi bộ và Đảng ủy phường, xã.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cấp ủy Đảng các cấp: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, chương trình nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, đặc biệt trong các trường học, nhằm củng cố tổ chức cơ sở Đảng vững mạnh.

  2. Bí thư, phó bí thư chi bộ trường Tiểu học: Áp dụng các giải pháp đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt, nâng cao năng lực điều hành để nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng tại đơn vị.

  3. Giáo viên, cán bộ quản lý trường học là đảng viên: Nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ, tích cực tham gia đóng góp ý kiến, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

  4. Trung tâm bồi dưỡng lý luận chính trị và các cơ sở đào tạo chính trị: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo trong giảng dạy, bồi dưỡng kỹ năng tổ chức sinh hoạt chi bộ cho cán bộ, đảng viên.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chất lượng sinh hoạt chi bộ được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Chất lượng sinh hoạt chi bộ được đánh giá theo 4 tiêu chí chính: công tác chuẩn bị, tỷ lệ đảng viên tham dự, tổ chức sinh hoạt và kết thúc hội nghị. Mỗi tiêu chí có điểm số cụ thể, tổng điểm tối đa là 100, từ đó xếp loại Tốt, Khá, Trung bình hoặc Kém.

  2. Tỷ lệ đảng viên tham dự sinh hoạt chi bộ đạt bao nhiêu là hợp lệ?
    Theo hướng dẫn, tỷ lệ đảng viên tham dự phải đạt trên 85% và không có đảng viên vắng mặt không có lý do quá 3 lần liên tiếp trong năm để đảm bảo tính kỷ luật và hiệu quả sinh hoạt.

  3. Nguyên nhân chính khiến chất lượng sinh hoạt chi bộ trường Tiểu học chưa cao là gì?
    Nguyên nhân chủ yếu là do hình thức sinh hoạt còn đơn điệu, nội dung tập trung nhiều vào công tác chuyên môn, chưa phát huy được vai trò của đảng viên trong thảo luận, cùng với việc chuẩn bị nội dung chưa đồng đều và áp lực công việc chuyên môn.

  4. Làm thế nào để nâng cao năng lực điều hành của bí thư chi bộ?
    Cần tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng điều hành, lãnh đạo, tạo không khí dân chủ trong sinh hoạt, đồng thời khuyến khích bí thư chi bộ chủ động đổi mới phương pháp tổ chức sinh hoạt.

  5. Vai trò của sinh hoạt chi bộ trong xây dựng tổ chức Đảng là gì?
    Sinh hoạt chi bộ là hoạt động thường xuyên, là diễn đàn để quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng, thảo luận, đề ra phương hướng nhiệm vụ, kiểm tra, giám sát đảng viên, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ trường Tiểu học trên địa bàn Thành phố Việt Trì, với tỷ lệ đảng viên tham dự sinh hoạt đạt trên 97%, công tác chuẩn bị được thực hiện nghiêm túc nhưng hình thức và nội dung sinh hoạt còn hạn chế.
  • Phân tích nguyên nhân cho thấy cần đổi mới phương pháp tổ chức, nâng cao năng lực điều hành của bí thư chi bộ và tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện nghị quyết.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong thời gian tới, góp phần xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng đối với công tác xây dựng Đảng trong các trường Tiểu học tại Việt Trì và có thể áp dụng cho các địa phương tương tự.
  • Khuyến nghị các cấp ủy, bí thư chi bộ và đảng viên tích cực triển khai các giải pháp, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng.

Hành động tiếp theo là tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng cho bí thư chi bộ, triển khai đổi mới nội dung sinh hoạt và thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát hiệu quả thực hiện nghị quyết chi bộ. Các cơ quan, tổ chức liên quan được kêu gọi phối hợp thực hiện để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục và xây dựng Đảng vững mạnh tại địa phương.