Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Giang, ngành y tế đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc đầu tư và hoàn thiện hệ thống bệnh viện đa khoa, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng của người dân. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính tại các bệnh viện, đặc biệt là Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập. Nguồn nhân lực còn thiếu về số lượng và chất lượng, cơ sở vật chất hạn chế, cùng với việc quản lý và sử dụng nguồn tài chính chưa hiệu quả đã ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ y tế. Theo ước tính, tỷ lệ người ốm được chăm sóc y tế tại địa phương đã tăng lên nhưng chưa tương xứng với nhu cầu thực tế.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang năm 2017, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong những năm tiếp theo. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy trình, tổ chức bộ máy kế toán, hệ thống chứng từ, tài khoản kế toán, báo cáo và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán tại bệnh viện. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ bệnh viện nâng cao năng lực quản lý tài chính, góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ y tế và tăng cường tự chủ tài chính theo cơ chế thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu, bao gồm:

  • Lý thuyết tổ chức công tác kế toán: Tổ chức công tác kế toán là việc xác định các công việc, nội dung kế toán cần thực hiện nhằm hình thành hệ thống kế toán đáp ứng yêu cầu quản lý của đơn vị. Đây là sự kết hợp giữa tổ chức bộ máy kế toán, phương pháp kế toán, kỹ thuật hạch toán và chế độ kế toán.

  • Mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Bao gồm ba hình thức chính là tổ chức kế toán tập trung, phân tán và hỗn hợp, phù hợp với quy mô, đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý của đơn vị.

  • Khái niệm chính:

    • Đơn vị sự nghiệp công lập có thu: Đơn vị cung cấp dịch vụ công, có nguồn thu sự nghiệp, tổ chức bộ máy kế toán theo quy định pháp luật.
    • Hệ thống chứng từ kế toán: Các giấy tờ phản ánh nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh, là căn cứ ghi sổ kế toán.
    • Hệ thống tài khoản kế toán: Bảng kê các tài khoản kế toán dùng để phản ánh tình hình tài chính và hoạt động kinh tế của đơn vị.
    • Báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán ngân sách: Tổng hợp thông tin tài chính phục vụ quản lý và kiểm tra.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng với các bước cụ thể:

  • Thu thập dữ liệu:

    • Phỏng vấn sâu kế toán trưởng và các kế toán viên tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang nhằm thu thập thông tin về tổ chức bộ máy, hệ thống thông tin kế toán, kiểm tra kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin.
    • Quan sát trực tiếp quy trình nghiệp vụ kế toán tại bệnh viện để đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán.
    • Nghiên cứu tài liệu thứ cấp gồm hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính, các văn bản pháp luật liên quan như Thông tư 71/2006/TT-BTC, Nghị định 16/2015/NĐ-CP, Thông tư 107/2017/TT-BTC.

  • Phân tích dữ liệu:

    • Sử dụng phương pháp phân tích nội dung, so sánh, đối chiếu để đánh giá ưu điểm, hạn chế trong tổ chức công tác kế toán.
    • Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài đến công tác kế toán.
    • Thời gian nghiên cứu tập trung vào năm 2017, với cỡ mẫu gồm toàn bộ nhân viên kế toán tại bệnh viện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy kế toán tại bệnh viện còn chưa tối ưu
    Bệnh viện áp dụng mô hình tổ chức kế toán hỗn hợp với phòng kế toán trung tâm và các bộ phận kế toán tại các khoa phòng. Tuy nhiên, việc phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng, dẫn đến chồng chéo công việc và thời gian hạch toán kéo dài. Khoảng 30% nhân viên kế toán phản ánh công việc chưa được phân chia hợp lý.

  2. Hệ thống chứng từ và sổ sách kế toán được tổ chức đầy đủ nhưng còn tồn tại sai sót nhỏ
    Hệ thống chứng từ kế toán được lập đầy đủ theo quy định, tuy nhiên có khoảng 15% chứng từ bị sai sót về nội dung hoặc chữ ký chưa đúng quy định, ảnh hưởng đến tính chính xác của số liệu kế toán.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán còn hạn chế
    Bệnh viện mới sử dụng phần mềm kế toán cơ bản, chưa áp dụng hệ thống ERP đồng bộ. Việc nhập liệu thủ công chiếm khoảng 60% công việc kế toán, gây ra sai sót và chậm trễ trong báo cáo tài chính.

  4. Công tác kiểm tra kế toán chưa được thực hiện thường xuyên và chặt chẽ
    Kiểm tra nội bộ kế toán chỉ được thực hiện định kỳ, chưa có quy trình kiểm tra liên tục. Khoảng 40% các sai phạm nhỏ chưa được phát hiện kịp thời, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên là do bệnh viện chưa xây dựng được bộ máy kế toán khoa học, phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động. So với một số nghiên cứu trong ngành y tế tại các địa phương khác, tỷ lệ sai sót chứng từ và hạn chế trong ứng dụng CNTT tại bệnh viện Lạng Giang cao hơn khoảng 10-15%. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc hoàn thiện tổ chức công tác kế toán để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa đồng bộ làm giảm khả năng xử lý và cung cấp thông tin kịp thời, ảnh hưởng đến quyết định quản lý. Kiểm tra kế toán chưa thường xuyên cũng làm giảm khả năng phát hiện và xử lý sai phạm, gây lãng phí nguồn lực. Các kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu, nhấn mạnh vai trò của tổ chức bộ máy, hệ thống chứng từ và ứng dụng CNTT.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỉ lệ sai sót chứng từ, biểu đồ phân bổ thời gian công việc kế toán và bảng so sánh mức độ ứng dụng CNTT giữa các bệnh viện tương tự để minh họa rõ hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện bộ máy kế toán theo mô hình tập trung kết hợp phân tán hợp lý
    Cần xây dựng sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán rõ ràng, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, giảm chồng chéo công việc. Mục tiêu giảm 20% thời gian hạch toán trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo bệnh viện phối hợp phòng Tổ chức cán bộ.

  2. Nâng cao chất lượng chứng từ kế toán và quy trình kiểm tra
    Tổ chức đào tạo chuyên sâu cho nhân viên kế toán về lập chứng từ đúng quy định, tăng cường kiểm tra nội bộ định kỳ hàng quý để giảm sai sót chứng từ xuống dưới 5% trong năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính kế toán phối hợp với Ban kiểm tra nội bộ.

  3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán
    Triển khai phần mềm kế toán ERP đồng bộ, tự động hóa các nghiệp vụ kế toán, giảm nhập liệu thủ công xuống dưới 20% trong 18 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo bệnh viện phối hợp với phòng CNTT và nhà cung cấp phần mềm.

  4. Xây dựng quy trình kiểm tra kế toán liên tục và hiệu quả
    Thiết lập quy trình kiểm tra kế toán thường xuyên, áp dụng kiểm soát nội bộ chặt chẽ nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Mục tiêu tăng tần suất kiểm tra lên ít nhất 4 lần/năm. Chủ thể thực hiện: Ban kiểm tra nội bộ và phòng Tài chính kế toán.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo các bệnh viện công lập
    Giúp hiểu rõ về tổ chức công tác kế toán, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và tự chủ tài chính tại đơn vị.

  2. Nhân viên kế toán và phòng tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập
    Cung cấp kiến thức thực tiễn về tổ chức bộ máy, quy trình kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về y tế và tài chính
    Hỗ trợ xây dựng chính sách, hướng dẫn và giám sát công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, quản trị kinh doanh
    Là tài liệu tham khảo hữu ích về nghiên cứu thực trạng và giải pháp tổ chức công tác kế toán trong lĩnh vực y tế công lập.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức công tác kế toán lại quan trọng đối với bệnh viện công lập?
    Công tác kế toán cung cấp thông tin tài chính chính xác, kịp thời giúp lãnh đạo bệnh viện quản lý nguồn lực hiệu quả, đảm bảo sử dụng ngân sách đúng mục đích và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

  2. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán nào phù hợp với bệnh viện đa khoa huyện Lạng Giang?
    Mô hình hỗn hợp kết hợp giữa kế toán tập trung và phân tán phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động của bệnh viện, giúp tăng cường kiểm soát và chuyên môn hóa công việc.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin có vai trò gì trong công tác kế toán bệnh viện?
    Giúp tự động hóa quy trình kế toán, giảm sai sót, tăng tốc độ xử lý số liệu và cung cấp báo cáo nhanh chóng, hỗ trợ quản lý tài chính hiệu quả hơn.

  4. Những khó khăn chính trong tổ chức công tác kế toán tại bệnh viện hiện nay là gì?
    Bao gồm bộ máy kế toán chưa khoa học, sai sót chứng từ, hạn chế trong ứng dụng CNTT và kiểm tra kế toán chưa thường xuyên, gây ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra kế toán tại bệnh viện?
    Thiết lập quy trình kiểm tra liên tục, đào tạo nhân viên về kiểm soát nội bộ, tăng cường giám sát và xử lý kịp thời các sai phạm, từ đó nâng cao chất lượng quản lý tài chính.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích toàn diện thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, chỉ ra các tồn tại về bộ máy kế toán, chứng từ, ứng dụng CNTT và kiểm tra kế toán.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và hỗ trợ tự chủ tài chính tại bệnh viện.
  • Nghiên cứu góp phần bổ sung kiến thức thực tiễn về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu, đặc biệt trong lĩnh vực y tế công lập.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đào tạo nhân viên và đánh giá hiệu quả định kỳ trong vòng 1-2 năm tới.
  • Kêu gọi các đơn vị y tế công lập và cơ quan quản lý quan tâm, áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao chất lượng công tác kế toán và quản lý tài chính.