Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt trên thị trường bánh kẹo Việt Nam, việc phát triển sản phẩm mới trở thành yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp duy trì và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà, với gần 60 năm kinh nghiệm, đã và đang đối mặt với thách thức trong việc đổi mới sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và thay đổi nhanh chóng của khách hàng. Giai đoạn nghiên cứu từ 2016 đến 2018 cho thấy doanh thu của công ty tăng từ 790,7 tỷ đồng lên 912,53 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế cũng tăng từ 34,16 tỷ đồng lên 45,62 tỷ đồng, phản ánh sự phát triển tích cực nhưng vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác phát triển sản phẩm mới.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hoàn thiện hoạt động phát triển sản phẩm mới tại Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà, tập trung vào nhóm sản phẩm bánh kẹo tại thị trường Hà Nội và các tỉnh lân cận như Bắc Ninh, Hải Dương. Nghiên cứu không chỉ đánh giá thực trạng mà còn đề xuất các giải pháp chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả phát triển sản phẩm mới đến năm 2025. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng thị phần và đáp ứng tốt hơn nhu cầu khách hàng, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong ngành bánh kẹo.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về phát triển sản phẩm mới trong doanh nghiệp sản xuất, bao gồm:

  • Khái niệm sản phẩm và chu kỳ sống sản phẩm: Theo Philip Kotler, sản phẩm bao gồm ba cấp độ: sản phẩm cốt lõi, sản phẩm hiện hữu và sản phẩm hoàn thiện. Chu kỳ sống sản phẩm gồm bốn giai đoạn: tung sản phẩm ra thị trường, phát triển, chín muồi và suy thoái, mỗi giai đoạn đòi hỏi chiến lược marketing phù hợp để kéo dài tuổi thọ sản phẩm.

  • Các loại sản phẩm mới: Sản phẩm mới hoàn toàn (được giới thiệu lần đầu trên thị trường) và sản phẩm cải tiến (dựa trên sản phẩm hiện có). Mỗi loại sản phẩm yêu cầu chiến lược marketing và phát triển khác nhau.

  • Mô hình phát triển sản phẩm mới: Quá trình phát triển sản phẩm mới gồm 8 bước từ hình thành ý tưởng, sàng lọc ý tưởng, soạn thảo dự án, hoạch định chiến lược marketing, phân tích tình hình kinh doanh, thiết kế và chế thử, thử nghiệm trên thị trường đến sản xuất hàng loạt và tung sản phẩm ra thị trường.

  • Mô hình tổ chức phát triển sản phẩm mới: Bao gồm mô hình phân đoạn theo phòng ban, mô hình liên chức năng, mô hình phản ứng và mô hình mạng, nhấn mạnh sự phối hợp đa chức năng và tích lũy kiến thức từ nhiều nguồn.

  • Các yếu tố tác động đến phát triển sản phẩm mới: Yếu tố bên trong như nguồn nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật, ứng dụng công nghệ; yếu tố bên ngoài như khách hàng, đối thủ cạnh tranh, nhà cung cấp, môi trường pháp lý, kinh tế và văn hóa xã hội.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh, số liệu thị trường, các báo cáo nội bộ của Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà giai đoạn 2016-2018, cùng các số liệu kinh tế vĩ mô từ Tổng cục Thống kê. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát 67 cán bộ, nhân viên công ty về các hoạt động phát triển sản phẩm mới.

  • Phương pháp chọn mẫu: Mẫu khảo sát được chọn ngẫu nhiên trong số cán bộ và nhân viên có liên quan trực tiếp đến hoạt động phát triển sản phẩm mới nhằm đảm bảo tính đại diện và khách quan.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê tổng hợp để xử lý số liệu khảo sát và dữ liệu thứ cấp, phương pháp so sánh đối chứng để đánh giá sự thay đổi qua các năm và so sánh với đối thủ cạnh tranh, cùng phương pháp phân tích, đánh giá để nhận diện ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu tập trung vào giai đoạn 2016-2018, đề xuất giải pháp phát triển sản phẩm mới đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định: Doanh thu tăng từ 790,7 tỷ đồng năm 2016 lên 912,53 tỷ đồng năm 2018, tương đương mức tăng 15,4% trong 3 năm. Lợi nhuận trước thuế tăng từ 34,16 tỷ đồng lên 45,62 tỷ đồng, tăng 33,6%. Điều này cho thấy công ty có sự phát triển kinh doanh tích cực nhờ đầu tư vào sản phẩm mới và dây chuyền hiện đại.

  2. Nguồn nhân lực và cơ cấu lao động phù hợp: Năm 2018, công ty có 1.337 lao động, trong đó lao động phổ thông chiếm 41,7%, lao động trình độ đại học và trên đại học chiếm hơn 20%. Cơ cấu này hỗ trợ tốt cho hoạt động sản xuất và phát triển sản phẩm mới, đồng thời công ty chú trọng đào tạo nâng cao tay nghề.

  3. Đầu tư thiết bị hiện đại và đa dạng: Công ty sở hữu nhiều dây chuyền sản xuất nhập khẩu từ các nước như Đức, Đan Mạch, Malaysia với công suất từ 1 đến 20 tấn/ngày, giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm mới. Việc đầu tư này góp phần tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

  4. Thực trạng phát triển sản phẩm mới còn hạn chế: Mặc dù công ty đã phát triển một số sản phẩm mới như bánh mềm cao cấp, bánh ăn nhanh, bánh ăn kiêng không sử dụng chất bảo quản, nhưng công tác nghiên cứu thị trường và phát triển sản phẩm chưa đồng bộ, dẫn đến một số sản phẩm mới không tạo được ấn tượng mạnh và mất dần thị phần.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những thành công trong tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận chủ yếu đến từ việc đầu tư đồng bộ về công nghệ, thiết bị và nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc áp dụng mô hình liên chức năng trong phát triển sản phẩm giúp tăng cường phối hợp giữa các phòng ban, giảm thiểu rủi ro thất bại sản phẩm mới. Tuy nhiên, hạn chế trong công tác nghiên cứu thị trường và sàng lọc ý tưởng khiến một số sản phẩm mới không đáp ứng đúng nhu cầu khách hàng, làm giảm hiệu quả phát triển sản phẩm.

So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành như Kinh Đô, Bibica, công ty cần tăng cường đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ cao hơn nữa để giữ vững vị thế. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận và bảng phân tích cơ cấu nguồn nhân lực sẽ giúp minh họa rõ nét hơn về sự phát triển và những điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường nghiên cứu thị trường và phân tích khách hàng: Áp dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại như phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và khảo sát sâu để hiểu rõ hơn nhu cầu, thị hiếu từng phân khúc khách hàng. Mục tiêu nâng cao tỷ lệ sản phẩm mới phù hợp thị trường lên ít nhất 80% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing và Nghiên cứu phát triển.

  2. Đổi mới quy trình phát triển sản phẩm mới theo mô hình liên chức năng: Thành lập đội dự án đa chức năng gồm R&D, Marketing, Sản xuất và Tài chính để phối hợp chặt chẽ từ giai đoạn ý tưởng đến tung sản phẩm ra thị trường. Mục tiêu rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm mới xuống còn 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban điều hành và các phòng ban liên quan.

  3. Đầu tư nâng cấp công nghệ và thiết bị sản xuất: Tiếp tục cập nhật và đầu tư các dây chuyền sản xuất hiện đại, ưu tiên công nghệ thân thiện môi trường và tiết kiệm năng lượng. Mục tiêu tăng công suất sản xuất sản phẩm mới lên 20% trong 5 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Kỹ thuật và Đầu tư.

  4. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý phát triển sản phẩm, kỹ thuật sản xuất và marketing sản phẩm mới. Mục tiêu nâng tỷ lệ lao động trình độ đại học và trên đại học lên 30% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự và Đào tạo.

  5. Xây dựng chiến lược marketing đa kênh và tăng cường quảng bá sản phẩm mới: Sử dụng các kênh truyền thông số, mạng xã hội và các chương trình khuyến mãi sáng tạo để tăng nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng mới. Mục tiêu tăng doanh số sản phẩm mới lên 25% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo: Giúp hiểu rõ quy trình phát triển sản phẩm mới, các yếu tố ảnh hưởng và chiến lược phát triển phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Phòng nghiên cứu và phát triển (R&D): Cung cấp kiến thức về các bước phát triển sản phẩm mới, phương pháp sàng lọc ý tưởng và thiết kế sản phẩm, từ đó nâng cao hiệu quả công việc.

  3. Chuyên viên marketing và quản lý sản phẩm: Hỗ trợ xây dựng chiến lược marketing phù hợp với từng giai đoạn chu kỳ sống sản phẩm và phân khúc khách hàng, tăng khả năng thành công của sản phẩm mới.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành quản trị kinh doanh, marketing và công nghệ thực phẩm: Là tài liệu tham khảo quý giá về thực trạng và giải pháp phát triển sản phẩm mới trong ngành bánh kẹo, giúp nâng cao kiến thức lý thuyết và thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phát triển sản phẩm mới lại quan trọng đối với doanh nghiệp bánh kẹo?
    Phát triển sản phẩm mới giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng, kéo dài chu kỳ sống sản phẩm và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Ví dụ, Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà đã phát triển bánh mềm cao cấp để mở rộng thị trường.

  2. Quy trình phát triển sản phẩm mới gồm những bước nào?
    Quy trình gồm 8 bước: hình thành ý tưởng, sàng lọc ý tưởng, soạn thảo dự án, hoạch định chiến lược marketing, phân tích tình hình kinh doanh, thiết kế và chế thử, thử nghiệm trên thị trường, sản xuất hàng loạt và tung sản phẩm ra thị trường.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến thành công của sản phẩm mới?
    Nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu thị trường chính xác và công nghệ sản xuất hiện đại là những yếu tố then chốt. Công ty Hải Hà đã chú trọng đầu tư thiết bị và đào tạo nhân lực để nâng cao hiệu quả phát triển sản phẩm.

  4. Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro khi tung sản phẩm mới ra thị trường?
    Doanh nghiệp cần thực hiện sàng lọc ý tưởng kỹ lưỡng, thử nghiệm sản phẩm trên thị trường mục tiêu và xây dựng chiến lược marketing phù hợp. Việc phối hợp liên chức năng cũng giúp giảm thiểu sai sót và tăng khả năng thành công.

  5. Chiến lược marketing nào phù hợp cho sản phẩm mới trong ngành bánh kẹo?
    Chiến lược marketing cần tập trung vào quảng bá đa kênh, phân khúc khách hàng rõ ràng và sử dụng các chương trình khuyến mãi sáng tạo. Ví dụ, công ty Hải Hà đã áp dụng chiến lược quảng cáo và kích thích tiêu dùng để tăng doanh số sản phẩm mới.

Kết luận

  • Công ty cổ phần bánh kẹo Hải Hà đã đạt được tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định trong giai đoạn 2016-2018 nhờ đầu tư phát triển sản phẩm mới và công nghệ hiện đại.
  • Quy trình phát triển sản phẩm mới được xây dựng bài bản nhưng còn tồn tại hạn chế trong nghiên cứu thị trường và phối hợp liên phòng ban.
  • Nguồn nhân lực và cơ sở vật chất kỹ thuật là những yếu tố quan trọng quyết định thành công của sản phẩm mới.
  • Đề xuất các giải pháp chiến lược tập trung vào nâng cao nghiên cứu thị trường, đổi mới quy trình phát triển sản phẩm, đầu tư công nghệ và đào tạo nhân lực.
  • Tiếp tục triển khai các bước nghiên cứu và áp dụng giải pháp đề xuất đến năm 2025 nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị phần.

Call-to-action: Các nhà quản lý và chuyên gia trong ngành bánh kẹo nên áp dụng các giải pháp nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới được đề xuất để nâng cao hiệu quả kinh doanh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường trong tương lai.