I. Giới thiệu và tính cấp thiết của đề tài
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào quản lý chi ngân sách nhà nước tại Phòng Tài chính Kế hoạch thành phố Thái Bình. Ngân sách nhà nước (NSNN) là công cụ quan trọng trong điều chỉnh kinh tế vĩ mô, đảm bảo hoạt động của Nhà nước và phân phối nguồn lực hợp lý. Thành phố Thái Bình, với vị trí trung tâm của tỉnh, đang chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, đòi hỏi đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, nguồn thu NSNN hạn chế trong khi nhu cầu chi tiêu cao, khiến việc tăng cường quản lý chi NSNN trở nên cấp thiết. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN tại địa phương.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung của luận văn thạc sĩ là đánh giá thực trạng quản lý chi NSNN tại Phòng Tài chính Kế hoạch thành phố Thái Bình và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Cụ thể, nghiên cứu hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý chi NSNN, phân tích thực trạng quản lý chi tại địa phương từ năm 2015 đến 2017, và đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả quản lý chi NSNN trong tương lai.
1.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu tập trung vào quản lý chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên tại Phòng Tài chính Kế hoạch thành phố Thái Bình. Phạm vi không gian giới hạn tại địa bàn thành phố Thái Bình, và phạm vi thời gian từ năm 2015 đến 2017. Các số liệu và dữ liệu được thu thập từ các báo cáo tài chính, thống kê, và các nguồn thứ cấp khác.
II. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước
Quản lý chi ngân sách nhà nước là quá trình phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước. NSNN bao gồm các khoản thu và chi được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Chi NSNN được chia thành chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên, và các khoản chi khác như trả nợ lãi, bổ sung quỹ dự trữ tài chính. Quản lý chi NSNN đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm, phù hợp với chính sách và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
2.1. Khái niệm và vai trò của NSNN
NSNN là quỹ tiền tệ lớn nhất của Nhà nước, được sử dụng để huy động và phân phối các nguồn lực kinh tế. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chức năng của Nhà nước, bao gồm đầu tư phát triển, bảo đảm an ninh, và thực hiện các chính sách xã hội. Quản lý NSNN hiệu quả giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực, đảm bảo cân đối thu chi và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
2.2. Quy trình quản lý chi NSNN
Quy trình quản lý chi NSNN bao gồm các bước: lập dự toán, thực hiện dự toán, quyết toán, và thanh tra quyết toán. Việc lập dự toán cần dựa trên nhu cầu thực tế và khả năng cân đối ngân sách. Thực hiện dự toán đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ các quy định về chi tiêu công. Quyết toán và thanh tra giúp đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách và phát hiện các sai phạm nếu có.
III. Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước tại Thái Bình
Nghiên cứu đã phân tích thực trạng quản lý chi NSNN tại Phòng Tài chính Kế hoạch thành phố Thái Bình từ năm 2015 đến 2017. Kết quả cho thấy, mặc dù công tác quản lý chi đã có nhiều cải thiện, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như việc phân bổ vốn chi đầu tư chưa hợp lý, chi thường xuyên vượt dự toán, và ý thức tiết kiệm chưa cao. Các giải pháp được đề xuất bao gồm tăng cường nguồn thu ngân sách, quản lý hiệu quả các khoản chi, và hoàn thiện cơ chế quản lý ngân sách.
3.1. Chi đầu tư phát triển
Chi đầu tư phát triển tại thành phố Thái Bình chủ yếu tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng và hỗ trợ các doanh nghiệp công ích. Tuy nhiên, việc phân bổ vốn còn chưa hợp lý, dẫn đến một số dự án chậm tiến độ hoặc không đạt hiệu quả như kỳ vọng. Cần tăng cường giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.
3.2. Chi thường xuyên
Chi thường xuyên bao gồm các khoản chi cho giáo dục, y tế, văn hóa, và an ninh. Tuy nhiên, chi thường xuyên thường vượt dự toán do thiếu kiểm soát chặt chẽ. Cần áp dụng các biện pháp quản lý chi tiêu hiệu quả hơn, đặc biệt là trong các lĩnh vực có nguy cơ lãng phí cao.
IV. Giải pháp và kiến nghị
Dựa trên phân tích thực trạng, luận văn thạc sĩ đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý chi NSNN tại Phòng Tài chính Kế hoạch thành phố Thái Bình. Các giải pháp bao gồm tăng cường nguồn thu ngân sách, quản lý hiệu quả các khoản chi, hoàn thiện cơ chế quản lý ngân sách, và nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra tài chính. Các kiến nghị được đưa ra nhằm hỗ trợ chính quyền địa phương trong việc thực hiện các giải pháp này.
4.1. Tăng cường nguồn thu ngân sách
Để đảm bảo cân đối thu chi, cần tăng cường các nguồn thu từ thuế, phí, và các khoản thu khác. Đồng thời, cần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương để tăng nguồn thu nội địa.
4.2. Quản lý hiệu quả các khoản chi
Cần áp dụng các biện pháp quản lý chi tiêu chặt chẽ, đặc biệt là trong các lĩnh vực chi đầu tư và chi thường xuyên. Việc giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách cần được thực hiện thường xuyên và nghiêm ngặt.
