Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường xây lắp và thương mại tại Việt Nam, việc phát triển thị trường tiêu thụ trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân quy mô nhỏ và vừa. Doanh nghiệp tư nhân Xây lắp và Thương mại Kỳ Bảo, thành lập năm 2017 tại tỉnh Phú Yên, hoạt động trong lĩnh vực tư vấn thiết kế, cung cấp và lắp đặt các công trình điện, nước, phòng cháy chữa cháy, kết cấu thép, xây dựng nhà và các công trình kỹ thuật dân dụng, cùng với kinh doanh vật liệu xây dựng và thiết bị điện gia dụng. Mặc dù đã có những bước phát triển tích cực, doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bất động sản trầm lắng và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng phát triển thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp trong giai đoạn 2018-2020, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển thị trường tiêu thụ trong giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu chủ yếu tại các tỉnh Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa, Gia Lai và Đắk Lắk, với trọng tâm là thị trường Phú Yên và Đắk Lắk. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, tăng doanh thu và lợi nhuận, đồng thời góp phần phát triển bền vững trong ngành xây lắp và thương mại tại khu vực miền Trung Tây Nguyên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị kinh doanh và marketing hiện đại, trong đó nổi bật là:

  • Ma trận Ansoff: Công cụ hoạch định chiến lược phát triển thị trường, gồm bốn chiến lược chính: thâm nhập thị trường, phát triển thị trường, phát triển sản phẩm và đa dạng hóa. Ma trận giúp doanh nghiệp xác định hướng tăng trưởng doanh thu thông qua việc mở rộng thị trường hoặc đổi mới sản phẩm.

  • Khái niệm thị trường tiêu thụ: Được hiểu là tập hợp khách hàng tiềm năng có nhu cầu về sản phẩm/dịch vụ mà doanh nghiệp có khả năng cung cấp, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường kinh doanh và cạnh tranh.

  • Các chỉ tiêu đo lường phát triển thị trường tiêu thụ: Bao gồm số lượng khách hàng tiêu thụ, doanh thu bán hàng và thị phần, giúp đánh giá hiệu quả hoạt động phát triển thị trường.

  • Mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Michael Porter: Phân tích các áp lực cạnh tranh từ đối thủ hiện tại, đối thủ tiềm năng, khách hàng, nhà cung ứng và sản phẩm thay thế, từ đó xác định vị thế và chiến lược phát triển thị trường phù hợp.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: phát triển thị trường tiêu thụ, phân đoạn thị trường, lựa chọn thị trường mục tiêu, định vị thị trường, năng lực cung ứng sản phẩm, và các nhân tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính, chủ yếu dựa trên:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp thu thập từ báo cáo tài chính đã kiểm toán của doanh nghiệp trong giai đoạn 2018-2020, bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo thị trường và thị phần. Ngoài ra, dữ liệu về cơ cấu tổ chức, nhân sự, tài chính, hoạt động marketing và các biên bản họp giao ban cũng được sử dụng. Dữ liệu thứ cấp bên ngoài được thu thập từ các tạp chí chuyên ngành, sách, các công trình khoa học và thông tin về đối thủ cạnh tranh, nhà phân phối.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích thống kê mô tả để trình bày số liệu dưới dạng bảng và biểu đồ; so sánh các chỉ tiêu kinh doanh qua các năm và với các đối thủ cạnh tranh; phân tích tổng hợp để đánh giá thực trạng phát triển thị trường tiêu thụ và các nhân tố ảnh hưởng.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Nghiên cứu tập trung vào toàn bộ dữ liệu kinh doanh và thị trường của Doanh nghiệp tư nhân Xây lắp và Thương mại Kỳ Bảo trong giai đoạn 2018-2020, không sử dụng mẫu rút gọn do tính đặc thù của đối tượng nghiên cứu.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong năm 2020, đánh giá thực trạng giai đoạn 2018-2020, đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận có biến động rõ rệt: Doanh thu thuần của doanh nghiệp tăng 32,66% từ năm 2018 lên 2019, đạt hơn 48,4 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận trước thuế tăng 67,83%. Tuy nhiên, năm 2020 chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, doanh thu chỉ đạt gần 60% và lợi nhuận trước thuế giảm còn 62,6% so với năm 2019.

  2. Thị trường tiêu thụ chủ yếu tập trung tại Phú Yên và Đắk Lắk: Phú Yên chiếm khoảng 55,5% doanh thu năm 2020, do đây là địa bàn đặt trụ sở chính và thuận lợi cho hoạt động quảng bá, tiếp thị. Các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa, Gia Lai cũng là thị trường mục tiêu nhưng chiếm tỷ trọng thấp hơn.

  3. Nguồn nhân lực chủ yếu là lao động phổ thông có tay nghề: Tỷ lệ lao động có trình độ trung cấp trở lên chiếm khoảng 40%, trong khi lao động phổ thông chiếm trên 60%. Tỷ lệ lao động trực tiếp chiếm 75-80%, cho thấy cơ cấu tổ chức tinh gọn, tiết kiệm chi phí quản lý.

  4. Doanh nghiệp chưa có bộ phận marketing chuyên biệt: Hoạt động nghiên cứu và lựa chọn thị trường mục tiêu do bộ phận kinh doanh đảm nhiệm, chủ yếu dựa trên dữ liệu thứ cấp và phản hồi khách hàng, chưa chủ động thu thập thông tin đối thủ cạnh tranh.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong năm 2019 phản ánh hiệu quả của chiến lược phát triển thị trường tiêu thụ trong điều kiện thị trường bất động sản ấm lên. Tuy nhiên, sự sụt giảm năm 2020 cho thấy doanh nghiệp còn phụ thuộc lớn vào các yếu tố bên ngoài như biến động kinh tế và dịch bệnh, cần có chiến lược ứng phó linh hoạt hơn.

Việc tập trung thị trường tại Phú Yên và Đắk Lắk giúp doanh nghiệp tận dụng lợi thế địa lý và nguồn lực hiện có, nhưng cũng làm hạn chế khả năng mở rộng thị trường ra các khu vực khác. So với các doanh nghiệp cùng ngành, Kỳ Bảo có quy mô nhỏ và chưa phát triển đa dạng sản phẩm, dẫn đến thị phần còn khiêm tốn.

Nguồn nhân lực chủ yếu là lao động phổ thông phù hợp với đặc thù ngành xây lắp, tuy nhiên việc nâng cao trình độ chuyên môn và đào tạo kỹ năng marketing là cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc chưa có bộ phận marketing chuyên biệt làm giảm khả năng nắm bắt và khai thác thông tin thị trường, ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển thị trường tiêu thụ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận qua các năm, bảng phân bổ doanh thu theo địa lý, và biểu đồ cơ cấu lao động theo trình độ để minh họa rõ nét các phát hiện trên.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và phát triển bộ phận marketing chuyên trách: Tổ chức bộ phận marketing riêng biệt nhằm chủ động nghiên cứu thị trường, thu thập thông tin đối thủ cạnh tranh, phân tích nhu cầu khách hàng và đề xuất chiến lược phát triển thị trường phù hợp. Mục tiêu nâng cao hiệu quả nghiên cứu thị trường trong vòng 1 năm, do Ban Giám đốc chỉ đạo.

  2. Mở rộng thị trường tiêu thụ ra các tỉnh lân cận và khu vực mới: Tập trung khai thác thị trường tại Bình Định, Khánh Hòa, Gia Lai và các tỉnh miền Trung Tây Nguyên, đồng thời tìm kiếm khách hàng mới và kênh phân phối mới. Mục tiêu tăng tỷ trọng doanh thu ngoài Phú Yên lên ít nhất 30% trong 3 năm tới, do Bộ phận Kinh doanh phối hợp thực hiện.

  3. Đa dạng hóa sản phẩm và cải tiến chất lượng: Nghiên cứu phát triển các sản phẩm xây lắp mới, cải tiến tính năng và mẫu mã sản phẩm hiện có để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, nâng cao sức cạnh tranh. Mục tiêu hoàn thiện ít nhất 2 sản phẩm mới trong vòng 2 năm, do Bộ phận Kỹ thuật và Kinh doanh phối hợp.

  4. Nâng cao năng lực nguồn nhân lực: Tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng marketing và quản lý cho cán bộ công nhân viên, đặc biệt là bộ phận kinh doanh và marketing. Mục tiêu 80% nhân viên được đào tạo trong vòng 1 năm, do Ban Nhân sự và Ban Giám đốc quản lý.

  5. Tăng cường đầu tư công nghệ và cơ sở vật chất: Cập nhật máy móc thiết bị hiện đại, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và tiếp thị sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh. Mục tiêu hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin quản lý trong 2 năm, do Ban Giám đốc và Bộ phận Kỹ thuật thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các doanh nghiệp xây lắp và thương mại quy mô nhỏ và vừa: Có thể áp dụng các phân tích và giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả phát triển thị trường tiêu thụ, mở rộng thị trường và tăng trưởng doanh thu.

  2. Nhà quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp: Tham khảo để xây dựng chiến lược phát triển thị trường phù hợp với điều kiện thực tế, nâng cao năng lực cạnh tranh và quản trị doanh nghiệp.

  3. Chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị kinh doanh và marketing: Sử dụng làm tài liệu tham khảo về phát triển thị trường tiêu thụ trong ngành xây lắp và thương mại tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế biến động.

  4. Sinh viên và học viên cao học ngành Quản trị kinh doanh: Học tập phương pháp nghiên cứu, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển thị trường tiêu thụ, nâng cao kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghiên cứu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phát triển thị trường tiêu thụ lại quan trọng đối với doanh nghiệp xây lắp?
    Phát triển thị trường tiêu thụ giúp doanh nghiệp mở rộng khách hàng, tăng doanh thu và lợi nhuận, đồng thời nâng cao vị thế cạnh tranh trên thị trường. Trong ngành xây lắp, thị trường tiêu thụ ổn định giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh bền vững.

  2. Doanh nghiệp Kỳ Bảo đã áp dụng những chiến lược phát triển thị trường nào?
    Hiện tại, doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào nghiên cứu và lựa chọn thị trường mục tiêu dựa trên dữ liệu thứ cấp và phản hồi khách hàng, chưa có bộ phận marketing chuyên biệt. Chiến lược tập trung vào thị trường địa phương Phú Yên và mở rộng sang các tỉnh lân cận.

  3. Những khó khăn chính trong việc phát triển thị trường tiêu thụ của Kỳ Bảo là gì?
    Khó khăn gồm thiếu bộ phận marketing chuyên trách, hạn chế trong thu thập thông tin thị trường và đối thủ, nguồn nhân lực chưa đồng đều về trình độ, và ảnh hưởng tiêu cực từ biến động kinh tế và dịch bệnh.

  4. Làm thế nào để doanh nghiệp nhỏ như Kỳ Bảo có thể mở rộng thị trường hiệu quả?
    Doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược phát triển thị trường rõ ràng, tập trung vào phân đoạn thị trường mục tiêu, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao năng lực marketing và tận dụng công nghệ để tiếp cận khách hàng mới.

  5. Các chỉ tiêu nào được sử dụng để đánh giá sự phát triển thị trường tiêu thụ?
    Các chỉ tiêu chính gồm số lượng khách hàng tiêu thụ, doanh thu bán hàng, lợi nhuận và thị phần trên thị trường. So sánh các chỉ tiêu này qua các năm giúp đánh giá hiệu quả chiến lược phát triển thị trường.

Kết luận

  • Doanh nghiệp tư nhân Xây lắp và Thương mại Kỳ Bảo đã có sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận tích cực trong giai đoạn 2018-2019, tuy nhiên chịu ảnh hưởng tiêu cực năm 2020 do đại dịch Covid-19.
  • Thị trường tiêu thụ chủ yếu tập trung tại Phú Yên và Đắk Lắk, với tiềm năng mở rộng sang các tỉnh lân cận.
  • Nguồn nhân lực và cơ cấu tổ chức hiện tại phù hợp với quy mô doanh nghiệp nhưng cần nâng cao trình độ và phát triển bộ phận marketing chuyên trách.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào xây dựng bộ phận marketing, mở rộng thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao năng lực nhân sự và đầu tư công nghệ.
  • Nghiên cứu đặt nền tảng cho việc triển khai các chiến lược phát triển thị trường tiêu thụ trong giai đoạn 2021-2025, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Để tiếp tục phát triển, doanh nghiệp cần nhanh chóng triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi sát sao biến động thị trường và điều chỉnh chiến lược phù hợp. Độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng các kết quả nghiên cứu này để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh trong ngành xây lắp và thương mại.