Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ vận tải và logistics, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc huy động và sử dụng vốn hiệu quả. Công ty cổ phần Tân Cảng 128 – Hải Phòng, một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cảng biển và dịch vụ logistics, đã trải qua giai đoạn phát triển từ năm 2018 đến 2022 với nhiều biến động về doanh thu và chi phí. Nghiên cứu này nhằm phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại công ty trong giai đoạn này, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong giai đoạn 2023-2027.

Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu bao gồm: tổng hợp cơ sở lý luận về vốn và hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp; phân tích thực trạng sử dụng vốn và hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Tân Cảng 128 – Hải Phòng giai đoạn 2018-2022; đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong giai đoạn tiếp theo. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động sử dụng vốn tại công ty trong khoảng thời gian 2018-2022, với các giải pháp áp dụng đến năm 2027.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực tài chính, nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của thành phố Hải Phòng. Các chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận, chi phí tài chính và cơ cấu tài sản được sử dụng làm thước đo hiệu quả sử dụng vốn, góp phần cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính và quản lý vốn của công ty.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết kinh tế về vốn và hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp. Theo đó, vốn được định nghĩa là tổng giá trị tài sản và vật liệu đầu tư vào sản xuất kinh doanh, bao gồm vốn cố định và vốn lưu động. Lý thuyết của Marx, Samuelson và David Beeg được tham khảo để làm rõ các khía cạnh về vốn hiện vật, vốn tài chính và vai trò của vốn trong quá trình sản xuất.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Vốn cố định: tài sản dài hạn như máy móc, thiết bị, bất động sản đầu tư, được sử dụng lâu dài trong sản xuất.
  • Vốn lưu động: tài sản ngắn hạn như tiền mặt, hàng tồn kho, các khoản phải thu, phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục.
  • Hiệu quả sử dụng vốn: đo lường khả năng sinh lời và tạo ra doanh thu từ nguồn vốn đầu tư, bao gồm các chỉ tiêu như hiệu suất sử dụng vốn cố định, vòng quay vốn lưu động, tỷ suất lợi nhuận trên vốn.
  • Các nhân tố ảnh hưởng: bao gồm các yếu tố khách quan như tình hình kinh tế, chính sách nhà nước, thị trường tài chính, lạm phát, rủi ro kinh doanh; và các yếu tố chủ quan như quản lý vốn, chi phí, đặc điểm ngành nghề, năng lực quản lý doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp. Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Tân Cảng 128 – Hải Phòng giai đoạn 2018-2022. Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát, phỏng vấn trực tiếp với ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan trong công ty.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 190 cán bộ công nhân viên, đại diện cho các phòng ban như Ban Giám đốc, Phòng Tài chính Kế toán, Phòng Kinh doanh, Phòng Điều độ, Phòng Kỹ thuật cơ giới và Ban Marketing. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu toàn bộ nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của dữ liệu.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các phương pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh, đối chiếu các chỉ tiêu tài chính qua các năm. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn như hiệu suất vốn cố định, vòng quay vốn lưu động, tỷ suất lợi nhuận trên vốn được tính toán và phân tích chi tiết. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2023 đến tháng 6/2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty tăng từ khoảng 451 tỷ đồng năm 2018 lên 875 tỷ đồng năm 2022, tương đương mức tăng 55,3% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế cũng tăng mạnh từ 137 tỷ đồng năm 2018 lên 333,6 tỷ đồng năm 2022, tăng 194% so với năm 2021.

  2. Biến động chi phí tài chính và quản lý: Chi phí tài chính tăng từ 4,3 tỷ đồng năm 2018 lên 16,7 tỷ đồng năm 2022, trong đó chi phí lãi vay ngân hàng chiếm phần lớn. Chi phí quản lý doanh nghiệp có xu hướng tăng nhẹ, từ 22,9 tỷ đồng năm 2018 lên 26 tỷ đồng năm 2022, phản ánh sự mở rộng hoạt động và đầu tư vào nhân sự, trang thiết bị.

  3. Cơ cấu tài sản và vốn: Tài sản cố định tăng từ 261,5 tỷ đồng năm 2018 lên 579,6 tỷ đồng năm 2022, chiếm tỷ trọng từ 33,1% đến 35,95% tổng tài sản. Tài sản lưu động tăng mạnh từ 229 tỷ đồng năm 2018 lên 941,9 tỷ đồng năm 2022, chiếm 45,6% tổng tài sản. Các khoản phải thu chiếm tỷ trọng lớn, tăng từ 13,89% lên 25% tổng tài sản, cho thấy công ty chú trọng thu hồi công nợ.

  4. Hiệu quả sử dụng vốn: Vòng quay vốn lưu động và hiệu suất sử dụng vốn cố định có xu hướng cải thiện qua các năm, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số điểm hạn chế như chưa có kế hoạch xác định nhu cầu sử dụng vốn tiền mặt theo từng thời kỳ, dẫn đến số dư tiền mặt và tiền gửi ngân hàng chưa tối ưu.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong giai đoạn 2018-2022 phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty, đặc biệt là sau giai đoạn khó khăn do đại dịch COVID-19. Việc tăng cường đầu tư vào tài sản cố định và mở rộng tài sản lưu động đã góp phần nâng cao năng lực sản xuất và dịch vụ, đồng thời cải thiện khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường.

Tuy nhiên, chi phí tài chính tăng cao, chủ yếu do vay ngân hàng với lãi suất cao trong năm 2022, ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu quả sử dụng vốn. Việc quản lý vốn lưu động chưa tối ưu, đặc biệt là trong việc duy trì số dư tiền mặt và các khoản phải thu, có thể làm giảm khả năng luân chuyển vốn và tăng chi phí tài chính.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành logistics và vận tải biển, kết quả này phù hợp với xu hướng chung về tầm quan trọng của quản lý vốn lưu động và vốn cố định trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh. Việc sử dụng biểu đồ thể hiện xu hướng doanh thu, chi phí và lợi nhuận qua các năm giúp minh họa rõ nét sự biến động và hiệu quả sử dụng vốn của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng kế hoạch sử dụng vốn chi tiết theo từng kỳ: Công ty cần thiết lập kế hoạch xác định nhu cầu sử dụng vốn tiền mặt và vốn lưu động theo từng thời kỳ nhằm tránh dư thừa hoặc thiếu hụt vốn, tối ưu hóa số dư tiền mặt và tiền gửi ngân hàng. Thời gian thực hiện: 2023-2024; Chủ thể: Ban Tài chính Kế toán.

  2. Tái cấu trúc nguồn vốn và giảm chi phí vay: Đề xuất công ty xem xét đa dạng hóa nguồn vốn, tăng tỷ trọng vốn chủ sở hữu và vốn dài hạn, đồng thời thương thảo với ngân hàng để giảm lãi suất vay, giảm chi phí tài chính. Thời gian thực hiện: 2023-2025; Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Tài chính.

  3. Tăng cường quản lý công nợ và hàng tồn kho: Áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ các khoản phải thu, đẩy mạnh thu hồi công nợ, đồng thời tối ưu hóa tồn kho để giảm vốn lưu động chiếm dụng. Thời gian thực hiện: 2023-2026; Chủ thể: Phòng Kinh doanh và Phòng Kho vận.

  4. Đầu tư nâng cấp công nghệ và thiết bị: Tiếp tục đầu tư vào máy móc, thiết bị hiện đại nhằm nâng cao năng suất và chất lượng dịch vụ, từ đó tăng hiệu quả sử dụng vốn cố định. Thời gian thực hiện: 2023-2027; Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Kỹ thuật.

  5. Đào tạo nâng cao năng lực quản lý tài chính: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tài chính và sử dụng vốn cho cán bộ quản lý nhằm nâng cao năng lực hoạch định và kiểm soát vốn. Thời gian thực hiện: 2023-2024; Chủ thể: Ban Nhân sự và Ban Tài chính.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý tài chính doanh nghiệp logistics: Giúp hiểu rõ các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, từ đó xây dựng chiến lược quản lý vốn phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Nhà đầu tư và cổ đông: Cung cấp thông tin chi tiết về tình hình sử dụng vốn và hiệu quả đầu tư của công ty, hỗ trợ quyết định đầu tư và đánh giá rủi ro tài chính.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước và chính sách: Tham khảo để xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực vận tải và logistics, đặc biệt về quản lý vốn và tài chính doanh nghiệp.

  4. Các nhà nghiên cứu và học viên cao học ngành Quản lý kinh tế, Tài chính doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về phân tích hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp dịch vụ vận tải, giúp phát triển các nghiên cứu chuyên sâu hơn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hiệu quả sử dụng vốn là gì và tại sao quan trọng?
    Hiệu quả sử dụng vốn đo lường khả năng sinh lời và tạo doanh thu từ nguồn vốn đầu tư. Nó giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực tài chính, tăng lợi nhuận và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

  2. Các chỉ tiêu nào được sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn?
    Các chỉ tiêu phổ biến gồm hiệu suất sử dụng vốn cố định, vòng quay vốn lưu động, tỷ suất lợi nhuận trên vốn, hàm lượng vốn cố định và lưu động. Ví dụ, vòng quay vốn lưu động càng cao chứng tỏ vốn được sử dụng hiệu quả hơn.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn?
    Bao gồm yếu tố khách quan như tình hình kinh tế, chính sách nhà nước, thị trường tài chính, lạm phát và rủi ro kinh doanh; cùng yếu tố chủ quan như quản lý vốn, chi phí, đặc điểm ngành nghề và năng lực quản lý doanh nghiệp.

  4. Làm thế nào để cải thiện hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp?
    Doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch sử dụng vốn chi tiết, tái cấu trúc nguồn vốn, quản lý công nợ và tồn kho hiệu quả, đầu tư công nghệ hiện đại và nâng cao năng lực quản lý tài chính.

  5. Tại sao việc quản lý vốn lưu động lại quan trọng đối với doanh nghiệp?
    Vốn lưu động đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục, giúp doanh nghiệp thanh toán kịp thời các khoản chi phí và duy trì quan hệ với khách hàng, nhà cung cấp. Quản lý vốn lưu động hiệu quả giúp giảm chi phí tài chính và tăng khả năng sinh lời.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã phân tích và đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty cổ phần Tân Cảng 128 – Hải Phòng giai đoạn 2018-2022, cho thấy sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận tích cực nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế trong quản lý vốn.
  • Các chỉ tiêu tài chính như vòng quay vốn lưu động, hiệu suất vốn cố định được sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, đồng thời xác định các nhân tố ảnh hưởng khách quan và chủ quan.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong giai đoạn 2023-2027, bao gồm xây dựng kế hoạch sử dụng vốn, tái cấu trúc nguồn vốn, quản lý công nợ, đầu tư công nghệ và đào tạo quản lý tài chính.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng đối với doanh nghiệp trong lĩnh vực logistics và vận tải biển, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả thực hiện, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp cùng ngành để so sánh và hoàn thiện mô hình quản lý vốn.

Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn và nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp của bạn!