Luận Văn Thạc Sĩ: Khắc Phục Quan Niệm Sai Lệch Của Học Sinh Trong Dạy Học Vật Lý Ở Trường THPT

• Tác giả: Võ Thị Thúy Nga
• Trường học: Đại học Sư phạm Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Vật lý
• Đề tài: Khắc phục một số quan niệm sai lệch của học sinh trong dạy học vật lý ở trường trung học phổ thông
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp sư phạm vật lý
• Địa điểm: Đà Nẵng

• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ TÂM LÍ HỌC VÀ LÍ LUẬN DẠY HỌC CỦA VIỆC HÌNH THÀNH QUAN NIỆM CỦA HỌC SINH
• 1.1. Khái niệm quan niệm
• 1.2. Quan niệm của học sinh
• 1.2.1. Khái niệm quan niệm của học sinh
• 1.2.2. Nguồn gốc quan niệm của học sinh
• 1.2.3. Đặc điểm quan niệm của học sinh
• 1.2.4. Vai trò quan niệm của học sinh trong dạy học Vật lý
• 1.2.5. Thái độ đối với quan niệm của học sinh
• 1.3. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC NHỮNG QUAN NIỆM SAI LỆCH CỦA HỌC SINH TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC VẬT LÝ
• 2.1. Khắc phục những quan niệm sai lệch của học sinh
• 2.2. Chiến lược dạy học mới
• 2.2.1. Một số điểm cụ thể của cách tiếp cận hướng vào HS
• 2.2.2. Một số đề xuất để góp phần khắc phục những quan niệm sai lệch của học sinh
• 2.2.3. Xây dựng tiến trình khắc phục những quan niệm sai lệch của học sinh trong dạy học Vật lý
• 2.3. Tạo điều kiện tốt cho giờ học diễn ra

I. Khắc phục quan niệm sai lệch

Khắc phục quan niệm sai lệch là trọng tâm của luận văn, nhằm cải thiện chất lượng dạy và học Vật lý ở trường trung học phổ thông. Học sinh thường mang theo những quan niệm sai lệch từ kinh nghiệm sống, gây khó khăn trong quá trình nhận thức. Luận văn đề xuất các biện pháp tích cực hóa hoạt động học tập, giúp học sinh thay đổi nhận thức và tiếp thu kiến thức khoa học một cách chính xác.

1.1. Nguồn gốc quan niệm sai lệch

Quan niệm sai lệch của học sinh bắt nguồn từ kinh nghiệm sống, ngôn ngữ, và kiến thức từ các môn học khác. Ví dụ, học sinh thường nghĩ rằng vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ, một quan niệm không phù hợp với định luật vật lý. Những quan niệm này rất bền vững và khó thay đổi, đòi hỏi giáo viên phải có chiến lược dạy học phù hợp.

1.2. Chiến lược dạy học mới

Chiến lược dạy học mới tập trung vào việc thảo luận và làm bộc lộ quan niệm sai lệch của học sinh. Giáo viên cần tạo ra tình huống có vấn đề, sử dụng thí nghiệm và phương tiện dạy học hiện đại để giúp học sinh nhận ra sự vô lý trong quan niệm của mình. Phương pháp này khuyến khích học sinh tự kiến tạo kiến thức, từ đó thay đổi nhận thức một cách bền vững.

II. Dạy học Vật lý ở trường trung học phổ thông

Dạy học Vật lý ở trường trung học phổ thông đòi hỏi sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Luận văn nhấn mạnh vai trò của thí nghiệm và phương tiện dạy học hiện đại trong việc giúp học sinh hiểu sâu sắc các khái niệm vật lý. Giáo viên cần tạo không khí lớp học tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và tự lực của học sinh.

2.1. Phương pháp dạy học tích cực

Phương pháp dạy học tích cực như nêu vấn đề, mô hình hóa, và thực nghiệm được đề cao trong luận văn. Những phương pháp này giúp học sinh chủ động trong quá trình học tập, từ đó khắc phục được những quan niệm sai lệch. Ví dụ, thí nghiệm về sự rơi tự do có thể giúp học sinh nhận ra rằng vật nặng và vật nhẹ rơi cùng tốc độ trong chân không.

2.2. Vai trò của giáo viên

Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn và tổ chức hoạt động học tập. Họ cần hiểu rõ quan niệm của học sinh để đưa ra các biện pháp khắc phục phù hợp. Sự cởi mở và khuyến khích từ giáo viên sẽ tạo động lực cho học sinh thay đổi nhận thức và tiếp thu kiến thức mới một cách hiệu quả.

III. Luận văn thạc sĩ và giáo dục Vật lý

Luận văn thạc sĩ này không chỉ là tài liệu tham khảo cho sinh viên sư phạm mà còn là nguồn tư liệu quý giá cho giáo viên trung học phổ thông. Nó cung cấp các biện pháp cụ thể để khắc phục quan niệm sai lệch, nâng cao chất lượng dạy và học Vật lý. Luận văn cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường học tập tích cực và sáng tạo.

3.1. Đóng góp của luận văn

Luận văn đóng góp vào việc cải thiện phương pháp dạy học Vật lý, giúp học sinh hiểu sâu sắc các khái niệm khoa học. Nó cũng đề xuất các biện pháp thực tiễn để giáo viên áp dụng trong quá trình giảng dạy, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Các biện pháp được đề xuất trong luận văn có thể áp dụng rộng rãi trong các trường trung học phổ thông. Chúng không chỉ giúp học sinh khắc phục quan niệm sai lệch mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện trong học tập. Đây là yếu tố quan trọng để chuẩn bị cho học sinh bước vào kỷ nguyên công nghệ và tri thức.