I. Tổng Quan Về Cơ Chế Quản Lý Tài Chính Hiện Nay
Lý thuyết về tài chính công đã phát triển và được chú ý ở Việt Nam trong thời gian gần đây, khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường và có hội nhập sâu rộng với thế giới. Quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp có thu chịu sự điều tiết, chi phối bởi những định chế của nền tài chính công, tuy nhiên cũng có những đặc trưng riêng biệt xuất phát từ vai trò và vị trí của từng đơn vị, cơ quan, trong từng lĩnh vực cụ thể mà Thông Tấn Xã Việt Nam cũng là một đơn vị như thế. Đã có các công trình nghiên cứu và nhiều bài viết của Giáo sư Phạm Phụ nêu các vấn đề về cơ chế quản lý tài chính đối với giáo dục đại học; Những nghiên cứu của tác giả Võ Khắc Thường về “Cơ chế quản lý tài chính nhìn từ góc độ lý luận và thực tiễn” (Tạp chí Phát triển kinh tế, số 95, tháng 9, 1998) và Luận án Tiến sỹ Kinh tế của tác giả này về “Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính trong nền kinh tế thị trường”.
1.1. Nghiên Cứu Tổng Quan Về Quản Lý Tài Chính Công
Các tài liệu nghiên cứu về tài chính công của các tác giả Alan và Holley. Bộ sách về quản trị công và trách nhiệm giải trình “Lập ngân sách và các thiết kế ngân sách” do Anwar Shah chủ biên trình bày các lý thuyết về các phương pháp lập ngân sách, cải cách chi tiêu công và kinh nghiệm của các nước trên thế giới rất có giá trị tham khảo đối với các nhà quản lý tài chính công. Các công trình nghiên cứu nêu trên đều đề cập đến nhiều khía cạnh về cơ chế quản lý tài chính, điều hành ngân sách trong các đơn vị công lập, các đơn vị sự nghiệp có thu từ quản lý vĩ mô đến cơ chế, chính sách, tiêu chí cụ thể. Tuy nhiên, chưa có một công trình nghiên cứu một cách toàn diện về cơ chế quản lý tài chính đối với một cơ quan báo chí truyền thông có tính đặc thù như Thông Tấn Xã Việt Nam.
1.2. Định Nghĩa Cơ Chế Quản Lý Tài Chính Hiệu Quả
Theo Đại từ điển kinh tế thị trường thì, cơ chế là tổng thể các phương pháp, các hình thức, các công cụ được vận dụng để tác động lên một hệ thống như liên kết, điều hòa, phân phối hoạt động giữa các bộ phận trong hệ thống để đạt những mục tiêu cuối cùng. Có nghĩa là, cơ chế là cách thức tiến hành lên một chủ thể để đạt được mục tiêu mong muốn. Tài chính được sử dụng khá phổ biến theo nghĩa là một phạm trù kinh tế biểu hiện quan hệ giữa các chủ thể kinh tế để hình thành, quản lý và sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đạt được các mục tiêu của nhà quản lý và các chủ thể liên quan.
II. Phân Tích Thực Trạng Quản Lý Tài Chính Tại TTXVN
Quản lý tài chính là một nội dung cụ thể của khoa học quản lý nói chung. Quản lý tài chính là sự tác động có mục đích thông qua các tổ chức, công cụ và phương pháp nhất định nhằm điều chỉnh quá trình tạo lập và sử dụng của các nguồn lực tài chính. Quản lý tài chính có một vị trí đặc biệt quan trọng, có tác dụng chi phối đến hiệu quả của các loại hình quản lý khác. Thông qua quản lý tài chính để phát huy các chức năng vốn có của tài chính: kiểm tra, giám đốc tài chính của đơn vị nhằm phục vụ cho hoạt động của đơn vị. Quản lý tài chính được thực hiện thông qua một cơ chế - đó là cơ chế quản lý tài chính của đơn vị (hoặc tổ chức, doanh nghiệp).
2.1. Nội Dung Cơ Chế Tự Chủ Tài Chính Áp Dụng Cho TTXVN
Cơ chế quản lý tài chính của đơn vị được hiểu là một tổng thể các phương pháp, các hình thức và công cụ được vận dụng để quản lý các hoạt động tài chính của đơn vị trong những điều kiện cụ thể nhằm đạt được những mục tiêu nhất định. Cơ chế quản lý tài chính bao gồm bốn nội dung: cơ chế huy động vốn, cơ chế quản lý và sử dụng vốn và tài sản, cơ chế quản lý và phân phối lợi nhuận, cơ chế kiểm soát tài chính.
2.2. Thực Hiện Thí Điểm Cơ Chế Tài Chính Đặc Thù
Cơ chế huy động vốn bao gồm phương pháp, hình thức, công cụ huy động nguồn vốn nhằm đáp ứng nhu cầu về vốn. Cơ chế quản lý, sử dụng vốn và tài sản bao gồm các phương pháp, hình thức cân đối, phân phối và điều hòa sử dụng vốn và tài sản nhằm khai thác hiệu quả tối đa trên chi phí tối thiểu. Cơ chế quản lý và phân phối lợi nhuận bao gồm các phương pháp, các hình thức quản lý lợi nhuận, phân phối và sử dụng kết quả kinh doanh, hình thành và sử dụng các quỹ tập trung của doanh nghiệp.
III. Đánh Giá Hiệu Quả Cơ Chế Quản Lý Tài Chính Hiện Hành
Cơ chế kiểm soát tài chính bao gồm các phương pháp, hình thức và công cụ nhằm kiểm soát các thông tin tài chính, kiểm soát số liệu về dự toán, quyết toán, kiểm soát nội bộ. Từ cách hiểu đó, tác giả đưa ra khái niệm về cơ chế quản lý tài chính áp dụng cho Thông Tấn Xã Việt Nam như sau: Cơ chế quản lý tài chính của Thông Tấn Xã Việt Nam được hiểu là một tập hợp các phương pháp, công cụ quản lý tài chính tuân theo hệ thống pháp luật và cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập của Nhà nước hiện hành nhằm khơi thông các nguồn lực để tạo thêm nguồn thu, bù đắp cho hoạt động chuyên môn và nâng cao thu nhập cho đội ngũ người làm báo tại Thông Tấn Xã Việt Nam trong tình hình mới.
3.1. Ưu Điểm Của Cơ Chế Quản Lý Tài Chính Hiện Tại
Đơn vị sự nghiệp có thu là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước. Nghị định số 43/2006/NĐ – CP ngày 25 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ quy định về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
3.2. Hạn Chế Của Cơ Chế Quản Lý Tài Chính Hiện Tại
Đơn vị sự nghiệp công lập có thu - gọi tắt là đơn vị sự nghiệp có thu - được xác định bởi các tiêu thức sau: Là các đơn vị do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thành lập, hoạt động cung cấp dịch vụ công trong các lĩnh vực giáo dục, môi trường, y tế, văn hóa, thể dục, thể thao, sự nghiệp kinh tế, dịch vụ việc làm. Nhà nước đầu tư cơ sở vật chất, đảm bảo một phần hoặc toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên để thực hiện các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn được giao.
IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Cơ Chế Quản Lý Tài Chính TTXVN
Nhà nước cho phép thu một số loại phí, lệ phí, được tiến hành hoạt động sản xuất, cung ứng dịch vụ để bù đắp chi phí hoạt động, tăng thu nhập cho cán bộ, viên chức. Có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng, tổ chức bộ máy kế toán theo quy định của Luật Kế toán. Theo Thông tư 71/2006/TT-BTC ngày 9/8/2006 hướng dẫn thực hiện Nghị định số 43/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ có,...
4.1. Định Hướng Phát Triển Nguồn Lực Tài Chính TTXVN
Trong bối cảnh kinh tế xã hội đất nước đã có nhiều thay đổi, kinh tế phát triển, hội nhập quốc tế càng ngày càng sâu rộng, đi cùng đó là sự bùng nổ của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, truyền thông và internet, đặt ra nhiều khó khăn thách thức đối với Thông Tấn Xã Việt Nam để giữ vững vị thế là dòng thông tin chủ lưu, chính thống của Đảng và Nhà nước. Trước yêu cầu mới, cơ chế tài chính hiện hành đã bộc lộ những hạn chế nhất định, chưa tạo được động lực cho việc đổi mới hoạt động của Thông Tấn Xã Việt Nam.
4.2. Đề Xuất Giải Pháp Đổi Mới Cơ Chế Tài Chính TTXVN
Thông Tấn Xã Việt Nam là cơ quan truyền thông đặc thù, không giống cơ quan báo chí khác. Thông Tấn Xã Việt Nam là cơ quan thông tấn nhà nước duy nhất của Việt Nam, cung cấp thông tin đầu vào (thông tin “nguồn”) cho hệ thống truyền thông trong cả nước. Do đó, tác động xã hội về nội dung thông tin của Thông Tấn Xã Việt Nam rất lớn, bởi thông tin của Thông Tấn Xã Việt Nam sai sẽ là sai “dây chuyền” của các cơ quan báo, đài khác sử dụng thông tin của Thông Tấn Xã Việt Nam.
V. Ứng Dụng Công Nghệ Vào Quản Lý Tài Chính Tại TTXVN
Điều đó buộc đội ngũ làm báo Thông Tấn Xã Việt Nam phải đề cao trách nhiệm chính trị, đạo đức nghề nghiệp cũng như trình độ chuyên môn. Yêu cầu này trong bối cảnh thông tin “bùng nổ” như hiện nay lại càng cấp thiết. Trách nhiệm chính trị buộc Thông Tấn Xã Việt Nam không thể chạy theo thị hiếu, đưa tin giật gân, câu khách, nó cũng đòi hỏi cán bộ, phóng viên Thông Tấn Xã Việt Nam phải không ngừng rèn luyện, giữ vững bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, đồng thời có năng lực chuyên môn giỏi. Nếu không có cơ chế đãi ngộ xứng đáng, Thông Tấn Xã Việt Nam khó giữ được người tài.
5.1. Chuyển Đổi Số Trong Quy Trình Quản Lý Tài Chính
Trong khi nguồn thu chủ yếu của Thông Tấn Xã Việt Nam hiện nay là phát hành báo chí thì đang ngày càng sụt giảm theo xu thế chung hiện nay. Vì vậy Thông Tấn Xã Việt Nam rất cần một cơ chế tài chính cho phép khơi thông các nguồn lực để tạo thêm nguồn thu, bù đắp cho hoạt động chuyên môn và nâng cao thu nhập đội ngũ người làm báo. Thực tế đó đã chỉ rõ rằng, việc hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính, trong đó có những giải pháp mang tính đặc thù để tạo động lực mới cho sự phát triển của Thông Tấn Xã Việt Nam là rất cần thiết và cấp bách.
5.2. Tối Ưu Hóa Phân Bổ Nguồn Lực Tài Chính Bằng Công Nghệ
Đó là vấn đề phải nghiên cứu, đánh giá một cách khoa học, khách quan trên cơ sở thực tế cuộc sống. Vấn đề nghiên cứu này phù hợp với chuyên ngành Quản lý kinh tế mà tôi đang được đào tạo. Vì vậy, với mong muốn được đóng góp thiết thực cho việc hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính cho Thông Tấn Xã Việt Nam, phù hợp với tính đặc thù của một hãng thông tấn nhà nước trong thời kỳ bùng nổ thông tin, góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của Thông Tấn Xã Việt Nam, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu này.
VI. Kết Luận Về Cải Tiến Quản Lý Tài Chính Tại TTXVN
Câu hỏi nghiên cứu đặt ra là: Giải pháp nào để hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính cho Thông Tấn Xã Việt Nam? Với câu hỏi đó, tôi chọn tên đề tài nghiên cứu cho luận văn này là: “Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính của Thông Tấn Xã Việt Nam”. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là: Làm rõ cơ sở lý luận về về cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập có thu. Khảo sát, phân tích thực trạng cơ chế quản lý tài chính hiện hành của Thông Tấn Xã Việt Nam.
6.1. Tầm Quan Trọng Của Kiểm Soát Tài Chính Trong Tương Lai
Nêu lên những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân trong cơ chế quản lý tài chính hiện hành tại Thông Tấn Xã Việt Nam. Xuất phát từ lý luận về cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị công lập có thu, các chính sách, chế độ quản lý tài chính hiện hành, thực trạng công tác quản lý tài chính của Thông Tấn Xã Việt Nam và định hướng phát triển và những đặc điểm mang tính đặc thù của ngành này để đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính áp dụng cho Thông Tấn Xã Việt Nam.
6.2. Đề Xuất Chính Sách Tài Chính Công Phù Hợp TTXVN
Thông Tấn Xã Việt Nam là đơn vị sự nghiệp công lập có thu, là cơ quan thuộc Chính phủ hoạt động trong lĩnh vực thông tin, truyền thông, báo chí. Vì vậy, các vấn đề nêu ra trong luận văn chỉ nghiên cứu trong phạm vi các đơn vị sự nghiệp công lập có thu, trong đó tập trung phân tích hoạt động quản lý các khoản thu, các khoản chi và hoạt động quản lý, sử dụng tài sản, đất đai và cơ sở vật chất để nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thu chi của đơn vị sự nghiệp có thu.
