Đánh giá hình tượng nhân vật trong 'Nợ nước non' và 'Lênh đênh bốn biển' của Nguyễn Thế Kỷ

Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ là một tác giả đa tài, có nhiều đóng góp trên nhiều thể loại khác nhau, trong đó tiểu thuyết là một trong những thể loại thành công nhất. Hai tập tiểu thuyết Nợ nước non và Lênh đênh bốn biển thuộc bộ sách Nước non vạn dặm là những tác phẩm thành công, đáng ghi nhận của ông. Hai cuốn sách đã kiến tạo sinh động vùng không gian văn hóa với thế giới nhân vật phong phú, trải dài từ những năm 90 của thế kỷ XIX đến những năm 40 của thế kỷ XX xoay quanh nhân vật vĩ đại của lịch sử dân tộc: Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Đây là một đề tài hấp dẫn và đầy thách thức, đòi hỏi sự kết hợp giữa yếu tố lịch sử chính xác và sự sáng tạo trong văn học.

Vấn đề thế giới nhân vật là một phạm trù nghiên cứu rộng và có lịch sử lâu đời. Tại Việt Nam, nhiều nhà nghiên cứu đã đề cập đến vấn đề này trong các chuyên luận, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ. Trong dòng chảy chung của hướng nghiên cứu về thế giới nhân vật, nhiều nhà nghiên cứu đã ứng dụng lý thuyết tự sự học, thi pháp học vào nghiên cứu một loại thể văn học đặc thù như tiểu thuyết lịch sử. Tuy nhiên, chưa có bài viết nào đi sâu phân tích một cách hệ thống về thế giới nhân vật trong hai tập sách này của Nguyễn Thế Kỷ.

Sử dụng phương pháp hệ thống để phân loại từng nhóm nhân vật trong hệ thống nhân vật của hai tập tiểu thuyết Nợ nước non và Lênh đênh bốn biển. Việc phân loại này giúp hệ thống hóa các mối quan hệ nhân vật và hiểu rõ hơn về cấu trúc tổng thể của tác phẩm.

Luận văn có sự so sánh, đối chiếu với những sáng tác trước đó của tác giả Nguyễn Thế Kỷ như Chuyện tình Khau Vai, Hừng đông hay kịch bản sân khấu Nước non vạn dặm. Bên cạnh đó, luận văn còn có sự mở rộng, so sánh hai cuốn sách trên với những tác phẩm khác cũng viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh như tiểu thuyết Búp sen xanh, Bông sen vàng, Thầy giáo Nguyễn Tát Thành ở trường Đức Thanh của tác giả Sơn Tùng hoặc tiểu thuyết Cha và con của nhà văn Hồ Phương.

Nghiên cứu hai tập tiểu thuyết Nợ nước non và Lênh đênh bốn biển, ngoài sử dụng những phương pháp trên, chúng tôi còn tiếp cận tác phẩm từ tâm lý nhân vật học, văn hóa học, sử học. Qua đó, chúng tôi làm sáng tỏ thế giới nhân vật trong hai tập tiểu thuyết thuộc phần đầu bộ tiểu thuyết Nước non vạn dặm được xây dựng từ các nhóm nhân vật khác nhau, vừa mang tính lịch sử, vừa mang chất liệu và bản sắc địa văn hóa.

Phân tích các nhân vật được xây dựng dựa trên những nhân vật lịch sử có thật. Nghiên cứu tập trung vào cách tác giả tái hiện và diễn giải những nhân vật này trong bối cảnh tiểu thuyết lịch sử, đảm bảo tính chân thực nhưng vẫn mang đậm dấu ấn sáng tạo.

Đi sâu vào hình tượng Nguyễn Tất Thành, phân tích quá trình hình thành và phát triển của nhân vật này qua hai giai đoạn được thể hiện trong Nợ nước non và Lênh đênh bốn biển. Nghiên cứu tập trung vào tâm lý nhân vật, quan niệm về lịch sử, và vai trò của Nguyễn Tất Thành trong việc truyền tải thông điệp của tác phẩm.

Nghiên cứu các nhân vật do tác giả sáng tạo ra, không dựa trên bất kỳ nhân vật lịch sử nào. Phân tích vai trò của những nhân vật này trong việc phát triển cốt truyện, tạo dựng không gian nghệ thuật, và tăng thêm chiều sâu cho giá trị nhân văn của tác phẩm.

Phân tích cách tác giả sử dụng thời gian nghệ thuật và không gian nghệ thuật để tạo nên một thế giới sống động và chân thực. Nghiên cứu tập trung vào cách các yếu tố này ảnh hưởng đến sự phát triển của nhân vật và cốt truyện.

Nghiên cứu sự lựa chọn điểm nhìn trần thuật và cách nó ảnh hưởng đến việc xây dựng hình tượng nhân vật. Phân tích cách tác giả sử dụng các góc nhìn khác nhau để khám phá tâm lý nhân vật và quan hệ nhân vật.

Phân tích ngôn ngữ tiểu thuyết, giọng điệu và cách tác giả sử dụng ngôn ngữ để thể hiện tâm lý nhân vật và tính cách nhân vật. Nghiên cứu cũng đi sâu vào cách tác giả mô tả ngoại hình nhân vật để tạo nên một chân dung sống động và đáng nhớ.

Phân tích cách tác giả xây dựng hình tượng người anh hùng, tập trung vào những phẩm chất cao đẹp và tinh thần chủ nghĩa yêu nước được thể hiện qua hành động và suy nghĩ của nhân vật.

Nghiên cứu cách tác giả khám phá số phận con người trong bối cảnh bi kịch lịch sử. Phân tích những khó khăn, thử thách mà các nhân vật phải đối mặt và cách họ vượt qua để bảo vệ giá trị nhân văn.

Phân tích giá trị tư tưởng được truyền tải qua hình tượng nhân vật và quan niệm về lịch sử của tác giả. Nghiên cứu tập trung vào cách tác giả sử dụng tiểu thuyết lịch sử để truyền tải những thông điệp về quá khứ, hiện tại và tương lai.

Tổng kết những kết quả chính của luận văn và đánh giá những đóng góp của nghiên cứu này cho việc hiểu rõ hơn về thế giới nhân vật và phong cách nghệ thuật của Nguyễn Thế Kỷ.

Chỉ ra những hạn chế của luận văn và gợi ý những hướng nghiên cứu tiếp theo về tiểu thuyết lịch sử, hình tượng nhân vật, và các tác phẩm của Nguyễn Thế Kỷ.

Đánh giá tiềm năng phát triển của tiểu thuyết lịch sử Việt Nam và khuyến khích các nhà văn và nhà nghiên cứu tiếp tục khám phá những đề tài và phong cách nghệ thuật mới để làm phong phú thêm nền văn học nước nhà.