I. Bối cảnh và lý do chọn đề tài
Nghiên cứu này tập trung vào cảm tính nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, một chủ đề còn ít được khám phá trong bối cảnh kinh tế Việt Nam. Cảm tính nhà đầu tư là yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến quyết định đầu tư, đặc biệt trong môi trường thị trường cận biên như Việt Nam. Nghiên cứu này nhằm lấp đầy khoảng trống trong việc đo lường và phân tích tác động của cảm tính nhà đầu tư đến tỷ suất sinh lời và chiến lược đầu tư.
1.1 Bối cảnh lý thuyết và nghiên cứu trên thế giới
Theo tài chính hành vi, cảm tính nhà đầu tư là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá chứng khoán. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư có mối tương quan nghịch với tỷ suất sinh lời tương lai và tác động trực tiếp đến chiến lược đầu tư. Tuy nhiên, các nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào thị trường phát triển và mới nổi, trong khi thị trường cận biên như Việt Nam vẫn còn bị bỏ ngỏ.
1.2 Bối cảnh nghiên cứu và thực tiễn thị trường chứng khoán Việt Nam
Thị trường chứng khoán Việt Nam đặc trưng bởi sự tham gia mạnh mẽ của nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư nước ngoài. Cảm tính nhà đầu tư tại đây chưa được đo lường bằng chỉ số hỗn hợp, dẫn đến thiếu công cụ phân tích hiệu quả. Nghiên cứu này nhằm xây dựng chỉ số HSI (HOSE Sentiment Index) để đo lường cảm tính nhà đầu tư và phân tích tác động của nó đến tỷ suất sinh lời và chiến lược đầu tư.
II. Cơ sở lý thuyết và lược khảo tài liệu nghiên cứu
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết tài chính hành vi và lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH). Cảm tính nhà đầu tư được xem là yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến hành vi đầu tư và giá chứng khoán. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư có thể dự báo tỷ suất sinh lời tương lai, đặc biệt đối với các chứng khoán khó định giá.
2.1 Khung lý thuyết tài chính truyền thống
Theo lý thuyết tài chính truyền thống, giá chứng khoán phản ánh giá trị thực của doanh nghiệp. Tuy nhiên, lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) không giải thích được các biến động giá bất thường do cảm tính nhà đầu tư gây ra.
2.2 Khung lý thuyết tài chính hành vi
Tài chính hành vi cho rằng cảm tính nhà đầu tư là yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến quyết định đầu tư. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư có thể dự báo tỷ suất sinh lời tương lai và ảnh hưởng đến chiến lược đầu tư.
III. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng để đo lường cảm tính nhà đầu tư thông qua chỉ số HSI. Dữ liệu được thu thập từ Sở giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) trong giai đoạn 2007-2016. Các yếu tố như giá trị giao dịch, số lượng chứng khoán niêm yết, và tỷ suất sinh lời được sử dụng để xây dựng chỉ số HSI.
3.1 Mô hình đo lường cảm tính nhà đầu tư
Chỉ số HSI được xây dựng dựa trên các yếu tố như giá trị giao dịch, số lượng chứng khoán niêm yết, và tỷ suất sinh lời. Mô hình 5 nhân tố và 6 nhân tố được sử dụng để đo lường cảm tính nhà đầu tư.
3.2 Phân tích ảnh hưởng của cảm tính nhà đầu tư
Nghiên cứu phân tích tác động của cảm tính nhà đầu tư đến tỷ suất sinh lời vượt trội và tỷ suất sinh lời tương lai. Kết quả cho thấy cảm tính nhà đầu tư có mối tương quan nghịch với tỷ suất sinh lời tương lai.
IV. Kết quả nghiên cứu và hàm ý chính sách
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư có ảnh hưởng đáng kể đến tỷ suất sinh lời vượt trội và tỷ suất sinh lời tương lai. Chỉ số HSI có khả năng dự báo tỷ suất sinh lời tương lai, đặc biệt đối với các chứng khoán khó định giá. Nghiên cứu cũng đề xuất các chiến lược đầu tư dựa trên cảm tính nhà đầu tư.
4.1 Ảnh hưởng của cảm tính nhà đầu tư đến tỷ suất sinh lời
Nghiên cứu chỉ ra rằng cảm tính nhà đầu tư có mối tương quan nghịch với tỷ suất sinh lời tương lai. Sự thay đổi cảm tính nhà đầu tư cũng ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lời vượt trội.
4.2 Hàm ý chính sách và chiến lược đầu tư
Nghiên cứu đề xuất các chiến lược đầu tư dựa trên cảm tính nhà đầu tư. Chỉ số HSI có thể được sử dụng để dự báo tỷ suất sinh lời tương lai và hỗ trợ quyết định đầu tư.
