I. Giới thiệu và tính cấp thiết của đề tài
Khoá luận tốt nghiệp này tập trung vào việc đề xuất giải pháp xây dựng xóm nông thôn mới kiểu mẫu tại xã Tức Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Việt Nam là một quốc gia có hơn 70% dân số sống ở nông thôn, do đó, việc phát triển nông thôn một cách toàn diện và bền vững là yêu cầu cấp thiết. Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 đã được triển khai, tuy nhiên, nhiều địa phương vẫn còn lúng túng trong quá trình thực hiện. Xã Tức Tranh là một trong những địa phương được chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, và việc nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp phù hợp.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung của khoá luận tốt nghiệp là đề xuất các giải pháp xây dựng xóm nông thôn mới kiểu mẫu tại xã Tức Tranh. Cụ thể, nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng, xác định những hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp khả thi để thực hiện mô hình nông thôn mới kiểu mẫu. Nghiên cứu cũng hướng đến việc cải thiện hạ tầng nông thôn, phát triển kinh tế địa phương, và bảo vệ môi trường.
1.2. Ý nghĩa của đề tài
Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng cả về mặt học thuật và thực tiễn. Về mặt học thuật, nó giúp sinh viên áp dụng lý thuyết vào thực tế, nâng cao kỹ năng nghiên cứu. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo cho các địa phương khác trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra những thuận lợi và khó khăn cụ thể tại xã Tức Tranh, giúp đưa ra các giải pháp phù hợp với bộ tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Phần này trình bày cơ sở lý luận về nông thôn và xây dựng nông thôn mới. Nông thôn được định nghĩa là khu vực dân cư tập trung chủ yếu làm nghề nông, với đặc trưng là kết cấu hạ tầng kém phát triển hơn so với thành thị. Xây dựng nông thôn mới là quá trình cải thiện hạ tầng kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế, và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. Nông thôn mới kiểu mẫu là mô hình tiên tiến, đáp ứng các tiêu chí cao hơn so với nông thôn mới thông thường.
2.1. Lý luận về nông thôn
Nông thôn là khu vực dân cư chủ yếu làm nghề nông, với đặc trưng là kết cấu hạ tầng kém phát triển, thu nhập thấp, và chịu ảnh hưởng lớn từ điều kiện tự nhiên. Nông thôn Việt Nam có vai trò quan trọng trong việc cung cấp lương thực, thực phẩm, nguyên liệu cho công nghiệp, và lao động cho thành thị. Tuy nhiên, nông thôn cũng đối mặt với nhiều thách thức như nghèo đói, hạ tầng yếu kém, và ô nhiễm môi trường.
2.2. Lý luận về xây dựng nông thôn mới
Xây dựng nông thôn mới là quá trình cải thiện hạ tầng kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế, và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. Nông thôn mới kiểu mẫu là mô hình tiên tiến, đáp ứng các tiêu chí cao hơn so với nông thôn mới thông thường. Các tiêu chí này bao gồm quy hoạch, phát triển hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm nghèo, và bảo vệ môi trường.
III. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng các phương pháp như phân tích SWOT, phương pháp chọn mẫu điều tra, và phương pháp thu thập thông tin. Phân tích SWOT được sử dụng để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong quá trình xây dựng xóm nông thôn mới kiểu mẫu. Phương pháp chọn mẫu điều tra giúp thu thập dữ liệu từ các hộ dân tại xã Tức Tranh, trong khi phương pháp thu thập thông tin từ các nguồn tài liệu và báo cáo địa phương.
3.1. Phương pháp chọn mẫu điều tra
Nghiên cứu sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên để thu thập dữ liệu từ các hộ dân tại xã Tức Tranh. Mẫu được chọn đại diện cho các nhóm dân cư khác nhau, bao gồm cả hộ nghèo và hộ khá giả. Dữ liệu thu thập bao gồm thông tin về thu nhập, điều kiện sống, và mức độ tham gia vào các chương trình xây dựng nông thôn mới.
3.2. Phân tích SWOT
Phân tích SWOT được sử dụng để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong quá trình xây dựng xóm nông thôn mới kiểu mẫu. Điểm mạnh bao gồm sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và sự tham gia tích cực của người dân. Điểm yếu là hạ tầng yếu kém và thiếu nguồn lực tài chính. Cơ hội bao gồm sự hỗ trợ từ các chương trình quốc gia, trong khi thách thức là sự thay đổi thời tiết và thiên tai.
IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết quả nghiên cứu cho thấy xã Tức Tranh có nhiều tiềm năng để phát triển nông thôn mới kiểu mẫu, bao gồm điều kiện tự nhiên thuận lợi và sự tham gia tích cực của người dân. Tuy nhiên, địa phương cũng đối mặt với nhiều thách thức như hạ tầng yếu kém, thiếu nguồn lực tài chính, và ô nhiễm môi trường. Các giải pháp được đề xuất bao gồm cải thiện hạ tầng nông thôn, phát triển kinh tế địa phương, và tăng cường giáo dục cho người dân.
4.1. Thực trạng xây dựng nông thôn mới tại xã Tức Tranh
Xã Tức Tranh đã đạt được một số thành tựu trong quá trình xây dựng nông thôn mới, bao gồm cải thiện hệ thống giao thông, thủy lợi, và trường học. Tuy nhiên, một số tiêu chí như hộ nghèo, thu nhập, và môi trường vẫn còn nhiều hạn chế. Nghiên cứu chỉ ra rằng sự tham gia của người dân là yếu tố quan trọng để đạt được các tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu.
4.2. Giải pháp xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu
Các giải pháp được đề xuất bao gồm cải thiện hạ tầng nông thôn, phát triển kinh tế địa phương, và tăng cường giáo dục cho người dân. Cụ thể, nghiên cứu đề xuất đầu tư vào các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, phát triển du lịch nông thôn, và nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường. Các giải pháp này nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của xã Tức Tranh.
