I. Các đặc điểm của bị can là người dưới 18 tuổi phạm tội
Người dưới 18 tuổi có những đặc điểm sinh lý và tâm lý đặc biệt, ảnh hưởng đến hành vi phạm tội của họ. Đặc điểm này bao gồm sự phát triển chưa hoàn thiện về thể chất và tâm lý, dẫn đến những hành vi bồng bột, thiếu suy nghĩ về hậu quả. Theo nghiên cứu, nhiều trẻ em phạm tội xuất phát từ hoàn cảnh khó khăn, thiếu sự quan tâm và giáo dục từ gia đình. Họ thường không nhận thức đầy đủ về pháp luật, dẫn đến việc thực hiện hành vi phạm tội mà không hiểu rõ hậu quả. Điều này đặt ra thách thức lớn cho hệ thống pháp luật trong việc xử lý và giáo dục lại những đối tượng này. Việc áp dụng các biện pháp giáo dục thay vì hình phạt nghiêm khắc là cần thiết để giúp họ tái hòa nhập xã hội. "Hành vi của trẻ em thường không chỉ xuất phát từ nhu cầu cá nhân mà còn từ áp lực xã hội và môi trường sống".
1.1 Khái niệm và nhiệm vụ hỏi cung bị can dưới 18 tuổi
Hỏi cung bị can dưới 18 tuổi là một quá trình nhạy cảm, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ các cơ quan điều tra. Nhiệm vụ chính của việc hỏi cung là thu thập thông tin, chứng cứ liên quan đến vụ án, đồng thời bảo vệ quyền lợi của trẻ em. Theo quy định của pháp luật, việc hỏi cung phải được thực hiện bởi những người có chuyên môn về tâm lý trẻ em, nhằm đảm bảo rằng trẻ em không bị áp lực hoặc tổn thương tâm lý trong quá trình này. "Hệ thống pháp luật cần phải đảm bảo rằng quyền lợi của trẻ em được bảo vệ trong mọi tình huống".
II. Chiến thuật hỏi cung bị can dưới 18 tuổi và thực tiễn áp dụng
Chiến thuật hỏi cung đối với bị can dưới 18 tuổi cần phải linh hoạt và phù hợp với tâm lý của trẻ. Việc chuẩn bị cho quá trình hỏi cung bao gồm việc tạo ra một môi trường an toàn và thân thiện, giúp trẻ cảm thấy thoải mái khi chia sẻ thông tin. Thực tiễn cho thấy, nhiều trường hợp trẻ em đã hợp tác tốt hơn khi được tiếp cận một cách nhẹ nhàng và tôn trọng. "Sự thành công của quá trình hỏi cung phụ thuộc vào khả năng của điều tra viên trong việc xây dựng mối quan hệ tin cậy với trẻ em". Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn trong việc áp dụng các chiến thuật này, bao gồm sự thiếu hụt về đào tạo cho các điều tra viên và sự không đồng nhất trong quy trình thực hiện.
2.1 Những kết quả đạt được
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng các chiến thuật hỏi cung phù hợp đã mang lại kết quả tích cực trong việc thu thập thông tin từ trẻ em. Các trường hợp thành công cho thấy rằng khi trẻ em cảm thấy an toàn và được tôn trọng, họ sẽ dễ dàng chia sẻ thông tin hơn. "Kết quả này cho thấy tầm quan trọng của việc đào tạo các điều tra viên về tâm lý trẻ em và các phương pháp hỏi cung hiệu quả".
2.2 Những khó khăn hạn chế
Mặc dù đã có những kết quả tích cực, nhưng vẫn tồn tại nhiều khó khăn trong việc thực hiện hỏi cung đối với trẻ em. Một số điều tra viên thiếu kinh nghiệm và kiến thức về tâm lý trẻ em, dẫn đến việc áp dụng không đúng các chiến thuật hỏi cung. Hơn nữa, sự thiếu hụt về quy định pháp luật cụ thể cho việc hỏi cung trẻ em cũng gây ra nhiều khó khăn trong thực tiễn. "Việc cải thiện quy trình hỏi cung và đào tạo cho các điều tra viên là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả của hoạt động này".
III. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động hỏi cung bị can dưới 18 tuổi
Để nâng cao hiệu quả của hoạt động hỏi cung đối với bị can dưới 18 tuổi, cần có một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần hoàn thiện các quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự Việt Nam về hỏi cung trẻ em, đảm bảo rằng quyền lợi của trẻ em được bảo vệ trong mọi tình huống. Thứ hai, cần tăng cường đào tạo cho các điều tra viên về tâm lý trẻ em và các phương pháp hỏi cung hiệu quả. "Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng hỏi cung mà còn bảo vệ quyền lợi của trẻ em". Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan điều tra và viện kiểm sát trong quá trình thực hiện hỏi cung, nhằm đảm bảo rằng mọi quy trình đều được thực hiện đúng quy định pháp luật.
3.1 Giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật
Cần xem xét và điều chỉnh các quy định pháp luật liên quan đến hỏi cung trẻ em, đảm bảo rằng các quy định này phù hợp với thực tiễn và bảo vệ quyền lợi của trẻ em. Việc này bao gồm việc xây dựng các quy trình rõ ràng cho việc hỏi cung trẻ em, từ đó giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tính hợp pháp trong quá trình điều tra. "Một hệ thống pháp luật rõ ràng và minh bạch sẽ giúp nâng cao hiệu quả của hoạt động hỏi cung".
3.2 Đối với người bảo chữa trong toàn bộ hoạt động hỏi cung
Người bảo chữa đóng vai trò quan trọng trong quá trình hỏi cung trẻ em. Cần đảm bảo rằng họ có mặt trong mọi giai đoạn của quá trình hỏi cung, nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em. Việc này không chỉ giúp trẻ em cảm thấy an toàn hơn mà còn đảm bảo rằng mọi thông tin được thu thập đều hợp pháp và chính xác. "Sự hiện diện của người bảo chữa là cần thiết để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình hỏi cung".
