Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội ngày càng phức tạp, công tác kế toán trong doanh nghiệp giữ vai trò then chốt trong việc cung cấp thông tin tài chính chính xác, kịp thời và minh bạch. Công ty Cổ phần Sonadezi Châu Đức, với vai trò là đơn vị đầu tư và quản lý dự án BOT đường ĐT768 tại tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu, đã và đang đối mặt với nhiều thách thức trong tổ chức công tác kế toán nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý ngày càng cao. Năm 2021-2022, doanh thu của công ty đạt khoảng 714 tỷ đồng, tăng 20,42% so với năm trước, trong khi chi phí hoạt động kinh doanh chiếm tới 52,56% tổng doanh thu, cho thấy áp lực quản lý chi phí và hiệu quả tài chính là rất lớn. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Xí nghiệp BOT thuộc Công ty Cổ phần Sonadezi Châu Đức và đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong giai đoạn từ tháng 6/2022 đến tháng 6/2023. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện hệ thống kế toán, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư xây dựng và khai thác công trình hạ tầng BOT.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp, bao gồm:

  • Lý thuyết tổ chức bộ máy kế toán: Nhấn mạnh việc xây dựng bộ máy kế toán phù hợp với quy mô, đặc điểm sản xuất kinh doanh và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, bao gồm các mô hình tập trung, phân tán và kết hợp.
  • Lý thuyết về hệ thống chứng từ kế toán: Chứng từ kế toán là cơ sở pháp lý và thông tin để ghi chép, kiểm tra và tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
  • Lý thuyết về hệ thống tài khoản kế toán: Xây dựng danh mục tài khoản tổng hợp và chi tiết nhằm phản ánh đầy đủ các đối tượng kế toán, phục vụ cho việc ghi chép và báo cáo.
  • Lý thuyết về hệ thống sổ kế toán và báo cáo tài chính: Tổ chức hình thức kế toán, hệ thống sổ kế toán và báo cáo tài chính nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho các đối tượng sử dụng.
  • Lý thuyết ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán: Ứng dụng phần mềm kế toán và công nghệ thông tin giúp nâng cao hiệu quả xử lý, lưu trữ và phân tích thông tin kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với thu thập số liệu thực tế tại Xí nghiệp BOT - Công ty Cổ phần Sonadezi Châu Đức. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ nhân viên phòng kế toán và các bộ phận liên quan trong công ty. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp thuận tiện và toàn diện nhằm đảm bảo thu thập đầy đủ thông tin thực trạng. Các bước nghiên cứu gồm:

  • Thu thập, phân loại và tổng hợp tài liệu lý luận về tổ chức công tác kế toán.
  • Quan sát trực tiếp và khảo sát thực trạng tổ chức công tác kế toán tại công ty.
  • Phân tích số liệu thu thập được bằng phương pháp mô tả, so sánh và suy luận logic.
  • Đánh giá ưu nhược điểm và đề xuất giải pháp hoàn thiện hệ thống tổ chức công tác kế toán.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 6/2022 đến tháng 6/2023, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy kế toán: Công ty áp dụng mô hình tổ chức bộ máy kế toán tập trung với phòng kế toán trung tâm và nhân viên kế toán tại các đơn vị phụ thuộc. Mô hình này giúp tập trung quản lý nhưng chưa tối ưu cho các đơn vị có địa bàn hoạt động rộng. Tỷ lệ nhân sự kế toán đạt khoảng 5% tổng số nhân viên, phù hợp với quy mô công ty.

  2. Hệ thống chứng từ kế toán: Công ty sử dụng đầy đủ các loại chứng từ kế toán theo quy định của Bộ Tài chính, bao gồm chứng từ lao động tiền lương, chứng từ bán hàng, chứng từ tiền tệ và chứng từ tài sản cố định. Tuy nhiên, công ty chưa áp dụng chứng từ điện tử, gây hạn chế trong việc xử lý và lưu trữ chứng từ hiện đại.

  3. Hệ thống tài khoản kế toán: Công ty xây dựng hệ thống tài khoản theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, mở rộng các tài khoản chi tiết để theo dõi chi tiết các đối tượng kế toán. Tuy nhiên, hệ thống tài khoản kế toán quản trị chưa được phân biệt rõ ràng với tài khoản kế toán tài chính, dẫn đến khó khăn trong việc phân tích chi phí định phí và biến phí.

  4. Báo cáo tài chính và phân tích thông tin kế toán: Công ty lập báo cáo tài chính theo quy định, sử dụng phần mềm kế toán Fast để tự động hóa quá trình lập báo cáo. Báo cáo tài chính năm được kiểm toán độc lập và công khai theo quy định, nhưng chưa có báo cáo tài chính giữa niên độ và chưa công khai báo cáo trên website công ty. Việc phân tích thông tin kế toán còn mang tính thủ công, chưa tận dụng tối đa công nghệ để hỗ trợ ra quyết định.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các hạn chế trên xuất phát từ việc công ty chưa đầu tư đầy đủ vào công nghệ thông tin kế toán, cũng như chưa xây dựng hệ thống tài khoản quản trị riêng biệt để phục vụ công tác phân tích và quản lý chi phí hiệu quả hơn. So với các nghiên cứu trong ngành, việc chưa áp dụng chứng từ điện tử và báo cáo tài chính giữa niên độ là điểm cần cải thiện để nâng cao tính minh bạch và kịp thời của thông tin tài chính. Việc tổ chức bộ máy kế toán tập trung phù hợp với quy mô công ty hiện tại nhưng cần linh hoạt hơn khi mở rộng hoạt động. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ chi phí trên doanh thu qua các năm và biểu đồ luân chuyển chứng từ kế toán sẽ minh họa rõ nét hơn thực trạng và hiệu quả công tác kế toán hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán: Đề xuất xây dựng mô hình tổ chức bộ máy kế toán kết hợp giữa tập trung và phân tán, phù hợp với quy mô và phạm vi hoạt động của công ty. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Ban Giám đốc phối hợp với phòng nhân sự và kế toán chủ trì.

  2. Ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại: Triển khai áp dụng chứng từ điện tử và phần mềm kế toán tích hợp phân tích dữ liệu để nâng cao hiệu quả xử lý và lưu trữ thông tin. Mục tiêu giảm 30% thời gian xử lý chứng từ trong 6 tháng, do phòng CNTT và kế toán phối hợp thực hiện.

  3. Xây dựng hệ thống tài khoản kế toán quản trị riêng biệt: Phân biệt rõ ràng tài khoản kế toán tài chính và kế toán quản trị, mở rộng tài khoản chi tiết để theo dõi chi phí định phí và biến phí nhằm hỗ trợ công tác phân tích và ra quyết định. Thời gian hoàn thành trong 9 tháng, do phòng kế toán chủ trì.

  4. Nâng cao chất lượng báo cáo tài chính và phân tích thông tin kế toán: Thiết lập báo cáo tài chính giữa niên độ và công khai báo cáo trên website công ty để tăng tính minh bạch. Đồng thời, đào tạo nhân viên kế toán nâng cao kỹ năng phân tích dữ liệu. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do phòng kế toán và truyền thông phối hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ về tổ chức công tác kế toán, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

  2. Phòng kế toán và tài chính: Cung cấp kiến thức thực tiễn và giải pháp cải tiến hệ thống kế toán, nâng cao năng lực chuyên môn và ứng dụng công nghệ.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kế toán, tài chính: Là tài liệu tham khảo quý giá về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp BOT, góp phần phát triển nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực kế toán doanh nghiệp.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và kiểm toán: Hỗ trợ đánh giá thực trạng và hiệu quả công tác kế toán tại các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng theo hình thức BOT, từ đó hoàn thiện chính sách quản lý.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức công tác kế toán lại quan trọng đối với doanh nghiệp BOT?
    Tổ chức công tác kế toán giúp doanh nghiệp BOT theo dõi chính xác dòng tiền, chi phí và lợi nhuận từ các dự án đầu tư hạ tầng, đảm bảo khả năng thu hồi vốn và quản lý hiệu quả tài chính trong thời gian kinh doanh dự án.

  2. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán nào phù hợp với doanh nghiệp có quy mô vừa và hoạt động phân tán?
    Mô hình kết hợp giữa tập trung và phân tán là phù hợp nhất, giúp cân bằng giữa sự kiểm soát tập trung và tính linh hoạt tại các đơn vị phụ thuộc.

  3. Lợi ích của việc áp dụng chứng từ điện tử trong công tác kế toán là gì?
    Chứng từ điện tử giúp giảm thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian xử lý, tăng tính bảo mật và thuận tiện trong lưu trữ, tra cứu thông tin kế toán.

  4. Tại sao cần phân biệt hệ thống tài khoản kế toán tài chính và kế toán quản trị?
    Phân biệt giúp doanh nghiệp theo dõi chi tiết các khoản chi phí, phân tích hiệu quả hoạt động và hỗ trợ ra quyết định quản lý chính xác hơn.

  5. Làm thế nào để nâng cao chất lượng báo cáo tài chính trong doanh nghiệp?
    Cần áp dụng phần mềm kế toán hiện đại, đào tạo nhân viên, thực hiện kiểm toán độc lập và công khai báo cáo tài chính kịp thời, minh bạch.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích và đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Xí nghiệp BOT - Công ty Cổ phần Sonadezi Châu Đức, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong bộ máy kế toán, hệ thống chứng từ, tài khoản và báo cáo tài chính.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống tài khoản quản trị và nâng cao chất lượng báo cáo tài chính.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp BOT.
  • Kế hoạch triển khai các giải pháp dự kiến hoàn thành trong vòng 6-12 tháng, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
  • Khuyến khích các doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư hạ tầng tham khảo và áp dụng để nâng cao công tác kế toán, góp phần phát triển bền vững.

Hãy bắt đầu cải tiến hệ thống kế toán của bạn ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển doanh nghiệp bền vững!