Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí sản xuất tại Tổng công ty Xây dựng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thanh Hóa

Chi phí là một trong những yếu tố trung tâm của công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp tồn tại và hoạt động phải chi nhiều khoản chi phí khác nhau trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh và chi phí có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Mục đích của kế toán quản trị chi phí là cung cấp thông tin cho nhu cầu quản trị doanh nghiệp, phục vụ chủ yếu cho việc quản trị chi phí, ra quyết định quản trị. Kế toán quản trị chi phí không chỉ thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về các nghiệp vụ kinh tế tài chính thực sự phát sinh và hoàn thành mà còn cung cấp các thông tin phục vụ cho việc ra các quyết định tương lai trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Đối với một doanh nghiệp xây lắp, chi phí sản xuất chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí, do đó vấn đề được đặt ra là làm sao có thể kiểm soát được tất cả các khoản chi phí sản xuất này. Do đó, kế toán quản trị chi phí sản xuất chính là công cụ hữu hiệu đáp ứng nhu cầu thông tin cho các nhà quản trị kịp thời, phù hợp, cần thiết để đưa ra các quyết định kinh doanh, cơ sở cho kiểm soát, sử dụng chi phí của doanh nghiệp một cách có hiệu quả.

Lập kế hoạch là xây dựng các mục tiêu phải đạt được và vạch ra các bước để đạt được mục tiêu đó. Các kế hoạch này thường được lập dưới dạng dự toán ngắn hoặc dài hạn. Theo đó, dự toán là sự liên kết các mục tiêu lại với nhau và chỉ rõ cách huy động và sử dụng các nguồn lực sẵn có để đạt được các mục tiêu. Vì vậy, các thông tin kế toán quản trị chi phí kỳ trước sẽ là căn cứ để các nhà quản trị xây dựng được kế hoạch và dự toán cho kỳ tiếp theo hợp lý, thực tế và khả thi hơn.

Để đạt được kế hoạch một cách hiệu quả, các nhà quản trị phải biết liên kết tốt các yếu tố giữa tổ chức, con người với nguồn lực lại với nhau và cũng cần có nhu cầu rất lớn đối với thông tin kế toán, đặc biệt là thông tin kế toán quản trị. Thông tin do kế toán quản trị chi phí sản xuất cung cấp sẽ giúp các nhà quản trị có thể đưa ra các quyết định đúng đắn trong quá trình điều hành hoạt động, nhằm tối thiểu hoá chi phí trong phạm vi phù hợp với mục tiêu của doanh nghiệp.

Nhà quản trị sau khi lập kế hoạch, tổ chức các hoạt động thực hiện kế hoạch, cần phải kiểm tra việc thực hiện các hoạt động và đánh giá tính hiệu quả của kế hoạch. Phương pháp thường dùng là so sánh số liệu kế hoạch hoặc dự toán với số liệu thực hiện, từ đó nhận diện các sai lệch giữa kết quả đạt được với mục tiêu đã đề ra. Để làm được điều này nhà quản trị cần được cung cấp các báo cáo thực hiện, có tác dụng như một bước phản hồi giúp nhà quản trị có thể nhận diện những vấn đề cần phải điều chỉnh.

Để có các quyết định đúng đắn và kịp thời, các nhà quản trị cần phải có các thông tin đầy đủ, đáng tin cậy và thích hợp. Không có thông tin thì không thể ra quyết định quản lý. Đồng thời, nếu có quá nhiều thông tin nhiễu loạn, không phù hợp thì sẽ dẫn đến sự ra quyết định sai lầm. Các thông tin về chi phí sản xuất thích hợp để ra quyết định thường không có sẵn.

Vì vậy, kế toán quản trị chi phí sản xuất phải thực hiện các nghiệp vụ phân tích chuyên môn, chọn lọc những thông tin cần thiết, thích hợp, rồi tổng hợp, trình bày chúng theo một trình tự dễ hiểu nhất và giải thích quá trình phân tích đó cho các nhà quản trị.

Theo xu hướng hiện nay, hoạt động của các doanh nghiệp ngày một đa dạng hơn, ngày càng có nhiều doanh nghiệp tham gia vào thị trường xây lắp, tính cạnh tranh gay gắt, sức ép của việc giảm chi phí, giảm giá thành sản phẩm ngày một đòi hỏi nhiều hơn. Vì lẽ đó, nhu cầu thông tin nhất là những thông tin về kế toán quản trị chi phí sản xuất cũng ngày một nhiều hơn, nhanh hơn, chính xác hơn. Vai trò của kế toán quản trị nói chung và của kế toán quản trị chi phí sản xuất nói riêng lại càng được khẳng định sự cần thiết đối với các doanh nghiệp xây lắp.

Việc phân loại chi phí sản xuất một cách chính xác và chi tiết là nền tảng để quản lý chi phí hiệu quả. Các loại chi phí cần được phân loại bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung, và các chi phí khác liên quan đến hoạt động xây dựng. Phân loại chi phí giúp doanh nghiệp xác định được các yếu tố chi phí chính và tập trung vào việc kiểm soát chúng.

Lập dự toán chi phí sản xuất là quá trình ước tính các chi phí cần thiết để hoàn thành một công trình xây dựng. Dự toán chi phí bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí máy móc thiết bị, và các chi phí khác. Dự toán chi phí giúp doanh nghiệp có kế hoạch tài chính rõ ràng và kiểm soát chi phí trong quá trình thi công.

Xây dựng trung tâm chi phí sản xuất là việc phân chia các hoạt động sản xuất thành các đơn vị nhỏ hơn và theo dõi chi phí của từng đơn vị. Trung tâm chi phí giúp doanh nghiệp xác định được các khu vực có chi phí cao và tìm cách giảm chi phí. Các trung tâm chi phí có thể là các bộ phận sản xuất, các công trình xây dựng, hoặc các hoạt động cụ thể.

Việc phân loại chi phí sản xuất cần được thực hiện một cách chi tiết và chính xác, đảm bảo rằng tất cả các chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất đều được ghi nhận và phân loại đúng. Phân loại chi phí giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về cấu trúc chi phí và xác định các khu vực cần tập trung vào việc kiểm soát chi phí.

Kiểm soát chi phí sản xuất là quá trình theo dõi và điều chỉnh chi phí để đảm bảo rằng chi phí không vượt quá dự toán và được sử dụng một cách hiệu quả. Kiểm soát chi phí bao gồm việc thiết lập các tiêu chuẩn chi phí, theo dõi chi phí thực tế, và so sánh chi phí thực tế với tiêu chuẩn để xác định các sai lệch và thực hiện các biện pháp điều chỉnh.

Phân tích thông tin chi phí sản xuất là quá trình sử dụng thông tin chi phí để đưa ra các quyết định quản lý. Phân tích thông tin chi phí giúp doanh nghiệp xác định được các sản phẩm hoặc dịch vụ có lợi nhuận cao, các khu vực có chi phí cao, và các cơ hội để giảm chi phí và tăng lợi nhuận.

Sự hỗ trợ từ ban lãnh đạo là yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng các giải pháp hoàn thiện kế toán quản trị chi phí sản xuất được thực hiện một cách hiệu quả. Ban lãnh đạo cần nhận thức được tầm quan trọng của kế toán quản trị chi phí và tạo điều kiện cho đội ngũ kế toán thực hiện các giải pháp này.

Đội ngũ kế toán có trình độ chuyên môn cao là yếu tố then chốt để đảm bảo rằng các giải pháp hoàn thiện kế toán quản trị chi phí sản xuất được thực hiện một cách chính xác và hiệu quả. Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc đào tạo và phát triển đội ngũ kế toán để nâng cao trình độ chuyên môn của họ.

Hệ thống thông tin kế toán hiện đại là công cụ quan trọng để thu thập, xử lý, và phân tích thông tin chi phí. Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc xây dựng và duy trì một hệ thống thông tin kế toán hiện đại để đảm bảo rằng thông tin chi phí được cung cấp một cách kịp thời và chính xác.