HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC

• Tác giả: Nguyễn Thị Vui
• Người hướng dẫn: Ts. Trần Thị Vân Anh
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
• Đề tài: Hiệu quả quản lý tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÔNG LẬP
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.2. Cơ sở lý luận về đơn vị sự nghiệp y tế công lập và hiệu quả quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.2.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.2.2. Đặc điểm đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.2.3. Khái niệm hiệu quả quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.3. Nội dung quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.4. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• 1.5. Những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính các đơn vị sự nghiệp y tế công lập
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THIẾT KẾ LUẬN VĂN
• 2.1. Quy trình nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp thu thập tài liệu
• 2.3. Phương pháp phân tích tổng hợp
• 2.4. Phương pháp thống kê mô tả
• 2.5. Phương pháp so sánh
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC
• 3.1. Khái quát về bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 3.2. Quá trình hình thành và phát triển
• 3.3. Cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 3.4. Tình hình hoạt động của Bệnh viện
• 3.5. Thực trạng hiệu quả quản lý tài chính Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 3.6. Thực trạng thực hiện quy định về quản lý tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 3.7. Kết quả hoạt động quản lý tài chính
• 3.8. Thực trạng quản lý tài chính đối với sự phát triển bệnh viện
• 3.9. Đánh giá hiệu quả quản lý tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 3.10. Những kết quả đạt được trong công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 3.11. Một số hạn chế, khó khăn và nguyên nhân
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC
• 4.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển bệnh viện và quản lý tài chính tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức giai đoạn 2025-2030
• 4.2. Phương hướng phát triển bệnh viện
• 4.3. Mục tiêu chiến lược
• 4.4. Quan điểm định hướng về tự chủ tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 4.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
• 4.5.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác dự toán thu, chi
• 4.5.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả các nguồn thu
• 4.5.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả các khoản chi
• 4.5.4. Nâng cao hiệu quả cơ chế trả lương và phân phối thu nhập
• 4.5.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra
• 4.5.6. Giải pháp tăng cường nhận thức về tự chủ tài chính
• 4.6. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
• 4.6.1. Kiến nghị đối với Nhà nước
• 4.6.2. Kiến nghị đối với Bộ Tài chính, Bộ Y tế
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu Hiệu quả Quản lý Tài chính Bệnh viện Việt Đức 55

Bài viết này tập trung vào phân tích hiệu quả quản lý tài chính tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (BVHNVĐ), dựa trên luận văn thạc sĩ. Việc quản lý tài chính hiệu quả tại các bệnh viện công lập đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực để cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân. Trong bối cảnh tự chủ tài chính ngày càng được đẩy mạnh, BVHNVĐ cần có các giải pháp quản lý tài chính phù hợp để tối ưu hóa nguồn thu, kiểm soát chi phí và đảm bảo sự phát triển bền vững. Nghiên cứu này sẽ đánh giá thực trạng, chỉ ra những điểm nghẽn và đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại BVHNVĐ. Trích dẫn từ luận văn: "Quản lý tài chính ĐVSNYTCL vừa phải huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính vừa phải đảm bảo chất lƣợng khám chữa bệnh, dịch vụ y tế cho ngƣời dân."

1.1. Tổng quan về quản lý tài chính bệnh viện công lập

Quản lý tài chính bệnh viện công lập bao gồm lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm soát và đánh giá các hoạt động tài chính. Mục tiêu là sử dụng hiệu quả nguồn lực để cung cấp dịch vụ y tế chất lượng, đáp ứng nhu cầu của người dân. Quản lý tài chính hiệu quả giúp bệnh viện tự chủ về tài chính, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Hoạt động này bao gồm quản lý nguồn thu, chi phí, tài sản và công nợ của bệnh viện. Theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP, các bệnh viện được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong công tác quản lý.

1.2. Tầm quan trọng của luận văn về tài chính tại BV Việt Đức

Luận văn này có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh BVHNVĐ đang nỗ lực thực hiện tự chủ tài chính. Nghiên cứu sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng quản lý tài chính tại bệnh viện, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các chính sách, quy trình quản lý tài chính hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và sự phát triển bền vững của bệnh viện. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà quản lý, cán bộ tài chính và những người quan tâm đến lĩnh vực quản lý tài chính bệnh viện.

II. Thách thức Kiểm soát Chi phí và Tăng Doanh thu 58

Một trong những thách thức lớn nhất trong quản lý tài chính bệnh viện là cân bằng giữa việc kiểm soát chi phí và tăng doanh thu. Chi phí hoạt động của bệnh viện ngày càng tăng, bao gồm chi phí nhân sự, thuốc men, vật tư y tế và đầu tư trang thiết bị. Đồng thời, bệnh viện cần tăng doanh thu để đảm bảo đủ nguồn lực tài chính cho hoạt động và phát triển. Việc này đòi hỏi bệnh viện phải có các giải pháp quản lý chi phí hiệu quả, như tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh, sử dụng tiết kiệm vật tư y tế và đàm phán giá thuốc. Ngoài ra, bệnh viện cần đa dạng hóa nguồn thu, như phát triển các dịch vụ y tế theo yêu cầu, hợp tác với các tổ chức bảo hiểm và tìm kiếm các nguồn tài trợ. Bệnh viện công phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh nguồn thu hạn chế. Trích dẫn từ luận văn: "Để giữ chân cán bộ y tế trong bối cảnh nguồn thu hạn chế là vấn đề cấp thiết cần đƣợc giải quyết trong giai đoạn hiện nay."

2.1. Phân tích thực trạng chi phí bệnh viện tại Việt Đức

Việc phân tích chi phí bệnh viện là bước quan trọng để xác định các khoản mục chi phí lớn và tìm ra các cơ hội tiết kiệm. Nghiên cứu cần phân tích chi tiết các khoản chi phí của BVHNVĐ, bao gồm chi phí nhân sự, thuốc men, vật tư y tế, điện nước, bảo trì trang thiết bị và các chi phí khác. Phân tích cần được thực hiện theo từng khoa phòng, dịch vụ và giai đoạn thời gian để có cái nhìn tổng quan và chi tiết. Kết quả phân tích sẽ giúp bệnh viện xác định các lĩnh vực cần tập trung kiểm soát chi phí và đưa ra các giải pháp phù hợp.

2.2. Giải pháp tăng doanh thu bệnh viện hiệu quả và bền vững

Để tăng doanh thu bệnh viện một cách hiệu quả và bền vững, BVHNVĐ cần đa dạng hóa các nguồn thu và nâng cao chất lượng dịch vụ. Các giải pháp có thể bao gồm phát triển các dịch vụ y tế theo yêu cầu, thu hút bệnh nhân bảo hiểm y tế, tăng cường hợp tác với các tổ chức bảo hiểm, tìm kiếm các nguồn tài trợ và quảng bá thương hiệu bệnh viện. Đồng thời, bệnh viện cần nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân và xây dựng mối quan hệ tốt với cộng đồng. Nhóm tác giả Nguyễn Quỳnh Anh, Nguyễn Thu Hà, Nguyễn Thị Ngọc Uyên, Vũ Xuân Phú (2021) đã có bài viết về các yếu tố ảnh hƣởng đến kết quả hoạt động tài chính: phân tích trƣờng hợp của bệnh viện ung bƣớu thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2014-2018.

III. Phương pháp Đánh giá hiệu quả quản lý tài chính 57

Luận văn sử dụng phương pháp đánh giá hiệu quả quản lý tài chính dựa trên các chỉ số tài chính, như tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA), tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) và tỷ suất thanh khoản. Ngoài ra, nghiên cứu cũng sử dụng phương pháp so sánh để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính của BVHNVĐ so với các bệnh viện khác. Phương pháp phân tích định tính cũng được sử dụng để thu thập thông tin từ các cuộc phỏng vấn và khảo sát. Kết quả đánh giá hiệu quả sẽ giúp bệnh viện xác định các điểm mạnh, điểm yếu và các cơ hội cải thiện. Trích dẫn từ luận văn: "Từ cơ sở lý luận nội dung và tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý tài chính tại bệnh viện công lập, luận văn sẽ đánh giá thực trạng hiệu quả quản lý tài chính tại BVHNVĐ."

3.1. Các chỉ số đánh giá hiệu quả tài chính bệnh viện thường dùng

Các chỉ số tài chính quan trọng để đánh giá hiệu quả bao gồm tỷ suất sinh lời (ROA, ROE), tỷ suất thanh khoản (tỷ lệ thanh toán hiện hành, tỷ lệ thanh toán nhanh), tỷ suất nợ và tỷ suất chi phí. ROA và ROE cho biết khả năng sinh lời của bệnh viện. Tỷ suất thanh khoản cho biết khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Tỷ suất nợ cho biết mức độ sử dụng nợ của bệnh viện. Tỷ suất chi phí cho biết mức độ kiểm soát chi phí của bệnh viện.

3.2. So sánh hiệu quả quản lý tài chính với các bệnh viện khác

So sánh hiệu quả quản lý tài chính của BVHNVĐ với các bệnh viện khác giúp xác định vị thế của bệnh viện và tìm ra các bài học kinh nghiệm. Nghiên cứu cần so sánh các chỉ số tài chính của BVHNVĐ với các bệnh viện có quy mô tương đương và hoạt động trong cùng lĩnh vực. So sánh cũng cần xem xét các yếu tố đặc thù của từng bệnh viện, như cơ cấu tổ chức, quy trình hoạt động và chính sách tài chính.

IV. Kết quả Thực trạng quản lý ngân sách tại BV Việt Đức 59

Nghiên cứu cho thấy BVHNVĐ đã đạt được một số thành công trong quản lý ngân sách, như tăng doanh thu, kiểm soát chi phí và cải thiện hiệu quả sử dụng vốn. Tuy nhiên, bệnh viện cũng còn một số hạn chế, như quy trình lập kế hoạch ngân sách còn chưa sát với thực tế, việc kiểm soát chi phí còn chưa chặt chẽ và việc quản lý công nợ còn chưa hiệu quả. Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà quản lý bệnh viện để đưa ra các quyết định tài chính sáng suốt. Trích dẫn từ luận văn: "Từ năm 2017, công tác quản lý tài chính tại BVHNVĐ cơ bản đã phát huy vai trò quan trọng trong Bệnh viện. Tuy nhiên, bệnh viện cũng không tránh khỏi những hạn chế, bất cập của của công tác quản lý ảnh hƣởng tới hoạt động của đơn vị."

4.1. Phân tích chi tiết về doanh thu bệnh viện giai đoạn 2017 2021

Phân tích chi tiết về doanh thu bệnh viện trong giai đoạn 2017-2021 cho thấy sự tăng trưởng về doanh thu từ các dịch vụ y tế, đặc biệt là các dịch vụ kỹ thuật cao. Tuy nhiên, doanh thu từ bảo hiểm y tế còn chiếm tỷ trọng lớn, cho thấy sự phụ thuộc vào nguồn thu này. Phân tích cần xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu, như số lượng bệnh nhân, giá dịch vụ, chính sách bảo hiểm và cạnh tranh từ các bệnh viện khác.

4.2. Đánh giá hiệu quả kiểm soát chi phí và quản lý công nợ

Đánh giá hiệu quả kiểm soát chi phí và quản lý công nợ cho thấy bệnh viện đã có những nỗ lực trong việc tiết kiệm chi phí và thu hồi công nợ. Tuy nhiên, vẫn còn một số khoản chi phí chưa được kiểm soát chặt chẽ, như chi phí vật tư y tế và chi phí quản lý. Việc quản lý công nợ cũng cần được cải thiện để giảm thiểu rủi ro và tăng cường dòng tiền. Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra.

V. Giải pháp Nâng cao quản lý tài chính bệnh viện 55

Để nâng cao quản lý tài chính tại BVHNVĐ, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, như hoàn thiện quy trình lập kế hoạch ngân sách, tăng cường kiểm soát chi phí, đa dạng hóa nguồn thu, cải thiện quản lý công nợ và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tài chính. Ngoài ra, bệnh viện cần ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính để tăng cường hiệu quả và minh bạch. Các giải pháp cần được thực hiện một cách hệ thống và có sự tham gia của tất cả các bộ phận trong bệnh viện. Luận văn đề xuất nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả, như cải thiện công tác dự toán, nâng cao hiệu quả nguồn thu, chi. Trích dẫn từ luận văn: "Thông qua những giải pháp đó, tôi mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý từ đó giúp cho đơn vị thực hiện tốt mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân."

5.1. Hoàn thiện quy trình lập kế hoạch ngân sách sát thực tế

Việc hoàn thiện quy trình lập kế hoạch ngân sách là yếu tố then chốt để quản lý tài chính hiệu quả. Quy trình cần được xây dựng dựa trên cơ sở dữ liệu chính xác, phân tích kỹ lưỡng các yếu tố ảnh hưởng và có sự tham gia của tất cả các bộ phận trong bệnh viện. Kế hoạch ngân sách cần được xây dựng theo từng khoa phòng, dịch vụ và giai đoạn thời gian. Quy trình phải rõ ràng, minh bạch.

5.2. Giải pháp tăng cường kiểm soát chi phí hiệu quả cho bệnh viện

Để tăng cường kiểm soát chi phí hiệu quả, BVHNVĐ cần xây dựng hệ thống quy trình, quy định chặt chẽ về chi tiêu, áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi phí và tăng cường kiểm tra giám sát. Các giải pháp có thể bao gồm tối ưu hóa quy trình khám chữa bệnh, sử dụng tiết kiệm vật tư y tế, đàm phán giá thuốc và giảm thiểu lãng phí.

VI. Tương lai Tự chủ tài chính và Phát triển bền vững 53

Trong tương lai, BVHNVĐ cần tiếp tục đẩy mạnh tự chủ tài chính, xây dựng mô hình quản lý tài chính hiệu quả và phát triển bền vững. Điều này đòi hỏi bệnh viện phải có tầm nhìn chiến lược, năng lực quản lý tốt và đội ngũ cán bộ tài chính chuyên nghiệp. Đồng thời, bệnh viện cần chủ động thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh tế và chính sách để đảm bảo sự phát triển bền vững. Trích dẫn từ luận văn: "Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (BVHNVĐ) đã xây dựng phƣơng án chiến lƣợc đẩy mạnh thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm".

6.1. Mô hình tự chủ tài chính phù hợp cho bệnh viện công

Mô hình tự chủ tài chính phù hợp cho bệnh viện công cần đảm bảo sự cân bằng giữa tự chủ và trách nhiệm giải trình. Bệnh viện cần có quyền tự chủ trong việc quyết định các vấn đề tài chính, nhưng đồng thời phải chịu trách nhiệm trước nhà nước và cộng đồng về hiệu quả sử dụng nguồn lực. Mô hình cần được xây dựng dựa trên cơ sở pháp lý rõ ràng, quy trình minh bạch và hệ thống kiểm tra giám sát hiệu quả.

6.2. Phát triển bền vững và chất lượng dịch vụ y tế cho dân

Phát triển bền vững và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế là mục tiêu hàng đầu của BVHNVĐ. Để đạt được mục tiêu này, bệnh viện cần đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế và cải thiện quy trình khám chữa bệnh. Đồng thời, bệnh viện cần xây dựng văn hóa chất lượng, tạo môi trường làm việc tốt cho nhân viên và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người bệnh.

Tổng quan nghiên cứu

Quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp y tế công lập đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hoạt động bền vững và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (BVHNVĐ), với hơn 100 năm hình thành và phát triển, là một trong những bệnh viện hàng đầu tại Việt Nam, thực hiện hơn 70.000 ca phẫu thuật mỗi năm, chủ yếu là các ca phức tạp và nặng. Giai đoạn nghiên cứu từ 2017 đến 2021 cho thấy bệnh viện luôn duy trì công suất sử dụng giường bệnh trên 100% trong các năm 2017-2019, tuy nhiên giảm xuống còn 76,5% năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung đánh giá hiệu quả quản lý tài chính tại BVHNVĐ, phân tích các chỉ tiêu thu chi, đánh giá kết quả hoạt động tài chính và tác động đến sự phát triển của bệnh viện. Nghiên cứu cũng nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính và các quy định pháp luật hiện hành. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động tài chính của BVHNVĐ trong giai đoạn 2017-2021, tại trụ sở chính ở Hà Nội.

Việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính không chỉ giúp bệnh viện duy trì cân đối thu chi mà còn góp phần cải thiện đời sống cán bộ nhân viên, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và mở rộng quy mô hoạt động. Qua đó, bệnh viện có thể giữ vững vị thế là trung tâm y tế chuyên sâu hàng đầu, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp y tế công lập, tập trung vào ba khái niệm chính: hiệu quả quản lý tài chính, tự chủ tài chính và các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý tài chính.

• Hiệu quả quản lý tài chính được hiểu là khả năng tạo lập và sử dụng nguồn lực tài chính để cung cấp dịch vụ y tế đáp ứng các yêu cầu về duy trì cân đối thu chi, nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện đời sống cán bộ nhân viên và đảm bảo công bằng y tế.
• Tự chủ tài chính theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP phân loại các đơn vị sự nghiệp công lập dựa trên mức độ tự đảm bảo chi phí hoạt động thường xuyên, trong đó BVHNVĐ thuộc nhóm đơn vị tự chủ hoàn toàn chi phí thường xuyên.
• Tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý tài chính gồm tính hiệu lực của quản lý tài chính, kết quả hoạt động tài chính (dự toán thu chi, thực hiện thu chi, quyết toán, thanh tra kiểm tra) và tác động đến sự phát triển của bệnh viện (cân đối thu chi, tỷ lệ tử vong, tiền lương tăng thêm, tỷ lệ trích quỹ phát triển sự nghiệp).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập số liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động của BVHNVĐ giai đoạn 2017-2021, bao gồm dữ liệu về dự toán thu chi, nguồn thu từ viện phí, bảo hiểm y tế, nguồn thu sự nghiệp, chi tiêu theo nhóm chi và các chỉ tiêu chuyên môn.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các phương pháp:

• Phân tích tổng hợp để hệ thống hóa các lý luận, chính sách và kết quả nghiên cứu trước đây về quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp y tế công lập.
• Thống kê mô tả nhằm trình bày các đặc trưng tài chính của BVHNVĐ qua các năm, sử dụng số liệu tuyệt đối và tương đối.
• Phương pháp so sánh để đánh giá sự biến động, xu hướng tăng giảm của các chỉ tiêu tài chính và chuyên môn qua từng năm, từ đó rút ra nhận định về hiệu quả quản lý tài chính.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu tài chính và hoạt động của BVHNVĐ trong 5 năm, được lựa chọn do tính đại diện và độ tin cậy cao. Việc phân tích số liệu được thực hiện nhằm mục đích đánh giá thực trạng, phát hiện hạn chế và đề xuất giải pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Dự toán và thực hiện thu chi tài chính: Tổng dự toán thu của BVHNVĐ giai đoạn 2017-2021 có xu hướng tăng, trong đó nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tế chiếm tỷ trọng lớn. Tuy nhiên, năm 2021 ghi nhận sự giảm sút đáng kể do ảnh hưởng của dịch COVID-19, với số lượt khám bệnh giảm 23,5% so với năm trước. Thực hiện dự toán thu chi cơ bản tuân thủ đúng quy định, đảm bảo cân đối thu chi.

2. Cơ cấu chi tiêu: Chi cho các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ chiếm khoảng 50% tổng chi phí, chi cho con người chiếm khoảng 20%, và chi hành chính chiếm 10-15%. Tỷ lệ chi cho sửa chữa, thay thế tài sản cố định duy trì trên 20%, đảm bảo phát triển cơ sở vật chất. Qua các năm, chi phí cho nhân sự và chuyên môn có xu hướng tăng nhẹ, phản ánh sự đầu tư vào chất lượng dịch vụ và cải thiện đời sống cán bộ.

3. Kết quả hoạt động tài chính và chuyên môn: BVHNVĐ duy trì cân đối thu chi ổn định với tỷ lệ chênh lệch thu chi dương qua các năm, cho phép trích lập quỹ phát triển sự nghiệp tối thiểu 25% theo quy định. Tỷ lệ tử vong nội trú duy trì ở mức thấp, trung bình khoảng 0,15%, thể hiện chất lượng khám chữa bệnh cao. Tiền lương tăng thêm bình quân cho cán bộ nhân viên có xu hướng tăng qua các năm, góp phần nâng cao đời sống.

4. Thanh tra, kiểm tra tài chính: Các đợt thanh tra, kiểm tra tài chính được thực hiện thường xuyên, đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả trong quản lý tài chính. Số lần kiểm tra tăng dần, số sai sót và vi phạm giảm, cho thấy sự cải thiện trong công tác quản lý và tuân thủ quy định.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy BVHNVĐ đã thực hiện tốt công tác quản lý tài chính trong bối cảnh tự chủ tài chính hoàn toàn, góp phần duy trì hoạt động ổn định và nâng cao chất lượng dịch vụ. Việc duy trì tỷ lệ trích lập quỹ phát triển sự nghiệp trên 25% giúp bệnh viện đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại, phù hợp với vai trò trung tâm y tế chuyên sâu.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành y tế công lập, BVHNVĐ có mức độ tự chủ tài chính cao hơn nhiều bệnh viện khác, đồng thời quản lý chi tiêu hiệu quả, đặc biệt trong nhóm chi chuyên môn và nhân sự. Tuy nhiên, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 năm 2020-2021 đã làm giảm nguồn thu và công suất sử dụng giường bệnh, đặt ra thách thức trong cân đối tài chính.

Nguyên nhân của những hạn chế còn tồn tại bao gồm sự phụ thuộc vào nguồn thu viện phí và BHYT, biến động về số lượng bệnh nhân, cũng như các quy định pháp luật chưa hoàn thiện về tự chủ tài chính. Việc tăng cường năng lực quản lý, nâng cao trình độ cán bộ tài chính và hoàn thiện cơ chế chính sách là cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong giai đoạn tới.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện xu hướng dự toán thu chi, cơ cấu chi tiêu theo nhóm, tỷ lệ tử vong và tiền lương tăng thêm qua các năm, giúp minh họa rõ nét hiệu quả quản lý tài chính và tác động đến hoạt động bệnh viện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác lập dự toán thu chi: Cần áp dụng các phương pháp dự báo khoa học, dựa trên phân tích dữ liệu lịch sử và xu hướng thị trường để lập dự toán chính xác, phù hợp với thực tế hoạt động bệnh viện. Thời gian thực hiện: hàng năm trước khi bắt đầu niên độ ngân sách. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính kế toán phối hợp với các khoa phòng.

2. Nâng cao hiệu quả quản lý nguồn thu: Đẩy mạnh khai thác các nguồn thu hợp pháp ngoài viện phí và BHYT như dịch vụ kỹ thuật cao, dịch vụ theo yêu cầu, hợp tác quốc tế. Đồng thời, tăng cường kiểm soát thu, giảm thất thu. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Ban Giám đốc, Phòng Tài chính kế toán.

3. Kiểm soát và tối ưu chi tiêu: Rà soát, điều chỉnh các khoản chi không cần thiết, ưu tiên chi cho hoạt động chuyên môn và nhân sự. Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi tiêu để nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Thời gian: 2024-2026. Chủ thể: Phòng Tài chính kế toán, các khoa phòng.

4. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý tài chính: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ tài chính, kỹ năng quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin cho cán bộ tài chính kế toán. Thời gian: liên tục hàng năm. Chủ thể: Ban Giám đốc phối hợp với các cơ sở đào tạo.

5. Hoàn thiện cơ chế chính sách tự chủ tài chính: Đề xuất các cơ quan quản lý nhà nước ban hành hướng dẫn chi tiết, đồng bộ về tự chủ tài chính, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho bệnh viện phát triển. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Bộ Y tế, Bộ Tài chính.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo và quản lý bệnh viện công lập: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, từ đó áp dụng vào quản lý đơn vị mình nhằm cải thiện cân đối thu chi và nâng cao chất lượng dịch vụ.

2. Cán bộ phòng Tài chính kế toán trong ngành y tế: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình lập dự toán, thực hiện thu chi, quyết toán và kiểm tra tài chính, giúp nâng cao năng lực chuyên môn và hiệu quả công tác.

3. Các nhà hoạch định chính sách y tế và tài chính công: Tham khảo để xây dựng, điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn hoạt động của đơn vị sự nghiệp y tế công lập, đặc biệt trong bối cảnh tự chủ tài chính.

4. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng, Quản lý y tế: Là tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu thực tiễn quản lý tài chính trong bệnh viện công lập, giúp nâng cao hiểu biết và kỹ năng nghiên cứu.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý tài chính tại BVHNVĐ có điểm gì nổi bật?
   BVHNVĐ thực hiện tự chủ tài chính hoàn toàn chi phí thường xuyên, duy trì cân đối thu chi ổn định, trích lập quỹ phát triển sự nghiệp trên 25%, đồng thời đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất và nâng cao đời sống cán bộ nhân viên.

2. Các nguồn thu chính của BVHNVĐ là gì?
   Nguồn thu chủ yếu gồm viện phí, bảo hiểm y tế và các nguồn thu sự nghiệp khác. Năm 2021, do ảnh hưởng dịch COVID-19, các nguồn thu này giảm đáng kể, ảnh hưởng đến hoạt động tài chính bệnh viện.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại bệnh viện công lập?
   Cần tăng cường lập dự toán chính xác, đa dạng hóa nguồn thu, kiểm soát chi tiêu hiệu quả, nâng cao năng lực cán bộ tài chính và hoàn thiện cơ chế chính sách tự chủ tài chính.

4. Tỷ lệ tử vong tại BVHNVĐ phản ánh điều gì về hiệu quả quản lý tài chính?
   Tỷ lệ tử vong nội trú duy trì ở mức thấp (khoảng 0,15%) cho thấy chất lượng khám chữa bệnh cao, phản ánh hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực tài chính để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

5. Ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đến quản lý tài chính BVHNVĐ như thế nào?
   Dịch bệnh làm giảm số lượt khám chữa bệnh, dẫn đến giảm nguồn thu viện phí và BHYT, gây áp lực lên cân đối thu chi và đòi hỏi bệnh viện phải điều chỉnh kế hoạch tài chính linh hoạt để duy trì hoạt động.

Kết luận

• BVHNVĐ đã thực hiện hiệu quả công tác quản lý tài chính trong giai đoạn 2017-2021, duy trì cân đối thu chi và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.
• Tỷ lệ trích lập quỹ phát triển sự nghiệp trên 25% giúp bệnh viện đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại.
• Ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 gây giảm sút nguồn thu và công suất sử dụng giường bệnh, đặt ra thách thức trong quản lý tài chính.
• Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính bao gồm tăng cường lập dự toán, đa dạng hóa nguồn thu, kiểm soát chi tiêu và nâng cao năng lực cán bộ.
• Tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách tự chủ tài chính và áp dụng công nghệ thông tin sẽ là bước đi quan trọng trong giai đoạn 2025-2030.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý BVHNVĐ và các đơn vị sự nghiệp y tế công lập nên áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đồng thời phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước để hoàn thiện chính sách, góp phần phát triển bền vững ngành y tế công lập.