Giáo Trình Công Tác Xã Hội Với Trẻ Em Nghề Công Tác Xã Hội Trung Cấp

• Tác giả: Nguyễn Văn Cường
• Trường học: Trường Trung cấp Tháp Mười
• Chuyên ngành: Công tác xã hội
• Đề tài: Giáo trình công tác xã hội với trẻ em
• Loại tài liệu: Giáo trình
• Địa điểm: Tháp Mười

• LỜI GIỚI THIỆU
• 1. BÀI 1: SỰ PHÁT TRIỂN TÂM LÝ CỦA TRẺ EM
• 1.1. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển tâm lý nhân cách
• 1.2. Khái niệm nhân cách
• 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách
• 1.3.1. Yếu tố di truyền
• 1.3.2. Yếu tố môi trường
• 1.3.3. Yếu tố giáo dục
• 1.3.4. Yếu tố hoạt động cá nhân
• 1.4. Các giai đoạn phát triển tâm lý trẻ em
• 1.4.1. Thời kỳ trong bụng mẹ
• 1.4.2. Từ mới sinh đến 2 tuổi
• 1.4.3. Từ 3 đến 5 tuổi
• 1.4.4. Từ 6 đến 11 tuổi
• 1.4.5. Từ 12 đến 18 tuổi
• 2. BÀI 2: QUYỀN TRẺ EM TRONG PHÁP LUẬT QUỐC TẾ VÀ QUỐC GIA
• 2.1. Công ước quốc tế về quyền trẻ em
• 2.2. Khái niệm về Quyền
• 2.3. Nội dung một số quyền của trẻ em
• 2.4. Luật bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em Việt Nam (2016)
• 2.5. Hệ thống chính sách liên quan đến trẻ em
• CÂU HỎI ÔN TẬP
• 3. BÀI 3: LÀM VIỆC VỚI TRẺ EM TRONG HOÀN CẢNH ĐẶC BIỆT
• 3.1. Khái niệm trẻ em trong hoàn cảnh đặc biệt
• 3.2. Tình hình trẻ em trong hoàn cảnh đặc biệt
• 3.2.1. Tổng quan tình hình trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt trên thế giới
• 3.2.2. Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt ở Việt Nam
• 3.3. Nguyên tắc và kỹ năng làm việc với trẻ em
• 3.3.1. Nguyên tắc làm việc với trẻ em
• 3.3.2. Kỹ năng làm việc với trẻ em
• 3.4. Xác định các vấn đề của trẻ em và nhu cầu
• 3.4.1. Nhu cầu ăn uống của trẻ
• 3.4.2. Tạo một môi trường phát triển phù hợp, tích cực và an toàn
• 3.4.3. Thực hiện các hoạt động phát triển kỹ năng sống, vui chơi và tiếp cận giáo dục cho trẻ em
• 3.4.4. Kế hoạch chăm sóc trẻ
• 3.5. Công tác xã hội với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt
• 3.5.1. Các cách tiếp cận trong dịch vụ công tác xã hội với trẻ em
• 3.5.2. Một số nhiệm vụ của nhân viên Công tác xã hội khi làm việc với trẻ em
• 4. BÀI 4: BẢO VỆ TRẺ EM KHỎI XÂM HẠI VÀ SAO NHÃNG
• 4.1. Trẻ em trong hoàn cảnh bị xâm hại và sao nhãng
• 4.1.1. Tình hình trẻ em trong hoàn cảnh bị xâm hại và sao nhãng
• 4.1.2. Hình thức, dấu hiệu trẻ bị xâm hại và sao nhãng
• 4.1.3. Nguyên nhân và tác động
• 4.2. Phát triển các dịch vụ chăm sóc ngoài gia đình và các chương trình bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại và sao nhãng
• 4.2.1. Phát triển các dịch vụ chăm sóc ngoài gia đình
• 4.2.2. Các chương trình bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại và sao nhãng
• 4.3. Vai trò của nhân viên công tác xã hội
• 4.3.1. Vai trò cung cấp các dịch vụ bảo vệ trẻ em
• 4.3.2. Vai trò kết nối, chuyển gửi tới các dịch vụ bên ngoài
• 4.3.3. Vai trò là nhà giáo dục
• 4.3.4. Vai trò là nhà biện hộ
• 4.4. Hiểu và đáp ứng theo dấu hiệu xâm hại và sao nhãng
• 4.5. Quan niệm xã hội về các vấn đề xâm hại, bóc lột và sao nhãng
• 4.6. Quan niệm về kỷ luật trừng phát trẻ em
• 5. BÀI 5: THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC TRUYỀN THÔNG CHO CHA MẸ VÀ CỘNG ĐỒNG VỀ PHÒNG NGỪA XÂM HẠI VÀ XAO NHÃNG TRẺ EM
• 5.1. Xác định các vấn đề và giải pháp duy trì đời sống khoẻ mạnh của trẻ tại gia đình và cộng đồng
• 5.2. Nhận biết nhu cầu của trẻ
• 5.3. Nghiên cứu và xây dựng mô hình phòng ngừa xâm hại thông qua việc hỗ trợ trực tiếp cho các gia đình dễ bị tổn thương
• 5.4. Xây dựng một mô hình tổng hợp về bảo vệ trẻ em
• 5.4.1. Các mô hình trợ giúp sử dụng đối với tất cả hệ thống thân chủ (cá nhân, nhóm và cộng đồng)
• 5.4.2. Các mô hình trợ giúp đối với Cá nhân, Nhóm
• 5.4.3. Các mô hình trợ giúp với cộng đồng (Tổ chức cộng đồng)
• 5.4.4. Mô hình can thiệp gián tiếp
• 5.5. Mạng lưới bảo vệ trẻ em cấp cộng đồng (CBCPN)
• 5.6. Một số mô hình phòng ngừa, dịch vụ hỗ trợ trẻ em
• 5.7. Các dịch vụ hỗ trợ cho trẻ
• 5.8. Tổ chức các hoạt động truyền thông với các nhóm cụ thể và tổ chức xã hội
• 5.8.1. Truyền thông là gì?
• 5.8.2. Các yếu tố quyết định quá trình truyền thông đạt hiệu quả
• 5.8.3. Các hình thức truyền thông
• 5.8.4. Thực hiện và theo dõi các chương trình kỹ năng làm cha mẹ
• 5.8.5. Các hoạt động truyền thông về bảo vệ trẻ em
• 5.8.6. Các nội dung, hoạt động bảo vệ trẻ em cần truyền thông
• 5.8.7. Các cơ quan có trách nhiệm truyền thông
• 5.8.8. Xây dựng các chương trình giáo dục cho người dân về bảo vệ trẻ em, phòng ngừa xâm hại và theo dõi hoạt động
• 5.8.9. Báo cáo về các chương trình giáo dục

I. Tổng quan về giáo trình công tác xã hội với trẻ em

Giáo trình công tác xã hội với trẻ em là một phần quan trọng trong chương trình đào tạo nghề công tác xã hội trình độ trung cấp. Tài liệu này được biên soạn nhằm cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sinh viên trong việc chăm sóc và bảo vệ trẻ em. Theo Quyết định 32/2010 – QĐ/TTg của Thủ tướng Chính phủ, giáo trình này góp phần thực hiện Đề án phát triển nghề công tác xã hội ở Việt Nam giai đoạn 2010-2020. Việc hiểu rõ nội dung giáo trình sẽ giúp sinh viên nắm bắt được các khái niệm cơ bản và ứng dụng trong thực tiễn.

1.1. Mục tiêu của giáo trình công tác xã hội với trẻ em

Mục tiêu chính của giáo trình là trang bị cho sinh viên kiến thức về sự phát triển tâm lý của trẻ em, quyền trẻ em trong pháp luật quốc tế và quốc gia, cũng như các kỹ năng cần thiết để làm việc với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.

1.2. Đối tượng và phạm vi áp dụng giáo trình

Giáo trình này được áp dụng cho sinh viên ngành công tác xã hội trình độ trung cấp, nhằm cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết để làm việc hiệu quả với trẻ em trong các tình huống khác nhau.

II. Những thách thức trong công tác xã hội với trẻ em hiện nay

Công tác xã hội với trẻ em đang đối mặt với nhiều thách thức lớn. Một trong những vấn đề chính là sự gia tăng số lượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, bao gồm trẻ em mồ côi, trẻ em bị lạm dụng và trẻ em sống trong nghèo đói. Những thách thức này đòi hỏi các nhân viên công tác xã hội phải có kiến thức và kỹ năng phù hợp để đáp ứng nhu cầu của trẻ em. Ngoài ra, sự thiếu hụt nguồn lực và sự phối hợp giữa các cơ quan cũng là một vấn đề cần được giải quyết.

2.1. Tình hình trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại Việt Nam

Theo thống kê, số lượng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại Việt Nam đang gia tăng, đặc biệt là trẻ em mồ côi và trẻ em bị lạm dụng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao chất lượng dịch vụ công tác xã hội.

2.2. Thiếu hụt nguồn lực trong công tác xã hội

Nhiều cơ sở công tác xã hội gặp khó khăn trong việc huy động nguồn lực tài chính và nhân lực. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cung cấp dịch vụ chăm sóc và bảo vệ trẻ em một cách hiệu quả.

III. Phương pháp làm việc hiệu quả với trẻ em trong công tác xã hội

Để làm việc hiệu quả với trẻ em, các nhân viên công tác xã hội cần áp dụng các phương pháp phù hợp. Một số phương pháp bao gồm phỏng vấn và đánh giá nhu cầu của trẻ, xây dựng kế hoạch chăm sóc và bảo vệ trẻ em, cũng như tạo môi trường an toàn và tích cực cho trẻ. Việc áp dụng các phương pháp này sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của trẻ em.

3.1. Kỹ năng phỏng vấn và đánh giá trẻ em

Kỹ năng phỏng vấn và đánh giá là rất quan trọng trong công tác xã hội. Nhân viên cần biết cách đặt câu hỏi phù hợp để hiểu rõ hơn về tâm lý và nhu cầu của trẻ em.

3.2. Xây dựng kế hoạch chăm sóc trẻ em

Kế hoạch chăm sóc trẻ em cần được xây dựng dựa trên nhu cầu cụ thể của từng trẻ. Điều này bao gồm việc xác định các hoạt động phát triển kỹ năng sống và giáo dục cho trẻ.

IV. Ứng dụng thực tiễn của giáo trình công tác xã hội với trẻ em

Giáo trình công tác xã hội với trẻ em không chỉ cung cấp lý thuyết mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn. Các sinh viên có thể áp dụng kiến thức đã học vào thực tế thông qua các chương trình thực tập và dự án cộng đồng. Điều này giúp họ phát triển kỹ năng và nâng cao khả năng làm việc trong lĩnh vực công tác xã hội.

4.1. Các chương trình thực tập cho sinh viên

Các chương trình thực tập giúp sinh viên có cơ hội trải nghiệm thực tế và áp dụng kiến thức vào công việc. Đây là bước quan trọng để chuẩn bị cho sự nghiệp trong lĩnh vực công tác xã hội.

4.2. Dự án cộng đồng hỗ trợ trẻ em

Nhiều dự án cộng đồng được triển khai nhằm hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Sinh viên có thể tham gia vào các dự án này để nâng cao kỹ năng và đóng góp cho xã hội.

V. Kết luận và tương lai của công tác xã hội với trẻ em

Công tác xã hội với trẻ em là một lĩnh vực quan trọng và cần thiết trong xã hội hiện đại. Việc nâng cao chất lượng giáo trình và đào tạo nhân viên công tác xã hội sẽ góp phần cải thiện tình hình chăm sóc và bảo vệ trẻ em. Tương lai của công tác xã hội với trẻ em phụ thuộc vào sự đầu tư và cam kết từ các cơ quan chức năng cũng như sự tham gia của cộng đồng.

5.1. Tầm quan trọng của giáo dục trong công tác xã hội

Giáo dục đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ em. Các chương trình giáo dục cần được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của trẻ em trong bối cảnh hiện đại.

5.2. Định hướng phát triển công tác xã hội trong tương lai

Cần có các chính sách và chiến lược phát triển công tác xã hội với trẻ em trong tương lai, nhằm đảm bảo quyền lợi và sự phát triển toàn diện cho trẻ em.