Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của ngành giáo dục đại học tại Việt Nam, đặc biệt là tại Thành phố Hồ Chí Minh với hơn 50 trường đại học và 6 học viện, sự cạnh tranh trong lĩnh vực đào tạo ngày càng gay gắt. Trung tâm Tuyển sinh và Đào tạo Quốc tế (ERC) trực thuộc Trường Đại học Công nghệ Thông tin Gia Định, với chương trình liên kết quốc tế cùng Đại học Greenwich (Anh Quốc), đã trải qua nhiều thách thức trong giai đoạn 2012-2015. Đầu năm 2013, số lượng tuyển sinh của ERC chỉ đạt khoảng 53% so với cùng kỳ năm trước, tuy nhiên đến năm 2015, số lượng tuyển sinh đã tăng hơn 14% so với năm 2014, đồng thời số sinh viên rút học phí giảm 13% so với năm 2012.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ đào tạo tại ERC trong giai đoạn 2016-2020, nhằm đáp ứng kỳ vọng của sinh viên và phụ huynh, đồng thời tăng cường năng lực cạnh tranh của trung tâm trên thị trường giáo dục quốc tế. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào chất lượng dịch vụ đào tạo tại ERC, khảo sát 300 sinh viên đang học tập tại trung tâm trong khoảng thời gian khảo sát từ 18/1 đến 29/1/2016. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cải thiện các chỉ số như mức độ hài lòng của sinh viên, tỷ lệ tuyển sinh và giữ chân sinh viên, góp phần nâng cao uy tín và hiệu quả hoạt động của ERC.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên mô hình HEdPERF của Abdullah (2006) để đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo đại học, với 7 thành phần chính: hoạt động chuyên môn, hoạt động ngoài chuyên môn, cung cấp thông tin, uy tín, chương trình đào tạo, định hướng nghề nghiệp và cơ sở vật chất. Mô hình này được lựa chọn vì tính ưu việt và phù hợp với đặc thù đào tạo đại học quốc tế tại ERC, đồng thời đã được kiểm nghiệm trong nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước.

Các khái niệm chuyên ngành được làm rõ bao gồm:

  • Chất lượng dịch vụ đào tạo: sự chênh lệch giữa kỳ vọng và cảm nhận của sinh viên về dịch vụ đào tạo.
  • Hoạt động chuyên môn: các hoạt động giảng dạy và truyền đạt kiến thức của giảng viên.
  • Hoạt động ngoài chuyên môn: các dịch vụ hỗ trợ học tập như quản lý sinh viên, tư vấn, cung cấp vật dụng học tập.
  • Cung cấp thông tin: việc truyền tải thông tin chính xác, kịp thời qua các kênh như email, SMS, website, Facebook.
  • Uy tín: hình ảnh và thương hiệu của trung tâm trong mắt sinh viên và phụ huynh.
  • Chương trình đào tạo: cấu trúc, nội dung và tính cập nhật của chương trình học.
  • Định hướng nghề nghiệp: các hoạt động tư vấn, hỗ trợ sinh viên trong việc xác định nghề nghiệp và thực tập.
  • Cơ sở vật chất: hạ tầng, trang thiết bị phục vụ đào tạo.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính bao gồm phỏng vấn chuyên gia là Ban Giám đốc và các trưởng bộ phận ERC để điều chỉnh bảng câu hỏi khảo sát và thu thập ý kiến về thực trạng, tồn tại và giải pháp. Phương pháp định lượng thực hiện khảo sát 300 sinh viên (thu về 250 phiếu hợp lệ) sử dụng bảng câu hỏi dựa trên thang đo Likert 5 mức độ, phân tích dữ liệu bằng phần mềm SPSS 20. Các bước phân tích gồm: kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), kiểm định trung bình và độ lệch chuẩn để đánh giá mức độ đồng thuận của các yếu tố.

Thời gian khảo sát diễn ra từ 18/1 đến 29/1/2016, phạm vi nghiên cứu tại hai cơ sở chính của ERC tại Quận Phú Nhuận và Quận 3, TP. Hồ Chí Minh. Cỡ mẫu 300 sinh viên được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các chuyên ngành và năm học khác nhau.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chương trình đào tạo và hoạt động chuyên môn được đánh giá cao nhất với điểm trung bình 4.73/5, thể hiện sự hài lòng của sinh viên về chất lượng giảng dạy và tính cập nhật của chương trình. Số lượng sinh viên thực học tăng 36% từ năm 2014 đến 2015, trong đó chương trình cử nhân tăng 40%.
  2. Cung cấp thông tin đạt điểm trung bình 3.81/5, cho thấy sự thuận tiện trong việc tiếp cận thông tin qua nhiều kênh như email, SMS, website và Facebook, tuy nhiên vẫn còn tồn tại tình trạng thông tin bị trễ hoặc không đồng bộ.
  3. Hoạt động ngoài chuyên môn cũng đạt điểm 3.81/5, phản ánh chất lượng dịch vụ hỗ trợ sinh viên như cung cấp thẻ sinh viên, tủ cá nhân, tư vấn học tập còn nhiều hạn chế, ví dụ tỉ lệ tủ cá nhân trống chỉ khoảng 6% do quản lý chưa hiệu quả.
  4. Định hướng nghề nghiệp có điểm trung bình 3.7/5, cho thấy nhu cầu tư vấn nghề nghiệp và hỗ trợ thực tập của sinh viên cần được tăng cường.
  5. Cơ sở vật chất là yếu tố nhận được đánh giá thấp nhất với điểm trung bình 3.4/5 và độ lệch chuẩn cao 1.02, phản ánh sự không đồng nhất trong đánh giá của sinh viên về trang thiết bị và môi trường học tập.

Thảo luận kết quả

Chất lượng chương trình đào tạo và hoạt động chuyên môn được đánh giá cao nhờ sự liên kết quốc tế với Đại học Greenwich và ERC Singapore, đảm bảo tính cập nhật và thực tiễn. Việc áp dụng mô hình "Lớp học + Thị trường" với hơn 50 buổi chia sẻ CEO doanh nghiệp hàng năm giúp sinh viên tiếp cận kiến thức thực tế, tăng cường kỹ năng mềm.

Tuy nhiên, các yếu tố hỗ trợ ngoài chuyên môn và cung cấp thông tin còn nhiều điểm yếu do hệ thống quản lý thông tin chưa đồng bộ, phần mềm quản lý sinh viên chưa được nâng cấp, dẫn đến việc cập nhật thông tin cho phụ huynh và sinh viên chưa kịp thời. Việc sử dụng đa kênh truyền thông tuy đa dạng nhưng chưa có sự liên kết chặt chẽ, gây khó khăn trong việc tiếp nhận thông tin đầy đủ.

Cơ sở vật chất chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu, đặc biệt là quản lý tủ cá nhân và trang thiết bị học tập, ảnh hưởng đến trải nghiệm học tập của sinh viên. So với các trường liên kết quốc tế khác như RMIT hay Đại học FPT, ERC cần tập trung cải thiện các yếu tố này để nâng cao uy tín và sức cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện điểm trung bình các yếu tố chất lượng dịch vụ, bảng so sánh số lượng sinh viên qua các năm và biểu đồ tròn phân bố đánh giá về cơ sở vật chất để minh họa sự phân tán ý kiến.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Cải tiến hệ thống quản lý thông tin sinh viên: Nâng cấp phần mềm quản lý sinh viên để liên kết dữ liệu giữa các phòng ban, xây dựng cổng thông tin trực tuyến cho phụ huynh và sinh viên truy cập thông tin học tập, điểm số, lịch học. Mục tiêu tăng mức độ hài lòng về cung cấp thông tin lên 4.2/5 trong vòng 2 năm, do phòng Công nghệ Thông tin và Phòng Quản lý Sinh viên phối hợp thực hiện.

  2. Tăng cường hoạt động tư vấn định hướng nghề nghiệp: Xây dựng chương trình tư vấn nghề nghiệp chuyên sâu, tổ chức hội thảo, kết nối doanh nghiệp để hỗ trợ sinh viên thực tập và tìm việc làm. Mục tiêu nâng điểm đánh giá định hướng nghề nghiệp lên 4.0/5 trong 3 năm, do Phòng Tư vấn và Phòng Đào tạo chủ trì.

  3. Nâng cấp cơ sở vật chất: Đầu tư cải tạo phòng học, trang thiết bị giảng dạy, quản lý hiệu quả tủ cá nhân và vật dụng học tập. Mục tiêu cải thiện điểm đánh giá cơ sở vật chất lên 3.8/5 trong 3 năm, do Ban Giám đốc và Phòng Hành chính tổ chức thực hiện.

  4. Đào tạo và đánh giá giảng viên bán thời gian: Xây dựng hệ thống đánh giá chất lượng giảng dạy định kỳ, tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng sư phạm và cập nhật kiến thức cho giảng viên bán thời gian. Mục tiêu nâng điểm đánh giá giảng viên bán thời gian lên 4.3/5 trong 2 năm, do Phòng Đào tạo và Ban Giám đốc phối hợp.

  5. Tăng cường phối hợp truyền thông đa kênh: Xây dựng chiến lược truyền thông đồng bộ giữa email, SMS, website và mạng xã hội để đảm bảo thông tin đến sinh viên và phụ huynh nhanh chóng, chính xác. Mục tiêu giảm tỷ lệ phản hồi không đồng ý về cung cấp thông tin xuống dưới 5% trong 1 năm, do Phòng Marketing và Phòng Quản lý Sinh viên thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám đốc và quản lý các trung tâm đào tạo quốc tế: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ đào tạo, áp dụng mô hình HEdPERF để đánh giá và cải tiến dịch vụ, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh, Quản lý Giáo dục: Tham khảo phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, ứng dụng mô hình đo lường chất lượng dịch vụ đào tạo trong bối cảnh thực tế tại Việt Nam.

  3. Phòng Đào tạo và Phòng Quản lý Sinh viên các trường đại học: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ sinh viên, cải thiện hệ thống quản lý thông tin và tư vấn nghề nghiệp.

  4. Các tổ chức, doanh nghiệp liên kết đào tạo quốc tế: Hiểu rõ các yếu tố tạo nên chất lượng dịch vụ đào tạo, từ đó xây dựng các chương trình hợp tác phù hợp, nâng cao hiệu quả đào tạo và sự hài lòng của sinh viên.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao mô hình HEdPERF được chọn thay vì SERVQUAL hay SERVPERF?
    Mô hình HEdPERF được thiết kế riêng cho lĩnh vực giáo dục đại học, có tính linh hoạt và phù hợp hơn với đặc thù đào tạo quốc tế, đồng thời đã được kiểm nghiệm độ tin cậy và tính hợp lệ trong nhiều nghiên cứu, giúp đánh giá chính xác hơn các yếu tố chất lượng dịch vụ đào tạo.

  2. Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng có ưu điểm gì?
    Phương pháp này giúp thu thập dữ liệu đa chiều, từ ý kiến chuyên gia đến phản hồi thực tế của sinh viên, tăng tính chính xác và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu, đồng thời giúp điều chỉnh bảng câu hỏi phù hợp với thực trạng.

  3. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng dịch vụ đào tạo tại ERC?
    Chương trình đào tạo và hoạt động chuyên môn được đánh giá cao nhất, trong khi cơ sở vật chất và cung cấp thông tin là những yếu tố cần cải thiện để nâng cao chất lượng dịch vụ tổng thể.

  4. Làm thế nào để cải thiện hiệu quả cung cấp thông tin đến sinh viên và phụ huynh?
    Nâng cấp hệ thống quản lý thông tin, xây dựng cổng thông tin trực tuyến, đồng bộ các kênh truyền thông như email, SMS, website và mạng xã hội, đảm bảo thông tin được cập nhật nhanh chóng và chính xác.

  5. Giải pháp nào giúp nâng cao chất lượng giảng viên bán thời gian?
    Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng giảng dạy, xây dựng hệ thống đánh giá định kỳ dựa trên phản hồi của sinh viên, từ đó có chính sách hỗ trợ và cải tiến phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý thuyết và lựa chọn mô hình HEdPERF phù hợp để đánh giá chất lượng dịch vụ đào tạo tại ERC.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy chương trình đào tạo và hoạt động chuyên môn là điểm mạnh, trong khi cơ sở vật chất và cung cấp thông tin cần được cải thiện.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ trong giai đoạn 2016-2020, tập trung vào quản lý thông tin, tư vấn nghề nghiệp, cơ sở vật chất và đào tạo giảng viên.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, giúp ERC nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng kỳ vọng của sinh viên, phụ huynh trong môi trường giáo dục quốc tế.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các trung tâm đào tạo khác để so sánh và hoàn thiện mô hình.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng dịch vụ đào tạo tại ERC, góp phần xây dựng môi trường học tập quốc tế chuyên nghiệp và hiệu quả!