Luận án về phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực

• Trường học: Trường Trung Học Cơ Sở
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Phát Triển Năng Lực Đội Ngũ Giáo Viên Chủ Nhiệm Tại Trường Trung Học Cơ Sở
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• Lý do chọn đề tài
• Mục đích nghiên cứu
• Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
• Giả thuyết khoa học
• Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
• Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
• Những luận điểm cần bảo vệ
• Đóng góp mới của luận án
• Cấu trúc luận án
• 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• 1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
• 1.1.1. Các nghiên cứu về giáo viên chủ nhiệm trƣờng phổ thông
• 1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trƣờng phổ thông
• 1.1.3. Đánh giá chung
• 1.2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2.1. Giáo viên chủ nhiệm
• 1.2.2. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
• 1.2.3. Phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
• 1.2.4. Phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo tiếp cận năng lực
• 1.3. GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
• 1.3.1. Những khó khăn, thách thức đối với giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở trong bối cảnh hiện nay
• 1.3.2. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 1.3.3. Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 1.3.4. Nội dung công tác của giáo viên chủ nhiệm
• 1.3.5. Khung năng lực của giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 1.4. VẤN ĐỀ VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• 1.4.1. Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 1.4.2. Định hƣớng phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 1.4.3. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 1.4.4. Chủ thể phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 1.4.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 1.5. KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
• 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH DÂN SỐ, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ GIÁO DỤC CỦA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
• 2.1.1. Tình hình dân số
• 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội
• 2.1.3. Tình hình giáo dục
• 2.2. TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG
• 2.2.1. Mục tiêu khảo sát thực trạng
• 2.2.2. Nội dung khảo sát thực trạng
• 2.2.3. Mẫu và đối tƣợng khảo sát
• 2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát
• 2.2.5. Cách thức xử lý số liệu và thang đánh giá
• 2.2.6. Thời gian khảo sát
• 2.3. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
• 2.3.1. Thực trạng nhận thức về vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 2.3.2. Thực trạng số lƣợng, trình độ đào tạo, thâm niên công tác của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở ở địa bàn khảo sát
• 2.3.3. Thực trạng phẩm chất nhà giáo của giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 2.3.4. Thực trạng năng lực của giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 2.4. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• 2.4.1. Thực trạng nhận thức về sự cần thiết phải phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 2.4.3. Thực trạng lựa chọn và sử dụng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 2.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 2.4.5. Thực trạng đánh giá đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực
• 2.4.6. Thực trạng thiết lập môi trƣờng thuận lợi để đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở phát huy tốt vai trò của mình
• 2.4.7. Thực trạng ảnh hƣởng của các yếu tố đến phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trƣờng trung học cơ sở
• 2.5. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ CÔNG TÁC GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
• 2.5.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc
• 2.5.2. Kinh nghiệm của Nhật Bản
• 2.5.3. Kinh nghiệm của Hoa Kỳ
• 2.5.4. Kinh nghiệm của Australia
• 2.6. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG
• 2.6.1. Mặt hạn chế
• 2.7. KẾT LUẬN CHƢƠNG 2
• 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• 3.1. NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
• 3.1.1. Bảo đảm tính mục tiêu
• 3.1.2. Bảo đảm tính thực tiễn
• 3.1.3. Bảo đảm tính hệ thống
• 3.1.4. Bảo đảm tính hiệu quả
• 3.1.5. Bảo đảm tính khả thi
• 3.2. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• 3.2.1. Lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phù hợp với quy mô của nhà trƣờng và năng lực của giáo viên
• 3.2.2. Xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cốt cán có sức lan tỏa và hỗ trợ đồng nghiệp
• 3.2.3. Tổ chức bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo khung năng lực
• 3.2.4. Đánh giá đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo khung năng lực và thực hiện sự điều chỉnh, cải tiến
• 3.2.5. Tạo môi trƣờng, điều kiện thuận lợi để đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phát huy, phát triển năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp
• 3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
• 3.4. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
• 3.4.1. Mục đích khảo sát
• 3.4.2. Nội dung và phƣơng pháp khảo sát
• 3.4.3. Đối tƣợng khảo sát
• 3.4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
• 3.4.5. Tổ chức thử nghiệm
• 3.4.6. Phân tích kết quả thử nghiệm
• 3.5. KẾT LUẬN CHƢƠNG 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Cơ sở lý luận của phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực

Phát triển năng lực giáo viên là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường trung học cơ sở. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò then chốt trong việc quản lý và giáo dục học sinh. Theo Nghị quyết số 29/NQ-TW, mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông là phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của học sinh. Để đạt được điều này, cần thiết phải phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo hướng tiếp cận năng lực. Việc này không chỉ giúp giáo viên nâng cao kỹ năng giảng dạy mà còn cải thiện khả năng quản lý lớp học và giáo dục học sinh. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cần được đào tạo bài bản, có hệ thống để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. "Giáo viên chủ nhiệm là linh hồn của lớp học, là người cố vấn đáng tin cậy dẫn dắt, định hướng, giúp học sinh vươn lên tự hoàn thiện và phát triển nhân cách". Điều này cho thấy sự cần thiết phải phát triển năng lực cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm.

1.1. Khái niệm cơ bản về giáo viên chủ nhiệm

Giáo viên chủ nhiệm là người có trách nhiệm quản lý và giáo dục một lớp học. Họ không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong quá trình phát triển nhân cách. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cần có những phẩm chất và năng lực nhất định để thực hiện tốt vai trò của mình. Việc phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo tiếp cận năng lực sẽ giúp họ nâng cao khả năng quản lý lớp học, giáo dục học sinh và tổ chức các hoạt động trải nghiệm. "Năng lực giáo viên không chỉ nằm ở chuyên môn mà còn ở khả năng quản lý và giáo dục học sinh". Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển năng lực cho giáo viên chủ nhiệm trong bối cảnh hiện nay.

II. Thực trạng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

Thực trạng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tại các trường trung học cơ sở ở thành phố Hồ Chí Minh cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Số lượng giáo viên chủ nhiệm hiện tại chưa đáp ứng đủ yêu cầu về chất lượng và số lượng. Nhiều giáo viên chưa được đào tạo bài bản về quản lý lớp học và giáo dục học sinh. Điều này dẫn đến việc họ gặp khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình. "Thực trạng nhận thức về vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học cơ sở còn hạn chế". Điều này cho thấy cần có những giải pháp cụ thể để nâng cao nhận thức và năng lực cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm. Việc khảo sát thực trạng này sẽ giúp xác định rõ hơn những điểm mạnh và điểm yếu của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển phù hợp.

2.1. Nhận thức về vai trò của giáo viên chủ nhiệm

Nhận thức về vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong trường học hiện nay còn nhiều hạn chế. Nhiều giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm của mình trong việc quản lý và giáo dục học sinh. Điều này dẫn đến việc họ không thể phát huy hết khả năng của mình trong công tác chủ nhiệm. "Giáo viên chủ nhiệm cần được đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao nhận thức về vai trò của mình". Việc này không chỉ giúp giáo viên tự tin hơn trong công việc mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực cho học sinh.

III. Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực

Để phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, cần có những giải pháp cụ thể và khả thi. Đầu tiên, cần lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phù hợp với quy mô của nhà trường và năng lực của giáo viên. Thứ hai, xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cốt cán có sức lan tỏa và hỗ trợ đồng nghiệp. Thứ ba, tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo khung năng lực. "Đánh giá đội ngũ giáo viên chủ nhiệm theo khung năng lực và thực hiện sự điều chỉnh, cải tiến" là một trong những giải pháp quan trọng. Cuối cùng, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phát huy, phát triển năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp.

3.1. Lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm

Lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm là bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình phát triển. Kế hoạch này cần phải dựa trên thực trạng đội ngũ giáo viên hiện tại, xác định rõ mục tiêu và phương pháp thực hiện. "Kế hoạch phát triển cần phải linh hoạt và phù hợp với nhu cầu thực tế của nhà trường". Việc này sẽ giúp đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có định hướng rõ ràng trong quá trình phát triển năng lực của mình.