Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học phần thực hành phân tích định lượng hóa học

• Tác giả: Lại Thị Kim Biên
• Người hướng dẫn: ThS. Lê Ngọc Tứ
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Hóa Học
• Đề tài: Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Dạy Học Thực Hành Phân Tích Định Lượng Hóa Học
• Loại tài liệu: Khóa Luận Tốt Nghiệp
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 1.1. Khái niệm thí nghiệm hóa học
• 1.2. Mục đích của việc thực hành thí nghiệm
• 1.3. Một số giáo trình thực hành Phân tích định lượng:
• 1.3.1. Tại Khoa Hóa Học, Trường Đại học Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
• 1.3.2. Tại các trường Đại học khác trong nước
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH LƯỢNG HÓA HỌC
• 2.1. Phân tích định lượng
• 2.2. Sai số trong phân tích định lượng
• 3. CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT THỰC TRẠNG DẠY- HỌC PHẦN THỰC HÀNH PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG HÓA HỌC
• 3.1. Khảo sát bằng hình thức phiếu điều tra. Cách tiến hành
• 3.2. Mô tả phiếu điều tra
• 3.3. Phân tích kết quả điều tra
• 3.4. Khảo sát các bài thực hành có trong giáo trình
• 3.4.1. Khảo sát bài 1: chuẩn độ Axit mạnh Bazơ mạnh
• 3.4.2. Khảo sát bài 2: chuẩn độ axit yếu
• 3.4.3. Khảo sát bài 3: chuẩn độ bazơ yếu
• 3.4.4. Khảo sát bài 4: chuẩn độ đa axit
• 3.4.5. Khảo sát bài 5: chuẩn độ đa bazơ
• 3.4.6. Khảo sát bài 6: định lượng Fe bằng phương pháp pemanganat
• 3.4.7. Khảo sát bài 7: định lượng Cu bằng phương pháp iod
• 3.4.8. Khảo sát bài 8: chuẩn độ kết tủa
• 3.4.9. Khảo sát bài 9: chuẩn độ phức chất
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY- HỌC PHẦN THỰC HÀNH PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG HÓA HỌC
• 4.1. Chỉnh sửa và bổ sung nội dung giáo trình
• 4.1.1. Bài 2: Chuẩn độ axit yếu
• 4.1.2. Bài 3: Chuẩn độ bazơ yếu
• 4.1.3. Bài 5: Thí nghiệm Chuẩn độ hỗn hợp Na2CO3 và NaOH bằng HCl
• 4.2. Các bài thí nghiệm đề xuất
• 4.2.1. Bài 2: Xác định hàm lượng sắt bằng phương pháp Dicromat
• 4.2.2. Bài 3: Xác định hàm lượng vitamin C trong viên nén bằng phương pháp chuẩn độ iod
• 4.2.3. Xây dựng phim minh họa các bài thực hành
• KẾT LUẬN- ĐỀ XUẤT
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về dạy học thực hành phân tích định lượng hóa học

Dạy học thực hành phân tích định lượng hóa học là một phần quan trọng trong chương trình đào tạo sinh viên ngành Hóa học. Mục tiêu chính của việc dạy học này là giúp sinh viên nắm vững các phương pháp phân tích, từ đó có thể áp dụng vào thực tiễn. Việc thực hành không chỉ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về lý thuyết mà còn rèn luyện kỹ năng thực hành, phát triển tư duy khoa học. Theo nghiên cứu, thực hành thí nghiệm là cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn, giúp sinh viên có cái nhìn sâu sắc hơn về các phản ứng hóa học và ứng dụng của chúng trong đời sống. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc nâng cao chất lượng dạy học thực hành là cần thiết để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.

1.1. Tầm quan trọng của thực hành trong dạy học hóa học

Thực hành là một phần không thể thiếu trong quá trình dạy học hóa học. Nó giúp sinh viên có cơ hội trải nghiệm thực tế, từ đó củng cố kiến thức lý thuyết đã học. Việc thực hành thí nghiệm giúp sinh viên phát triển kỹ năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề. Hơn nữa, thực hành còn giúp sinh viên hình thành thói quen làm việc khoa học, cẩn thận và chính xác. Theo một nghiên cứu, sinh viên tham gia thực hành thường có kết quả học tập tốt hơn so với những sinh viên chỉ học lý thuyết. Điều này cho thấy rằng việc nâng cao hiệu quả dạy học thông qua thực hành là rất cần thiết.

II. Thực trạng dạy học thực hành phân tích định lượng hóa học

Hiện nay, chương trình dạy học thực hành phân tích định lượng hóa học tại nhiều trường đại học còn gặp nhiều khó khăn. Một số giáo trình thực hành chưa được cập nhật, số lượng bài thực hành còn hạn chế. Điều này dẫn đến việc sinh viên không có đủ cơ hội để thực hành và trải nghiệm. Theo khảo sát, nhiều sinh viên cho rằng giáo trình thực hành hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu học tập và nghiên cứu của họ. Hơn nữa, việc thiếu các bài thực hành phức tạp cũng làm giảm khả năng tư duy và sáng tạo của sinh viên. Do đó, cần có những giải pháp cụ thể để cải thiện tình hình này, nhằm nâng cao chất lượng dạy học thực hành.

2.1. Những hạn chế trong giáo trình thực hành

Giáo trình thực hành hiện tại tại Khoa Hóa học, Trường Đại học Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều ưu điểm nhưng cũng tồn tại không ít hạn chế. Số lượng bài thực hành còn ít, nhiều phương pháp quan trọng chưa được đưa vào giảng dạy. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thực hành và ứng dụng kiến thức của sinh viên. Hơn nữa, một số bài thực hành không được thiết kế phù hợp với thực tế, dẫn đến việc sinh viên khó khăn trong việc áp dụng lý thuyết vào thực tiễn. Cần thiết phải xem xét và điều chỉnh nội dung giáo trình để đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập của sinh viên.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học thực hành

Để nâng cao hiệu quả dạy học thực hành phân tích định lượng hóa học, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần cập nhật và bổ sung nội dung giáo trình thực hành, đảm bảo bao quát đầy đủ các phương pháp phân tích hiện đại. Thứ hai, cần tăng cường các bài thực hành phức tạp, giúp sinh viên có cơ hội trải nghiệm thực tế và phát triển tư duy sáng tạo. Cuối cùng, việc xây dựng các phim minh họa cho các bài thực hành cũng là một giải pháp hữu hiệu, giúp sinh viên dễ dàng hình dung và hiểu rõ hơn về các quy trình thực hành.

3.1. Cập nhật nội dung giáo trình

Cập nhật nội dung giáo trình thực hành là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả dạy học. Cần bổ sung các bài thực hành mới, phù hợp với xu hướng phát triển của ngành hóa học. Việc này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức mà còn tạo điều kiện cho họ áp dụng vào thực tiễn. Hơn nữa, việc cập nhật giáo trình cũng giúp sinh viên tiếp cận với các công nghệ và phương pháp phân tích hiện đại, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động.