Diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại

LỜI CAM ĐOAN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.4. Phương pháp nghiên cứu

1.5. Đóng góp của luận án

1.6. Cấu trúc luận án

2. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

2.1. Lịch sử các nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án

2.2. Các hướng tiếp cận khái niệm diễn ngôn

2.3. Các nghiên cứu về tính dục và diễn ngôn tính dục trong văn hóa, văn học

2.4. Các nghiên cứu về tiểu thuyết Việt Nam đương đại từ góc độ diễn ngôn và diễn ngôn tính dục

2.5. Khoảng trống nghiên cứu về diễn ngôn tính dục của các tác giả, tác phẩm được lựa chọn khảo sát

2.6. Nội hàm các khái niệm mà luận án sử dụng

2.6.1. Khái niệm diễn ngôn

2.6.2. Khái niệm tính dục

2.6.3. Khái niệm diễn ngôn tính dục

3. CƠ SỞ HÌNH THÀNH VÀ VẬN HÀNH CỦA DIỄN NGÔN TÍNH DỤC TRONG TIỂU THUYẾT VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI

3.1. Cơ sở hình thành diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại

3.1.1. Các tiền đề khách quan

3.1.2. Các tiền đề chủ quan

3.2. Sự vận hành diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại

3.2.1. Sự chuyển hóa các cặp đối lập tạo nghĩa của diễn ngôn tính dục

3.2.2. Cảm quan dục tính trong các kiểu dạng nhân vật

4. ĐẶC ĐIỂM VÀ CHỨC NĂNG CỦA DIỄN NGÔN TÍNH DỤC TRONG TIỂU THUYẾT VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI

4.1. Đặc điểm của diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại

4.1.1. Tính dục - bản năng tự nhiên

4.1.2. Tính dục - sự thăng hoa của tình yêu

4.1.3. Tính dục - phương tiện giải tỏa cô đơn

4.1.4. Tính dục - thể hiện sự suy đồi của đạo đức xã hội

4.2. Chức năng của diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại

4.2.1. Tính dục chứa đựng sức mạnh hóa giải

4.2.2. Tính dục chứa đựng sức mạnh hủy diệt

4.2.3. Tính dục chứa đựng sức mạnh cứu rỗi

4.2.4. Tính dục chứa đựng sức sống bất diệt

5. PHƯƠNG THỨC KIẾN TẠO DIỄN NGÔN TÍNH DỤC TRONG TIỂU THUYẾT VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI

5.1. Lớp ngôn ngữ thân thể

5.2. Nghệ thuật miêu tả

5.2.1. Miêu tả hành vi tính giao, đụng chạm cơ thể

5.2.2. Miêu tả nội tâm nhân vật

5.3. Các kiểu không gian gắn liền với diễn ngôn tính dục

5.4. Hệ thống biểu tượng tính dục

5.4.1. Mẫu – biểu tượng của văn hóa Việt

5.4.2. Bộ ngực, bầu vú – sự nuôi dưỡng, khát vọng sinh sôi

5.4.3. Thiên nhiên – vũ điệu giao hoan

5.4.4. Giấc mơ - ẩn ức của tính dục

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tổng quan về diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại

Diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại đã trở thành một chủ đề nóng bỏng, phản ánh sự thay đổi trong tư duy và cảm hứng sáng tác của các nhà văn. Sau năm 1986, khi nền văn học Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới, các tác phẩm đã dần dần cởi mở hơn về vấn đề tính dục. Tính dục không còn là một chủ đề cấm kỵ mà trở thành một phần quan trọng trong việc thể hiện nhân sinh quan và thế giới quan của nhân vật. Các nhà văn đã sử dụng diễn ngôn tính dục để khám phá những khía cạnh sâu sắc của con người, từ tình yêu, sự cô đơn đến những khía cạnh tối tăm của xã hội.

1.1. Khái niệm diễn ngôn và tính dục trong văn học

Diễn ngôn là một khái niệm phức tạp, liên quan đến cách thức mà các nhà văn truyền tải ý tưởng và cảm xúc qua ngôn ngữ. Tính dục, trong bối cảnh văn học, không chỉ đơn thuần là những hành vi sinh lý mà còn là biểu hiện của những khát khao, mâu thuẫn và giá trị văn hóa. Việc hiểu rõ khái niệm này giúp làm sáng tỏ cách mà diễn ngôn tính dục được hình thành và vận hành trong tiểu thuyết.

1.2. Lịch sử nghiên cứu diễn ngôn tính dục trong văn học

Nghiên cứu về diễn ngôn tính dục trong văn học Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khoảng trống cần được lấp đầy. Các tác giả như Tô Hoài, Nguyễn Xuân Khánh đã mở đường cho những nghiên cứu sâu hơn về tính dục trong văn học, nhưng vẫn cần nhiều công trình hơn nữa để khai thác triệt để chủ đề này.

II. Vấn đề và thách thức trong diễn ngôn tính dục

Mặc dù diễn ngôn tính dục đã được đưa vào văn học, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc thể hiện và tiếp nhận. Các nhà văn phải đối mặt với ranh giới mong manh giữa việc thể hiện tính dục một cách nghệ thuật và việc rơi vào tình trạng khiêu dâm. Điều này đòi hỏi sự nhạy bén và tài năng trong việc xây dựng nhân vật và cốt truyện.

2.1. Ranh giới giữa nghệ thuật và khiêu dâm

Việc thể hiện tính dục trong văn học luôn tiềm ẩn nguy cơ bị hiểu lầm là khiêu dâm. Các nhà văn cần phải khéo léo trong việc sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh để truyền tải thông điệp mà không làm mất đi giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

2.2. Sự phản ứng của xã hội đối với diễn ngôn tính dục

Xã hội Việt Nam vẫn còn nhiều định kiến về vấn đề tính dục. Điều này ảnh hưởng đến cách mà các tác phẩm văn học được tiếp nhận. Các nhà văn cần phải cân nhắc đến bối cảnh văn hóa và xã hội khi viết về tính dục để tránh bị chỉ trích.

III. Phương pháp nghiên cứu diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết

Để nghiên cứu diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam, cần áp dụng nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp phân tích diễn ngôn, phương pháp loại hình và phương pháp tiếp cận hệ thống là những công cụ hữu ích giúp làm rõ cách thức mà tính dục được thể hiện trong văn học.

3.1. Phân tích diễn ngôn và quyền lực

Phân tích diễn ngôn giúp làm rõ mối quan hệ giữa quyền lực và cách thức mà tính dục được thể hiện trong văn học. Điều này cho phép hiểu rõ hơn về cách mà các nhà văn sử dụng tính dục như một công cụ để phản ánh xã hội.

3.2. Tiếp cận hệ thống trong nghiên cứu văn học

Phương pháp tiếp cận hệ thống giúp đặt diễn ngôn tính dục trong bối cảnh rộng lớn hơn của văn học Việt Nam. Điều này cho phép so sánh và đối chiếu giữa các tác phẩm, từ đó rút ra những nhận định sâu sắc hơn về sự phát triển của diễn ngôn tính dục.

IV. Ứng dụng thực tiễn của diễn ngôn tính dục trong văn học

Diễn ngôn tính dục không chỉ là một chủ đề lý thuyết mà còn có ứng dụng thực tiễn trong việc hiểu biết về con người và xã hội. Các tác phẩm văn học có thể giúp độc giả nhận thức rõ hơn về những vấn đề liên quan đến tính dục, từ đó thúc đẩy sự cởi mở và hiểu biết trong xã hội.

4.1. Tác động của diễn ngôn tính dục đến độc giả

Các tác phẩm văn học có diễn ngôn tính dục mạnh mẽ có thể tạo ra những tác động tích cực đến độc giả, giúp họ hiểu rõ hơn về bản thân và những khía cạnh của cuộc sống. Điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong cách nhìn nhận về tính dục trong xã hội.

4.2. Vai trò của văn học trong việc thay đổi nhận thức xã hội

Văn học có thể đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức xã hội về tính dục. Những tác phẩm dám đối diện với vấn đề này có thể góp phần làm giảm bớt sự kỳ thị và định kiến, từ đó tạo ra một môi trường cởi mở hơn cho các cuộc thảo luận về tính dục.

V. Kết luận và tương lai của diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết

Diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại đang ở trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Các nhà văn ngày càng dám thể hiện những khía cạnh sâu sắc và phức tạp của tính dục, từ đó tạo ra những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Tương lai của diễn ngôn này hứa hẹn sẽ còn nhiều điều thú vị và bất ngờ.

5.1. Xu hướng phát triển của diễn ngôn tính dục

Dự báo rằng trong tương lai, diễn ngôn tính dục sẽ tiếp tục phát triển và trở thành một phần không thể thiếu trong văn học Việt Nam. Các nhà văn sẽ tiếp tục khai thác những khía cạnh mới mẻ và đa dạng của tính dục, từ đó làm phong phú thêm bức tranh văn học.

5.2. Những thách thức trong tương lai

Mặc dù có nhiều cơ hội, nhưng diễn ngôn tính dục cũng sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong tương lai. Các nhà văn cần phải tiếp tục nỗ lực để vượt qua những định kiến và rào cản xã hội, đồng thời giữ vững giá trị nghệ thuật trong tác phẩm của mình.

Luận án tiến sĩ về diễn ngôn tính dục trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại