Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cách mạng khoa học công nghệ 4.0, thương mại điện tử xuyên biên giới (cross-border e-commerce - CBEC) đã trở thành cầu nối quan trọng giữa khách hàng trong nước và doanh nghiệp nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế toàn cầu. Tại Việt Nam, số lượng người dùng Internet đạt khoảng 64 triệu vào năm 2019, tăng 28% so với năm 2017, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của CBEC. Công ty Cổ phần Chipo Việt Nam được thành lập từ năm 2017 nhằm đáp ứng nhu cầu nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc của khách hàng Việt Nam thông qua các trang thương mại điện tử Alibaba, thay thế phương thức thương mại truyền thống.

Nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng hoạt động nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc qua các trang thương mại điện tử Alibaba tại Chipo trong giai đoạn 2017-2019. Mục tiêu cụ thể gồm phân tích hiệu quả hoạt động, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty. Phạm vi nghiên cứu bao gồm hoạt động nhập khẩu qua các website Alibaba như Taobao, Tmall và 1688, với dữ liệu thu thập từ báo cáo nội bộ và phỏng vấn nhân sự công ty. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện chiến lược kinh doanh, đồng thời góp phần phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về thương mại điện tử xuyên biên giới, bao gồm:

  • Định nghĩa CBEC: Là hình thức giao dịch thương mại điện tử giữa các quốc gia, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông để thực hiện các giao dịch mua bán hàng hóa và dịch vụ qua biên giới.

  • Đặc điểm CBEC: Giao dịch hoàn toàn qua Internet, không giới hạn về thời gian và không gian, có sự tham gia của các bên như nhà cung cấp dịch vụ mạng, cơ quan xác thực và các bên giao dịch.

  • Mô hình CBEC: Bao gồm Business to Business (B2B), Business to Customer (B2C) và Customer to Customer (C2C), trong đó Chipo chủ yếu hoạt động theo mô hình B2B và B2C.

  • Quy trình nhập khẩu qua Alibaba: Từ tạo đơn hàng, đặt cọc, thực hiện giao dịch, vận chuyển đến xử lý khiếu nại, với sự hỗ trợ của phần mềm tự động hóa do Chipo phát triển.

  • Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu CBEC: Bao gồm các khía cạnh pháp lý, kỹ thuật, kinh tế, xã hội ở cấp độ vĩ mô; và niềm tin khách hàng, lợi ích khách hàng ở cấp độ vi mô.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn sâu với CEO và nhân viên các phòng ban của Chipo nhằm thu thập quan điểm về thực trạng hoạt động, thành tựu, khó khăn và định hướng phát triển.

  • Dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp từ báo cáo tài chính, tài liệu chuyên ngành, các nghiên cứu liên quan và các nguồn thông tin trực tuyến.

  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng phương pháp phân tích định tính từ phỏng vấn và phân tích định lượng dựa trên số liệu tài chính, doanh thu, số lượng khách hàng, giá trị nhập khẩu từ năm 2017 đến 2019.

  • Cỡ mẫu: Bao gồm toàn bộ nhân sự chủ chốt của công ty liên quan đến hoạt động nhập khẩu và quản lý.

  • Lý do lựa chọn phương pháp: Kết hợp phân tích định tính và định lượng giúp đánh giá toàn diện thực trạng, đồng thời đưa ra các đề xuất phù hợp với điều kiện thực tế của công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng vốn và doanh thu mạnh mẽ: Vốn kinh doanh của Chipo tăng từ khoảng 5 tỷ VND năm 2017 lên gần 28 tỷ VND năm 2018, sau đó giảm còn hơn 13 tỷ VND năm 2019. Doanh thu tăng từ 59,244 triệu VND năm 2017 lên 254,424 triệu VND năm 2019, tương ứng mức tăng trưởng 330% trong 3 năm.

  2. Giá trị nhập khẩu tăng nhanh: Giá trị nhập khẩu qua Alibaba của công ty tăng từ 52 tỷ VND năm 2017 lên 228 tỷ VND năm 2019, tăng gần 4,4 lần. Trong đó, nhóm hàng dệt may chiếm tỷ trọng lớn nhất, tăng từ 30,2% (38 tỷ VND) năm 2018 lên gần 88 tỷ VND năm 2019.

  3. Mở rộng mạng lưới khách hàng: Số lượng khách hàng tăng từ hơn 2,000 năm 2017 lên gần 25,000 năm 2019, tập trung chủ yếu tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hải Phòng. Tỷ lệ khách hàng tại các thành phố lớn chiếm phần lớn, phản ánh sự phát triển tập trung ban đầu.

  4. Ứng dụng công nghệ tự động hóa: Chipo phát triển phần mềm tự động hóa giúp giảm chi phí nhân sự, rút ngắn thời gian giao dịch, tăng độ chính xác trong xử lý đơn hàng và theo dõi vận chuyển, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng vượt bậc về vốn, doanh thu và giá trị nhập khẩu phản ánh nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng Việt Nam đối với hàng hóa Trung Quốc qua kênh thương mại điện tử. Việc tập trung vào nhóm hàng dệt may, điện tử và gia dụng phù hợp với xu hướng tiêu dùng trong nước và sự thiếu hụt nguồn cung trong nước. Mạng lưới khách hàng mở rộng chủ yếu tại các thành phố lớn do mức độ tiếp cận Internet và trình độ công nghệ cao hơn, đồng thời đây cũng là các trung tâm kinh tế trọng điểm.

Việc ứng dụng phần mềm tự động hóa là điểm mạnh giúp Chipo nâng cao hiệu quả vận hành, giảm thiểu rủi ro và tăng sự hài lòng của khách hàng. Tuy nhiên, công ty vẫn còn phụ thuộc nhiều vào bên thứ ba trong khâu vận chuyển, dẫn đến chi phí cao và rủi ro về thời gian giao hàng. So với các nghiên cứu trước đây về CBEC, kết quả này phù hợp với nhận định về vai trò của công nghệ và yếu tố niềm tin khách hàng trong thương mại điện tử xuyên biên giới.

Bên cạnh đó, các khó khăn về pháp lý, cơ sở hạ tầng và quản lý khiếu nại cũng là những thách thức cần được giải quyết để đảm bảo sự phát triển bền vững. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng vốn, doanh thu, giá trị nhập khẩu theo nhóm hàng và bản đồ phân bố khách hàng tại các thành phố lớn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Giảm sự phụ thuộc vào bên thứ ba trong vận chuyển: Đầu tư xây dựng hệ thống kho bãi và đội xe vận tải riêng nhằm chủ động trong khâu logistics, giảm chi phí và tăng tính linh hoạt. Mục tiêu giảm chi phí vận chuyển ít nhất 15% trong vòng 2 năm, do Ban Giám đốc và phòng Vận hành thực hiện.

  2. Mở rộng thị trường tại các tỉnh, thành phố: Triển khai nghiên cứu thị trường chuyên sâu để xác định tiềm năng và đặc điểm khách hàng tại các khu vực ngoài các thành phố lớn. Xây dựng chiến lược tiếp cận khách hàng mới, đặc biệt là các nhà bán buôn. Mục tiêu tăng số lượng khách hàng tại các tỉnh lên 30% trong 3 năm tới, do phòng Marketing và Kinh doanh phụ trách.

  3. Nâng cao năng lực chuyên môn cho nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng công nghệ thông tin, ngoại ngữ (tiếng Trung), pháp luật thương mại điện tử và kỹ năng xử lý khiếu nại. Mục tiêu 100% nhân viên phòng Mua hàng và Khiếu nại được đào tạo trong vòng 1 năm, do phòng Nhân sự phối hợp thực hiện.

  4. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật: Tăng cường kiểm soát và giám sát hoạt động vận chuyển, tránh các hành vi vận chuyển trái phép qua đường mòn, lối tắt nhằm giảm thiểu rủi ro pháp lý và thuế. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng để đảm bảo hoạt động hợp pháp. Mục tiêu giảm 100% các vi phạm trong vòng 1 năm, do Ban Giám đốc và phòng Pháp chế thực hiện.

  5. Đề xuất hoàn thiện khung pháp lý và thủ tục hải quan: Gửi kiến nghị lên các cơ quan quản lý nhà nước về việc đơn giản hóa thủ tục hải quan, tăng cường phối hợp với phía Trung Quốc để giảm ùn tắc hàng hóa tại cửa khẩu. Mục tiêu rút ngắn thời gian thông quan trung bình 20% trong 2 năm, phối hợp với các bộ ngành liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn thực tiễn về vận hành, quản lý và phát triển thị trường, giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.

  2. Cơ quan quản lý nhà nước về thương mại và hải quan: Thông tin về các khó khăn, vướng mắc trong thủ tục và pháp lý giúp hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động CBEC.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kinh tế, thương mại điện tử: Tài liệu tham khảo về mô hình kinh doanh, quy trình nhập khẩu qua thương mại điện tử và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động CBEC tại Việt Nam.

  4. Nhà đầu tư và đối tác chiến lược: Hiểu rõ tiềm năng phát triển và các rủi ro trong lĩnh vực nhập khẩu hàng hóa qua Alibaba, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chipo Việt Nam hoạt động chính trong lĩnh vực gì?
    Chipo là công ty cung cấp dịch vụ trung gian nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc qua các trang thương mại điện tử Alibaba, hỗ trợ khách hàng Việt Nam tiếp cận trực tiếp nhà cung cấp Trung Quốc.

  2. Các nhóm hàng hóa chính được nhập khẩu qua Chipo là gì?
    Các nhóm hàng chủ yếu gồm dệt may, điện tử, thiết bị máy móc, đồ gia dụng và một số mặt hàng khác như thực phẩm và mỹ phẩm.

  3. Phương thức nhập khẩu chính của Chipo là gì?
    Chipo áp dụng phương thức nhập khẩu trực tiếp theo hình thức quota, giúp đơn giản hóa thủ tục hải quan, giảm chi phí và thời gian vận chuyển.

  4. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hoạt động nhập khẩu qua CBEC tại Chipo?
    Các yếu tố gồm khung pháp lý, hạ tầng kỹ thuật, niềm tin khách hàng và lợi ích khách hàng như giá cả cạnh tranh và đa dạng sản phẩm.

  5. Chipo đã áp dụng công nghệ gì để nâng cao hiệu quả hoạt động?
    Công ty phát triển phần mềm tự động hóa giúp giảm chi phí nhân sự, tăng độ chính xác và rút ngắn thời gian xử lý đơn hàng, đồng thời hỗ trợ theo dõi vận chuyển và xử lý khiếu nại.

Kết luận

  • Chipo Việt Nam đã đạt được sự tăng trưởng vượt bậc về vốn, doanh thu và giá trị nhập khẩu trong giai đoạn 2017-2019, khẳng định vị thế trong lĩnh vực nhập khẩu hàng Trung Quốc qua Alibaba.
  • Mạng lưới khách hàng mở rộng mạnh mẽ, tập trung tại các thành phố lớn, phản ánh tiềm năng phát triển thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới tại Việt Nam.
  • Việc ứng dụng công nghệ tự động hóa là điểm sáng giúp nâng cao hiệu quả vận hành và chất lượng dịch vụ.
  • Công ty cần tập trung giảm phụ thuộc vào bên thứ ba, mở rộng thị trường tỉnh thành, nâng cao năng lực nhân sự và tuân thủ pháp luật để phát triển bền vững.
  • Các bước tiếp theo bao gồm đầu tư hạ tầng logistics, đào tạo nhân sự, hoàn thiện quy trình và phối hợp với cơ quan quản lý để tháo gỡ khó khăn về pháp lý và thủ tục hải quan.

Hành động ngay hôm nay để tận dụng cơ hội phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới cùng Chipo Việt Nam!