I. Tổng Quan Đánh Giá Sự Tham Gia Nông Thôn Mới An Xuyên
Nông nghiệp, nông dân và nông thôn đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển đất nước. Nghị quyết 26-NQ/TW khẳng định tầm quan trọng của khu vực nông thôn. Chính phủ cụ thể hóa bằng chương trình Xây dựng Nông thôn Mới (NTM). Các quyết định 491/QĐ-TTg và 800/QĐ-TTg xác định bộ tiêu chí quốc gia về NTM và phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2010-2020. Tỉnh Cà Mau cụ thể hóa bằng Chỉ thị 02-CT/TU và Nghị quyết 04-NQ/TU. Thành phố Cà Mau cũng ban hành chương trình, kế hoạch xây dựng nông thôn mới. Chương trình NTM góp phần nâng tầm kinh tế khu vực nông thôn, phát triển kinh tế phi nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ, kết cấu hạ tầng được đầu tư. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân nâng lên rõ rệt.
1.1. Bối Cảnh Xây Dựng Nông Thôn Mới Cà Mau Thực Trạng
Tại Cà Mau, chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới được triển khai từ năm 2011. Tính đến tháng 10 năm 2018, có 29 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 35,4%. Thành phố Cà Mau dẫn đầu với 5/7 xã đạt chuẩn. Chương trình NTM đã góp phần nâng tầm kinh tế khu vực nông thôn, phát triển kinh tế phi nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại và dịch vụ, kết cấu hạ tầng khu vực nông thôn, nhất là ở các xã đã đạt chuẩn NTM được đầu tư xây dựng ngày càng hoàn thiện; đời sống vật chất và tinh thần của người dân nâng lên rõ rệt. Đây là một thành công lớn của chương trình.
1.2. Vai Trò Tham Gia Cộng Đồng Của Người Dân An Xuyên
Xã An Xuyên là điển hình tiêu biểu trong việc huy động sự tham gia của người dân vào xây dựng nông thôn mới. Người dân thể hiện rõ vai trò chủ thể trung tâm, đóng góp trí tuệ, công sức, vật chất. Phong trào thi đua đóng góp ngày công, hiến đất, đóng góp tiền của được lan tỏa. Kinh tế tập thể phát triển với nhiều mô hình sản xuất hiệu quả cao. Xã An Xuyên trở thành nơi cung ứng nguồn nông sản sạch và địa điểm du lịch tiềm năng. Chương trình đã làm thay đổi diện mạo xã, cải thiện đời sống người dân.
II. Vấn Đề Thách Thức Trong Tham Gia Xây Dựng NTM
Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, xây dựng nông thôn mới vẫn còn những hạn chế. Sự phụ thuộc vào ngân sách Nhà nước và nguồn lực bên ngoài là một vấn đề. Một số mô hình kinh tế tập thể chưa bền vững, thu hút đầu tư còn hạn chế. Các tiêu chí về an ninh trật tự, vệ sinh môi trường chưa bền vững. Công trình xuống cấp sau thời gian sử dụng, nhất là giao thông, trụ sở ấp văn hóa. Nhận thức và sự tham gia của người dân còn thụ động và chưa toàn diện. Do đó, đánh giá sự tham gia của người dân là rất cần thiết để cải thiện hiệu quả chương trình.
2.1. Đánh Giá Mức Độ Hài Lòng và Sự Đồng Thuận
Mức độ hài lòng của người dân về chương trình xây dựng NTM tại xã An Xuyên khá cao. Có sự đồng thuận giữa chính quyền và người dân trong xây dựng NTM. Tuy nhiên, trên thực tế xây dựng NTM còn phụ thuộc nhiều vào nguồn ngân sách Nhà nước và các nguồn lực bên ngoài, chưa phát huy được nội lực của cộng đồng. Đây là một thách thức lớn cần phải vượt qua để đảm bảo tính bền vững của chương trình.
2.2. Những Tiêu Chí Nông Thôn Mới An Xuyên Chưa Bền Vững
Một số tiêu chí NTM đạt được nhưng chưa bền vững như tiêu chí về tình hình an ninh trật tự, vệ sinh môi trường. Một số công trình đã đầu tư, xây dựng có dấu hiệu xuống cấp sau thời gian sử dụng, nhất là các công trình giao thông, trụ sở ấp văn hoá. Nhận thức và sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM còn thụ động và chưa toàn diện. Cần có giải pháp để củng cố và nâng cao chất lượng các tiêu chí này.
2.3. Thiếu Nghiên Cứu Đánh Giá Về Sự Tham Gia Của Người Dân
Hiện nay chưa có những khảo sát, nghiên cứu và đánh giá về sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM trên địa bàn xã An Xuyên để rút kinh nghiệm và góp phần nâng cao hiệu quả sự tham gia của người dân trong chương trình NTM. Vì vậy, đề tài: “Đánh giá sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới tại xã An Xuyên, thành phố Cà Mau” là rất cần thiết.
III. Phương Pháp Đánh Giá Khách Quan Sự Tham Gia Xây Dựng NTM
Đánh giá sự tham gia của người dân một cách khách quan trong xây dựng NTM là tất yếu. Cải thiện sự tham gia của người dân vừa là hành động vừa là mục đích của chính sách xây dựng NTM. Bởi khi sự tham gia của người dân được cải thiện thì nguồn lực đầu tư cho xây dựng NTM tăng lên và thúc đẩy người dân tự tin đưa ra sáng kiến, tích cực, chủ động tham gia vào xây dựng NTM tại địa phương. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng sự tham gia của người dân và đề xuất giải pháp tăng cường sự tham gia này.
3.1. Đánh Giá Tác Động Đến Sự Tham Gia Của Người Dân
Luận văn tập trung trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau: Câu hỏi 1: Thực trạng sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM tại xã An Xuyên, TP Cà Mau hiện nay như thế nào?. Câu hỏi 2: Làm thế nào để cải thiện sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM tại Cà Mau? Cần có phương pháp để đánh giá chính xác và toàn diện tác động của các chính sách và hoạt động đến sự tham gia của người dân.
3.2. Phương Pháp Nghiên Cứu Đánh Giá Hiệu Quả
Đối tượng nghiên cứu là sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM tại xã An Xuyên, thành phố Cà Mau. Đối tượng khảo sát: Người dân trên địa bàn xã An Xuyên, thành phố Cà Mau: - Cán bộ đang công tác trong Mặt trận, các đoàn thể, chính quyền địa phương. - Nhóm người dân: + Chủ sản xuất kinh doanh, hộ kinh doanh. + Cá nhân (công chức Nhà nước). + Người dân hoạt động sản xuất nông nghiệp. + Người dân hoạt động sản xuất phi nông nghiệp (công nhân, làm thuê,…). Phạm vi nghiên cứu được thực hiện tại xã An Xuyên, thành phố Cà Mau. Ngoài ra, các thông tin, dữ liệu thứ cấp được thu thập từ Ban chỉ đạo (BCĐ) xây dựng NTM thành phố Cà Mau và Văn phòng điều phối các Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM tỉnh Cà Mau.
IV. Thực Trạng Tham Gia Xây Dựng NTM Tại Xã An Xuyên Hiện Nay
Luận văn được thực hiện theo phương pháp nghiên cứu định tính, với trình tự các bước như sau: Tham khảo ý kiến góp ý của các chuyên gia để xây dựng và hiệu chỉnh bảng câu hỏi khảo sát. Tiến hành việc khảo sát lấy ý kiến của người dân xã An Xuyên, TP Cà Mau để đánh giá thực trạng về hiệu quả sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM. Kỹ thuật thu thập thông tin trực tiếp bằng bảng câu hỏi được gửi trực tiếp đến các hộ dân; sử dụng phương pháp chọn mẫu phi xác suất với hình thức chọn mẫu thuận tiện. Sử dụng công cụ phân tích thống kê mô tả.
4.1. Các Phương Pháp Thu Thập Số Liệu Tham Gia Cộng Đồng
Thông tin sơ cấp: thu thập thông qua phỏng vấn, các buổi thảo luận và phát trực tiếp phiếu khảo sát đến các hộ dân xã An Xuyên, TP Cà Mau. Thông tin thứ cấp: xem xét các báo cáo của UBND TP Cà Mau và UBND xã An Xuyên, TP Cà Mau. Khảo sát được thực hiện 11/11 ấp của xã An Xuyên, thành phố Cà Mau. Xã An Xuyên, thành phố Cà Mau là một trong 5 xã được Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau (UBND) chọn chỉ đạo điểm của tỉnh về xây dựng NTM.
4.2. Phân Tích Dữ Liệu Về Ý Kiến Người Dân An Xuyên
Tác giả áp dụng phương pháp nghiên cứu định lượng. Sử dụng phương pháp chọn mẫu thuận tiện; nghiên cứu thực địa, phân tích, so sánh và thống kê mô tả để trả lời các câu hỏi nghiên cứu. Tổng cộng có 120 lượt người được điều tra bằng phiếu câu hỏi trên địa bàn 11/11 ấp của xã An Xuyên. Nội dung phiếu câu hỏi tập trung vào 3 chủ đề chính: Thông tin cá nhân của người trả lời. Hiểu biết của người dân về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn. Sự tham gia của cư dân nông thôn về xây dựng NTM. Đánh giá về kết quả xây dựng NTM.
4.3. Tổng Hợp và Khái Quát Hóa Thông Tin Về Xây Dựng NTM
Từ các biên bản phỏng vấn nhóm và các biên bản làm việc, tác giả đánh giá, phân tích, so sánh, rút ra các vấn đề ý nghĩa mang tính phổ biến để tổng hợp, khái quát hóa các vấn đề nghiên cứu về sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM. Các thông tin phỏng vấn bằng phiếu điều tra soạn sẵn, sau đó được mã hoá, nhập vào bảng dữ liệu Excel và được phân tích với phần mềm SPSS 20.0 Các phương pháp thống kê, mô tả, tần suất, các kiểm định khác biệt và quan hệ được áp dụng để tổng quát hoá kết quả.
V. Giải Pháp Nâng Cao Tham Gia Xây Dựng NTM An Xuyên
Để cải thiện sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới tại xã An Xuyên, luận văn đưa ra một số kiến nghị: Thông báo kịp thời, đầy đủ, cụ thể các thông tin liên quan xây dựng nông thôn mới để người dân được biết; tiếp thu và tôn trọng ý kiến người dân đóng góp của người dân về xây dựng nông thôn mới; tổ chức thực hiện có hiệu quả Quy chế dân chủ cơ sở theo nguyên tắc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng lợi”; công khai, minh bạch các hoạt động liên quan đến xây dựng nông thôn mới.
5.1. Thông Tin Đầy Đủ Kịp Thời Về Chính Sách Nông Thôn Mới
Việc cung cấp thông tin đầy đủ và kịp thời về các chính sách nông thôn mới là vô cùng quan trọng. Điều này giúp người dân hiểu rõ hơn về chương trình, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự tham gia tích cực của họ. Các kênh thông tin cần đa dạng và dễ tiếp cận, bao gồm cả các buổi họp cộng đồng, truyền thông địa phương và trực tuyến.
5.2. Lắng Nghe Ý Kiến Người Dân Trong Quy Trình Ra Quyết Định
Tôn trọng và lắng nghe ý kiến người dân là yếu tố then chốt để xây dựng sự đồng thuận và đảm bảo tính bền vững của chương trình. Người dân cần được tham gia vào quá trình ra quyết định liên quan đến xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Điều này có thể thực hiện thông qua các cuộc họp, hội thảo và các hình thức tham vấn khác.
5.3. Tăng Cường Tính Minh Bạch và Giám Sát
Tính minh bạch trong quản lý và sử dụng nguồn lực là rất quan trọng. Cần công khai các thông tin về ngân sách, dự án và kết quả thực hiện để người dân có thể giám sát và đóng góp ý kiến. Điều này giúp tăng cường niềm tin và sự tham gia của cộng đồng vào chương trình.
VI. Kết Luận Hướng Phát Triển Nông Thôn Mới An Xuyên
Luận văn đã nghiên cứu, đánh giá hiệu quả sự tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới tại xã An Xuyên. Từ nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn rút ra những bài học kinh nghiệm, phân tích các vấn đề vướng mắc, tồn tại trong quá trình xây dựng nông thôn mới để đề xuất các giải pháp góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thành phố Cà Mau.
6.1. Đánh Giá Hiệu Quả Chương Trình Nông Thôn Mới
Từ kết quả khảo sát tại xã An Xuyên cho thấy, phần lớn người dân được phỏng vấn đều biết về Chương trình xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, mức độ hiểu biết về từng tiêu chí nông thôn mới còn chưa rõ. Thông tin tiếp cận chỉ dừng lại các khẩu hiệu tuyên truyền hoặc thông qua các buổi họp của các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội ở cơ sở; hoặc khi được sự vận động đóng góp công sức và vật chất xây dựng nông thôn mới.
6.2. Những Thách Thức Cơ Hội Phát Triển Bền Vững
Đây là những thách thức đối với xã An Xuyên nhằm giữ vững và nâng cao chất lượng của 19 tiêu chí nông thôn mới. Cần có những giải pháp đồng bộ và sáng tạo để vượt qua những thách thức này và tạo ra những cơ hội phát triển bền vững cho xã An Xuyên trong tương lai.
