I. Lý luận chung về cơ cấu kinh tế nông nghiệp và cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp
Chương này tập trung làm rõ các khái niệm, nội dung và vai trò của cơ cấu kinh tế nông nghiệp và cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp. Tác giả phân tích các yếu tố cấu thành cơ cấu kinh tế nông nghiệp, bao gồm cơ cấu ngành, cơ cấu vùng và cơ cấu hình thức tổ chức sản xuất. Đồng thời, luận văn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng giá trị gia tăng và đảm bảo phát triển bền vững. Các lý thuyết về cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp được xây dựng dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với các quan điểm của Đảng về phát triển nông nghiệp hiện đại.
1.1. Khái niệm và nội dung cơ cấu kinh tế nông nghiệp
Phần này định nghĩa cơ cấu kinh tế nông nghiệp là sự sắp xếp các bộ phận trong ngành nông nghiệp theo tỷ trọng và mối quan hệ tương tác. Tác giả phân tích ba yếu tố chính: cơ cấu ngành (trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản), cơ cấu vùng (theo địa lý) và cơ cấu hình thức tổ chức sản xuất (hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp).
1.2. Vai trò của cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp
Tác giả nhấn mạnh cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp là quá trình tái phân bổ nguồn lực để nâng cao hiệu quả sản xuất. Việc này giúp khai thác tối đa tiềm năng của từng vùng, tăng giá trị gia tăng và đảm bảo phát triển bền vững. Đồng thời, cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp còn góp phần giải quyết các vấn đề như manh mún, nhỏ lẻ trong sản xuất.
II. Thực trạng cơ cấu kinh tế nông nghiệp tại Nam Định giai đoạn 2017 2021
Chương này đánh giá thực trạng cơ cấu kinh tế nông nghiệp tại tỉnh Nam Định trong giai đoạn 2017 - 2021. Tác giả chỉ ra những thành tựu đạt được, như tăng trưởng ổn định trong sản xuất nông nghiệp và thủy sản. Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế, như cơ cấu ngành chưa hợp lý, khả năng ứng dụng khoa học công nghệ còn thấp và thiếu liên kết trong chuỗi giá trị. Nguyên nhân được phân tích bao gồm cả yếu tố khách quan (điều kiện tự nhiên) và chủ quan (chính sách, nhận thức).
2.1. Ưu điểm và hạn chế của cơ cấu kinh tế nông nghiệp
Tác giả nhận định, cơ cấu kinh tế nông nghiệp tại Nam Định đã có sự chuyển dịch tích cực, đặc biệt trong lĩnh vực thủy sản. Tuy nhiên, cơ cấu ngành vẫn còn mất cân đối, với tỷ trọng trồng trọt chiếm quá lớn. Hạn chế lớn nhất là thiếu liên kết giữa các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ.
2.2. Nguyên nhân của thực trạng
Nguyên nhân chủ yếu bao gồm việc áp dụng chính sách chưa linh hoạt, trình độ sản xuất còn lạc hậu và thiếu đầu tư vào khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, điều kiện tự nhiên như biến đổi khí hậu cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp.
III. Quan điểm và giải pháp cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp tại Nam Định đến năm 2030
Chương này đề xuất các quan điểm và giải pháp để cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp tại Nam Định đến năm 2030. Tác giả nhấn mạnh việc cần phải phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững và giá trị gia tăng cao. Các giải pháp bao gồm tái cơ cấu ngành, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển chuỗi giá trị và nâng cao nhận thức của người dân.
3.1. Quan điểm cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp
Tác giả đề xuất cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp cần dựa trên nguyên tắc phát triển bền vững, khai thác tối đa lợi thế địa phương và tăng cường liên kết vùng. Đồng thời, cần chú trọng phát triển nông nghiệp sinh thái và nông thôn hiện đại.
3.2. Giải pháp cụ thể
Các giải pháp bao gồm: tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng đa dạng hóa, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, phát triển chuỗi giá trị nông sản và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đặc biệt, cần tăng cường liên kết giữa các hộ sản xuất, doanh nghiệp và thị trường.
