Cải Tiến Công Tác Tiền Lương và Tiền Thưởng Tại Doanh Nghiệp

Tiền lương, không chỉ là một phần thu nhập quốc dân được phân phối bởi Nhà nước theo kế hoạch, mà còn là giá trị sức lao động trong môi trường kinh tế thị trường. Trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung, tiền lương được hiểu là một phần của thu nhập quốc dân, biểu hiện dưới hình thức tiền tệ, được Nhà nước phân phối có kế hoạch cho công nhân viên chức phù hợp với số lượng và chất lượng lao động của mỗi người đã cống hiến. Tiền lương phản ánh việc trả công cho công nhân viên chức dựa trên nguyên tắc phân phối theo lao động nhằm tái sản xuất sức lao động.

Mức tiền lương chịu tác động bởi nhiều yếu tố, từ thị trường lao động đến chính sách của doanh nghiệp. Các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp gồm: thị trường lao động (cung – cầu sức lao động, hoàn cảnh nền kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp trên thị trường, .); Sự khác biệt về trả lương theo vùng địa lý; Các quy định, chính sách của Nhà nước; Mức sống của người lao động,...Do đó, việc xây dựng hệ thống tiền lương cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố này để đảm bảo tính cạnh tranh và công bằng.

Các vấn đề thường gặp bao gồm sự thiếu công bằng trong trả lương, thiếu minh bạch trong cơ cấu tiền lương, và sự không phù hợp giữa tiền lương và hiệu suất làm việc. Việc không cập nhật thang bảng lương theo thị trường cũng dẫn đến sự bất mãn của nhân viên. Thị trường lao động về danh nghĩa không tồn tại trong nền kinh tế quốc dân. Các quan hệ thuê mướn lao động dù manh nha ở một số địa phương, khu vực nhưng cũng chưa thể nói sức lao động được coi là hàng hoá.

Nếu tiền lương không đáp ứng được nhu cầu của nhân viên, động lực làm việc sẽ giảm sút, dẫn đến hiệu suất làm việc kém và tỷ lệ nghỉ việc cao. Tiền lương không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là yếu tố tâm lý quan trọng. Khi nền kinh tế nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường, quan niệm trên đã bộc lộ những hạn chế, thiếu sót về vai trò của yếu tố sức lao động và bản chất của tiền lương trong sản xuất kinh doanh.

Khung năng lực và mô tả công việc là nền tảng để định giá công việc và xây dựng hệ thống tiền lương công bằng. Cần xác định rõ các kỹ năng, kiến thức, và kinh nghiệm cần thiết cho từng vị trí. Hiện nay nền kinh tế nước ta đang chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, cơ chế thị trường buộc chúng ta phải có những nhận thức mới đúng hơn về tiền lương, phù hợp với cơ chế quản lý.

KPIs tiền lương cần đo lường được, cụ thể, và liên kết với mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Hệ thống đánh giá hiệu suất cần công bằng và minh bạch. Tiền lương là bộ phận cơ bản chiếm đại bộ phận trong thu nhập của người lao động, đồng thời là một trong các yếu tố chi phí đầu vào của sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Sử dụng các phương pháp đánh giá 360 độ, đánh giá dựa trên năng lực, và đánh giá dựa trên mục tiêu để có cái nhìn toàn diện về hiệu suất của nhân viên. Lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh; lợi nhuận và khả năng trả lương; quy mô của doanh nghiệp; chính sách tiền lương của doanh nghiệp, văn hoá doanh nghiệp; tầm quan trọng của công việc đối với doanh nghiệp.

Tiền thưởng cần được thiết kế để khuyến khích những hành vi và kết quả mong muốn. Cần có sự liên kết rõ ràng giữa tiền thưởng và hiệu suất làm việc. Kỹ năng (yêu cầu lao động trí óc, mức độ phức tạp của công việc, các phẩm chất cá nhân cần thiết, đánh giá, các kỹ năng xã hội, kinh nghiệm.); Trách nhiệm (Kết quả tài chính, ra quyết định, kiểm soát, lãnh đạo, quan hệ khách hàng, .).

Phần mềm giúp tự động hóa quy trình tính lương, quản lý thuế, và tạo báo cáo. Điều này giúp giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian. Các quy định về mức độ phức tạp của quá trình lao động để sản xuất ra một sản phẩm, một chi tiết sản phẩm hay hoàn thành một công việc ) và cấp bậc công nhân (là trình độ lành nghề của công nhân theo từng bậc) có liên quan chặt chẽ với nhau.

Các tính năng quan trọng bao gồm quản lý thông tin nhân viên, tính lương tự động, quản lý thuế, tạo báo cáo, và tích hợp với các hệ thống khác. Là số tiền dùng để trả công lao động trong một đơn vị thời gian phù hợp với các bậc trong thang lương. Theo cách tính tiền công theo chế độ hiện hành thì mức lương tối thiểu có hệ số bằng 1, mức tiền lương của các bậc trong các thang bảng lương được tính dựa vào công thức: MLbn =MLmin X Hslmin

Minh bạch giúp nhân viên hiểu rõ về cơ cấu tiền lương và cách đánh giá hiệu suất. Điều này giúp xây dựng lòng tin và giảm thiểu sự bất mãn. Tiền lương được coi là một bộ phận thu nhập quốc dân, được Nhà nước quản lý kế hoạch hoá một cách tập trung thống nhất từ Trung ương, coi đó là một bộ phận của Ngân sách quốc gia.

Sử dụng các công cụ đánh giá công việc khách quan, xây dựng khung năng lực rõ ràng, và thực hiện khảo sát lương để đảm bảo mức lương cạnh tranh.Tiền lương không còn là mối quan tâm của công nhân viên chức trong các doanh nghiệp Nhà nước. Cái họ quan tâm là những lợi ích được phân phối ngoài đồng lương. Nền kinh tế mệnh lệnh ngày càng không đáp ứng được các nhu cầu thường nhật của đời sống nhân dân nên tệ tham nhũng từ cơ quan, xí nghiệp đến toàn bộ nền kinh tế xã hội có nguy cơ ngày một gia tăng.