Tổng quan nghiên cứu
Sự gắn kết của nhân viên y tế với công việc là một trong những yếu tố then chốt quyết định hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền vững của các cơ sở y tế công lập. Tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Thuận, với hơn 1.100 nhân viên y tế, việc duy trì và nâng cao sự gắn kết của đội ngũ này đang là thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh nhân viên y tế có xu hướng nhảy việc do thu nhập thấp, áp lực công việc cao và môi trường làm việc chưa tối ưu. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 10/2022 đến tháng 7/2023 với cỡ mẫu 250 nhân viên y tế nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết của họ với công việc tại bệnh viện. Mục tiêu cụ thể là xác định các nhân tố tác động và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao sự gắn kết. Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần làm rõ các yếu tố ảnh hưởng trong bối cảnh thực tiễn của bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Thuận mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách quản lý nguồn nhân lực trong ngành y tế công lập. Việc nâng cao sự gắn kết nhân viên y tế được kỳ vọng sẽ cải thiện hiệu suất làm việc, giảm tỷ lệ nghỉ việc và tăng cường chất lượng dịch vụ y tế tại địa phương.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sự gắn kết của nhân viên với công việc và tổ chức. Trước hết, lý thuyết của Mowday và cộng sự (1979) phân loại sự gắn kết thành ba thành phần: gắn kết tình cảm, gắn kết lợi ích và gắn kết đạo đức. Tiếp đó, Allen và Meyer (1991) mở rộng khái niệm với ba loại gắn kết: tự nguyện, vì đạo đức và bắt buộc, trong đó gắn kết tự nguyện được xem là quan trọng nhất. Ngoài ra, nghiên cứu cũng vận dụng mô hình nguồn lực công việc của Bakker và Demerouti (2007, 2008), nhấn mạnh vai trò của các nguồn lực như môi trường làm việc, hỗ trợ xã hội, cơ hội học tập và phát triển trong việc thúc đẩy sự gắn kết. Các khái niệm chính được sử dụng gồm: thu nhập, môi trường làm việc, bản chất công việc, cơ hội thăng tiến, lãnh đạo, đồng nghiệp và văn hóa tổ chức. Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm biến phụ thuộc là sự gắn kết của nhân viên y tế với công việc và bảy biến độc lập tương ứng với các nhân tố trên.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính được thực hiện qua thảo luận nhóm nhằm điều chỉnh và hoàn thiện thang đo phù hợp với đặc thù ngành y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Thuận. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 250 nhân viên y tế bằng bảng câu hỏi Likert 5 mức độ, thu thập dữ liệu từ tháng 1 đến tháng 3/2023. Cỡ mẫu được chọn theo nguyên tắc tối thiểu 5 biến quan sát cho mỗi biến độc lập, đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 16 với các kỹ thuật phân tích: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính đa biến. Các giả định của mô hình hồi quy như đa cộng tuyến, phân phối chuẩn của phần dư, tính độc lập của sai số đều được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Thu nhập là nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất đến sự gắn kết của nhân viên y tế với công việc, với hệ số hồi quy B = 0,267. Điều này cho thấy mức thu nhập phù hợp và các khoản thưởng, phúc lợi kịp thời là động lực quan trọng giúp nhân viên y tế duy trì sự gắn bó lâu dài với bệnh viện.
Môi trường làm việc đứng thứ hai về mức độ tác động với hệ số B = 0,189. Môi trường làm việc an toàn, sạch sẽ, trang thiết bị đầy đủ và điều kiện làm việc thuận lợi góp phần nâng cao tinh thần và hiệu quả công việc của nhân viên.
Bản chất công việc có ảnh hưởng nhỏ nhất trong ba nhân tố chính, với hệ số B = 0,048. Việc phân công công việc phù hợp với năng lực và sở thích cá nhân giúp nhân viên cảm thấy hài lòng và tăng cường sự gắn kết.
Các nhân tố khác như lãnh đạo, đồng nghiệp, cơ hội thăng tiến và văn hóa tổ chức cũng có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn, thể hiện qua các hệ số hồi quy nhỏ hơn và mức ý nghĩa thống kê phù hợp.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của thu nhập và môi trường làm việc trong việc duy trì sự gắn kết của nhân viên y tế. Thu nhập không chỉ đáp ứng nhu cầu vật chất mà còn tạo sự công bằng và động viên tinh thần, giảm thiểu tình trạng nhảy việc. Môi trường làm việc tốt giúp giảm áp lực, tăng sự hài lòng và hiệu quả công việc. Bản chất công việc tuy có tác động nhỏ hơn nhưng vẫn là yếu tố cần thiết để nhân viên phát huy năng lực và cảm thấy có ý nghĩa trong công việc. So sánh với nghiên cứu của Trần Kim Dung (2005) và Hoàng Thị Thanh Lan (2018), các yếu tố như lãnh đạo và đồng nghiệp cũng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong việc tạo dựng môi trường làm việc tích cực. Biểu đồ phân tích hồi quy và bảng hệ số tương quan có thể minh họa rõ mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, giúp lãnh đạo bệnh viện dễ dàng nhận diện các điểm cần cải thiện.
Đề xuất và khuyến nghị
Nâng cao thu nhập cho nhân viên y tế: Tăng lương cơ bản, cải thiện các khoản thưởng và phúc lợi nhằm đảm bảo thu nhập tương xứng với công sức và áp lực công việc. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo bệnh viện phối hợp với Sở Y tế tỉnh.
Cải thiện môi trường làm việc: Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường làm việc. Thời gian thực hiện: 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng quản lý cơ sở vật chất và Ban giám đốc bệnh viện.
Tối ưu hóa bản chất công việc: Phân công công việc phù hợp với năng lực và sở thích cá nhân, tạo cơ hội cho nhân viên phát huy chuyên môn và sáng tạo. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Trưởng các khoa phòng và phòng nhân sự.
Tăng cường đào tạo và cơ hội thăng tiến: Xây dựng kế hoạch đào tạo chuyên môn định kỳ, tạo điều kiện thăng tiến công bằng và minh bạch. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Phòng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
Xây dựng văn hóa tổ chức tích cực: Thúc đẩy môi trường làm việc thân thiện, hỗ trợ lẫn nhau giữa đồng nghiệp và lãnh đạo, tăng cường các hoạt động gắn kết tập thể. Thời gian thực hiện: 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban chấp hành công đoàn và Ban lãnh đạo bệnh viện.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Lãnh đạo các bệnh viện công lập: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách quản lý nhân sự, nâng cao sự gắn kết và giữ chân nhân viên y tế.
Chuyên gia quản lý nguồn nhân lực trong ngành y tế: Tham khảo mô hình và phương pháp nghiên cứu để áp dụng trong các dự án cải tiến quản trị nhân sự.
Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, y tế công cộng: Tài liệu tham khảo quý giá về các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết nhân viên y tế trong bối cảnh Việt Nam.
Các tổ chức đào tạo và phát triển nhân lực y tế: Sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế chương trình đào tạo, phát triển kỹ năng và nâng cao động lực làm việc cho nhân viên y tế.
Câu hỏi thường gặp
Sự gắn kết của nhân viên y tế là gì?
Sự gắn kết là trạng thái tinh thần tích cực, thể hiện qua sự tận tụy, hăng hái và đam mê trong công việc, giúp nhân viên cống hiến hết mình cho tổ chức.Nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự gắn kết của nhân viên y tế?
Thu nhập được xác định là nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất, bởi nó đáp ứng nhu cầu vật chất và tạo động lực làm việc.Tại sao môi trường làm việc lại quan trọng?
Môi trường làm việc an toàn, sạch sẽ và đầy đủ trang thiết bị giúp giảm áp lực, tăng sự hài lòng và hiệu quả công việc của nhân viên.Làm thế nào để cải thiện bản chất công việc?
Phân công công việc phù hợp với năng lực, tạo cơ hội phát triển và khuyến khích sáng tạo giúp nhân viên cảm thấy có ý nghĩa và gắn bó hơn.Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
Mô hình và kết quả nghiên cứu có tính tham khảo cao, có thể điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các bệnh viện công lập khác trong nước.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định ba nhân tố chính ảnh hưởng đến sự gắn kết của nhân viên y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Thuận: thu nhập, môi trường làm việc và bản chất công việc.
- Thu nhập có tác động mạnh nhất với hệ số hồi quy B = 0,267, tiếp theo là môi trường làm việc (B = 0,189) và bản chất công việc (B = 0,048).
- Các nhân tố khác như lãnh đạo, đồng nghiệp, cơ hội thăng tiến và văn hóa tổ chức cũng góp phần nâng cao sự gắn kết nhưng với mức độ thấp hơn.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện môi trường làm việc, tối ưu hóa bản chất công việc và phát triển nguồn nhân lực.
- Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho các nhà quản lý bệnh viện trong việc xây dựng chính sách giữ chân nhân viên y tế, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế tại địa phương.
Hành động tiếp theo: Các lãnh đạo bệnh viện và cơ quan quản lý cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng để cập nhật và hoàn thiện chính sách quản lý nguồn nhân lực y tế.