Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, dịch vụ ngân hàng số đã trở thành một trong những yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển của ngành ngân hàng tại Việt Nam. Theo báo cáo, đến cuối năm 2021, Agribank đã có hơn 15 triệu khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử, với tốc độ tăng trưởng dịch vụ ngân hàng số đạt 40% năm 2020 và 20% năm 2021. Tại Chi nhánh Bình Triệu, TP. Thủ Đức, nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng số ngày càng gia tăng do đặc thù địa lý tiếp giáp nhiều quận trung tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển dịch vụ này.

Luận văn tập trung nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số của khách hàng cá nhân tại Agribank - Chi nhánh Bình Triệu trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2022. Mục tiêu chính là xác định các thành phần tác động đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số, từ đó đề xuất các giải pháp quản trị nhằm nâng cao tỷ lệ sử dụng dịch vụ số, góp phần giữ chân khách hàng hiện tại và thu hút khách hàng mới. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ Agribank phát triển dịch vụ ngân hàng số phù hợp với xu hướng chuyển đổi số quốc gia, đồng thời nâng cao hiệu quả cạnh tranh trên thị trường ngân hàng bán lẻ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu hành vi người tiêu dùng và chấp nhận công nghệ để xây dựng mô hình phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số. Các lý thuyết chính bao gồm:

  • Lý thuyết hành vi có kế hoạch (TPB): Mô hình này giải thích ý định hành vi dựa trên thái độ, chuẩn chủ quan và kiểm soát hành vi nhận thức, giúp dự đoán quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số.
  • Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM): Tập trung vào hai yếu tố chính là tính hữu ích và tính dễ sử dụng, ảnh hưởng trực tiếp đến ý định sử dụng công nghệ.
  • Lý thuyết hợp nhất chấp nhận và sử dụng công nghệ (UTAUT): Mở rộng TAM với bốn yếu tố chính gồm mong đợi về thành tích, mong đợi về sự dễ dùng, ảnh hưởng xã hội và điều kiện thuận lợi, cùng các biến số nhân khẩu học tác động gián tiếp.

Các khái niệm trọng tâm trong nghiên cứu gồm: tính hữu ích, tính dễ sử dụng, khả năng tương thích, ảnh hưởng xã hội, bảo mật và an toàn, hình ảnh thương hiệu, và quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được áp dụng để xây dựng mô hình nghiên cứu và thang đo thông qua thảo luận nhóm chuyên gia và khảo sát tài liệu liên quan. Phương pháp định lượng tiến hành khảo sát với 300 khách hàng cá nhân tại các điểm giao dịch Agribank - Chi nhánh Bình Triệu, thu về 259 phiếu hợp lệ.

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 23 với các kỹ thuật phân tích bao gồm:

  • Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, tất cả các yếu tố đều đạt trên 0.7, đảm bảo độ tin cậy cao.
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các biến quan sát.
  • Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để kiểm định mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số.
  • Kiểm định sự khác biệt theo các nhóm nhân khẩu học như giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp và thu nhập.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2022, tập trung tại TP. Thủ Đức và các quận lân cận.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tính dễ sử dụng là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số với hệ số hồi quy beta cao nhất, chiếm tỷ trọng ảnh hưởng khoảng 30%. Khách hàng đánh giá cao sự đơn giản, thuận tiện trong thao tác và giao diện thân thiện của ứng dụng Agribank E-Mobile Banking.

  2. Bảo mật và an toàn đứng thứ hai về mức độ ảnh hưởng, chiếm khoảng 25%. Khách hàng đặc biệt quan tâm đến các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân và giao dịch, nhất là trong bối cảnh các rủi ro gian lận trực tuyến ngày càng tinh vi.

  3. Tính hữu ích của dịch vụ, thể hiện qua khả năng cải thiện hiệu quả giao dịch và tiết kiệm thời gian, chiếm khoảng 20% ảnh hưởng. Khách hàng nhận thấy dịch vụ ngân hàng số giúp họ thực hiện các giao dịch nhanh chóng, mọi lúc mọi nơi.

  4. Ảnh hưởng xã hộihình ảnh thương hiệu có mức độ ảnh hưởng trung bình, lần lượt chiếm khoảng 15% và 7%. Sự khuyến khích từ người thân, bạn bè và uy tín thương hiệu Agribank góp phần thúc đẩy khách hàng sử dụng dịch vụ.

  5. Khả năng tương thích với phong cách sống và thiết bị công nghệ của khách hàng có ảnh hưởng thấp nhất, khoảng 3%, nhưng vẫn đóng vai trò không thể bỏ qua trong việc quyết định sử dụng dịch vụ.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước về hành vi sử dụng dịch vụ ngân hàng số, khẳng định vai trò quan trọng của tính dễ sử dụng và bảo mật trong việc thu hút và giữ chân khách hàng. Ví dụ, nghiên cứu tại Malaysia và Ả Rập Xê Út cũng chỉ ra tính dễ sử dụng và bảo mật là các yếu tố quyết định trong việc chấp nhận ngân hàng số.

Sự ưu tiên cao đối với tính dễ sử dụng phản ánh nhu cầu của khách hàng về trải nghiệm mượt mà, giảm thiểu rào cản kỹ thuật. Bảo mật được xem là yếu tố sống còn trong bối cảnh các mối đe dọa an ninh mạng gia tăng, đặc biệt khi dịch vụ ngân hàng số ngày càng phổ biến.

Tính hữu ích được đánh giá cao cho thấy khách hàng không chỉ quan tâm đến công nghệ mà còn kỳ vọng dịch vụ mang lại lợi ích thiết thực trong quản lý tài chính cá nhân. Ảnh hưởng xã hội và hình ảnh thương hiệu tuy có mức độ ảnh hưởng thấp hơn nhưng vẫn góp phần tạo dựng niềm tin và thúc đẩy hành vi sử dụng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, giúp trực quan hóa ưu tiên trong chiến lược phát triển dịch vụ ngân hàng số.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường cải tiến giao diện và trải nghiệm người dùng: Agribank - Chi nhánh Bình Triệu cần liên tục cập nhật, tối ưu hóa ứng dụng ngân hàng số để đảm bảo tính dễ sử dụng, giảm thiểu các thao tác phức tạp, giúp khách hàng thao tác nhanh chóng và thuận tiện. Mục tiêu đạt tăng 15% mức độ hài lòng về trải nghiệm người dùng trong vòng 12 tháng.

  2. Nâng cao các biện pháp bảo mật và truyền thông về an toàn thông tin: Đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến như xác thực đa yếu tố, mã hóa dữ liệu, đồng thời tổ chức các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức khách hàng về bảo mật. Mục tiêu giảm thiểu các sự cố an ninh mạng xuống dưới 1% trong năm tiếp theo.

  3. Tăng cường tính hữu ích của dịch vụ: Phát triển thêm các tính năng mới đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng như quản lý tài chính cá nhân, cảnh báo giao dịch, tích hợp các dịch vụ tiện ích khác. Mục tiêu tăng 20% số lượng giao dịch qua kênh số trong 18 tháng tới.

  4. Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và nâng cao hình ảnh thương hiệu: Tổ chức các chương trình khuyến mãi, ưu đãi dành cho khách hàng mới và khách hàng trung thành, đồng thời xây dựng các chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao uy tín thương hiệu Agribank trong lĩnh vực ngân hàng số. Mục tiêu tăng 10% số lượng khách hàng mới sử dụng dịch vụ số trong 1 năm.

  5. Tăng cường đào tạo và hỗ trợ khách hàng: Cung cấp các khóa đào tạo trực tuyến, tư vấn hỗ trợ kỹ thuật để giúp khách hàng, đặc biệt là nhóm người cao tuổi và ít tiếp cận công nghệ, dễ dàng sử dụng dịch vụ ngân hàng số. Mục tiêu nâng cao tỷ lệ khách hàng hài lòng về dịch vụ hỗ trợ lên 90% trong 12 tháng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Agribank: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số, từ đó xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ phù hợp, nâng cao hiệu quả kinh doanh và giữ chân khách hàng.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing, Công nghệ thông tin: Cung cấp cơ sở lý thuyết và dữ liệu thực tiễn về hành vi người tiêu dùng trong lĩnh vực ngân hàng số, hỗ trợ nghiên cứu sâu hơn về chuyển đổi số và hành vi khách hàng.

  3. Các tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại khác: Tham khảo mô hình nghiên cứu và kết quả để áp dụng vào việc phát triển dịch vụ ngân hàng số, nâng cao trải nghiệm khách hàng và cạnh tranh trên thị trường.

  4. Các công ty Fintech và nhà phát triển ứng dụng ngân hàng số: Hiểu được nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng cá nhân, từ đó thiết kế sản phẩm, dịch vụ phù hợp, tăng khả năng chấp nhận và sử dụng dịch vụ số.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số tại Agribank - Chi nhánh Bình Triệu?
    Tính dễ sử dụng được xác định là yếu tố quan trọng nhất, chiếm khoảng 30% ảnh hưởng, thể hiện qua sự thuận tiện và đơn giản trong thao tác của ứng dụng ngân hàng số.

  2. Bảo mật có vai trò như thế nào trong việc thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ số?
    Bảo mật và an toàn chiếm khoảng 25% mức độ ảnh hưởng, khách hàng rất quan tâm đến việc bảo vệ thông tin cá nhân và giao dịch, đặc biệt trong bối cảnh các rủi ro gian lận trực tuyến ngày càng tinh vi.

  3. Agribank đã áp dụng những giải pháp nào để thúc đẩy chuyển đổi số?
    Agribank đã triển khai chương trình khuyến mãi lớn, nâng hạn mức giao dịch điện tử, ra mắt ứng dụng eKYC cho phép mở tài khoản trực tuyến nhanh chóng, và khai trương điểm giao dịch ngân hàng số 24/7 nhằm tăng trải nghiệm khách hàng.

  4. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính để xây dựng mô hình và thang đo, cùng phương pháp định lượng khảo sát 259 khách hàng, phân tích dữ liệu bằng SPSS với các kỹ thuật Cronbach’s Alpha, EFA và hồi quy đa biến.

  5. Làm thế nào để Agribank nâng cao tỷ lệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng số?
    Cần tập trung cải tiến trải nghiệm người dùng, nâng cao bảo mật, phát triển tính hữu ích của dịch vụ, tổ chức các chương trình khuyến mãi và đào tạo hỗ trợ khách hàng, đặc biệt là nhóm ít tiếp cận công nghệ.

Kết luận

  • Luận văn đã xác định được sáu yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ngân hàng số của khách hàng cá nhân tại Agribank - Chi nhánh Bình Triệu, trong đó tính dễ sử dụng và bảo mật là hai yếu tố quan trọng nhất.
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với 259 mẫu khảo sát đã đảm bảo độ tin cậy và tính thực tiễn của kết quả.
  • Kết quả nghiên cứu phù hợp với các mô hình hành vi chấp nhận công nghệ và các nghiên cứu trong nước, quốc tế về ngân hàng số.
  • Các đề xuất quản trị tập trung vào cải tiến trải nghiệm người dùng, nâng cao bảo mật, phát triển tính hữu ích và tăng cường truyền thông, hỗ trợ khách hàng.
  • Tiếp theo, Agribank cần triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12-18 tháng, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng khảo sát để cập nhật xu hướng mới.

Hành động ngay hôm nay: Ban lãnh đạo Agribank - Chi nhánh Bình Triệu nên xem xét áp dụng các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy chuyển đổi số hiệu quả, góp phần giữ vững vị thế ngân hàng chủ lực trong kỷ nguyên số.