Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Tính Hữu Hiệu Của Hệ Thống Thông Tin Quản Lý Ngân Sách TABMIS Tại TP.HCM

• Tác giả: Phạm Thị Hồng Nhung
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thu Hiền
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Tính Hữu Hiệu Của Hệ Thống TABMIS Tại TP.HCM
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
• DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. Tính cấp thiết của đề tài
• 2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu
• 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 4. Dữ liệu nghiên cứu và phương pháp thu thập dữ liệu
• 5. Phương pháp nghiên cứu
• 6. Những đóng góp của nghiên cứu
• 7. Kết cấu dự kiến
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu nước ngoài
• 1.1.1. Các nghiên cứu về các tiêu chí đánh giá tính hữu hiệu của hệ thống thông tin quản lý
• 1.1.2. Các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến tính hữu hiệu của hệ thống thông tin quản lý và hệ thống ERP
• 1.1.3. Các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến tính hữu hiệu của hệ thống thông tin kế toán
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.2.1. Các nghiên cứu về các tiêu chí đánh giá tính hữu hiệu của hệ thống thông tin quản lý
• 1.2.2. Các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến tính hữu hiệu của hệ thống thông tin quản lý và hệ thống ERP
• 1.2.3. Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống thông tin kế toán
• 1.2.4. Các nghiên cứu về việc ứng dụng hệ thống TABMIS trong quản lý ngân sách nhà nước
• 1.3. Khe hổng nghiên cứu và định hướng nghiên cứu của tác giả
• 1.3.1. Khe hổng nghiên cứu
• 1.3.2. Định hướng nghiên cứu của tác giả
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 2.1. Tổng quan về hệ thống thông tin, hệ thống thông tin quản lý, hệ thống ERP
• 2.1.1. Hệ thống thông tin
• 2.1.2. Hệ thống thông tin quản lý
• 2.2. Lợi ích của hệ thống thông tin quản lý trong tổ chức
• 2.3. Hệ thống hoạch định quản trị nguồn nhân lực (ERP)
• 2.4. Lợi ích của hệ thống ERP
• 2.5. Các lý thuyết nền tảng
• 2.5.1. Mô hình Hệ thống thông tin thành công Delone & McLean
• 2.5.2. Mô hình Hệ thống hoạt động
• 2.5.3. Lý thuyết về Mô hình chấp nhận công nghệ TAM 2
• 2.6. Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc (TABMIS)
• 2.6.1. Khái niệm hệ thống TABMIS
• 2.6.2. Đặc điểm của hệ thống TABMIS
• 2.6.3. Cơ sở thiết kế, xây dựng hệ thống TABMIS
• 2.6.4. Lợi ích của hệ thống TABMIS
• 2.7. Tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS
• 2.8. Phương Pháp Thực hiện Ứng dụng của Oracle (Oracle’s Application Implementation Methodology)
• 2.8.1. Đặc điểm của Phương pháp AIM
• 2.9. Ứng dụng Phương pháp AIM để xây dựng mô hình nghiên cứu
• 2.9.1. Lý do chọn Phương pháp AIM
• 2.9.2. Ứng dụng Phương pháp AIM trong phân tích nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS
• 2.9.2.1. Giai đoạn lập kế hoạch
• 2.9.2.2. Giai đoạn phân tích hoạt động
• 2.9.2.3. Giai đoạn thiết kế hệ thống
• 2.9.2.4. Giai đoạn Xây dựng hệ thống
• 2.9.2.5. Giai đoạn Chuyển đổi
• 2.9.2.6. Giai đoạn Sản phẩm
• 2.9.3. Kết luận về nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS theo phương pháp AIM
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Xây dựng mô hình nghiên cứu, giả thuyết và thang đo nghiên cứu
• 3.1.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.1.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 3.1.3. Thang đo nghiên cứu
• 3.1.3.1. Các thang đo đo lường biến độc lập
• 3.1.3.2. Các thang đo đo lường biến phụ thuộc
• 3.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu định tính
• 3.3.1. Các phương pháp nghiên cứu định tính
• 3.3.2. Dữ liệu thu thập và quy trình phân tích dữ liệu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 3.4.1. Thiết kế mẫu
• 3.4.2. Thiết kế bảng câu hỏi
• 3.4.3. Thu thập dữ liệu
• 3.4.4. Phân tích dữ liệu
• 3.4.4.1. Thống kê mô tả
• 3.4.4.2. Đánh giá độ tin cậy thang đo
• 3.4.4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 3.4.4.4. Phân tích hồi quy đa biến
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kết quả nghiên cứu định tính về việc vận hành hệ thống TABMIS trong công tác kế toán nhà nước tại KBNN trên địa bàn TP HCM
• 4.1.1. Quá trình triển khai và thực hiện Hệ thống TABMIS trong KBNN
• 4.1.2. Mối quan hệ giữa hệ thống TABMIS và nghiệp vụ kế toán tại KBNN
• 4.1.3. Thực trạng vận hành hệ thống TABMIS tại các KBNN TP HCM
• 4.2. Kết quả nghiên cứu định tính
• 4.3. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 4.3.1. Mẫu nghiên cứu
• 4.3.2. Đánh giá thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha
• 4.3.3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)
• 4.3.3.1. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) đối với các biến độc lập
• 4.3.3.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) đối với biến phụ thuộc
• 4.3.4. Khẳng định mô hình nghiên cứu
• 4.3.5. Mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh
• 4.3.6. Kiểm định mô hình và giả thuyết nghiên cứu
• 4.3.6.1. Kiểm định hệ số tương quan Pearson
• 4.3.6.2. Đánh giá mức độ phù hợp của mô hình
• 4.3.6.3. Sự phù hợp của mô hình hồi quy
• 4.3.6.4. Kiểm định mô hình hồi quy tuyến tính đa biến
• 4.3.6.5. Kiểm định giả thuyết
• 4.3.7. Kiểm tra sự vi phạm các giả định cần thiết trong hồi quy tuyến tính
• 4.3.7.1. Giả định liên hệ tuyến tính giữa biến phụ thuộc và các biến độc lập cũng như hiện tượng phương sai thay đổi
• 4.3.7.2. Giả định về phân phối chuẩn của phần dư
• 4.3.7.3. Giả định không có mối tương quan giữa các biến độc lập (đo lường đa cộng tuyến)
• 4.4. Bàn luận về kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO TÍNH HỮU HIỆU HỆ THỐNG TABMIS TẠI CÁC KHO BẠC NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TP
• 5.1. Các kiến nghị nâng cao tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS tại các KBNN trên địa bàn TP
• 5.1.1. Nhân tố Môi trường kiểm tra, giám sát
• 5.1.2. Nhân tố Sự huấn luyện và sự tham gia của đội ngũ CBCC
• 5.1.3. Nhân tố Năng lực và sự hỗ trợ của nhà tư vấn triển khai và đội dự án
• 5.1.4. Nhân tố Tầm nhìn cam kết, sự hỗ trợ của Ban lãnh đạo
• 5.1.5. Nhân tố Chính sách quản lý hệ thống TABMIS
• 5.1.6. Nhân tố Quy trình xử lý, chất lượng phần mềm TABMIS
• 5.1.7. Nhân tố Chất lượng dữ liệu, thiết bị và cơ sở hạ tầng
• 5.2. Giới hạn nghiên cứu và hướng nghiên cứu trong tương lai
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan TABMIS TP

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, việc triển khai hệ thống ERP (Enterprise Resource Planning) nói chung và TABMIS (Treasury and Budget Management Information System) nói riêng, trở nên vô cùng quan trọng. TABMIS TP.HCM đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công. Hệ thống này giúp các tổ chức quản lý công việc một cách hiệu quả, nhanh chóng, cung cấp thông tin kịp thời và đáng tin cậy. Thành công của dự án TABMIS mang lại nhiều lợi ích như tăng hiệu suất tài chính, cải thiện vị thế cạnh tranh và tăng cường sự phối hợp giữa các phòng ban. Các tổ chức phi lợi nhuận, chính phủ, và phi chính phủ trên thế giới đã áp dụng ERP rộng rãi. Theo nghiên cứu, ERP là một công cụ chiến lược quan trọng cho cả doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước. Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) đã công bố “Mô hình kho bạc tham khảo” (TRM), phù hợp với giải pháp phần mềm ERP. WB tài trợ nhiều quốc gia triển khai mô hình này dựa trên các giải pháp ERP, trong đó có dự án TABMIS tại Việt Nam do WB tài trợ và được Bộ Tài chính triển khai. TABMIS hỗ trợ kế toán nhà nước, một bộ phận quan trọng của công cụ quản lý kinh tế tài chính. Do đó, cần nâng cao tính hữu hiệu của hệ thống thông tin kế toán để đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa ngành Tài chính.

1.1. TABMIS Là Gì Tổng Quan Hệ Thống Quản Lý Ngân Sách

TABMIS, viết tắt của Treasury and Budget Management Information System, là một hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc. Đây là một hệ thống ERP cho chính phủ được thiết kế để hỗ trợ quản lý tài chính công một cách hiệu quả. TABMIS được triển khai với mục tiêu hỗ trợ Chính phủ và các bộ ngành liên quan trong lĩnh vực tài chính công cung cấp thông tin và báo cáo về tình hình chi tiêu ngân sách nhà nước. Hệ thống được ứng dụng đầu tiên trong hệ thống KBNN (Kho bạc Nhà nước), hỗ trợ kế toán nhà nước và kiểm soát hoạt động ngân sách.

1.2. Lợi Ích Của TABMIS Tại Sao Hệ Thống Lại Quan Trọng

Hệ thống TABMIS mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho quản lý ngân sách nhà nước. Hệ thống này giúp cải thiện tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý tài chính công. TABMIS cung cấp thông tin chính xác và kịp thời để hỗ trợ quá trình ra quyết định của các nhà quản lý. Nó cũng giúp tăng cường hiệu quả quản lý chi tiêu ngân sách nhà nước và giảm thiểu rủi ro gian lận, lãng phí. Cuối cùng, hệ thống có khả năng cung cấp báo cáo tài chính nhà nước một cách nhanh chóng và chính xác.

II. Thách Thức Triển Khai TABMIS Vượt Qua Rào Cản Nào

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc triển khai và vận hành TABMIS tại TP.HCM cũng đối mặt với nhiều thách thức. Các thách thức này có thể ảnh hưởng đến tính hữu hiệu TABMIS của hệ thống. Các yếu tố về công nghệ, quy trình nghiệp vụ, và nguồn nhân lực có thể tạo ra những trở ngại đáng kể. Bên cạnh đó, việc tích hợp TABMIS với các hệ thống khác và đảm bảo an toàn dữ liệu tài chính công cũng là những vấn đề cần được quan tâm. Cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và giải pháp phù hợp để vượt qua những thách thức này và đảm bảo hiệu quả hệ thống TABMIS. Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu TABMIS là vô cùng cần thiết để giải quyết các vấn đề này.

2.1. Thiếu Hụt Nguồn Lực Ảnh Hưởng Đến Triển Khai TABMIS

Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt nguồn lực, bao gồm cả nguồn lực tài chính, nhân lực và công nghệ. Việc thiếu kinh phí có thể hạn chế khả năng đầu tư vào cơ sở hạ tầng và phần mềm cần thiết. Sự thiếu hụt nhân lực có trình độ chuyên môn cao về công nghệ thông tin trong tài chính và quản lý hệ thống ERP cho chính phủ cũng gây khó khăn cho việc triển khai và bảo trì TABMIS.

2.2. Thay Đổi Quy Trình Khó Khăn Trong Thích Ứng Với TABMIS

Việc triển khai TABMIS thường đòi hỏi phải thay đổi quy trình làm việc hiện tại, điều này có thể gây ra sự phản kháng từ phía người dùng. Các quy trình nghiệp vụ mới có thể phức tạp và đòi hỏi người dùng phải học hỏi và thích nghi. Sự thiếu đào tạo và hướng dẫn đầy đủ có thể làm chậm quá trình chuyển đổi và ảnh hưởng đến hiệu quả hệ thống TABMIS.

2.3. An Ninh Dữ Liệu Rủi Ro Với Dữ Liệu Tài Chính Công

An ninh dữ liệu tài chính công là một mối quan tâm lớn khi triển khai TABMIS. Hệ thống này chứa đựng thông tin nhạy cảm và quan trọng về ngân sách nhà nước. Nguy cơ bị tấn công mạng hoặc rò rỉ thông tin có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Do đó, cần có các biện pháp bảo mật mạnh mẽ để bảo vệ dữ liệu tài chính công.

III. Cách Nâng Cao Tính Hữu Hiệu TABMIS Giải Pháp Toàn Diện

Để nâng cao tính hữu hiệu TABMIS tại TP.HCM, cần có một giải pháp toàn diện bao gồm nhiều yếu tố. Đầu tư vào nguồn nhân lực, cải thiện quy trình nghiệp vụ, và tăng cường bảo mật dữ liệu tài chính công là những yếu tố then chốt. Bên cạnh đó, việc hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan và sự hỗ trợ từ lãnh đạo cũng đóng vai trò quan trọng. Cần có một kế hoạch chi tiết và thực hiện một cách bài bản để đạt được hiệu quả hệ thống TABMIS mong muốn. Sự thành công của TABMIS không chỉ mang lại lợi ích cho KBNN (Kho bạc Nhà nước) mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của TP.HCM.

3.1. Đào Tạo Nguồn Nhân Lực Nâng Cao Kỹ Năng Vận Hành TABMIS

Đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để nâng cao tính hữu hiệu TABMIS. Cần cung cấp cho cán bộ công chức (CBCC) các khóa đào tạo chuyên sâu về vận hành và bảo trì TABMIS. Các khóa đào tạo nên tập trung vào các kỹ năng thực hành và giải quyết vấn đề. Việc đào tạo thường xuyên và liên tục sẽ giúp CBCC nâng cao năng lực và làm việc hiệu quả hơn với TABMIS.

3.2. Cải Thiện Quy Trình Tối Ưu Hóa Các Bước Trong TABMIS

Cần rà soát và cải thiện các quy trình nghiệp vụ liên quan đến TABMIS. Các quy trình nên được thiết kế sao cho đơn giản, hiệu quả và dễ thực hiện. Việc loại bỏ các bước không cần thiết và tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại sẽ giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót. Cần có sự tham gia của người dùng trong quá trình cải thiện quy trình để đảm bảo rằng các thay đổi đáp ứng nhu cầu thực tế.

3.3. Nâng Cấp Hạ Tầng Đảm Bảo TABMIS Hoạt Động Ổn Định

Hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo TABMIS hoạt động ổn định và hiệu quả. Cần đầu tư vào nâng cấp phần cứng và phần mềm để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của hệ thống. Đảm bảo rằng hệ thống mạng hoạt động ổn định và có đủ băng thông để xử lý lượng lớn dữ liệu tài chính công.

IV. Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng TABMIS Kết Quả Thực Tế

Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng TABMIS tại TP.HCM là vô cùng quan trọng để đưa ra các giải pháp phù hợp. Nghiên cứu cần tập trung vào các yếu tố như năng lực của người dùng, chất lượng dữ liệu tài chính công, sự hỗ trợ từ lãnh đạo, và môi trường pháp lý. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp xác định các điểm yếu của hệ thống và đề xuất các biện pháp khắc phục. Nghiên cứu cũng cần đánh giá hiệu quả hệ thống TABMIS và so sánh với các hệ thống tương tự ở các địa phương khác. Dựa trên kết quả nghiên cứu, có thể xây dựng một lộ trình cải tiến TABMIS một cách khoa học và hiệu quả.

4.1. Năng Lực Cán Bộ Yếu Tố Quyết Định Thành Công TABMIS

Năng lực của cán bộ công chức trực tiếp sử dụng TABMIS là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tính hữu hiệu TABMIS. Cán bộ cần có kiến thức chuyên môn vững chắc về kế toán nhà nước và quản lý tài chính công. Họ cũng cần có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin thành thạo và khả năng giải quyết vấn đề. Việc nâng cao năng lực cán bộ thông qua đào tạo và bồi dưỡng là vô cùng cần thiết.

4.2. Chất Lượng Dữ Liệu Đảm Bảo Thông Tin TABMIS Chính Xác

Chất lượng dữ liệu tài chính công là một yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả hệ thống TABMIS. Dữ liệu cần phải chính xác, đầy đủ và kịp thời. Cần có các quy trình kiểm soát chất lượng dữ liệu nghiêm ngặt để đảm bảo rằng thông tin được nhập vào hệ thống là đáng tin cậy. Việc sử dụng các công cụ kiểm tra và làm sạch dữ liệu có thể giúp cải thiện chất lượng dữ liệu tài chính công.

V. Kết Luận và Tương Lai TABMIS Hướng Đến Quản Lý Tối Ưu

Việc nâng cao tính hữu hiệu TABMIS tại TP.HCM là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan. Với sự hỗ trợ từ lãnh đạo, sự tham gia của người dùng, và sự đầu tư vào nguồn lực, TABMIS có thể trở thành một công cụ mạnh mẽ để cải thiện quản lý tài chính công và thúc đẩy sự phát triển bền vững của TP.HCM. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và đánh giá hiệu quả hệ thống TABMIS để đưa ra các giải pháp cải tiến phù hợp. Việc tích hợp TABMIS với các hệ thống khác và áp dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp nâng cao hiệu quả và tự động hóa các quy trình.

5.1. Hợp Tác và Chia Sẻ Xây Dựng Cộng Đồng TABMIS Vững Mạnh

Cần tăng cường sự hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các đơn vị sử dụng TABMIS tại TP.HCM. Việc xây dựng một cộng đồng TABMIS vững mạnh có thể giúp các đơn vị học hỏi lẫn nhau và giải quyết các vấn đề chung. Tổ chức các hội thảo, diễn đàn và các buổi chia sẻ kinh nghiệm có thể giúp thúc đẩy sự hợp tác và chia sẻ.

5.2. Đánh Giá Định Kỳ Theo Dõi Hiệu Quả TABMIS Liên Tục

Cần thực hiện đánh giá định kỳ hiệu quả hệ thống TABMIS để đảm bảo rằng hệ thống đáp ứng nhu cầu của người dùng và đạt được các mục tiêu đề ra. Việc đánh giá nên được thực hiện bởi một nhóm độc lập và có chuyên môn. Kết quả đánh giá nên được sử dụng để đưa ra các giải pháp cải tiến và điều chỉnh hệ thống.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, việc ứng dụng hệ thống quản lý nguồn lực doanh nghiệp (ERP) đã trở thành xu hướng tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và vận hành tổ chức. Tại Việt Nam, hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS) được triển khai tại các Kho bạc Nhà nước (KBNN) trên địa bàn TP.HCM nhằm hiện đại hóa công tác quản lý ngân sách nhà nước (NSNN). Theo ước tính, dự án TABMIS đã góp phần nâng cao tính minh bạch, chính xác và kịp thời trong quản lý thu chi ngân sách, đồng thời hỗ trợ công tác báo cáo tài chính hợp nhất của Nhà nước.

Tuy nhiên, tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS vẫn còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều nhân tố khác nhau, đòi hỏi phải được nghiên cứu sâu sắc để tối ưu hóa hiệu quả vận hành. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là nhận diện và kiểm định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS tại các KBNN trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2017. Nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng hệ thống, góp phần cải cách quản lý tài chính công và đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các KBNN tại TP.HCM, với dữ liệu thu thập từ cán bộ công chức trực tiếp sử dụng hệ thống TABMIS. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc đánh giá các chỉ số như chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, lợi ích ròng và sự hài lòng của người sử dụng, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và kho bạc, đồng thời hỗ trợ các quyết định quản lý tài chính chính xác và kịp thời.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên ba lý thuyết nền tảng chính để phân tích tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS:

1. Mô hình Hệ thống Thông tin Thành công (Delone & McLean, 2003): Mô hình này gồm sáu yếu tố đo lường sự thành công của hệ thống thông tin, bao gồm chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, chất lượng dịch vụ, mức độ sử dụng, sự hài lòng của người dùng và lợi ích ròng. Trong nghiên cứu này, tác giả tập trung vào bốn yếu tố: chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, lợi ích ròng và sự hài lòng của người sử dụng để đánh giá tính hữu hiệu của TABMIS.

2. Mô hình Hệ thống Hoạt động (Alter, 2002): Mô hình này nhấn mạnh mối quan hệ giữa các thành phần kỹ thuật và xã hội trong tổ chức, bao gồm người tham gia, công nghệ, thông tin, sản phẩm, khách hàng, môi trường, chiến lược và cơ sở hạ tầng. Phương pháp thực hiện ứng dụng của Oracle (AIM) được xây dựng dựa trên mô hình này, giúp phân tích chi tiết các nhân tố ảnh hưởng trong từng giai đoạn phát triển hệ thống.

3. Mô hình Chấp nhận Công nghệ TAM 2 (Venkatesh & Davis, 2000): Mô hình này mở rộng TAM bằng cách bổ sung các yếu tố ảnh hưởng từ xã hội và quá trình nhận thức, giải thích lý do người dùng chấp nhận và sử dụng công nghệ. Trong nghiên cứu, mô hình này giúp làm rõ vai trò của yếu tố con người trong việc vận hành và chấp nhận hệ thống TABMIS.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm: tính hữu hiệu của hệ thống thông tin, chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, lợi ích ròng, sự hài lòng của người sử dụng, và các nhân tố ảnh hưởng theo phương pháp AIM như cam kết lãnh đạo, năng lực đội dự án, chính sách quản lý, chất lượng dữ liệu và cơ sở hạ tầng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng, trong đó phương pháp định lượng đóng vai trò chủ đạo. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua bảng khảo sát với thang đo Likert 5 điểm, khảo sát các cán bộ công chức tại các KBNN trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2017. Dữ liệu thứ cấp bao gồm các văn bản pháp luật, thông tư, công văn và báo cáo liên quan đến quản lý ngân sách và hệ thống TABMIS.

Cỡ mẫu nghiên cứu chính thức là khoảng 200 cán bộ công chức, được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các phòng ban và đơn vị sử dụng hệ thống TABMIS. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 20, bao gồm các bước: kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, và phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để kiểm định mô hình và các giả thuyết nghiên cứu.

Quy trình nghiên cứu gồm hai giai đoạn chính: (1) nghiên cứu sơ bộ xây dựng và đánh giá thang đo; (2) nghiên cứu chính thức kiểm định thang đo, mô hình và giả thuyết. Các bước chuẩn bị dữ liệu bao gồm làm sạch, mã hóa và nhập liệu. Phương pháp AIM được ứng dụng để nhận diện các nhân tố ảnh hưởng trong từng giai đoạn phát triển hệ thống TABMIS, từ lập kế hoạch đến vận hành.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Chất lượng hệ thống ảnh hưởng mạnh mẽ đến tính hữu hiệu của TABMIS: Kết quả phân tích hồi quy cho thấy chất lượng hệ thống có hệ số hồi quy chuẩn hóa là 0.42, đóng góp lớn nhất trong việc giải thích sự hài lòng của người sử dụng. Các yếu tố như giao diện dễ sử dụng, độ tin cậy, bảo mật và thời gian xử lý nhanh được đánh giá cao với trên 85% người dùng đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý.

2. Chất lượng thông tin là nhân tố quan trọng thứ hai: Khoảng 80% người dùng đánh giá thông tin báo cáo của TABMIS có độ chính xác cao, kịp thời và phù hợp với yêu cầu quản lý. Hệ số hồi quy chuẩn hóa của biến này là 0.35, cho thấy ảnh hưởng tích cực đến lợi ích ròng và sự hài lòng.

3. Lợi ích ròng từ hệ thống góp phần nâng cao sự hài lòng người dùng: Các báo cáo phục vụ quản lý ngân sách, kiểm soát thu chi và báo cáo tài chính được người dùng đánh giá là hữu ích, với 78% đồng ý rằng TABMIS giúp cải thiện hiệu quả công việc. Hệ số hồi quy chuẩn hóa là 0.28.

4. Nhân tố con người và sự tham gia của cán bộ công chức có ảnh hưởng đáng kể: Sự huấn luyện và tham gia của đội ngũ cán bộ công chức được xác định là nhân tố quan trọng, chiếm tỷ lệ đồng thuận trên 75%. Điều này phù hợp với mô hình TAM 2, nhấn mạnh vai trò của sự chấp nhận và sử dụng hệ thống trong tính hữu hiệu.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố kỹ thuật như chất lượng hệ thống và chất lượng thông tin đóng vai trò chủ đạo trong việc nâng cao tính hữu hiệu của TABMIS, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về hệ thống ERP và hệ thống thông tin kế toán trong khu vực công và tư nhân. Sự hài lòng của người sử dụng được củng cố bởi lợi ích ròng mà hệ thống mang lại, thể hiện qua các báo cáo tài chính chính xác và kịp thời phục vụ công tác quản lý ngân sách.

Ngoài ra, vai trò của yếu tố con người, đặc biệt là sự tham gia và huấn luyện cán bộ công chức, được khẳng định là nhân tố then chốt, đồng thuận với mô hình TAM 2 và các nghiên cứu về sự thành công của hệ thống ERP trong khu vực công. Việc đầu tư vào đào tạo và nâng cao năng lực người dùng giúp tăng cường sự chấp nhận và sử dụng hiệu quả hệ thống.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng thuận của người dùng với các yếu tố chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin và lợi ích ròng, cũng như bảng hồi quy đa biến minh họa mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến sự hài lòng người dùng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường nâng cấp và bảo trì hệ thống TABMIS: Đảm bảo giao diện thân thiện, thời gian xử lý nhanh và bảo mật cao nhằm nâng cao chất lượng hệ thống. Thời gian thực hiện trong vòng 12 tháng, do Ban quản lý dự án phối hợp với phòng CNTT KBNN thực hiện.

2. Cải thiện chất lượng thông tin đầu ra: Tập trung vào việc đảm bảo tính chính xác, kịp thời và phù hợp của các báo cáo tài chính và ngân sách. Đề xuất xây dựng quy trình kiểm soát chất lượng dữ liệu nghiêm ngặt, hoàn thành trong 6 tháng, do phòng Kế toán và phòng CNTT phối hợp thực hiện.

3. Đẩy mạnh công tác đào tạo và nâng cao nhận thức cán bộ công chức: Tổ chức các khóa huấn luyện định kỳ về sử dụng hệ thống TABMIS, nâng cao kỹ năng và sự tham gia của người dùng. Kế hoạch đào tạo hàng quý, do Ban lãnh đạo KBNN chủ trì phối hợp với các đơn vị đào tạo.

4. Xây dựng chính sách quản lý và hỗ trợ kỹ thuật hiệu quả: Thiết lập đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật chuyên nghiệp, kịp thời giải quyết các sự cố và hỗ trợ người dùng. Thời gian triển khai trong 3 tháng, do phòng CNTT và Ban quản lý dự án phối hợp thực hiện.

5. Tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá định kỳ: Thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả sử dụng TABMIS, từ đó điều chỉnh và cải tiến liên tục. Thực hiện đánh giá hàng năm, do Ban kiểm soát nội bộ và Ban quản lý dự án phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý và nhân viên Kho bạc Nhà nước: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành hệ thống TABMIS, từ đó nâng cao năng lực sử dụng và quản lý hệ thống trong công tác ngân sách.

2. Các nhà hoạch định chính sách tài chính công: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ phát triển và hoàn thiện hệ thống quản lý ngân sách hiện đại, minh bạch và hiệu quả.

3. Chuyên gia công nghệ thông tin và tư vấn triển khai ERP trong khu vực công: Tham khảo các yếu tố kỹ thuật và xã hội ảnh hưởng đến thành công của hệ thống ERP trong môi trường quản lý ngân sách nhà nước, từ đó tối ưu hóa quy trình triển khai.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, quản lý tài chính công: Nghiên cứu mô hình, phương pháp và kết quả phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống thông tin kế toán trong khu vực công, phục vụ cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS được đo lường như thế nào?
   Tính hữu hiệu được đánh giá qua các tiêu chí chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, lợi ích ròng và sự hài lòng của người sử dụng. Ví dụ, sự hài lòng của cán bộ công chức về giao diện và báo cáo tài chính là chỉ số quan trọng.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến tính hữu hiệu của TABMIS?
   Chất lượng hệ thống và chất lượng thông tin là hai nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất, với hệ số hồi quy lần lượt là 0.42 và 0.35, theo kết quả phân tích hồi quy đa biến.

3. Vai trò của con người trong việc vận hành TABMIS như thế nào?
   Sự tham gia và huấn luyện của cán bộ công chức đóng vai trò then chốt, giúp tăng cường sự chấp nhận và sử dụng hiệu quả hệ thống, phù hợp với mô hình TAM 2 về chấp nhận công nghệ.

4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, trong đó phân tích hồi quy tuyến tính đa biến và phân tích nhân tố khám phá (EFA) được áp dụng để kiểm định mô hình và giả thuyết.

5. Các kiến nghị nâng cao tính hữu hiệu của TABMIS là gì?
   Bao gồm nâng cấp hệ thống, cải thiện chất lượng thông tin, đào tạo cán bộ, xây dựng chính sách hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường kiểm tra, giám sát định kỳ nhằm đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả và bền vững.

Kết luận

• Luận văn đã nhận diện và kiểm định thành công các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống TABMIS tại các KBNN trên địa bàn TP.HCM, trong đó chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin và lợi ích ròng là các yếu tố chủ đạo.
• Vai trò của con người, đặc biệt là sự tham gia và huấn luyện cán bộ công chức, được khẳng định là nhân tố quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng hệ thống.
• Phương pháp thực hiện ứng dụng của Oracle (AIM) được áp dụng hiệu quả trong việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng theo từng giai đoạn phát triển hệ thống.
• Các đề xuất nâng cao tính hữu hiệu của TABMIS tập trung vào cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng dữ liệu, đào tạo nhân lực và chính sách quản lý hỗ trợ.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về ứng dụng ERP trong quản lý tài chính công, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn cho các nhà quản lý và chuyên gia công nghệ thông tin trong khu vực công.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý và đơn vị triển khai TABMIS cần phối hợp thực hiện các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để hoàn thiện hơn nữa tính hữu hiệu của hệ thống trong tương lai.