Tổng quan nghiên cứu

Du lịch ngày càng trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn với tốc độ phát triển nhanh và đóng góp quan trọng vào thu nhập quốc gia cũng như tạo việc làm cho người lao động. Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, với đường bờ biển dài khoảng 3.800 km cùng nhiều bãi tắm đẹp, núi non và sông ngòi, là điểm đến hấp dẫn thu hút lượng lớn du khách, đặc biệt là từ TP. Hồ Chí Minh – thành phố đông dân nhất nước. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ngành du lịch tại đây chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, thể hiện qua số ngày lưu trú thấp và cơ cấu dịch vụ chưa đa dạng. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến mức độ hài lòng của du khách TP. Hồ Chí Minh khi đến TP. Vũng Tàu, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.

Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ khảo sát 301 du khách TP. Hồ Chí Minh đã từng du lịch tại TP. Vũng Tàu trong khoảng thời gian từ 1/10 đến 20/10/2018. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 16 với các công cụ như kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy tuyến tính bội. Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu là xác định các nhân tố tác động đến sự hài lòng của du khách, đo lường mức độ hài lòng theo mô hình nghiên cứu đề xuất, đồng thời đưa ra các kiến nghị nhằm nâng cao sự hài lòng của du khách nội địa nói chung và du khách TP. Hồ Chí Minh nói riêng đối với điểm đến TP. Vũng Tàu.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp các cơ quan quản lý du lịch TP. Vũng Tàu xây dựng chính sách phát triển du lịch hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ, thu hút và giữ chân du khách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sự hài lòng của khách hàng và chất lượng dịch vụ trong ngành du lịch. Một số mô hình tiêu biểu được vận dụng gồm:

  • Mô hình SERVQUAL (Parasuraman, Zeithaml & Berry, 1988): Đo lường chất lượng dịch vụ qua 5 yếu tố chính gồm phương tiện hữu hình, độ tin cậy, sự đáp ứng, sự đảm bảo và sự đồng cảm. Mô hình này giúp đánh giá mức độ đáp ứng kỳ vọng của khách hàng đối với dịch vụ.

  • Mô hình HOLSAT (Tribe và Snaith, 1998): Tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của du khách tại điểm đến, bao gồm tài nguyên thiên nhiên và điều kiện vật chất, môi trường, di sản và văn hóa, dịch vụ lưu trú, dịch vụ ăn uống, giải trí và mua sắm.

  • Khái niệm về sự hài lòng (Kotler, 2012; Oliver, 1997): Sự hài lòng được hiểu là trạng thái cảm xúc của khách hàng khi kết quả sử dụng sản phẩm/dịch vụ đáp ứng hoặc vượt quá kỳ vọng ban đầu.

Nghiên cứu đề xuất mô hình gồm 5 nhân tố tác động đến sự hài lòng của du khách TP. Hồ Chí Minh khi đến TP. Vũng Tàu: (1) Tài nguyên thiên nhiên và điều kiện vật chất; (2) Môi trường; (3) Di sản và văn hóa; (4) Dịch vụ lưu trú; (5) Dịch vụ ăn uống, giải trí, mua sắm.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác.

  • Nghiên cứu định tính: Thu thập ý kiến từ 9 chuyên gia trong ngành du lịch để hiệu chỉnh thang đo và xây dựng bảng khảo sát phù hợp với đặc thù địa phương. Bảng khảo sát sử dụng thang đo Likert 5 mức độ từ "Hoàn toàn không đồng ý" đến "Hoàn toàn đồng ý".

  • Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu từ 301 du khách TP. Hồ Chí Minh đã từng du lịch TP. Vũng Tàu bằng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Bảng khảo sát gồm các câu hỏi về đặc điểm nhân khẩu học, hành vi du lịch và mức độ đồng ý với các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng.

  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 16 để kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (các hệ số đều trên mức 0.7 đảm bảo độ tin cậy cao), phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các nhân tố, và phân tích hồi quy tuyến tính bội để đánh giá mức độ tác động của từng nhân tố đến sự hài lòng.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu sơ cấp trong tháng 10 năm 2018, xử lý và phân tích dữ liệu trong các tháng tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Dịch vụ lưu trú là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của du khách với hệ số hồi quy β cao nhất trong mô hình (β ≈ 0.35). Các yếu tố như đa dạng loại hình lưu trú, chất lượng dịch vụ, trang thiết bị và thái độ nhân viên được đánh giá tích cực với điểm trung bình trên 4.0.

  2. Di sản, văn hóa và giải trí đứng thứ hai về mức độ tác động (β ≈ 0.28). Du khách đánh giá cao các di tích lịch sử, lễ hội truyền thống và sự thân thiện của người dân địa phương, với điểm trung bình khoảng 3.8-4.2.

  3. Dịch vụ ăn uống, giải trí và mua sắm cũng đóng vai trò quan trọng (β ≈ 0.22). Các món ăn đa dạng, ngon miệng và giá cả hợp lý được du khách đánh giá cao, tuy nhiên một số dịch vụ giải trí vẫn còn hạn chế về quy mô và chất lượng.

  4. Tài nguyên thiên nhiên và điều kiện vật chất có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn (β ≈ 0.15). Du khách hài lòng với cảnh quan thiên nhiên, bãi biển sạch và hệ thống giao thông thuận tiện, tuy nhiên vẫn có ý kiến về việc cần cải thiện cơ sở hạ tầng.

  5. Môi trường xung quanh có tác động nhỏ nhất nhưng vẫn có ý nghĩa thống kê (β ≈ 0.10). Các yếu tố như vệ sinh môi trường, an ninh trật tự và nhà vệ sinh công cộng được đánh giá ở mức trung bình khá, cần được nâng cao để tăng sự hài lòng chung.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy dịch vụ lưu trú là yếu tố quyết định hàng đầu ảnh hưởng đến sự hài lòng của du khách TP. Hồ Chí Minh khi đến TP. Vũng Tàu, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về vai trò của dịch vụ lưu trú trong trải nghiệm du lịch. Di sản văn hóa và các hoạt động giải trí cũng góp phần quan trọng trong việc tạo nên sự hấp dẫn và giữ chân du khách.

Mức độ hài lòng về tài nguyên thiên nhiên và môi trường tuy tích cực nhưng chưa đạt mức cao nhất, phản ánh thực tế cần đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng và quản lý môi trường tại điểm đến. So sánh với các nghiên cứu tại các điểm đến khác như Hội An hay Kiên Giang, TP. Vũng Tàu cần chú trọng hơn đến việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa cũng như cải thiện dịch vụ ăn uống, giải trí để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhân tố (β) và bảng thống kê điểm trung bình các biến quan sát, giúp minh họa rõ ràng sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng dịch vụ lưu trú: Đầu tư cải thiện cơ sở vật chất, đa dạng hóa loại hình lưu trú, đào tạo nhân viên chuyên nghiệp, thân thiện nhằm tăng điểm hài lòng lên ít nhất 4.5 trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: các doanh nghiệp lưu trú phối hợp với Sở Du lịch.

  2. Phát triển các sản phẩm văn hóa và giải trí đặc sắc: Tổ chức thêm các lễ hội truyền thống, sự kiện văn hóa, mở rộng các khu phố đi bộ và điểm vui chơi giải trí nhằm thu hút du khách, tăng thời gian lưu trú trung bình lên 1.5 ngày trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: chính quyền địa phương và các đơn vị văn hóa.

  3. Cải thiện dịch vụ ăn uống và mua sắm: Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đa dạng hóa món ăn đặc sản, kiểm soát giá cả hợp lý, nâng cao trải nghiệm ẩm thực để tăng mức độ hài lòng lên trên 4.0 trong 18 tháng tới. Chủ thể thực hiện: các nhà hàng, quán ăn và cơ quan quản lý an toàn thực phẩm.

  4. Tăng cường quản lý môi trường và an ninh: Nâng cao công tác vệ sinh môi trường, quản lý người bán hàng rong, đảm bảo an ninh trật tự, cải thiện nhà vệ sinh công cộng sạch sẽ nhằm giảm các phản ánh tiêu cực, nâng điểm hài lòng về môi trường lên 4.0 trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: chính quyền địa phương và các đơn vị dịch vụ công.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý du lịch TP. Vũng Tàu: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ và quảng bá điểm đến hiệu quả.

  2. Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lưu trú và ăn uống: Áp dụng các đề xuất nhằm cải thiện dịch vụ, tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành du lịch, kinh tế: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo.

  4. Các tổ chức xúc tiến du lịch và truyền thông: Dựa trên các nhân tố ảnh hưởng để thiết kế các chiến dịch quảng bá phù hợp, thu hút khách du lịch TP. Hồ Chí Minh và các vùng lân cận.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của du khách TP. Hồ Chí Minh khi đến TP. Vũng Tàu?
    Dịch vụ lưu trú và di sản văn hóa là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, với hệ số hồi quy lần lượt khoảng 0.35 và 0.28, cho thấy vai trò quan trọng của chất lượng lưu trú và trải nghiệm văn hóa trong sự hài lòng của du khách.

  2. Phương pháp thu thập dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu là gì?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát trực tiếp với bảng hỏi thiết kế theo thang đo Likert 5 mức độ, thu thập dữ liệu từ 301 du khách TP. Hồ Chí Minh đã từng du lịch TP. Vũng Tàu.

  3. Làm thế nào để nâng cao sự hài lòng của du khách về dịch vụ ăn uống?
    Cần đa dạng hóa món ăn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm soát giá cả hợp lý và nâng cao chất lượng phục vụ. Ví dụ, các nhà hàng nên áp dụng các tiêu chuẩn vệ sinh nghiêm ngặt và đào tạo nhân viên chuyên nghiệp.

  4. Tại sao môi trường lại có mức độ ảnh hưởng thấp hơn các nhân tố khác?
    Mặc dù môi trường là yếu tố quan trọng, nhưng hiện tại TP. Vũng Tàu đã có mức độ vệ sinh và an ninh tương đối ổn định, do đó tác động đến sự hài lòng chưa nổi bật bằng các yếu tố dịch vụ lưu trú hay văn hóa.

  5. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các điểm đến khác không?
    Mô hình và phương pháp nghiên cứu có thể áp dụng cho các điểm đến tương tự, tuy nhiên cần điều chỉnh phù hợp với đặc thù địa phương và đối tượng du khách để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định 5 nhóm nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của du khách TP. Hồ Chí Minh khi đến TP. Vũng Tàu, trong đó dịch vụ lưu trú và di sản văn hóa có tác động mạnh nhất.
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với mẫu khảo sát 301 du khách, sử dụng SPSS 16 để phân tích dữ liệu đảm bảo độ tin cậy và tính khoa học.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch tại TP. Vũng Tàu.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện dịch vụ lưu trú, phát triển văn hóa giải trí, nâng cao dịch vụ ăn uống và quản lý môi trường trong vòng 1-3 năm tới.
  • Khuyến nghị các bước nghiên cứu tiếp theo mở rộng phạm vi khảo sát và ứng dụng mô hình nghiên cứu cho các điểm đến khác nhằm phát triển ngành du lịch bền vững.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý du lịch và doanh nghiệp cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục thu thập phản hồi của du khách để điều chỉnh chính sách phù hợp, nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của khách du lịch.