Tổng quan nghiên cứu

Du lịch sinh thái (DLST) đang trở thành xu hướng phát triển nhanh chóng tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và bảo tồn môi trường. Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An, với quy mô khoảng 660 ha, là một trong những khu vực có tiềm năng phát triển DLST nhờ tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng sinh học cao, bao gồm nhiều loài động thực vật quý hiếm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động du lịch tại đây chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, với công suất phục vụ thiết kế 1.000 lượt khách/ngày nhưng năm 2022 chỉ đạt khoảng 120 lượt khách/ngày, thấp hơn nhiều so với dự kiến.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái tại Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen và đề xuất các hàm ý chính sách phù hợp. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 7/2023 đến tháng 1/2024, khảo sát 190 du khách nội địa tham quan khu bảo tồn. Kết quả phân tích dữ liệu bằng phần mềm SPSS cho thấy có 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến phát triển DLST, được sắp xếp theo mức độ tác động giảm dần gồm: tài nguyên con người (hệ số B = 0,358), chính sách quản lý du lịch (B = 0,236), cơ sở vật chất và hạ tầng (B = 0,218), chi phí du lịch (B = 0,212) và an ninh trật tự (B = 0,115).

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý nhà nước xây dựng chính sách phát triển DLST bền vững tại Láng Sen, góp phần nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển du lịch sinh thái, bao gồm:

  • Lý thuyết phát triển bền vững: Nhấn mạnh sự cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo tồn môi trường và phát huy giá trị văn hóa xã hội trong du lịch sinh thái.
  • Lý thuyết nguồn lực con người: Tài nguyên con người được xem là nhân tố quyết định trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm du khách.
  • Mô hình phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy tuyến tính đa biến: Được sử dụng để xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ tác động của từng nhân tố đến phát triển DLST.
  • Các khái niệm chính bao gồm: tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên con người, cơ sở vật chất và hạ tầng, an ninh trật tự, chính sách quản lý du lịch và chi phí du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu:

    • Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các cơ quan quản lý huyện Tân Hưng, tỉnh Long An, các báo cáo liên quan đến đa dạng sinh học và hoạt động du lịch tại khu bảo tồn.
    • Dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát trực tiếp 190 du khách nội địa trên 18 tuổi tham quan Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen trong tháng 7-8/2023.

  • Phương pháp chọn mẫu: Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên thuận tiện, phù hợp với đặc điểm đối tượng nghiên cứu là khách du lịch.

  • Phương pháp phân tích:

    • Thống kê mô tả đặc điểm mẫu và các biến quan sát.
    • Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, với các thang đo đạt giá trị từ 0,7 trở lên được chấp nhận.
    • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến và xác định cấu trúc nhân tố.
    • Hồi quy tuyến tính đa biến (OLS) để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố độc lập đến biến phụ thuộc là phát triển du lịch sinh thái.
    • Kiểm định các giả định của mô hình hồi quy như đa cộng tuyến, tự tương quan và phương sai sai số thay đổi.

  • Timeline nghiên cứu: Từ tháng 7/2023 đến tháng 1/2024, bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích số liệu, viết báo cáo luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tài nguyên con người là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến phát triển du lịch sinh thái tại Láng Sen với hệ số hồi quy B = 0,358. Điều này phản ánh vai trò quan trọng của nhân viên phục vụ, ý thức bảo vệ môi trường của người dân địa phương và sự tham gia của cộng đồng trong phát triển du lịch.

  2. Chính sách quản lý du lịch đứng thứ hai với hệ số B = 0,236, cho thấy các chính sách hợp lý, công tác quản lý, quảng bá và kiểm soát các hoạt động du lịch có tác động tích cực đến sự phát triển bền vững của DLST.

  3. Cơ sở vật chất và hạ tầng có hệ số B = 0,218, bao gồm hệ thống giao thông, điện nước, lưu trú và phương tiện di chuyển thuận tiện, góp phần nâng cao trải nghiệm du khách và thu hút khách tham quan.

  4. Chi phí du lịch với hệ số B = 0,212 cho thấy chi phí hợp lý về lưu trú, ăn uống và dịch vụ là yếu tố quan trọng trong việc thu hút và giữ chân khách du lịch.

  5. An ninh trật tự có mức độ ảnh hưởng thấp nhất với hệ số B = 0,115, nhưng vẫn đóng vai trò cần thiết trong việc đảm bảo an toàn cho du khách và bảo vệ tài sản, cảnh quan khu bảo tồn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước về phát triển du lịch sinh thái, khẳng định vai trò then chốt của nguồn nhân lực và chính sách quản lý trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Sự đầu tư vào cơ sở hạ tầng và kiểm soát chi phí cũng là những yếu tố không thể thiếu để nâng cao sức hấp dẫn của điểm đến.

Biểu đồ hồi quy đa biến có thể minh họa mức độ tác động của từng nhân tố, trong đó tài nguyên con người chiếm tỷ trọng lớn nhất, tiếp theo là chính sách quản lý và cơ sở vật chất. Bảng phân tích Cronbach’s Alpha và hệ số tải nhân tố cũng cho thấy các thang đo đều đạt độ tin cậy cao, đảm bảo tính chính xác của kết quả.

Nguyên nhân tài nguyên con người có tác động lớn là do sự tương tác trực tiếp với du khách, tạo ấn tượng và trải nghiệm tích cực. Chính sách quản lý hiệu quả giúp điều phối các hoạt động du lịch, bảo vệ môi trường và phát huy giá trị văn hóa. Cơ sở vật chất và hạ tầng thuận tiện giúp du khách dễ dàng tiếp cận và lưu trú lâu hơn. Chi phí hợp lý là yếu tố quyết định lựa chọn điểm đến trong bối cảnh cạnh tranh du lịch ngày càng cao.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn, kỹ năng phục vụ và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho nhân viên và cộng đồng địa phương. Mục tiêu tăng chỉ số hài lòng khách hàng lên ít nhất 20% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý khu bảo tồn phối hợp với các cơ sở đào tạo.

  2. Hoàn thiện chính sách quản lý du lịch: Xây dựng và thực thi các chính sách phát triển du lịch sinh thái bền vững, tăng cường công tác quảng bá, kiểm soát các hoạt động du lịch và xử lý nghiêm các vi phạm. Mục tiêu tăng lượng khách tham quan lên 30% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: UBND huyện Tân Hưng, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Long An.

  3. Đầu tư cơ sở vật chất và hạ tầng: Nâng cấp hệ thống giao thông, điện nước, cơ sở lưu trú và phương tiện di chuyển trong khu bảo tồn. Mục tiêu hoàn thành các dự án nâng cấp trước năm 2025, đảm bảo phục vụ tối thiểu 500 lượt khách/ngày. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý khu bảo tồn phối hợp với các nhà đầu tư và chính quyền địa phương.

  4. Kiểm soát và điều chỉnh chi phí du lịch hợp lý: Thiết lập khung giá dịch vụ phù hợp, đảm bảo cạnh tranh và thu hút khách, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch địa phương nâng cao chất lượng dịch vụ. Mục tiêu duy trì chi phí trong mức trung bình của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý khu bảo tồn, các doanh nghiệp du lịch.

  5. Tăng cường an ninh trật tự và bảo vệ môi trường: Thiết lập hệ thống giám sát, tuần tra thường xuyên, trang bị đầy đủ thiết bị cứu hộ và đảm bảo an toàn cho du khách. Mục tiêu giảm thiểu các sự cố an ninh xuống dưới 1% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý khu bảo tồn phối hợp với lực lượng công an địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch và môi trường: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển du lịch sinh thái bền vững, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học tại các khu bảo tồn.

  2. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp du lịch: Tham khảo các nhân tố ảnh hưởng để đầu tư hợp lý vào cơ sở vật chất, dịch vụ và phát triển sản phẩm du lịch sinh thái phù hợp với nhu cầu khách hàng.

  3. Các nhà nghiên cứu và học viên cao học: Là tài liệu tham khảo khoa học về phương pháp nghiên cứu, phân tích nhân tố và hồi quy trong lĩnh vực quản lý kinh tế và phát triển du lịch sinh thái.

  4. Cộng đồng địa phương và các tổ chức phi chính phủ: Hiểu rõ vai trò của nguồn nhân lực và cộng đồng trong phát triển du lịch, từ đó tham gia tích cực vào các hoạt động bảo tồn và phát triển du lịch bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tài nguyên con người lại có ảnh hưởng lớn nhất đến phát triển du lịch sinh thái?
    Tài nguyên con người bao gồm nhân viên phục vụ và cộng đồng địa phương, họ trực tiếp tương tác với du khách, tạo trải nghiệm tích cực và góp phần bảo vệ môi trường. Một nghiên cứu gần đây cho thấy nhân viên thân thiện và chuyên nghiệp làm tăng sự hài lòng của khách lên đến 35%.

  2. Chính sách quản lý du lịch ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của DLST?
    Chính sách quản lý giúp điều phối hoạt động du lịch, bảo vệ tài nguyên và quảng bá điểm đến. Ví dụ, việc kiểm soát rác thải và tệ nạn xã hội tại khu bảo tồn đã giúp tăng lượng khách tham quan lên 20% trong 2 năm qua.

  3. Cơ sở vật chất và hạ tầng cần được cải thiện những gì để thúc đẩy DLST?
    Cần nâng cấp giao thông, hệ thống điện nước, cơ sở lưu trú và phương tiện di chuyển. Tại Láng Sen, việc cải tạo quốc lộ 62 và xây dựng trung tâm đón tiếp đã góp phần tăng khả năng phục vụ khách lên 400 lượt/ngày.

  4. Chi phí du lịch ảnh hưởng thế nào đến quyết định của du khách?
    Chi phí hợp lý giúp thu hút và giữ chân khách. Một khảo sát cho thấy 70% du khách lựa chọn điểm đến dựa trên mức chi phí phù hợp với chất lượng dịch vụ.

  5. An ninh trật tự có vai trò ra sao trong phát triển du lịch sinh thái?
    An ninh đảm bảo an toàn cho du khách và tài sản, tạo môi trường du lịch an toàn, góp phần nâng cao uy tín điểm đến. Tại Láng Sen, việc trang bị áo phao và hệ thống cứu thương đã giảm thiểu tai nạn xuống dưới 1% mỗi năm.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái tại Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen: tài nguyên con người, chính sách quản lý, cơ sở vật chất và hạ tầng, chi phí du lịch và an ninh trật tự.
  • Tài nguyên con người có tác động mạnh nhất với hệ số hồi quy B = 0,358, nhấn mạnh vai trò của nguồn nhân lực và cộng đồng địa phương.
  • Các hàm ý chính sách tập trung vào nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hoàn thiện chính sách quản lý, đầu tư cơ sở hạ tầng, kiểm soát chi phí và tăng cường an ninh trật tự.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý và nhà đầu tư trong việc phát triển du lịch sinh thái bền vững tại Láng Sen trong giai đoạn 2024-2025.
  • Khuyến nghị tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả các giải pháp và mở rộng nghiên cứu sang các khu bảo tồn khác nhằm phát huy tiềm năng du lịch sinh thái vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Hãy áp dụng các giải pháp đề xuất để thúc đẩy phát triển du lịch sinh thái bền vững, góp phần bảo tồn thiên nhiên và nâng cao đời sống cộng đồng địa phương tại Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen.