Biến Đổi Sinh Kế Của Người Mường Vùng Lòng Hồ Thủy Điện Hòa Bình Tại Nơi Tái Định Cư

• Tác giả: Trịnh Thị Hạnh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Văn Chính
• Trường học: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
• Chuyên ngành: Dân tộc học
• Đề tài: Biến Đổi Sinh Kế Của Người Mường Vùng Lòng Hồ Thủy Điện Hòa Bình Ở Nơi Tái Định Cư
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.1.1. Vấn đề tái định cư bắt buộc trong các công trình thủy điện
• 1.1.2. Các nguồn sinh kế và vốn xã hội trong tái định cư bắt buộc
• 1.1.3. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.2. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
• 1.2.1. Một số khái niệm cơ bản sử dụng trong luận án
• 1.2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 1.3. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH TÁI ĐỊNH CƯ THỦY ĐIỆN HÒA BÌNH VÀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Tái định cư thủy điện Hòa Bình
• 2.1.1. Những nét lớn về thủy điện Hòa Bình
• 2.1.2. Một số đặc điểm của tái định cư
• 2.1.3. Các chính sách tái định cư và hậu tái định cư
• 2.2. Quá trình tái định cư và địa bàn nghiên cứu
• 2.2.1. Người Mường ở khu vực lòng hồ
• 2.2.2. Quá trình tái định cư ở xã Hiền Lương
• 3. CHƯƠNG 3: BIẾN ĐỔI SINH KẾ TRONG MÔ HÌNH DI VÉN: XÓM KÉ
• 3.1. Quá trình tái cấu trúc lại xóm Ké sau tái định cư
• 3.2. Các nguồn sinh kế ở xóm Ké
• 3.3. Nguồn vốn xã hội ở xóm Ké
• 3.4. Các hoạt động sinh kế sau “di vén”
• 3.5. Đánh giá kết quả của nguồn sinh kế mới
• 4. CHƯƠNG 4: BIẾN ĐỔI SINH KẾ TRONG MÔ HÌNH LẬP LÀNG MỚI XÓM LƯƠNG PHONG
• 4.1. Sự hình thành xóm Lương Phong sau tái định cư
• 4.2. Các nguồn sinh kế
• 4.3. Nguồn vốn xã hội ở xóm Lương Phong
• 4.4. Các hoạt động sinh kế sau lập làng tái định cư
• 4.5. Đánh giá kết quả của nguồn sinh kế mới
• 5. CHƯƠNG 5: CÁC HOẠT ĐỘNG HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN SAU TÁI ĐỊNH CƯ
• 5.1. Hoạt động hỗ trợ phát triển của nhà nước
• 5.2. Hoạt động hỗ trợ phát triển của các tổ chức phi chính phủ (NGO)
• 5.3. Đánh giá các hoạt động hỗ trợ phát triển
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng Quan Về Biến Đổi Sinh Kế Của Người Mường Tái Định Cư

Biến đổi sinh kế của người Mường ở Hồ Thủy Điện Hòa Bình là một chủ đề quan trọng trong nghiên cứu văn hóa và xã hội. Nơi đây, người Mường đã trải qua nhiều thay đổi trong cuộc sống sau khi tái định cư. Việc tìm hiểu về những biến đổi này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về văn hóa của họ mà còn cung cấp thông tin quý giá cho các chính sách phát triển bền vững.

1.1. Đặc Điểm Văn Hóa Của Người Mường

Người Mường có một nền văn hóa phong phú với nhiều phong tục tập quán độc đáo. Họ chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp và các hoạt động truyền thống khác. Việc tái định cư đã ảnh hưởng đến cách thức sinh hoạt và sản xuất của họ.

1.2. Tác Động Của Hồ Thủy Điện Hòa Bình Đến Cuộc Sống

Hồ Thủy Điện Hòa Bình không chỉ thay đổi cảnh quan mà còn làm thay đổi nguồn nước, đất đai và các nguồn lực sinh kế của người Mường. Những thay đổi này đã tạo ra nhiều thách thức cho họ trong việc duy trì cuộc sống.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Biến Đổi Sinh Kế

Người Mường đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì sinh kế sau khi tái định cư. Những vấn đề này bao gồm việc thiếu đất canh tác, khó khăn trong việc tiếp cận nguồn nước và các dịch vụ xã hội. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến văn hóa và xã hội của họ.

2.1. Thiếu Đất Canh Tác Và Nguồn Nước

Việc thiếu đất canh tác đã làm giảm khả năng sản xuất nông nghiệp của người Mường. Họ phải tìm kiếm các nguồn nước mới để phục vụ cho sản xuất, điều này gây khó khăn trong việc duy trì các hoạt động truyền thống.

2.2. Khó Khăn Trong Việc Tiếp Cận Dịch Vụ Xã Hội

Người Mường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ xã hội như giáo dục và y tế. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng phát triển bền vững của họ.

III. Phương Pháp Giải Quyết Vấn Đề Biến Đổi Sinh Kế

Để giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi sinh kế, cần có các phương pháp và chính sách hỗ trợ phù hợp. Các giải pháp này cần phải dựa trên sự tham gia của cộng đồng và tôn trọng văn hóa địa phương.

3.1. Chính Sách Hỗ Trợ Tái Định Cư

Cần có các chính sách hỗ trợ tái định cư hiệu quả hơn, bao gồm việc cung cấp đất canh tác và hỗ trợ tài chính cho người Mường. Điều này sẽ giúp họ khôi phục sinh kế và cải thiện cuộc sống.

3.2. Tăng Cường Vốn Xã Hội

Vốn xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi sinh kế. Cần khuyến khích các mối quan hệ cộng đồng và hỗ trợ các hoạt động xã hội để tăng cường sự gắn kết giữa các hộ gia đình.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu

Nghiên cứu về biến đổi sinh kế của người Mường đã chỉ ra nhiều kết quả quan trọng. Những kết quả này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại mà còn cung cấp cơ sở cho các chính sách phát triển trong tương lai.

4.1. Kết Quả Từ Các Mô Hình Tái Định Cư

Các mô hình tái định cư như 'di vén' và 'lập làng mới' đã cho thấy những kết quả khác nhau trong việc phục hồi sinh kế. Cần phân tích kỹ lưỡng để rút ra bài học cho các dự án tương lai.

4.2. Ảnh Hưởng Đến Kinh Tế Và Văn Hóa

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng biến đổi sinh kế không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến văn hóa của người Mường. Việc duy trì các giá trị văn hóa trong bối cảnh mới là rất quan trọng.

V. Kết Luận Và Tương Lai Của Biến Đổi Sinh Kế

Kết luận từ nghiên cứu cho thấy rằng việc biến đổi sinh kế của người Mường là một quá trình phức tạp. Tương lai của họ phụ thuộc vào các chính sách hỗ trợ và sự tham gia của cộng đồng trong việc xây dựng sinh kế bền vững.

5.1. Tương Lai Của Người Mường Sau Tái Định Cư

Tương lai của người Mường sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng với môi trường mới và sự hỗ trợ từ các chính sách phát triển. Cần có các giải pháp dài hạn để đảm bảo sinh kế bền vững.

5.2. Đề Xuất Chính Sách Phát Triển Bền Vững

Cần có các chính sách phát triển bền vững hơn, tập trung vào việc bảo vệ văn hóa và sinh kế của người Mường. Điều này sẽ giúp họ không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong tương lai.