Khảo sát ảnh hưởng của yếu tố giáo viên đến động lực học sinh tại Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy, Ninh Bình

• Tác giả: Ha Thi Thanh Thuy
• Người hướng dẫn: Assoc. Le Van Canh
• Trường học: Hanoi National University, Vietnam University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: The Influence of Teacher Variables on Students' Motivation: A Survey at Luong Van Tuy Specialized High School in Ninh Binh
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• 1. CHAPTER 1: LITERATURE REVIEW
• 1.1. Teacher variables affecting students’ motivation
• 1.2. The personal characteristics of teachers
• 1.3. Active motivational socialising behaviour
• 2. CHAPTER 2: RESEARCH METHODOLOGY
• 2.1. The context of the study
• 2.2. The research and data collection instruments
• 2.3. Reliability of the questionnaire
• 3. CHAPTER 3: MAJOR FINDINGS AND DISCUSSIONS
• 3.1. From Survey Questionnaire
• 3.2. Teacher variables that affect students’ motivation
• 3.2.1. Teacher’s attitude
• 3.2.2. Teacher’s English proficiency
• 3.3. From free narrative
• 4. CHAPTER 4: SUMMARY OF FINDINGS AND IMPLICATIONS
• 4.1. Summary of main findings
• 4.2. Limitations of the study
• 4.3. Suggestions for further studies
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• LIST OF APPENDIXES
• PART A: INTRODUCTION
• 1.1. Rationale of the study
• 1.2. Identification of the problem
• 1.3. Aims of the study
• 1.4. Objectives
• 1.5. Research questions
• 1.6. Scope of the study
• 1.7. Research methodology
• 1.8. Significance of the study
• 1.9. Structure of the Thesis
• PART B: DEVELOPMENT
• PART C: CONCLUSION

I. Yếu tố giáo viên và động lực học sinh

Nghiên cứu này tập trung vào yếu tố giáo viên và động lực học sinh tại Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy, Ninh Bình. Yếu tố giáo viên bao gồm tính cách, phương pháp giảng dạy, thái độ và trình độ tiếng Anh của giáo viên. Những yếu tố này được xác định là có ảnh hưởng mạnh mẽ đến động lực học tập của học sinh. Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát kết hợp với phân tích định tính và định lượng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này.

1.1. Tính cách giáo viên

Tính cách giáo viên là một trong những yếu tố giáo viên quan trọng ảnh hưởng đến động lực học sinh. Học sinh tại Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy cho rằng giáo viên có tính cách thân thiện, cởi mở và nhiệt tình thường tạo ra môi trường học tập tích cực, từ đó thúc đẩy động lực học tập. Ngược lại, giáo viên có tính cách khó gần hoặc thiếu kiên nhẫn có thể làm giảm hứng thú học tập của học sinh.

1.2. Phương pháp giảng dạy

Phương pháp giảng dạy của giáo viên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy động lực học sinh. Nghiên cứu chỉ ra rằng các phương pháp giảng dạy sáng tạo, linh hoạt và tương tác cao giúp học sinh hứng thú hơn với việc học tiếng Anh. Ngược lại, phương pháp giảng dạy truyền thống, thiếu sự đổi mới có thể làm giảm động lực học tập của học sinh.

II. Khảo sát giáo dục và mối quan hệ giáo viên học sinh

Nghiên cứu tiến hành khảo sát giáo dục để đánh giá mối quan hệ giáo viên - học sinh và tác động của nó đến động lực học tập. Kết quả cho thấy mối quan hệ tích cực giữa giáo viên và học sinh là yếu tố then chốt trong việc duy trì động lực học tập. Học sinh cảm thấy được hỗ trợ và khuyến khích khi giáo viên thể hiện sự quan tâm và tôn trọng đối với họ.

2.1. Thái độ giáo viên

Thái độ giáo viên là yếu tố quan trọng trong mối quan hệ giáo viên - học sinh. Học sinh tại Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy nhận định rằng giáo viên có thái độ tích cực, khích lệ và công bằng thường tạo ra môi trường học tập thoải mái, từ đó thúc đẩy động lực học tập. Ngược lại, thái độ tiêu cực hoặc thiếu công bằng có thể làm giảm hứng thú học tập của học sinh.

2.2. Trình độ tiếng Anh của giáo viên

Trình độ tiếng Anh của giáo viên cũng ảnh hưởng đến động lực học sinh. Học sinh cho rằng giáo viên có trình độ tiếng Anh cao và khả năng truyền đạt tốt thường tạo ra sự tin tưởng và hứng thú trong việc học. Ngược lại, giáo viên có trình độ hạn chế hoặc khả năng truyền đạt kém có thể làm giảm động lực học tập của học sinh.

III. Tác động của giáo viên đến chất lượng giáo dục

Nghiên cứu cũng phân tích tác động của giáo viên đến chất lượng giáo dục tại Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy. Kết quả cho thấy giáo viên có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục thông qua việc tạo ra môi trường học tập tích cực và thúc đẩy động lực học tập của học sinh. Điều này khẳng định vai trò quan trọng của giáo viên trong việc nâng cao chất lượng giáo dục.

3.1. Môi trường học tập

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường học tập tích cực. Nghiên cứu chỉ ra rằng môi trường học tập được xây dựng dựa trên sự tôn trọng, hỗ trợ và khuyến khích thường thúc đẩy động lực học tập của học sinh. Điều này góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy.

3.2. Động lực học tập và thành tích học tập

Động lực học tập có mối quan hệ mật thiết với thành tích học tập. Nghiên cứu khẳng định rằng học sinh có động lực học tập cao thường đạt được thành tích học tập tốt hơn. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy động lực học tập trong việc nâng cao chất lượng giáo dục.

Tổng quan nghiên cứu

Motivation đóng vai trò then chốt trong quá trình học tập, đặc biệt trong việc học ngoại ngữ thứ hai (L2). Theo ước tính, sự gắn bó và nỗ lực của học sinh có mối tương quan tích cực với thành tích học tập, khả năng sáng tạo và hiệu suất học tập (Liu et al., 2012). Tại Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy, Ninh Bình, tiếng Anh là môn học bắt buộc và được chú trọng cao, với tổng số tiết học lên đến 12 tiết mỗi tuần đối với lớp chuyên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có sự khác biệt rõ rệt về mức độ hứng thú và động lực học tập của học sinh giữa các lớp. Một số lớp có không khí học tập sôi nổi, học sinh tích cực tham gia, trong khi một số khác lại khá thờ ơ, không chủ động trong các hoạt động học tập.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ ảnh hưởng của các biến số liên quan đến giáo viên đối với động lực học tập của học sinh tiếng Anh tại trường chuyên này. Nghiên cứu tập trung vào các biến số như tính cách giáo viên, phương pháp giảng dạy, thái độ và trình độ tiếng Anh của giáo viên. Phạm vi nghiên cứu bao gồm học sinh các lớp 10, 11 và 12 tại Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy trong năm học 2014-2015. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy, từ đó thúc đẩy động lực học tập của học sinh, góp phần cải thiện các chỉ số về thành tích học tập và sự hài lòng của học sinh đối với môn tiếng Anh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về động lực học tập ngoại ngữ, trong đó định nghĩa động lực theo Gardner (1985) là sự nỗ lực, mong muốn và sự hài lòng trong quá trình học tập. Dörnyei (2001, 2002) mở rộng quan điểm này bằng cách nhấn mạnh tính phức tạp và tính xã hội động của động lực, tập trung vào sự tương tác giữa môi trường học tập và nhận thức cá nhân. Các biến số giáo viên ảnh hưởng đến động lực học sinh được phân loại thành: (1) đặc điểm cá nhân của giáo viên (sự thân thiện, hài hước, nghiêm khắc), (2) phương pháp giảng dạy (kỹ năng chuyên môn, sáng tạo), (3) thái độ của giáo viên (nhiệt huyết, công bằng, tôn trọng học sinh), và (4) trình độ tiếng Anh của giáo viên (phát âm chuẩn, năng lực giao tiếp).

Các khái niệm chính bao gồm:

• Động lực tích cực và tiêu cực: ảnh hưởng của các hành vi và thái độ giáo viên đến sự hứng thú học tập của học sinh.
• Tính thân mật (intimacy): mức độ gần gũi, tin tưởng giữa giáo viên và học sinh.
• Phương pháp giảng dạy sáng tạo: sử dụng các kỹ thuật đa dạng, phù hợp với năng lực học sinh để kích thích sự tò mò và hứng thú.
• Thái độ chuyên nghiệp: sự nghiêm túc, công bằng và nhiệt tình trong công việc giảng dạy.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát kết hợp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính khách quan và sâu sắc. Cỡ mẫu gồm 84 học sinh từ các lớp chuyên và không chuyên, được chọn ngẫu nhiên nhằm đa dạng hóa thông tin thu thập. Dữ liệu được thu thập qua ba công cụ chính: (1) bài viết tự sự có hướng dẫn (28 học sinh), (2) bảng câu hỏi khảo sát gồm 21 mục với cả câu hỏi mở và đóng, và (3) bài viết tự sự tự do của một số học sinh sau khi phân tích bảng câu hỏi.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS (v.20) với kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha đạt 0.992, cho thấy bảng câu hỏi có độ tin cậy cao. Dữ liệu định tính từ các bài viết tự sự được phân tích theo phương pháp phân tích chủ đề (thematic analysis), mã hóa và phân loại các chủ đề chính. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2014-2015, tập trung tại Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy, Ninh Bình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tính cách giáo viên ảnh hưởng mạnh mẽ đến động lực học sinh: 93% học sinh đồng ý rằng sự thân mật, gần gũi của giáo viên tạo điều kiện thuận lợi cho tương tác và tăng động lực học tập. Hài hước cũng được 85% học sinh đánh giá cao, trong khi tính nghiêm khắc nhận được ý kiến trái chiều với khoảng 27% đồng thuận và 25% phản đối.

2. Phương pháp giảng dạy sáng tạo và hiệu quả là yếu tố hàng đầu: 91,6% học sinh cho rằng việc lựa chọn các chiến lược và nhiệm vụ phù hợp với năng lực giúp họ tự tin và hứng thú hơn. Các kỹ thuật giảng dạy sáng tạo như đặt câu hỏi mở, khuyến khích sử dụng tiếng Anh theo cách mới nhận được sự đồng thuận trên 87%. Tạo không khí lớp học vui vẻ, thân thiện được 95% học sinh đánh giá là rất quan trọng.

3. Thái độ giáo viên có tác động tích cực rõ rệt: 85,8% học sinh đồng ý rằng sự nhiệt tình và quan tâm của giáo viên thúc đẩy động lực học tập. Việc đối xử công bằng và tôn trọng ý kiến học sinh cũng được đánh giá cao với tỷ lệ đồng thuận lần lượt là 77,4% và 84,6%. Tuy nhiên, thái độ nghiêm túc quá mức lại gây áp lực và không được ưa chuộng, với 11% học sinh phản đối.

4. Trình độ tiếng Anh của giáo viên là yếu tố then chốt: 81% học sinh cho rằng năng lực tiếng Anh đầy đủ và phát âm chuẩn của giáo viên là nguồn động lực lớn. Việc giáo viên có phát âm chuẩn được 85,4% học sinh đánh giá cao, giúp họ có hình mẫu học tập tốt và tăng sự tự tin khi học.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy giáo viên là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến động lực học tập của học sinh (Dörnyei & Csizér, 1998). Tính cách thân thiện và hài hước giúp xây dựng mối quan hệ tin cậy, tạo môi trường học tập tích cực. Phương pháp giảng dạy sáng tạo không chỉ kích thích sự tò mò mà còn giúp học sinh cảm thấy bài học gần gũi, dễ tiếp thu hơn. Thái độ công bằng và tôn trọng góp phần nâng cao sự tự tin và ý thức trách nhiệm của học sinh. Trình độ tiếng Anh của giáo viên không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giảng dạy mà còn là nguồn cảm hứng cho học sinh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thanh thể hiện tỷ lệ đồng thuận của học sinh với từng biến số, hoặc bảng so sánh mức độ ảnh hưởng của các yếu tố. So với một số nghiên cứu khác, mức độ ảnh hưởng của tính cách và thái độ giáo viên tại trường chuyên Lương Văn Tụy cao hơn, có thể do đặc thù môi trường học tập chuyên sâu và sự kỳ vọng cao từ học sinh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển kỹ năng mềm và tính cách giáo viên: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng giao tiếp, xây dựng mối quan hệ thân thiện, hài hước và gần gũi với học sinh nhằm tăng cường sự thân mật và tạo động lực tích cực. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban giám hiệu và phòng đào tạo.

2. Đổi mới phương pháp giảng dạy: Khuyến khích giáo viên áp dụng các kỹ thuật giảng dạy sáng tạo, đa dạng hóa hoạt động học tập, sử dụng công nghệ và tài liệu bổ trợ phù hợp với trình độ học sinh. Mục tiêu tăng tỷ lệ học sinh hài lòng về phương pháp giảng dạy lên 90% trong vòng 1 năm; Chủ thể: Giáo viên bộ môn và tổ chuyên môn.

3. Nâng cao trình độ tiếng Anh cho giáo viên: Tổ chức các lớp bồi dưỡng, thi thử và đánh giá trình độ tiếng Anh định kỳ, đặc biệt chú trọng phát âm chuẩn và kỹ năng giao tiếp. Mục tiêu 80% giáo viên đạt trình độ tiếng Anh theo chuẩn quốc gia trong 2 năm; Chủ thể: Phòng đào tạo và trung tâm ngoại ngữ.

4. Xây dựng môi trường học tập công bằng và tôn trọng: Đào tạo giáo viên về kỹ năng quản lý lớp học, xử lý tình huống và phát triển thái độ tích cực, công bằng với học sinh. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: Ban giám hiệu và tổ chuyên môn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường chuyên và phổ thông: Nghiên cứu cung cấp thông tin thực tiễn về các yếu tố giáo viên ảnh hưởng đến động lực học sinh, giúp cải thiện phương pháp giảng dạy và xây dựng mối quan hệ tích cực với học sinh.

2. Nhà quản lý giáo dục và ban giám hiệu trường học: Tài liệu giúp hoạch định chính sách đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và xây dựng môi trường học tập thân thiện, hiệu quả.

3. Giảng viên và sinh viên ngành Sư phạm tiếng Anh: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về động lực học tập và vai trò của giáo viên, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển chương trình đào tạo.

4. Các nhà nghiên cứu về giáo dục và tâm lý học học đường: Nghiên cứu góp phần làm rõ mối quan hệ giữa các biến số giáo viên và động lực học sinh, mở rộng hiểu biết về các yếu tố ảnh hưởng trong môi trường học tập chuyên biệt.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao tính cách giáo viên lại quan trọng đối với động lực học sinh?
   Tính cách như sự thân mật, hài hước giúp xây dựng mối quan hệ tin cậy, tạo môi trường học tập tích cực, khiến học sinh cảm thấy thoải mái và hứng thú hơn khi học tập.

2. Phương pháp giảng dạy sáng tạo có ảnh hưởng thế nào đến động lực học sinh?
   Phương pháp sáng tạo kích thích sự tò mò, giúp học sinh cảm thấy bài học gần gũi, dễ hiểu, từ đó tăng sự chủ động và hứng thú trong học tập.

3. Thái độ của giáo viên ảnh hưởng ra sao đến học sinh?
   Thái độ nhiệt tình, công bằng và tôn trọng học sinh giúp nâng cao sự tự tin, ý thức trách nhiệm và tạo động lực học tập bền vững.

4. Trình độ tiếng Anh của giáo viên có thực sự quan trọng?
   Trình độ tiếng Anh tốt, đặc biệt là phát âm chuẩn, giúp học sinh có hình mẫu học tập chính xác, tăng khả năng tiếp thu và phát triển kỹ năng ngôn ngữ.

5. Làm thế nào để giáo viên có thể cải thiện động lực học sinh?
   Giáo viên nên phát triển kỹ năng giao tiếp, áp dụng phương pháp giảng dạy đa dạng, duy trì thái độ tích cực và không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn.

Kết luận

• Giáo viên là nhân tố then chốt ảnh hưởng đến động lực học tập của học sinh tiếng Anh tại Trường THPT chuyên Lương Văn Tụy.
• Các biến số quan trọng gồm tính cách, phương pháp giảng dạy, thái độ và trình độ tiếng Anh của giáo viên.
• Mức độ ảnh hưởng của từng biến số khác nhau, trong đó sự thân mật và phương pháp giảng dạy sáng tạo được đánh giá cao nhất.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở để cải thiện chất lượng giảng dạy và nâng cao động lực học tập của học sinh trong thời gian tới.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm phát triển năng lực giáo viên và môi trường học tập tích cực, hướng tới mục tiêu nâng cao thành tích học tập và sự hài lòng của học sinh.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và giáo viên cần phối hợp triển khai các chương trình đào tạo, đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả lâu dài.