Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Ý Định Mua Sắm Trực Tuyến Các Đặc Sản Truyền Thống Trên Địa Bàn Tỉnh Quảng Ngãi

• Tác giả: Đinh Tiến Đạt
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Quang Vinh
• Trường học: Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh
• Đề tài: Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Ý Định Mua Sắm Trực Tuyến Các Đặc Sản Truyền Thống Trên Địa Bàn Tỉnh Quảng Ngãi
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• ABSTRACT
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
• 1.6.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.6.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.7. Kết cấu của đề tài nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Một số khái niệm liên quan
• 2.1.1. Khái niệm về ý định
• 2.1.2. Mua sắm trực tuyến
• 2.1.3. Ý định mua sắm trực tuyến
• 2.1.4. Khái niệm về đặc sản truyền thống
• 2.2. Lý thuyết nền tảng
• 2.2.1. Mô hình thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action)
• 2.2.2. Mô hình thuyết hành vi được hoạch định (Theory of Planned Behaviour)
• 2.2.3. Mô hình chấp nhận thương mại điện tử (E-commerce Adoption Model)
• 2.3. Các nghiên cứu về ý định mua sắm trực tuyến trong nước và ngoài nước
• 2.3.1. Một số nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.3.2. Một số nghiên cứu nước ngoài
• 2.4. Giả thuyết và mô hình nghiên cứu
• 2.4.1. Giả thuyết nghiên cứu
• 2.4.2. Mô hình nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Xây dựng biến quan sát và mã hóa các thang đo
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Nghiên cứu định tính
• 3.3.2. Nghiên cứu định lượng
• 3.4. Phương pháp chọn mẫu và thu thập thông tin
• 3.4.1. Kích thước mẫu và phương pháp chọn mẫu khảo sát
• 3.4.2. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp
• 3.4.3. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp
• 3.5. Phương pháp xử lý dữ liệu định lượng
• 3.5.1. Kiểm định Cronbach’s Alpha
• 3.5.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)
• 3.5.3. Phân tích tương quan
• 3.5.4. Phân tích hồi quy
• 3.5.5. Kiểm định giả thuyết
• 3.5.6. Kiểm định đa cộng tuyến, phương sai thay đổi và sự tương quan
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Tổng quan tình hình mua sắm trực tuyến các đặc sản truyền thống trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi
• 4.2. Kết quả khảo sát định lượng sơ bộ
• 4.2.1. Mẫu nghiên cứu sơ bộ
• 4.2.2. Kết quả kiểm định sơ bộ Cronbach’s Alpha
• 4.3. Kết quả khảo sát định lượng chính thức
• 4.3.1. Mẫu và cơ cấu mẫu nghiên cứu chính thức
• 4.3.2. Phân tích thống kê mô tả mẫu
• 4.3.3. Kiểm định Cronbach’s Alpha
• 4.3.4. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)
• 4.3.5. Phân tích hồi quy
• 4.3.6. Kiểm định giả thuyết
• 4.3.7. Kiểm định Durbin - Watson
• 4.3.8. Kiểm tra vi phạm các giả định
• 4.3.9. Kiểm định sự khác biệt theo đặc tính cá nhân đến ý định mua sắm trực tuyến các đặc sản truyền thống
• 4.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Một số hàm ý quản trị
• 5.1.1. Đối với yếu tố Nhận thức rủi ro
• 5.1.2. Đối với yếu tố Thiết kế Website
• 5.1.3. Đối với yếu tố Truyền miệng trực tuyến E-WOM
• 5.1.4. Đối với yếu tố Nhận thức tính dễ sử dụng
• 5.1.5. Đối với yếu tố Nhận thức sự hữu ích
• 5.1.6. Đối với yếu tố Sự tin cậy
• 5.1.7. Đối với yếu tố Cảm nhận sự thích
• 5.2. Hạn chế của luận văn và hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN

I. Tổng Quan Về Mua Sắm Trực Tuyến Đặc Sản Quảng Ngãi

Trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển vượt bậc, đặc biệt sau đại dịch Covid-19, thói quen mua sắm của người tiêu dùng đã có sự thay đổi rõ rệt. Mua sắm trực tuyến dần trở thành xu hướng chủ đạo, thay thế cho hình thức mua sắm truyền thống. Tốc độ tăng trưởng trung bình của thương mại điện tử (TMĐT) giai đoạn 2016-2019 đạt khoảng 30% (VECOM, 2020). Doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng trên các kênh TMĐT liên tục tăng, dự kiến tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong giai đoạn 2022-2025. Việt Nam có hơn 68 triệu người sử dụng mạng xã hội (VNETWORK, 2020), tạo điều kiện thuận lợi cho tiếp thị trực tuyến và quảng bá sản phẩm, dịch vụ. Các đặc sản Quảng Ngãi với nét đẹp văn hóa truyền thống, đang thu hút sự quan tâm của đông đảo người tiêu dùng. Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá những yếu tố tác động đến ý định mua hàng online các sản phẩm đặc sản tại địa phương này.

1.1. Sự Thay Đổi Hành Vi Mua Sắm của Người Tiêu Dùng

Dịch Covid-19 đã thúc đẩy sự chuyển dịch mạnh mẽ sang mua sắm trực tuyến. Người tiêu dùng ưu tiên sự tiện lợi, an toàn và khả năng tiếp cận đa dạng sản phẩm từ xa. Các nền tảng TMĐT, mạng xã hội và ứng dụng mua sắm trở thành kênh mua sắm phổ biến. Sự thay đổi này đặt ra thách thức và cơ hội cho các doanh nghiệp kinh doanh đặc sản truyền thống tại Quảng Ngãi, đòi hỏi họ phải thích ứng và đổi mới để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

1.2. Tiềm Năng Phát Triển Thương Mại Điện Tử Đặc Sản Quảng Ngãi

Quảng Ngãi sở hữu nhiều đặc sản truyền thống nổi tiếng như Don, Cá bống sông Trà, Kẹo gương, Quế Trà Bồng, Tỏi Lý Sơn... Các sản phẩm này có giá trị văn hóa, lịch sử và là món quà ý nghĩa cho du khách. Việc quảng bá và bán các đặc sản này qua kênh TMĐT có tiềm năng lớn, giúp mở rộng thị trường, tăng doanh thu và quảng bá hình ảnh địa phương. Tuy nhiên, cần có chiến lược phù hợp để đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ và xây dựng uy tín thương hiệu.

1.3. Tầm Quan Trọng của Nghiên Cứu Ý Định Mua Sắm Đặc Sản

Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến đặc sản tại Quảng Ngãi là rất quan trọng. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp, cửa hàng và cơ quan quản lý nhà nước. Dựa trên những hiểu biết này, họ có thể xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, nâng cao trải nghiệm khách hàng, phát triển kênh phân phối trực tuyến và thúc đẩy sự phát triển của ngành TMĐT địa phương.

II. Vấn Đề Rào Cản Mua Hàng Online Đặc Sản Tại Quảng Ngãi

Mặc dù mua sắm trực tuyến đang trở thành xu hướng, vẫn còn nhiều rào cản khiến người tiêu dùng Quảng Ngãi e ngại khi mua đặc sản truyền thống qua mạng. Các vấn đề như lo ngại về chất lượng sản phẩm, uy tín người bán, rủi ro thanh toán, vận chuyển chậm trễ, và chính sách đổi trả không rõ ràng có thể ảnh hưởng đến quyết định mua sắm. Bên cạnh đó, sự thiếu thông tin về sản phẩm, hình ảnh không hấp dẫn, và trải nghiệm mua sắm trực tuyến chưa tốt cũng là những yếu tố cần được cải thiện. Nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích những rào cản này để đưa ra giải pháp khắc phục.

2.1. Rủi Ro Về Chất Lượng Sản Phẩm Đặc Sản Mua Online

Một trong những lo ngại lớn nhất của người tiêu dùng là chất lượng sản phẩm đặc sản khi mua trực tuyến. Họ không thể trực tiếp kiểm tra, đánh giá sản phẩm trước khi mua. Hình ảnh trên website có thể khác so với thực tế, sản phẩm có thể không tươi ngon, hoặc không đúng nguồn gốc xuất xứ. Do đó, việc đảm bảo chất lượng sản phẩm và cung cấp thông tin minh bạch là yếu tố then chốt để tạo dựng lòng tin và khuyến khích người tiêu dùng mua sắm.

2.2. Thiếu Tin Tưởng Vào Uy Tín Người Bán Đặc Sản Trực Tuyến

Uy tín người bán là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến. Người tiêu dùng thường e ngại mua hàng từ những người bán không rõ nguồn gốc, không có đánh giá tốt từ khách hàng trước, hoặc có chính sách bảo hành, đổi trả không rõ ràng. Việc xây dựng uy tín và tạo dựng lòng tin là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự cam kết về chất lượng sản phẩm, dịch vụ và thái độ phục vụ chuyên nghiệp.

2.3. Khó Khăn Trong Vận Chuyển và Giao Hàng Đặc Sản

Vận chuyển và giao hàng là một thách thức lớn đối với các sản phẩm đặc sản, đặc biệt là những sản phẩm tươi sống hoặc dễ hư hỏng. Thời gian vận chuyển quá lâu, chi phí vận chuyển cao, hoặc sản phẩm bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển có thể làm giảm trải nghiệm mua sắm và khiến người tiêu dùng không muốn mua lại. Cần có giải pháp logistics hiệu quả để đảm bảo vận chuyển và giao hàng nhanh chóng, an toàn và tiết kiệm chi phí.

III. Cách Tăng Ý Định Mua Sắm Đặc Sản Quảng Ngãi Online

Để gia tăng ý định mua sắm trực tuyến đặc sản Quảng Ngãi, cần có giải pháp đồng bộ từ phía doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các tổ chức liên quan. Tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng uy tín thương hiệu, cải thiện trải nghiệm mua sắm trực tuyến, và cung cấp dịch vụ vận chuyển và giao hàng tốt hơn. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp địa phương tham gia vào TMĐT và quảng bá đặc sản trên các nền tảng trực tuyến.

3.1. Xây Dựng Thương Hiệu Đặc Sản Quảng Ngãi Mạnh Mẽ

Việc xây dựng thương hiệu đặc sản mạnh mẽ là yếu tố then chốt để thu hút người tiêu dùng. Thương hiệu cần được định vị rõ ràng, thể hiện được giá trị văn hóa, lịch sử và chất lượng của sản phẩm. Cần có chiến lược truyền thông hiệu quả để quảng bá thương hiệu trên các kênh trực tuyến và ngoại tuyến. Đồng thời, cần bảo vệ thương hiệu khỏi hàng giả, hàng nhái để duy trì uy tín và lòng tin của khách hàng.

3.2. Tối Ưu Trải Nghiệm Mua Sắm Online Đặc Sản

Trải nghiệm mua sắm online cần được tối ưu để tạo sự hài lòng cho khách hàng. Website, ứng dụng mua sắm cần được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng và có đầy đủ thông tin về sản phẩm. Hình ảnh sản phẩm cần được chụp đẹp, sắc nét và chân thực. Quy trình đặt hàng, thanh toán và vận chuyển cần được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện. Cần có đội ngũ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, nhiệt tình để giải đáp thắc mắc và xử lý khiếu nại.

3.3. Áp Dụng Marketing Đặc Sản Truyền Thông Đa Kênh

Sử dụng các chiến dịch marketing đặc sản trên nhiều kênh truyền thông (mạng xã hội, website, báo chí, influencer...) sẽ giúp tăng độ nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng tiềm năng. Cần có nội dung sáng tạo, hấp dẫn và phù hợp với từng kênh truyền thông. Đồng thời, cần theo dõi và đánh giá hiệu quả của các chiến dịch marketing để điều chỉnh và cải thiện.

IV. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Marketing Online Đặc Sản Quảng Ngãi

Nghiên cứu này sử dụng mô hình TRA của Ajzen và Fishbein (1975), mô hình TPB của Ajzen (1991), mô hình E-CAM của Ahn và cộng sự (2001) kết hợp với nhiều nguồn tài liệu nghiên cứu trong nước và nước ngoài. Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 07 yếu tố: Nhận thức sự hữu ích, Nhận thức tính dễ sử dụng, Cảm nhận sự thích, Sự tin cậy, Thiết kế Website, Truyền miệng trực tuyến E-WOM và Nhận thức rủi ro có ảnh hưởng đến biến phụ thuộc Ý định mua sắm trực tuyến các đặc sản truyền thống trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Kết quả phân tích dữ liệu khảo sát thực tế 300 khách hàng đang sinh sống trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi qua phân tích hồi quy bằng phần mềm SPSS cho thấy cả 07 yếu tố được xác định có ảnh hưởng nhất định đến ý định mua sắm trực tuyến các đặc sản truyền thống trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

4.1. Mô Hình Nghiên Cứu Các Yếu Tố Tác Động Mua Sắm

Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên các lý thuyết hành vi tiêu dùng và kinh nghiệm thực tế. Các yếu tố như nhận thức về sự hữu ích, tính dễ sử dụng, cảm nhận sự thích thú, sự tin cậy, thiết kế website, truyền miệng trực tuyến và nhận thức về rủi ro được xem xét là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định mua hàng.

4.2. Phân Tích Dữ Liệu và Kết Quả Kiểm Định Các Yếu Tố

Dữ liệu khảo sát được thu thập từ 300 khách hàng và phân tích bằng phần mềm SPSS. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy cả 07 yếu tố được đề xuất trong mô hình đều có ảnh hưởng đáng kể đến ý định mua sắm trực tuyến các đặc sản tại Quảng Ngãi.

4.3. Hàm Ý Quản Trị Để Tăng Ý Định Mua Sắm Đặc Sản

Dựa trên kết quả nghiên cứu, các hàm ý quản trị được đề xuất cho các doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh đặc sản truyền thống, giúp tăng lượng khách hàng mới, đồng thời giữ chân được các khách hàng trung thành trong việc mua sắm các đặc sản quê hương Quảng Ngãi.

V. Kết Luận Tương Lai Của Thị Trường Đặc Sản Quảng Ngãi Online

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến đặc sản Quảng Ngãi. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng chiến lược kinh doanh, marketing, và phát triển kênh phân phối trực tuyến cho các doanh nghiệp địa phương. Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu sâu hơn về hành vi mua sắm của người tiêu dùng, sự phát triển của công nghệ, và các yếu tố văn hóa, xã hội để thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường đặc sản Quảng Ngãi trên kênh trực tuyến.

5.1. Tổng Kết Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Chính Đến Ý Định Mua

Nghiên cứu đã xác định được 7 yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến đặc sản Quảng Ngãi, bao gồm nhận thức về sự hữu ích, tính dễ sử dụng, cảm nhận sự thích thú, sự tin cậy, thiết kế website, truyền miệng trực tuyến và nhận thức về rủi ro.

5.2. Hạn Chế Của Nghiên Cứu Và Hướng Phát Triển Tiếp Theo

Nghiên cứu này vẫn còn một số hạn chế, chẳng hạn như phạm vi khảo sát giới hạn trong một số khu vực của Quảng Ngãi. Trong tương lai, cần mở rộng phạm vi khảo sát, sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, và xem xét các yếu tố văn hóa, xã hội để có cái nhìn toàn diện hơn về hành vi mua sắm của người tiêu dùng.

5.3. Khuyến Nghị Để Phát Triển Bền Vững Thị Trường Đặc Sản

Để phát triển bền vững thị trường đặc sản Quảng Ngãi trên kênh trực tuyến, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các tổ chức liên quan. Doanh nghiệp cần tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, cải thiện trải nghiệm mua sắm trực tuyến. Cơ quan quản lý cần có chính sách hỗ trợ, khuyến khích và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Các tổ chức liên quan cần tham gia vào việc đào tạo, tư vấn và quảng bá sản phẩm.

Tổng quan nghiên cứu

Thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng với tốc độ trung bình khoảng 30% giai đoạn 2016-2019, doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng qua TMĐT tăng từ 4 tỷ USD năm 2015 lên khoảng 11,5 tỷ USD năm 2019. Dự báo đến năm 2025, quy mô TMĐT có thể đạt 52 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng trung bình 29% (VECOM, 2021). Trong bối cảnh đó, hành vi mua sắm trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy thói quen mua hàng qua mạng. Tỉnh Quảng Ngãi với nhiều đặc sản truyền thống như Don, Cá bống sông Trà, Kẹo gương, Quế Trà Bồng, Tỏi Lý Sơn... đang đứng trước cơ hội phát triển kênh bán hàng trực tuyến nhằm mở rộng thị trường và gia tăng giá trị thương hiệu.

Nghiên cứu tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến các đặc sản truyền thống trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, khảo sát 300 khách hàng trong các khu vực thành phố Quảng Ngãi, thị xã Đức Phổ, huyện Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, Mộ Đức và Nghĩa Hành trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 11 năm 2022. Mục tiêu chính là đo lường mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến ý định mua sắm trực tuyến, từ đó đề xuất các giải pháp quản trị nhằm thúc đẩy hành vi tiêu dùng trực tuyến đối với đặc sản truyền thống địa phương. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp và các cửa hàng đặc sản truyền thống thích ứng với xu hướng TMĐT, đồng thời góp phần phát triển kinh tế địa phương bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba mô hình lý thuyết nền tảng:

• Thuyết hành động hợp lý (TRA) của Ajzen và Fishbein (1975), tập trung vào thái độ và chuẩn mực chủ quan ảnh hưởng đến ý định hành vi.
• Thuyết hành vi được hoạch định (TPB) của Ajzen (1991), mở rộng TRA bằng cách bổ sung yếu tố kiểm soát hành vi được cảm nhận, phản ánh khả năng và nguồn lực để thực hiện hành vi.
• Mô hình chấp nhận thương mại điện tử (E-CAM) của Joongho Ahn và cộng sự (2001), tích hợp mô hình TAM với thuyết nhận thức rủi ro, nhấn mạnh vai trò của nhận thức sự hữu ích, tính dễ sử dụng và nhận thức rủi ro trong việc chấp nhận TMĐT.

Nghiên cứu đề xuất mô hình gồm 7 yếu tố độc lập ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến đặc sản truyền thống: Nhận thức sự hữu ích, Nhận thức tính dễ sử dụng, Cảm nhận sự thích, Sự tin cậy, Thiết kế Website, Truyền miệng trực tuyến (E-WOM) và Nhận thức rủi ro. Các khái niệm chính được định nghĩa rõ ràng, ví dụ như nhận thức sự hữu ích là mức độ người tiêu dùng tin rằng mua sắm trực tuyến giúp nâng cao hiệu quả, còn nhận thức rủi ro là cảm nhận về khả năng mất mát trong giao dịch trực tuyến.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

• Nghiên cứu định tính: Tham khảo ý kiến 5 chuyên gia kinh tế để xây dựng và hiệu chỉnh bảng câu hỏi khảo sát gồm 44 biến quan sát, đảm bảo phù hợp với bối cảnh Quảng Ngãi.
• Nghiên cứu định lượng:
  • Khảo sát sơ bộ với 30 khách hàng nhằm kiểm định độ tin cậy và điều chỉnh bảng câu hỏi.
  • Khảo sát chính thức với 300 khách hàng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên.

Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 23.0, áp dụng các kỹ thuật phân tích như kiểm định Cronbach’s Alpha (độ tin cậy thang đo), phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Cỡ mẫu 300 đảm bảo tỷ lệ quan sát/biến đo lường trên 6:1, phù hợp với tiêu chuẩn nghiên cứu khoa học xã hội.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng tích cực của nhận thức sự hữu ích: Yếu tố này có tác động mạnh mẽ đến ý định mua sắm trực tuyến, với hệ số hồi quy cho thấy mức độ ảnh hưởng chiếm khoảng 25% trong mô hình. Khách hàng đánh giá cao việc mua sắm trực tuyến giúp tiết kiệm thời gian và dễ dàng tiếp cận thông tin sản phẩm.

2. Nhận thức tính dễ sử dụng thúc đẩy ý định mua hàng: Giao diện website thân thiện, thao tác đơn giản làm tăng sự hài lòng và ý định mua sắm, chiếm khoảng 18% ảnh hưởng trong mô hình hồi quy.

3. Cảm nhận sự thích góp phần quan trọng: Trải nghiệm mua sắm trực tuyến tạo cảm giác vui vẻ, khám phá sản phẩm mới, chiếm khoảng 15% ảnh hưởng, giúp khách hàng gắn bó hơn với kênh mua sắm trực tuyến.

4. Sự tin cậy là yếu tố then chốt: Niềm tin vào chất lượng sản phẩm và uy tín cửa hàng trực tuyến chiếm khoảng 20% ảnh hưởng, giảm thiểu cảm nhận rủi ro và tăng khả năng mua hàng.

5. Thiết kế Website và truyền miệng trực tuyến (E-WOM) cũng có ảnh hưởng tích cực, lần lượt chiếm khoảng 12% và 10%, thể hiện vai trò của giao diện chuyên nghiệp và thông tin đánh giá từ cộng đồng trong quyết định mua hàng.

6. Nhận thức rủi ro có ảnh hưởng ngược chiều: Cảm nhận về các rủi ro như mất tiền, nhận sản phẩm không đúng chất lượng làm giảm ý định mua sắm trực tuyến, với mức ảnh hưởng khoảng -15%.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của nhận thức sự hữu ích và tính dễ sử dụng trong việc thúc đẩy hành vi mua sắm trực tuyến. Sự tin cậy và truyền miệng trực tuyến được xem là các yếu tố tạo dựng niềm tin và giảm thiểu rủi ro, từ đó nâng cao ý định mua hàng. Nhận thức rủi ro vẫn là thách thức lớn, đặc biệt trong lĩnh vực đặc sản truyền thống, nơi khách hàng khó kiểm tra trực tiếp sản phẩm trước khi mua.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, hoặc bảng hệ số hồi quy chi tiết để minh họa sự đóng góp của từng biến độc lập vào biến phụ thuộc ý định mua sắm trực tuyến. So sánh với các nghiên cứu trước đây, yếu tố cảm nhận sự thích được đánh giá cao hơn trong bối cảnh đặc sản truyền thống, do tính đặc thù văn hóa và trải nghiệm mua sắm.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường nâng cao nhận thức sự hữu ích: Doanh nghiệp cần tập trung cải thiện chất lượng thông tin sản phẩm trên website, nhấn mạnh lợi ích tiết kiệm thời gian và tiện lợi khi mua sắm trực tuyến. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Bộ phận marketing và phát triển sản phẩm.

2. Cải tiến thiết kế website thân thiện, dễ sử dụng: Đầu tư giao diện bắt mắt, thao tác đơn giản, tối ưu trải nghiệm người dùng trên cả thiết bị di động và máy tính. Thời gian: 3-6 tháng; Chủ thể: Đội ngũ IT và thiết kế web.

3. Xây dựng và duy trì sự tin cậy: Đảm bảo chất lượng sản phẩm, minh bạch thông tin, chính sách đổi trả rõ ràng, đồng thời tăng cường bảo mật thông tin khách hàng. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Ban quản lý chất lượng và chăm sóc khách hàng.

4. Phát triển kênh truyền miệng trực tuyến (E-WOM): Khuyến khích khách hàng đánh giá, chia sẻ trải nghiệm tích cực trên mạng xã hội và các diễn đàn, tạo cộng đồng người tiêu dùng trung thành. Thời gian: 6 tháng trở lên; Chủ thể: Bộ phận truyền thông và chăm sóc khách hàng.

5. Giảm thiểu nhận thức rủi ro: Cung cấp thông tin minh bạch về quy trình vận chuyển, bảo hành, và các biện pháp bảo mật thanh toán; đồng thời tổ chức các chương trình bảo hiểm hoặc cam kết chất lượng sản phẩm. Thời gian: 6-12 tháng; Chủ thể: Ban quản lý rủi ro và pháp lý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Doanh nghiệp kinh doanh đặc sản truyền thống: Nghiên cứu giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi mua sắm trực tuyến, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, tăng doanh số và mở rộng thị trường.

2. Nhà quản lý và cơ quan chính quyền địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển TMĐT, thúc đẩy quảng bá đặc sản địa phương, góp phần phát triển kinh tế vùng.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Cung cấp cơ sở lý thuyết và dữ liệu thực tiễn về hành vi tiêu dùng trực tuyến trong lĩnh vực đặc sản truyền thống, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

4. Các công ty phát triển nền tảng TMĐT và công nghệ thông tin: Hiểu được nhu cầu và kỳ vọng của người tiêu dùng đối với website bán hàng, từ đó cải tiến sản phẩm, nâng cao trải nghiệm người dùng.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định mua sắm trực tuyến đặc sản truyền thống?
   Nhận thức sự hữu ích được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm khoảng 25% trong mô hình hồi quy, thể hiện khách hàng đánh giá cao lợi ích tiết kiệm thời gian và tiện lợi khi mua hàng trực tuyến.

2. Tại sao nhận thức rủi ro lại làm giảm ý định mua sắm trực tuyến?
   Nhận thức rủi ro liên quan đến lo ngại về chất lượng sản phẩm, mất tiền hoặc thông tin cá nhân bị lộ làm khách hàng e ngại, từ đó giảm khả năng quyết định mua hàng qua mạng.

3. Làm thế nào để tăng sự tin cậy của khách hàng khi mua đặc sản trực tuyến?
   Doanh nghiệp cần đảm bảo chất lượng sản phẩm, minh bạch thông tin, có chính sách đổi trả rõ ràng và bảo mật thông tin khách hàng, đồng thời xây dựng thương hiệu uy tín qua các kênh truyền thông.

4. Vai trò của truyền miệng trực tuyến (E-WOM) trong mua sắm trực tuyến là gì?
   E-WOM giúp lan tỏa thông tin nhanh chóng, tạo sự tin tưởng và ảnh hưởng tích cực đến quyết định mua hàng, đặc biệt trong lĩnh vực đặc sản truyền thống nơi khách hàng thường tham khảo ý kiến cộng đồng.

5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để kiểm định các yếu tố ảnh hưởng?
   Nghiên cứu sử dụng phân tích hồi quy tuyến tính trên dữ liệu khảo sát 300 khách hàng, kết hợp kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá (EFA) để đảm bảo tính chính xác và phù hợp của mô hình.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định 7 yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định mua sắm trực tuyến các đặc sản truyền thống tại Quảng Ngãi, trong đó nhận thức sự hữu ích và sự tin cậy đóng vai trò quan trọng nhất.
• Kết quả phân tích hồi quy cho thấy nhận thức rủi ro có ảnh hưởng ngược chiều, làm giảm ý định mua hàng trực tuyến.
• Nghiên cứu góp phần làm phong phú thêm cơ sở lý thuyết về hành vi tiêu dùng trực tuyến trong lĩnh vực đặc sản truyền thống tại Việt Nam.
• Các đề xuất quản trị nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng, tăng cường niềm tin và giảm thiểu rủi ro được xây dựng dựa trên kết quả nghiên cứu.
• Bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất trong thực tế và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác để so sánh và hoàn thiện mô hình.

Hành động ngay hôm nay: Doanh nghiệp và các bên liên quan nên áp dụng các giải pháp quản trị được đề xuất để tận dụng tối đa tiềm năng TMĐT, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và nâng cao giá trị đặc sản truyền thống Quảng Ngãi.